Η θέση της Ε.Σ.Α.μεΑ. για το άρθρο 11 ‘Συγχώνευση Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας (Μ.Κ.Φ.) σε συνιστώμενα ανά Περιφέρεια, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου’ του Σχεδίου Νόμου ‘Κατάργηση και συγχώνευση νομικών προσώπων του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα’ και οι προτάσεις της για την αναβάθμιση του Δημόσιου Τομέα Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης στη χώρα
Κατηγορία: Υπ. Εσωτερικών
Αθήνα: 22/10/2012
ΠΡΟΣ:
- κ. Α. Μανιτάκη,
Υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
- κ. Ι. Βρούτση,
Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Πρωθυπουργού κ. Α. Σαμαρά
- Γραφείο Προέδρου ΠΑΣΟΚ κ. Ε. Βενιζέλου
- Γραφείο Προέδρου ΔΗΜΑΡ κ. Φ. Κουβέλη
- κ. Μανούσο - Κωνσταντίνο Βολουδάκη, Υφυπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
- κ. Ν. Παναγιωτόπουλο, Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας
- Πρόεδρο και Μέλη Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης & Δικαιοσύνης της Βουλής των Ελλήνων
- Πρόεδρο και Μέλη Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων
- κ. Δ. Στεφάνου, Γενικό Γραμματέα Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
- κα Ε. Μπέκου - Μπαλτά, Γενική Γραμματέα Πρόνοιας
- κ. Σ. Κοκκινάκη, Γενικό Διευθυντή Πρόνοιας
- κα. Π. Μανθοπούλου, Προϊσταμένη Δ/σνης Προστασίας ΑμεΑ
- Φορείς - μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.
Η θέση της Ε.Σ.Α.μεΑ. για το άρθρο 11 ‘Συγχώνευση Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας (Μ.Κ.Φ.) σε συνιστώμενα ανά Περιφέρεια, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου’ του Σχεδίου Νόμου ‘Κατάργηση και συγχώνευση νομικών προσώπων του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα’ και οι προτάσεις της για την αναβάθμιση του Δημόσιου Τομέα Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης στη χώρα
κ.κ. Υπουργοί,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) - αλλά και σύσσωμο το αναπηρικό κίνημα της χώρας - με το παρόν σας υποβάλλει αφενός τη θέση της για το άρθρο 11 «Συγχώνευση Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας (Μ.Κ.Φ.) σε συνιστώμενα ανά Περιφέρεια, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου» του Σχεδίου Νόμου «Κατάργηση και συγχώνευση νομικών προσώπων του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα», αφετέρου τις προτάσεις της για την αναβάθμιση του Δημόσιου Τομέα Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης στη χώρα.
Α. Η θέση Ε.Σ.Α.μεΑ. για το άρθρο 11
Όπως επισημάναμε με το σχόλιο που υποβάλαμε στις 05.10.2012 στον διαδικτυακό τόπο της ανοιχτής διακυβέρνησης (www.opengov.gr), με το υπ’ αριθ. πρωτ. 3173/10.10.2012 έγγραφο που σας αποστείλαμε, αλλά και κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχαμε με τον Υφυπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κ. Βολουδάκη, το άρθρο 11 πρέπει να αποσυρθεί από το εν λόγω Σχέδιο Νόμου διότι η εφαρμογή του θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στον πλήρη αφανισμό του Δημόσιου Τομέα Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης από τον χάρτη της χώρας. Θεωρούμε ότι η εμμονή στο άρθρο 11 συνιστά πράξη διάλυσης αυτού του Τομέα καθώς λειτουργεί ως «χωνευτήρι» όλων των Δομών.
Πιο συγκεκριμένα, η άκριτη συγχώνευση που προτείνεται με το άρθρο 11 έρχεται να προστεθεί στη «διοικητικίστικου» χαρακτήρα διασύνδεση που επιβλήθηκε με το άρθρο 1 «Συγχώνευση Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας» του Ν.4025/2011 (Αρ. ΦΕΚ 228 Α΄/2.11.2011), για την οποία η Ε.Σ.Α.μεΑ. είχε επίσης εκφράσει γραπτώς την πλήρη διαφωνία της, υποστηρίζοντας αφενός ότι διασυνδέονται Δομές εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους - ήτοι που απευθύνονται σε διαφορετικές ομάδες στόχους, με διαφορετικές ανάγκες και ως εκ τούτου χρήζουν διαφορετικής υποστήριξης και φροντίδας - αφετέρου ότι αγνοούνται οι τοπικές ανάγκες και τα τοπικά χαρακτηριστικά.
