Αθήνα: 30/03/2015

ΠΡΟΣ:
Θεανώ Φωτίου, Αναπληρώτρια Υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
• Γραφείο Πρωθυπουργού της χώρας, κ. Αλ. Τσίπρα
• Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κ. Αλ. Φλαμπουράρη
• Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κ. Ν. Παππά
• Γραφείο Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κ. Π. Σκουρλέτη
• Γραφείο Γενικής Γραμματέας Πρόνοιας, κ. Μ. Κουτσούρη
• Γραφείο Προϊσταμένη Δ/νσης Α.μεΑ., κα Μανθοπούλου
• Φορείς - Μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

Υπόμνημα της Ε.Σ.Α.μεΑ. για ζητήματα κοινωνικής πρόνοιας

Κυρία Υπουργέ,

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. για μια ακόμη φορά σας συγχαίρει για την ανάληψη των καθηκόντων σας στη θέση της Αναπληρώτριας Υπουργού Κοινωνικής Αλληλεγγύης και εκφράζει τις ολόθερμες ευχές της για κάθε επιτυχία στο πολύ δύσκολο αλλά πολύ σημαντικό έργο που καλείστε να επιτελέσετε, προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας και ιδιαίτερα για τους πολίτες με αναπηρία, που είναι οι πιο συχνοί αποδέκτες των υπηρεσιών της κοινωνικής πρόνοιας, προσδοκώντας ταυτόχρονα στη στενή συνεργασία των εκπροσώπων της με εσάς και τους συνεργάτες σας.

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) που αγωνίζεται για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους, αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο δια του Ν.2430/96 Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, και είναι ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum), του οποίου έχουμε επίσης την τιμή, να είναι Πρόεδρος ο κ. Ι. Βαρδακαστάνης, τα τελευταία 16 χρόνια.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι έχουμε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και στο παγκόσμιο κίνημα ατόμων με αναπηρία με τη συμβολή μας στην ίδρυση της Παγκόσμιας Οργάνωσης για την Αναπηρία, της οποίας ο κ. Ι. Βαρδακαστάνης διετέλεσε Πρόεδρος από τον Ιούλιο του 2012 έως τον Ιούνιο του 2014 και τώρα κατέχει τη θέση του Ταμία. Στην Ε.Σ.Α.μεΑ. επίσης ανήκουν 15 Πανελλήνιοι Σύλλογοι και Ομοσπονδίες Ατόμων με Αναπηρία και 10 Περιφερειακές Ομοσπονδίες Α.μεΑ. στις οποίες είναι εγγεγραμμένα 500 περίπου Α/βάθμια Σωματεία, μέσω των οποίων εκπροσωπούνται όλα τα άτομα με αναπηρία της χώρας.

Στη δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση που βρίσκεται η χώρα, από την οποία πλήττονται ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους, που ακόμη και σε περιόδους οικονομικής ευρωστίας βιώνουν έντονα τη φτώχεια και τον αποκλεισμό, η ενίσχυση των δομών της πρόνοιας έχει πολλαπλό κοινωνικό όφελος, αφού συντελεί στην κοινωνική ένταξη των ΑμεΑ, στην εισοδηματική ενίσχυση των οικογενειών τους, στην ενίσχυση της απασχόλησης λόγω του ότι απελευθερώνουν άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος των ΑμεΑ από τη φροντίδα τους και διευκολύνουν την ένταξή τους στην αγορά εργασίας, και γενικά προωθούν το κοινωνικό κράτος λόγω του ότι τέτοιου τύπου Δομές αποτελούν θεμελιώδη λίθο του.
Με το παρόν θέλουμε να επισημάνουμε την αναγκαιότητα εκπόνησης και υλοποίησης συγκεκριμένων μέτρων και πολιτικών από την κυβέρνηση για τη διευθέτηση ζωτικής σημασίας ζητημάτων που ταλανίζουν τα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους, προτείνοντας τα εξής:
1. Ενίσχυση της λειτουργίας των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας. Από το 2011 με το ν.4025 επιχειρήθηκε μία διοικητική συγχώνευση των Φορέων Κοινωνικής Φροντίδας. Ούτε αυτό που ίσχυε πριν το ν.4025 μπορούσε να λειτουργήσει ως σύστημα κοινωνικής φροντίδας δημόσιων φορέων, αλλά ούτε και αυτό που προέκυψε από το ν.4025/11 κυρίως, και το οποίο ολοκληρώθηκε με το ν.4109/13 και την ίδρυση των Κ.Κ.Π. μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί και να προσφέρει υπηρεσίες σε αυτόν τον ευαίσθητο και πολύπαθο τομέα.
Συγκεκριμένα γι' αυτό το θέμα η Ε.Σ.Α.μεΑ θα σας καταθέσει αναλυτικό υπόμνημα με πλήρη παρουσίαση των θέσεων του αναπηρικού κινήματος, το αμέσως επόμενο διάστημα. Συνεπώς είναι άμεση ανάγκη, οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Πρόνοιας σε συνεργασία με τις διοικήσεις των Κ.Κ.Π. σε όλη τη χώρα να προσδιορίσουν τις ανάγκες σε επιστημονικό, νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό, προκειμένου να τις συμπεριλάβουν στις υπό προκήρυξη θέσεις από το ΑΣΕΠ το 2015.

