Αθήνα: 29/01/2021

ΠΡΟΣ:
κ. Κ. Χατζηδάκη, Υπουργό Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Πρωθυπουργού της χώρας
- Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κ. Γ. Γεραπετρίτη
- Γραφείο Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, κ. Άκη Σκέρτσου
- Γραφείο Υφυπουργού Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κ. Δ. Μιχαηλίδου

---

Κατάθεση αιτημάτων και προτάσεων της Ε.Σ.Α.μεΑ. που αφορούν στα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και στις οικογένειές τους ενόψει της διαδικτυακής συνάντησης με τον Υπουργό τη Δευτέρα 01.02.2021

Κύριε Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) -η οποία αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία, των ατόμων με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα και επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας- ενόψει της προγραμματισμένης διαδικτυακτικής συνάντησής μας τη Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου, σας υποβάλλει με την παρούσα επιστολή της τα βασικά θέματα που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και άπτονται των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου σας:
1. Υλοποίηση των δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία που υπάγονται στο πεδίο αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών υποθέσεων (βλ. επισυναπτόμενο Παράρτημα).

2. Σχεδιασμός δράσεων του Υπουργείου Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

3. Προετοιμασία του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υπουργείου Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων για την προγραμματική περίοδο 2021-2027.

4. Συμμετοχή της Ε.Σ.Α.μεΑ., η οποία είναι η αντιπροσωπευτικότερη οργάνωση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΑΕΔ, όπως έχει ήδη συμφωνηθεί με τον προηγούμενο Υπουργό Εργασίας, δεδομένου ότι ο εν λόγω Οργανισμός αποτελεί σημαντικό φορέα στην προώθηση μέτρων και πολιτικών για την απασχόληση των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, μεταξύ των οποίων η πληθυσμιακή ομάδα των ατόμων με αναπηρία κατέχει σημαντική θέση. Το αίτημά μας αυτό συνάδει με τις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της (Concluding Observations) της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το άρθρο 27 «Εργασία και Απασχόληση» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, μέσω των οποίων προτείνεται η συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές, μέτρα και προγράμματα απασχόλησης, καθώς και στον πολιτικό σχεδιασμό του Ο.Α.Ε.Δ.

5. Συμπερίληψη της Ε.Σ.Α.μεΑ., η οποία έχει ιδρύσει από τον Ιούλιο του 2020, το Ινστιτούτο «ΙΝ-Ε.Σ.Α.μεΑ.», στη ρύθμιση για την απόδοση πόρου που δίνεται από τον κλάδο ΛΑΕΚ του ΕΛΕΚΠ στα Ινστιτούτα και τα Εκπαιδευτικά Κέντρα, τα οποία έχουν ιδρυθεί ή θα ιδρυθούν με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, όπως της Γ.Σ.Ε.Ε., του Σ.Ε.Β., της Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. και άλλων. Το ΙΝ-Ε.Σ.Α.μεΑ., που διαθέτει αυτοτελή νομική υπόσταση, συνιστά τον επίσημο μελετητικό και ερευνητικό φορέα του αναπηρικού κινήματος της χώρας, με αποστολή την προάσπιση και προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους.

6. Σχεδιασμός και εφαρμογή ενός δίκαιου ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος μέσω: α) της αναμόρφωσης του ν.4387/2016 με τον οποίο έχουν καταργηθεί σημαντικά δικαιώματα και παροχές, β) της επαναφοράς ευνοϊκών ρυθμίσεων που αφορούν στη συνταξιοδότηση των γονέων/ συζύγων/ αδελφών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριά αναπηρία, γ) της αποκατάστασης των αδικιών που έχουν υποστεί οι συνταξιούχοι αναπηρίας και γήρατος του ιδιωτικού τομέα προκειμένου να υπάρξει εναρμόνιση με τα ισχύοντα στον δημόσιο τομέα, δ) της επικαιροποίησης και της νομοθέτησης του Πορίσματος της Επιτροπής του Υπουργείου Εργασίας για την ενιαιοποίηση των συντάξεων αναπηρίας κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 11 του ν.4387/2016 προκειμένου να τεθούν σε ισχύ ενιαίοι κανόνες συνταξιοδότησης και απονομής ασφαλιστικών παροχών λόγω αναπηρίας, ε) τη μη διακοπή του προνοιακού επιδόματος των παιδιών με αναπηρία όταν λάβουν τη σύνταξη του θανούντος γονέα, και άμεση επίλυση των προβλημάτων αναφορικά με την καταβολή συντάξεων από τον ΕΦΚΑ, όπως: α) αδικαιολόγητη καθυστέρηση (δύο και τριών ετών) καταβολής συντάξεων αναπηρίας, συντάξεων γήρατος λόγω αναπηρίας και αναπηρικών επιδομάτων, β) αδυναμία καταβολής σε παιδιά με αναπηρία ορφανά και από τους δύο γονείς, του συνόλου του ποσού της σύνταξης που λάμβανε ο θανών γονέας και γ) μη εφαρμογή της ρύθμισης για παράταση συντάξεων όταν εκκρεμεί αίτηση για εξέταση από επιτροπή ΚΕΠΑ κ.α.

7. Εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, με μετρήσιμους και ελέγξιμους στόχους, η οποία να θέτει τις προϋποθέσεις για τη μετάβαση από τον αποκλεισμό τους στην πλήρη και ισότιμη συμμετοχή τους στην εργασία, ως παραγωγικοί και ενεργοί πολίτες. Η Στρατηγική πρέπει, μεταξύ άλλων, να εστιάζει στα εξής: α) στην άρση υφιστάμενων αντικινήτρων και εμποδίων, όπως είναι: i) η άδικη διακοπή των επιδομάτων αναπηρίας όταν τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις εργάζονται. Η διακοπή του επιδόματος αναπηρίας όταν τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις απασχολούνται λειτουργεί ως αντικίνητρο για την ένταξή τους στην εργασία. Δεν είναι δυνατόν το επίδομα αναπηρίας να εξισώνεται με το επίδομα ανεργίας, εφόσον η αναπηρία ή/και η χρόνια πάθηση ενός ατόμου είτε εργάζεται είτε δεν εργάζεται εξακολουθεί να υφίσταται, και ως εκ τούτου και οι αυξημένες δαπάνες που συνδέονται με αυτήν, ii) ο χαρακτηρισμός «ανίκανος προς κάθε βιοποριστική εργασία» που αναφέρεται στα πιστοποιητικά αναπηρίας των ΚΕΠΑ, ο οποίος εκτός του ότι εμπεριέχει καταφανή ρατσιστικά χαρακτηριστικά, λειτουργεί και ως ανυπέρβλητο εμπόδιο για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, καθώς τα άτομα με αναπηρία που στο πιστοποιητικό αναπηρίας τους περιλαμβάνεται αυτός ο χαρακτηρισμός δεν μπορούν να ενταχθούν στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ και ως εκ τούτου να συμμετέχουν στα προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης, iii) η μη εγγραφή των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις στο μητρώο ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ. που διαθέτουν πιστοποιητικό αναπηρίας από την ΑΝΥΕ και ΑΣΥΕ, iv) o αποκλεισμός των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις από τις προκηρύξεις του ν.2643/1998 όταν δεν διαθέτουν κάρτα ανεργίας, v) ο άδικος αποκλεισμός των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με χρόνιες παθήσεις ως δικαιούχων φορέων από τα προγράμματα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση ανέργων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις του ΟΑΕΔ, καθώς θεωρούνται φορείς που δεν ασκούν τακτική οικονομική δραστηριότητα, β) στην ενεργοποίηση θεσμοθετημένων θετικών μέτρων δράσης που παραμένουν ανενεργά, όπως είναι η παρ. 1α του άρθρου 23 του ν.4488/2017, με την οποία δίνεται η δυνατότητα στα άτομα με ψυχική ή νοητική αναπηρία, με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω, να αναλαμβάνουν εργασία για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης, ύστερα από προσκόμιση σχετικής γνωμάτευσης από μονάδα ψυχικής υγείας, και μάλιστα δίχως καμία διακοπή των προνοιακών επιδομάτων που λαμβάνουν, γ) στην αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων θετικών μέτρων δράσης για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία στον ιδιωτικό τομέα, όπως είναι ο ν.2643/1998, ο οποίος παρά τις πολλές τροποποιήσεις του ουσιαστικά παραμένει ανενεργός και στη θέσπιση νέων μέτρων, όπως είναι η υποστηριζόμενη εργασία, δ) στη βελτίωση της ελκυστικότητας των προγραμμάτων επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση ανέργων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, ε) στην παροχή εύλογων προσαρμογών σε εργαζόμενους με αναπηρία, στ) στην ενσωμάτωση της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας σε όλα τα προγράμματα απασχόλησης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, ζ) στον σχεδιασμό και εφαρμογή στοχευμένων προγραμμάτων απασχόλησης και κατάρτισης για εκείνα τα άτομα με αναπηρία/χρόνιες παθήσεις που είτε εξαιτίας της κατηγορίας και βαρύτητας της αναπηρίας τους/χρόνιας πάθησης είτε εξαιτίας του συνδυασμού της αναπηρίας τους/χρόνιας πάθησής τους με άλλες αιτίες διάκρισης (πολλαπλή διάκριση) αντιμετωπίζουν πρόσθετες δυσκολίες στην προσπάθειά τους να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.