Επιπρόσθετα το άρθρο 11 έρχεται να συμπληρώσει την «κακοποίηση» που υπέστη ο Δημόσιος Τομέας Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης από τον Ν.4025/2011, με τον αφανισμό της Πρωτοβάθμιας Κοινωνικής Φροντίδας της χώρας μέσω της υπαγωγής των ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ στα Νοσοκομεία. Η πράξη αυτή μετέτρεψε τα Κέντρα Εκπαίδευσης, Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρία (ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ), που δημιουργήθηκαν με ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, σε Κέντρα Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης, αλλάζοντας δραματικά τη φιλοσοφία και τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύθηκαν (όπως αυτοί αποτυπώνονται στον Ν.2646/98, άρθρο 13, περ. β, παρ.1), βάζοντας ουσιαστικά στο περιθώριο το ζήτημα της αποϊδρυματοποίησης και της κοινωνικής επανένταξης των ατόμων με αναπηρία. Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι τόσο ο σκοπός όσο και οι αρμοδιότητες που αποδίδονται στα ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ με το άρθρο 12 του Ν.4025/2011 είναι κατεξοχήν Πρωτοβάθμιας Κοινωνικής Φροντίδας. Θαυμάστε νομοθετικό παραλογισμό!
Πέραν όμως των προαναφερθέντων, στο άρθρο 11 διαπιστώνουμε και τα εξής:
α) Η επωνυμία «Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας ….» που προτείνεται να χρησιμοποιηθεί για τα 13 Ν.Π.Δ.Δ. παραπέμπει σε επωνυμία Πρωτοβάθμιου Φορέα Κοινωνικής Φροντίδας και όχι σε επωνυμία Συντονιστικού Οργάνου. (Δική μας πρόταση, όπως θα δείτε παρακάτω, είναι να χρησιμοποιηθεί η επωνυμία «Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης Περιφέρειας ….»).
β) Δεν προσδιορίζονται οι στόχοι και οι αρμοδιότητες των 13 Ν.Π.Δ.Δ. που προτείνεται να συσταθούν, οι οποίες επισημαίνουμε ότι πρέπει να είναι ευρείες, δηλαδή να αφορούν από τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τον συντονισμό, μέχρι την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την εποπτεία των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας.
γ) Δεν διευκρινίζεται η ακριβής σύνθεση των Διοικητικών Συμβουλίων των 13 Ν.Π.Δ.Δ. παρά μόνο ο αριθμός τους (ο οποίος προτείνεται να είναι επταμελής), δίχως να διασφαλίζεται με αυτόν τον τρόπο η συμμετοχή εκπροσώπων της Ε.Σ.Α.μεΑ. και φυσικά των εργαζομένων στις Δομές. Δίχως τη συμμετοχή των ως άνω εκπροσώπων δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί η συνεργασία με τους εκπροσώπους των ομάδων στόχων και τους εργαζόμενους στις Δομές, οι οποίοι γνωρίζουν περισσότερο από όλους τόσο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εξυπηρετούμενοι όσο και τα προβλήματα λειτουργίας των Δομών.
δ) Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη αναφορικά με την εποπτεία και τον έλεγχο από τα 13 Ν.Π.Δ.Δ. των Ιδιωτικών Δομών Κοινωνικής Φροντίδας - Μη Κερδοσκοπικού και Κερδοσκοπικού χαρακτήρα - καθώς και εκείνων των Δομών που λειτουργεί η Εκκλησία. Οι Ιδιωτικές Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας πρέπει να εποπτεύονται από το κράτος εφόσον χρηματοδοτούνται από αυτό (μέσω των νοσηλίων που λαμβάνουν από τον ΕΟΠΥΥ). Αυτές ο Μονάδες πρέπει να τεθούν υπό κοινή εποπτεία και έλεγχο ώστε να υπάρχει πλήρης συντονισμός τους με τις Δομές του Δημόσιου Τομέα. Με αυτόν τον τρόπο δύναται να επιτευχθεί ταυτόχρονα οικονομία κλίμακας και σωστός προγραμματισμός.