2. Μεταφορά των ΚΕ.Φ.Ι.ΑΠ. (πρώην ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ) στην Πρόνοια και ένταξή τους στα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας των Περιφερειών της χώρας. Τα ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ που δημιουργήθηκαν με ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, με σκοπό την παροχή υπηρεσιών αποθεραπείας, αποκ/σης και κοινωνικής επανένταξης ΑμεΑ τείνουν να αφανιστούν μετά την υπαγωγή τους στα Νοσοκομεία και τη μετονομασία τους σε ΚΕ.Φ.Ι.ΑΠ, αφού όπως φαίνεται δεν αντιμετωπίζουν μόνο την έλλειψη στελέχωσης επιστημονικού προσωπικού, αλλά και την καταπάτηση των χώρων τους από τις διοικήσεις των νοσ/μείων.
Επίσης άρση της διαθεσιμότητας των οδηγών των ΚΕ.Φ.Ι.ΑΠ. (πρώην ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ και ΚΑΦΚΑ) οι οποίες αποτελούν Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας. Οποιαδήποτε διαθεσιμότητα οδηγών που υπηρετούν σε ΚΕΦΙΑΠ είναι σαφές ότι καταργεί την ίδια τη λειτουργία των φορέων που παρέχουν υπηρεσίες αποκατάστασης σε άτομα με αναπηρία, αφού δεν θα μπορούν να μετακινηθούν τα άτομα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες των ως άνω μονάδων. Η διευθέτηση αυτού του ζητήματος είναι άλλωστε και προεκλογική σας δέσμευση.

3. Θέματα ΚΕΠΑ. Προώθηση νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν στις γνωματεύσεις που εκδίδονται από τα ΚΕΠΑ για την ένταξη των δικαιούχων στα προνοιακά επιδόματα. Έχει ήδη πραγματοποιηθεί σύσκεψη στο γραφείο του κ. Στρατούλη, Αναπληρωτή Υπουργού Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με το προαναφερθέν θέμα που έχει ως στόχο την απλούστευση των διαδικασιών, ώστε να καταστούν πιο εύλογες και δίκαιες. Συνημμένα σας καταθέτουμε την επιστολή της Ε.Σ.Α.μεΑ. με θέμα: «Σχέδιο νομοθετικών ρυθμίσεων για τα Κ.Ε.Π.Α. τα προνοιακά επιδόματα και άλλες διατάξεις» που αφορά στο συγκεκριμένο ζήτημα.

4. Άμεση έκδοση νέων δελτίων μετακίνησης σε όλους τους δικαιούχους Α.μεΑ. για το έτος 2015. Έχει δοθεί παράταση στα δελτία του 2014, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν εκδοθεί νέα δελτία για να καλύψουν το σύνολο των Α.μεΑ.