8. Άμεση προκήρυξη των θέσεων του ν. 2643/1998 για τον δημόσιο τομέα που εκκρεμούν και των θέσεων για τους τυφλούς τηλεφωνητές και τους δικηγόρους με αναπηρία, δεδομένου ότι ο ν.2643/1998 καταργήθηκε πρόσφατα με την ψήφιση του ν. 4765/2021 (άρθρο 61, παρ. 2, εδάφιο β) και υπάρχει κίνδυνος να χαθούν πάνω από 2.000 θέσεις που έχουν δεσμευτεί. Σύμφωνα με το ν. 2643/1998, το κράτος έχει υποχρέωση να προκηρύσσει σε ετήσια βάση, μέσω του Ο.Α.Ε.Δ, τις θέσεις του άρθρου 3 για το δημόσιο τομέα, για όλες τις κατηγορίες των προστατευόμενων του νόμου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται τα άτομα με αναπηρία και οι συγγενείς α΄ βαθμού ατόμων με βαριά αναπηρία. Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός θέσεων (πάνω από 2.000) για τον ν. 2643/98 από τις προκηρύξεις που έχουν εκδοθεί μέσω ΑΣΕΠ, οι εν λόγω θέσεις δεν έχουν προκηρυχθεί εδώ και 7 χρόνια και θεωρούμε τεράστια αδικία για τους άνεργους με αναπηρία και τα άνεργα μέλη των οικογενειών τους να μένουν οι θέσεις που δικαιούνται στα συρτάρια των γραφείων, ενώ το ποσοστό της ανεργίας αυξάνεται συνεχώς και με ραγδαίο ρυθμό.

9. Παράταση από 01.04.2021 έως 31.03.2022 στις συμβάσεις έκτακτου προσωπικού σε προνοιακούς φορείς για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών λόγω COVID-19 ώστε να συνεχίσουν τα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας να παρέχουν τις πολύ σημαντικές υπηρεσίες τους στα άτομα με βαριές αναπηρίες και χρόνιες παθήσεις και μετατροπή των συμβάσεων από ορισμένου χρόνου, σε αορίστου χρόνου, τόσο για το έκτακτο όσο και για το επικουρικό προσωπικό των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας, λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσφορά τους είναι αδιαμφισβήτητα σημαντική, αφού καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες των Κέντρων. Η εξάμηνη παράταση των συμβάσεων έκτακτου προσωπικού έως τις 31.03.2021 που λήφθηκε με το άρθρο 34 του ν.4722/2020, θεωρούμε πως δεν είναι επαρκής για την κάλυψη των αναγκών των Κέντρων και η διακοπή της θητείας του έκτακτου προσωπικού, σε συνδυασμό με τη λήξη της θητείας του επικουρικού προσωπικού, θα οδηγήσει σε περαιτέρω υποστελέχωση και απαξίωση των συγκεκριμένων δομών.

10. Παράταση με διάταξη νόμου στη θητεία των Διοικητικών Συμβουλίων όλων των Φιλανθρωπικών Σωματείων, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τουλάχιστον μέχρι τις 30/6/2021, λόγω αδυναμίας να διεξάγουν Εκλογές για την ανάδειξη νέων Διοικητικών Συμβουλίων εξαιτίας τις πανδημίας του Covid -19. Για παράδειγμα αναφέρουμε τον Φάρο Τυφλών, σημαντικό φορέα για την ψυχοκοινωνική στήριξη και εξυπηρέτηση των τυφλών ατόμων και των ατόμων με προβλήματα όρασης όλων των ηλικιών στην Ελληνική επικράτεια. Δεδομένου ότι με το ν.4756/2020, άρθρο 73, υπάρχει ήδη σχετική διάταξη που παρατείνει τη θητεία των οργάνων διοίκησης και ελέγχου της ΕΣΑμεΑ και των οργανώσεων μελών της, δευτεροβάθμιων και πρωτοβάθμιων, και με το άρθρο 72 του ίδιου νόμου παρατείνεται ομοίως η θητεία των συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων, συνταξιούχων και εργοδοτών, θα μπορούσε ο Φάρος Τυφλών να τύχει της ίδιας προθεσμίας.

Στο παρόν επισυνάπτονται οι επιστολές της ΕΣΑμεΑ (υπ' αριθ. πρωτ. 1254/12.10.2020, υπ' αριθ. πρωτ. 1686/22.12.2020 και υπ' αριθ. πρωτ. 71/19.01.2021).