Β. Οι προτάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ. για την αναβάθμιση του Δημόσιου Τομέα Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης της χώρας
Σήμερα, πιο πολύ από ποτέ, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα και των αρνητικών επιπτώσεών της στις πιο ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, όπως είναι αυτές στις οποίες απευθύνονται οι υπηρεσίες των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας, μεταξύ των οποίων και τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, επιβάλλεται η αναβάθμιση του Δημόσιου Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης και όχι η συρρίκνωσή του! Μόνο με αυτόν τον τρόπο δύναται να αποφευχθεί η εξαθλίωση αυτών των ομάδων, οι οποίες ήδη βρίσκονται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Σήμερα πιο πολύ από ποτέ απαιτείται η οργάνωση και λειτουργία ενός Πρωτοβάθμιου και Δευτεροβάθμιου Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον εάν αποσυρθεί το άρθρο 11 και εφαρμοστεί η πρόταση της Ε.Σ.Α.μεΑ που ακολουθεί.
Πιο συγκεκριμένα, προτείνουμε τα εξής:
1. τη σύσταση - ίδρυση με Νόμο «Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης Περιφέρειας…..» σε κάθε Περιφέρεια της χώρας (ήτοι 13 Οργανισμοί).
Με την ίδια νομοθετική πρωτοβουλία πρέπει να προβλέπονται τα ακόλουθα:
2. οι αρμοδιότητες του «Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης…» (εφεξής για ευκολία και Περιφερειακός Οργανισμός), οι οποίες πρέπει να είναι ευρείες, δηλαδή να αφορούν από τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τον συντονισμό, μέχρι την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την εποπτεία του συνόλου των Δομών Κοινωνικής Φροντίδας. Επιπρόσθετα, στον ίδιο Νόμο πρέπει να προβλέπεται πως οι «Οργανισμοί Παροχής Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης ...» των Περιφερειών δύναται να ενεργούν και ως Ενδιάμεσοι Φορείς Διαχείρισης συγχρηματοδοτημένων από την Ε.Ε. Προγραμμάτων.
3. η υπαγωγή των Δομών του άρθρου 1 του Ν.3106 (Αρ. ΦΕΚ 30 Α΄/ 10.02.2003) στους «Οργανισμούς Παροχής Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης…», με πλήρη διατήρηση των διακριτών τους τίτλων διότι με αυτούς έχουν καθιερωθεί στις τοπικές κοινωνίες. Αυτό συνεπάγεται την κατάργηση όλων των σχετικών διατάξεων του Ν. 4025/2009, την κατάργηση των άρθρων 10 και 11 του ίδιου Νόμου με τα οποία τα ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ άλλαξαν επωνυμία και εντάχθηκαν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας - και δη στα Νοσοκομεία της χώρας - και την επανένταξή τους, με την αρχική τους επωνυμία και τους αρχικούς τους σκοπούς, είτε κατευθείαν στον «Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης..» της κάθε Περιφέρειας είτε μέσω της Περιφερειακής Ενότητας στην οποία εδρεύουν. Σ’ αυτές τις αποκεντρωμένες Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης πρέπει επίσης να προβλέπεται η λειτουργία Επιτροπών Διοίκησης κατά το πρότυπο του άρθρου 4 του Ν.3106/2003, οι οποίες πρέπει να είναι αμισθί.
4. η άσκηση ελεγκτικού και εποπτικού ρόλου από τον «Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης…» προς τις Ιδιωτικές Δομές Κοινωνικής Φροντίδας - Μη Κερδοσκοπικού και Κερδοσκοπικού χαρακτήρα - καθώς και προς εκείνες τις Δομές που λειτουργεί η Εκκλησία. Οι Ιδιωτικές Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας πρέπει να εποπτεύονται από το κράτος αφενός διότι χρηματοδοτούνται από αυτό, αφετέρου διότι το κράτος οφείλει να διασφαλίζει, όπως το Σύνταγμα ορίζει, ίδιας ποιότητας Υπηρεσίες σε όλους τους πολίτες της χώρας, ανεξάρτητα από τον εάν ο Φορέας παροχής τους είναι ιδιωτικός ή δημόσιος. Για το σκοπό αυτό κάθε Οργανισμός πρέπει να διαθέτει Ειδική Υπηρεσία Παρακολούθησης, Εποπτείας και Ελέγχου όλων των Φορέων Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης της Περιφέρειας.