5. Κατασκηνωτικό πρόγραμμα Α.μεΑ. Άμεση έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων και εγκυκλίων που αφορούν στην ανάθεση υλοποίησης του εν' λόγω προγράμματος, στην πρόσληψη προσωπικού, στη χρηματοδότηση, στην κατανομή κατασκηνωτικών χώρων και έγκαιρος συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την επιτυχή υλοποίησή του, καθώς επίσης και άμεση υπογραφή της τριμερούς προγραμματικής Σύμβασης (Υπουργείο Εργασίας, Ε.Σ.Α.μεΑ, Π.Ο.Σ.Γ.Κ.Α.μεΑ). Οι παραπάνω διαδικασίες είναι προαπαιτούμενες για την υλοποίηση του προγράμματος και θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί το αργότερο έως τέλη Απριλίου. Σε αντίθετη περίπτωση, το κατασκηνωτικό πρόγραμμα ΑμεΑ κινδυνεύει να μην πραγματοποιηθεί για το 2015, με αποτέλεσμα 3.000 άτομα με αναπηρία, από τα οποία 500 περίπου διαβιούν σε ιδρύματα, να μην απολαύσουν το αγαθό της αναψυχής και της ψυχαγωγίας.

6. Ενίσχυση των δομών παροχής υπηρεσιών φροντίδας. Συνέχιση της χρηματοδότησης της λειτουργίας των Κέντρων Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας (Κ.Δ.Η.Φ.), των Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (Κ.Η.Φ.Η.) και των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Α.μεΑ. (Κ.Δ.Α.Π.Α.) μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014 - 2020, όπως ακριβώς συνέβη και κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο (μέσω της Ελληνικής Εταιρίας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007 - 2013). Τις περισσότερες από αυτές τις δομές δημιούργησαν και λειτουργούν γονεϊκοί σύλλογοι Α.μεΑ, στην προσπάθειά τους να καλύψουν τη ανυπαρξία φροντίδας και υποστήριξης ατόμων με βαριές αναπηρίες μέσω κρατικών δομών. Πρέπει να επισημάνουμε ότι οι υπηρεσίες που παρέχουν οι ανωτέρω δομές είναι ιδιαίτερα σημαντικές τόσο για τα ίδια τα άτομα με αναπηρία όσο και για τις οικογένειές τους, διότι συμβάλλουν στην κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία και στην οικονομική ενίσχυση των οικογενειών τους, οι οποίες σήμερα πιο πολύ από ποτέ κινδυνεύουν από τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Μέχρι όμως την ένταξη των προαναφερθέντων Κέντρων στο ΕΣΠΑ 2014-2020, θα πρέπει να εφαρμοστεί η διάταξη του άρθρου 14, παρ. 3 του ν. 4312/2014, σύμφωνα με την οποία παρατείνεται η ισχύς των Συμβάσεων μεταξύ Ε.Ε.Τ.Α.Α. και των Κέντρων Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας και να υπογραφούν άμεσα οι Συμβάσεις ώστε να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των εν λόγω Κέντρων έως τις 30.9.2015.

7. Άμεση προώθηση των επιχορηγήσεων από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης προς τα Ν.Π.Ι.Δ. Κάθε χρόνο από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μέσω των Περιφερειών επιχορηγούνται τα Ν.Π.Ι.Δ. που λειτουργούν Κέντρα Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας ατόμων με βαριά αναπηρία (νοητική υστέρηση, αυτισμός, σύνδρομο down, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες). Επισημαίνουμε ότι τα περισσότερα από αυτά τα Κέντρα έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν από συλλόγους γονέων Α.μεΑ, λόγω της ανυπαρξίας κρατικών δομών υποστήριξης και φροντίδας ατόμων με βαριές αναπηρίες. Αυτά τα Κέντρα αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα λειτουργίας και επιβίωσης. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει εκκρεμότητα της τελευταίας δόσης του 2014 και δεν έχουν κινηθεί οι διαδικασίες για την καταβολή της 1ης δόσης του 2015. Θεωρούμε ότι πρέπει να αναλάβετε άμεση πρωτοβουλία ρύθμισης αυτής της σοβαρής εκκρεμότητας. Εάν αυτό δεν ρυθμιστεί γρήγορα υπάρχει άμεσος κίνδυνος να διακόψουν τη λειτουργία τους πολλά από αυτά τα Κέντρα.

