Εγχειρίδιο σε θέματα διάκρισης και εύλογων προσαρμογών για εργαζόμενους με αναπηρία (2012)
Το «Εγχειρίδιο σε θέματα διάκρισης και εύλογων προσαρμογών για εργαζόμενους με αναπηρία» εκπονήθηκε από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) στο πλαίσιο της Υπο-δράσης «Εκπαίδευση των Στελεχών του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) σε θέματα διάκρισης και εύλογων προσαρμογών για εργαζόμενους με αναπηρία» της Δράσης «Καταπολέμηση των Διακρίσεων στην Αγορά Εργασίας».
Η Δράση υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (Ε.Κ.Κ.Ε.) σε συνεργασία με τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.) και την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) στο πλαίσιο του «Κοινοτικού Προγράμματος για την Απασχόληση & την Κοινωνική Αλληλεγγύη - PROGRESS 2007 - 2013».
Τη διαχείριση του Κοινοτικού Προγράμματος έχει αναλάβει η Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων & Ίσων Ευκαιριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Σκοπός του Εγχειριδίου:
Σκοπός του παρόντος εγχειριδίου είναι η εκπαίδευση των Στελεχών του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας σε ζητήματα διάκρισης και εύλογων προσαρμογών ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν τις διατάξεις του ν. 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» που αφορούν στους εργαζόμενους με αναπηρία.
Μέσω του εγχειριδίου επιχειρείται παρέμβαση σε τρία επίπεδα: α) σε επίπεδο γνώσεων, β) σε επίπεδο δεξιοτήτων και γ) σε επίπεδο στάσεων.
Όσον αφορά στο πρώτο επίπεδο, παρουσιάζονται αφενός το θεσμικό πλαίσιο που αφορά στην αρχή της ίσης μεταχείρισης από τη σκοπιά της αναπηρίας, μέσω της παράθεσης παραδειγμάτων και της διασαφήνισης βασικών εννοιών (π.χ. άμεση και έμμεση διάκριση, εύλογες προσαρμογές, προσβασιμότητα κ.λπ.), αφετέρου τα εμπόδια και οι δυσκολίες με τα οποία οι εργαζόμενοι με αναπηρία έρχονται αντιμέτωποι, προκειμένου τα στελέχη του Σ.ΕΠ.Ε. να διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά καταστάσεις άνισης μεταχείρισης εργαζομένων με αναπηρία.
Όσον αφορά στο δεύτερο επίπεδο, εξειδικεύονται οι απαιτήσεις προσβασιμότητας και εύλογων προσαρμογών ανά κατηγορία αναπηρίας, ώστε τα στελέχη του Σ.ΕΠ.Ε. να είναι πιο αποτελεσματικά τόσο στον εντοπισμό των εμποδίων όσο και στην υποβολή προτάσεων για την άρση τους. Υπό αυτή την οπτική έχει συνταχθεί ένα ερωτηματολόγιο που τα στελέχη του Σ.ΕΠ.Ε. μπορούν να αξιοποιήσουν είτε ως φορείς επίβλεψης της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης στους εργαζόμενους με αναπηρία και εντοπισμού και δίωξης των παραβατών της είτε ως φορείς παροχής συμβουλών σε εργαζόμενους με αναπηρία και σε εργοδότες.
Όσον αφορά στο τρίτο επίπεδο, παρουσιάζεται η μετάβαση από το ιατρικό στο κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας σε επίπεδο εφαρμοσμένης πολιτικής και νομοθεσίας, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ώστε τα στελέχη του Σ.ΕΠ.Ε να υιοθετήσουν τη δικαιωματική προσέγγιση επίλυσης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι με αναπηρία.
Επιπρόσθετα, το ερωτηματολόγιο που περιλαμβάνεται στο παρόν εγχειρίδιο θα μπορούσε:
- να αξιοποιηθεί από τον Συνήγορο του Πολίτη, σε περιπτώσεις καταγγελιών ατόμων με αναπηρία που εργάζονται σε υπηρεσίες, οργανισμούς και επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα, όταν αυτές αφορούν σε προβλήματα προσβασιμότητας και μη εφαρμογής εύλογων προσαρμογών.
- να χρησιμοποιηθεί από τους ίδιους τους εργαζόμενους με αναπηρία, σε περίπτωση που επιθυμούν να υποστηρίξουν αιτήματα που αφορούν στην προσαρμογή των θέσεων εργασίας στις δικές τους ανάγκες.