5. η θέση Διοικητή σε κάθε Περιφερειακό Οργανισμό, η οποία μάλιστα πρέπει να είναι πλήρους απασχόλησης ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται με επάρκεια στις υποχρεώσεις του. Στις Περιφέρειες με μεγάλο αριθμό Δομών (όπως για π.χ. είναι οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Κρήτης) πρέπει να προβλέπεται και θέση Υποδιοικητή. Ειδικότερα, όσον αφορά στην Περιφέρεια Αττικής οι θέσεις Υποδιοικητών πρέπει να είναι δύο λόγω του ιδιαίτερα μεγάλου αριθμών Δομών Κοινωνικής Φροντίδας που εδρεύουν σ’ αυτήν. Οι θέσεις των Υποδιοικητών πρέπει επίσης να είναι πλήρους απασχόλησης.
6. η συμμετοχή στα Διοικητικά Συμβούλια των Περιφερειακών Οργανισμών εκπροσώπων της Ε.Σ.Α.μεΑ. και των αιρετών εκπροσώπων των εργαζομένων στις Δομές - για τους λόγους στους οποίους ήδη προαναφερθήκαμε (βλ. σημείο δ).
7. η σύναψη προγραμματικών συμβάσεων - είτε με φορείς της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης και της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης είτε με την Ε.Σ.Α.μεΑ. είτε με άλλους φορείς πιστοποιημένους και με αποδεδειγμένη δράση και εμπειρία - για την παροχή συγκεκριμένων Υπηρεσιών ή για τη ίδρυση νέων Υπηρεσιών εκεί που δεν υπάρχουν - π.χ. Περιφερειακό Πρόγραμμα Αποϊδρυματοποίησης.
8. η τήρηση σε κάθε Περιφέρεια της χώρας: α) Μητρώου εξυπηρετούμενων όλων των Δομών Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης της Περιφέρειας (ήτοι των Αποκεντρωμένων Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας, των Ιδιωτικών Δομών - Κερδοσκοπικού και Μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα, των Δομών που λειτουργεί η Εκκλησία, η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση - όπως είναι τα ΚΗΦΗ, τα ΚΔΑΠ - ΜΕΑ, το «Βοήθεια στο Σπίτι» - και η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση), β) Μητρώου ενδιαφερομένων προς εξυπηρέτηση. Η εφαρμογή και λειτουργία αυτών των Μητρώων προϋποθέτει τη στενή συνεργασία με τις Υπηρεσίες των Δήμων, της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και τους Συλλογικούς Φορείς των Ατόμων με Αναπηρία της κάθε Περιφέρειας.
9. η ρύθμιση των περιουσιακών στοιχείων, κληρονομιών, δωρεών κ.λπ. των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας καθώς και των θεμάτων που αφορούν στο προσωπικό και στα οικονομικά τους.
Τέλος, προτείνουμε για την επίσπευση της εφαρμογής της πρότασής μας, εάν είναι νομικά εφικτό, ο Οργανισμός Λειτουργίας του Περιφερειακού Οργανισμού να εγκρίνεται με Κοινή Υπουργική Απόφαση και όχι με Διάταγμα όπως το άρθρο 11 προτείνει.
κ.κ. Υπουργοί,
Ζητούμε να οριστεί άμεσα κοινή συνάντηση με την Ε.Σ.Α.μεΑ. προκειμένου να συζητηθεί σε βάθος η πρότασή μας, η οποία μπορεί να αντικαταστήσει εξολοκλήρου το άρθρο 11, το οποίο όπως ήδη προαναφέραμε κατεδαφίζει και αφανίζει και τις τελευταίες νησίδες του Δημόσιου Τομέα Κοινωνικής Φροντίδας και Υποστήριξης στη χώρα.
Αναμένοντας τις δικές σας ενέργειες, σας κάνουμε σαφές ότι θα προστατεύσουμε με κάθε τρόπο τους Φορείς της Κοινωνικής Φροντίδας της χώρας.
Με εκτίμηση
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