8. Ενίσχυση του θεσμού των Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (Σ.Υ.Δ.) Όπως γνωρίζετε, ο θεσμός των Σ.Υ.Δ. που λειτουργούν εδώ και 4 χρόνια στη χώρα μας, θεωρείται ως η μόνη αξιόπιστη λύση στο μεγάλο ζήτημα του αποϊδρυματισμού και της αποασυλοποίησης. Γι' αυτό υπάρχει άμεση ανάγκη για ενίσχυση του θεσμού, και τη συνέχιση της χρηματοδότησής τους, καθώς και για τη δημιουργία νέων Σ.Υ.Δ. σε όλη τη χώρα, μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014 - 2020. Επιπρόσθετα, πρέπει να δοθεί οριστική λύση για την καταβολή νοσήλιου - τροφείου από τον ΕΟΠΥΥ σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, με την υλοποίηση του ν.4319/2014, άρθρο 48, που προβλέπεται αυτή η διάταξη. Είναι ανάγκη το Υπουργείο σας να αναλάβει πρωτοβουλία σε συνεργασία με την Ε.Σ.Α.μεΑ. και την Π.Ο.Σ.Γ.Κ.Α.μεΑ. και αφού υπάρξει διαβούλευση με τους Φορείς που λειτουργούν Σ.Υ.Δ. να καταρτιστεί κανονισμός οργάνωσης και λειτουργίας, συνδέοντας άμεσα τις Σ.Υ.Δ. με ένα εθνικό πρόγραμμα, αρχικά αποσυμφόρησης των ιδρυμάτων και αποϊδρυματοποίησης. Τέλος, η ίδρυση και λειτουργία των Σ.Υ.Δ. δεν μπορεί να αφορά μόνο στην κατηγορία των ατόμων με νοητική αναπηρία αλλά η απόφαση θα πρέπει να τροποποιηθεί και να επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες, όπως τα άτομα με αυτισμό, εγκεφαλική παράλυση, κινητικές και πολλαπλές αναπηρίες.

9. Θέσπιση νόμου για την δημιουργία Κέντρων Ανεξάρτητης Διαβίωσης ΑμεΑ, τα οποία δεν θα πρέπει να τα συγχέουμε με τις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης ΑμεΑ. Εν αντιθέσει με τις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης εντός των οποίων διαβιούν τα άτομα με αναπηρία που δεν έχουν οικογένειες, τα Κέντρα Ανεξάρτητης Διαβίωσης έχουν σκοπό την εκπαίδευση και υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία που διαβιούν με την οικογένειά τους, προκειμένου να κατακτήσουν το μέγιστο της αυτονομίας τους και να αναπτύξουν ενεργό ρόλο μέσα στην οικογένειά τους και κοινότητα. Αυτά τα Κέντρα αποτελούν επιτυχημένο θεσμό στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και στην Αμερική και καθοριστικό βήμα για την επίτευξη του στόχου της αποϊδρυματοποίησης με την ανάπτυξη ενός υποστηρικτικού πλαισίου που θα σέβεται τα δικαιώματα των ατόμων αναπηρία. Υπάρχει ανάγκη για τη εκπόνηση και εφαρμογή ενός προγράμματος αποϊδρυματοποίησης και υποστηριζόμενης ανεξάρτητης διαβίωσης που θα λειτουργήσει ως θεσμός ανάπτυξης δομών και υπηρεσιών προώθησης της κοινωνικής ένταξης των Α.μεΑ. και αποφυγή της αποϊδρυματοποίησης.

10. Επιχορήγηση της Ε.Σ.Α.μεΑ. και των Οργανώσεων Μελών της. Για την εύρυθμη λειτουργία των οργανώσεων των Α.μεΑ. ζητάμε την άμεση έκδοση της απόφασης της επιχορήγησης της Ε.Σ.Α.μεΑ. για το 2015 από τον ΚΑΕ 2559. Επισημαίνουμε ότι η επιχορήγηση που δίνεται στην Ε.Σ.Α.μεΑ. καλύπτει τις λειτουργικές ανάγκες της Ε.Σ.Α.μεΑ, των 14 Κεντρικών Ομοσπονδιών Α.μεΑ. και των 10 Περιφερειακών Ομοσπονδιών Α.μεΑ. μέσω των οποίων εκπροσωπούνται όλα τα άτομα με αναπηρία της χώρας. Επίσης ζητάμε η επιχορήγηση του 2015 να είναι στο ύψος του 2014 και να εκδοθεί άμεσα, γιατί έχει καθυστερήσει η διαδικασία και ήδη όλες οι οργανώσεις μας αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα στη λειτουργία τους.

11. Διασφάλιση της λειτουργίας του προγράμματος διερμηνείας νοηματικής γλώσσας με την επαρκή επιχορήγηση της ΟΜ.Κ.Ε. για το σκοπό αυτό. Η συνεχής μείωση των επιχορηγήσεων που δίνονται στην ΟΜ.Κ.Ε, δεν καλύπτει τις ανάγκες διερμηνείας των κωφών ατόμων, με αποτέλεσμα να μη δίνεται η δυνατότητα στα κωφά/βαρήκοα άτομα να πετύχουν ισότιμη κοινωνική ένταξη με τη συμμετοχή τους σε όλους τους τομείς της ζωής, όπως στην εκπαίδευση, την εργασία, την υγεία κ.α. Είναι αναγκαίο να εγγραφεί στον ΚΑΕ 2561 το ποσό των 470.000 ευρώ για το έτος 2015.

12. Θέματα ανασφαλίστων ατόμων με αναπηρία και ατόμων με χρόνιες παθήσεις. Η ανεργία έχει χτυπήσει ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους, αφήνοντάς τους εκτός των άλλων εκτός ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Αυτό δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα για τους ανασφάλιστους με αναπηρία ή και με χρόνια πάθηση, λόγω του ότι απαιτείται τακτική ή περιοδική νοσηλεία για τη θεραπευτική τους αγωγή. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι κανένας ανασφάλιστος με αναπηρία ή και χρόνια πάθηση ή γονιός με ανήλικο παιδί ή που προστατεύει άτομο με αναπηρία δεν θα μείνει χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

13. Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη. Η Ε.Σ.Α.μεΑ. παρόλο που συμμετείχε στη διαβούλευση που πραγματοποίησε το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας στα τέλη του Δεκέμβρη του 2014 για την κατάρτιση του «Πλαισίου της Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη», μετά λύπη της διαπίστωσε ότι οι προτάσεις της που περιλαμβάνονταν στο υπ. αριθ. πρωτ. 4927/23.12.2014 έγγραφό της, το οποίο προς διευκόλυνσή σας επισυνάπτουμε στο παρόν, δεν ενσωματώθηκαν στο τελικό κείμενο της Στρατηγικής. Δεδομένου ότι η εν λόγω Στρατηγική μπορεί να λειτουργήσει σε βάρος των ατόμων αναπηρία και των οικογενειών τους εάν δεν ληφθούν υπόψη οι προτάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ., ζητούμε την άμεση πραγματοποίηση συνάντησης μεταξύ των αρμοδίων στελεχών του Υπουργείου σας και αντιπροσωπείας της Ε.Σ.Α.μεΑ. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι προτάσεις μας συνάδουν απόλυτα με τις επιταγές του Συντάγματος της χώρας, της εθνικής νομοθεσίας καθώς και τις απαιτήσεις της Σύμβασης των ΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.

Κυρία Υπουργέ,

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. ελπίζει ότι με την αυριανή σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί με εσάς και τους συνεργάτες σας, θα τεθούν οι βάσεις για ένα ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο, ώστε να επιλυθούν τα σοβαρά και χρόνια ζητήματα που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους.

Με εκτίμηση

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