Αθήνα: 08/02/2012

ΠΡΟΣ:
κ. Γ. Κουτρουμάνη,
Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
-Γραφείο Πρωθυπουργού κ. Λ. Παπαδήμο
-Πρόεδρο & Μέλη Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής
-Υποεπιτροπή για τα θέματα αναπηρίας της Ειδικής μόνιμης επιτροπής για την ισότητα,
την νεολαία και τα δικαιώματα του ανθρώπου
-κ. Δρέττα, Γεν. Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων
-κ. Ρ. Σπυρόπουλο, Διοικητή ΙΚΑ
-Φορείς - Μέλη Ε.Σ.ΑμεΑ

---

Η Ε.Σ.ΑμεΑ. καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις για την εύρυθμη λειτουργία του ΚΕΠΑ - Ζητείται η προσωπική παρέμβαση του Υπουργού Εργασίας για την υιοθέτησή τους

Κύριε Υπουργέ, 
Η Ε.Σ.ΑμεΑ, με το παρόν έγγραφό της, επανέρχεται στα θέματα που αφορούν στη λειτουργία του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας. Με  την υπ’ αριθ. πρωτ. 3353/16.11.2011 επιστολή μας επισημαίναμε ότι εάν η Διοίκηση του ΙΚΑ είχε λάβει υπόψη της τις προτάσεις που είχαμε  καταθέσει πριν την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του ΚΕΠΑ,  θα είχαν αποφευχθεί λάθη και καθυστερήσεις που συνεχίζουν μέχρι σήμερα να συσσωρεύονται και έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων με αναπηρία.

Τα προβλήματα που απαριθμούνται παρακάτω υποδηλώνουν ότι η οργάνωση και λειτουργία του συστήματος  πιστοποίησης και αξιολόγησης της αναπηρίας δεν διέπεται από τις βασικές αρχές που η Ε.Σ.ΑμεΑ. είχε θέσει με εμπεριστατωμένο έγγραφό της τον Ιούλιο του έτους 2011.
Οι βασικές αυτές αρχές στις οποίες ζητούμε να στηριχτεί η οργάνωση και λειτουργία του νέου συστήματος πιστοποίησης αναπηρίας, όπως αυτό εφαρμόζεται από το ΚΕΠΑ είναι οι εξής:

• Προσβασιμότητα όλων των ατόμων με αναπηρία, ανεξαρτήτως της κατηγορίας αναπηρίας στην οποία ανήκουν και ανεξαρτήτως του τόπου που διαβιούν, σε όλες τις υπηρεσίες του ΚΕΠΑ είτε αφορούν προσβασιμότητα του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος είτε αφορούν την προσβασιμότητα σε όλους τους διαδικτυακούς τόπους του ΚΕΠΑ.
• Αντικειμενικότητα και επιστημονικότητα του Συστήματος Πιστοποίησης & Αξιολόγησης της Αναπηρίας, η οποία είναι ευνόητο ότι συνδέεται άμεσα με τον Πίνακα Προσδιορισμού ποσοστών αναπηρίας στον οποίο βασίζεται η πιστοποίηση και αξιολόγηση και στον τρόπο οργάνωσης του Ειδικού Σώματος Ιατρών του ΚΕΠΑ και διαρκούς επιμόρφωσης των μελών του.
• Διαφάνεια και Αδιαβλητότητα του Συστήματος, μέσω δειγματοληπτικού ελέγχου των αποφάσεων /Γνωματεύσεων των Επιτροπών και οργάνωσης διαδικασιών ελέγχου με επιθεωρητές γνώστες του αντικειμένου. Σημειώνουμε το περιστατικό της έκδοσης γνωμάτευσης νεφροπαθή τελικού σταδίου στην οποία προσδιορίστηκε ποσοστό αναπηρίας 0%, εξαιτίας λανθασμένων διοικητικών χειρισμών του ηλεκτρονικού συστήματος. Ίδιοι λανθασμένοι χειρισμοί θα μπορούσαν να είχαν αποδώσει ποσοστό αναπηρίας 80% σε άτομο το οποίο αντικειμενικά δεν είχε τις σχετικές προϋποθέσεις. Μόνο που στην τελευταία   περίπτωση, εφόσον απουσιάζουν οι κατάλληλοι ελεγκτικοί μηχανισμοί το λάθος δεν θα είχε γνωστοποιηθεί από τον ενδιαφερόμενο με ότι συνεπάγεται αυτό.

Επιπρόσθετα η Ε.Σ.ΑμεΑ. είχε εκφράσει αιτιολογημένα τις αντιρρήσεις της και τη διαφωνία της επί της ανάρτησης ανοικτού Διαγωνισμού του ΙΚΑ που αφορά στην επιλογή αναδόχου για την υλοποίηση του έργου «Σύζευξη του Αναθεωρημένου ΚΕΒΑ μέσω της συνέργειας του εν’ λόγω Κανονισμού με τα διεθνή πρότυπα αξιολόγησης κα πιστοποίησης της αναπηρίας (ICF/ICY). Παρ’ όλα αυτά θεωρούμε ότι θα πρέπει στην Επιτροπή παραλαβής και ελέγχου των παραδοτέων του ανωτέρω Διαγωνισμού να συμμετέχει εκπρόσωπος της Ε.Σ.ΑμεΑ.
Στη συνέχεια αναφέρουμε τα οργανωτικά προβλήματα που έχουμε εντοπίσει :

1. Έλλειψη  Διευθύνσεων ΚΕΠΑ σε πόλεις που αποτελούν πρωτεύουσες νομών όπως : Γρεβενών,  Φλώρινας, Τρικάλλων, Ευρυτανίας, Φωκίδας, Άργους, Ρεθύμνης, Εύβοιας και μεγάλων νησιωτικών περιοχών όπως: Χίος, Κως-Κάλυμνος, Λευκάδα, Κεφαλονιά, Λήμνος.  τις πόλεις και δη τις νησιωτικές περιοχές της χώρας. Δισεπίλυτα είναι τα προβλήματα για τα άτομα με αναπηρία που διαβιούν στις ανωτέρω περιοχές και πρέπει το ποσοστό αναπηρίας τους είτε να εκτιμηθεί για πρώτη φορά, είτε να επανεκτιμηθεί λόγω λήξης ισχύος του πιστοποιητικού αναπηρίας τους είτε γιατί οι υποθέσεις τους παραμένουν εκκρεμείς λόγω του ότι δεν είχαν εξεταστεί από τις καταργούμενες Υγειονομικές Επιτροπές.
2. Η ομαδοποίηση αιτήσεων ανά κατηγορία αναπηρίας και η αναμονή συμπλήρωσης καθορισμένου αριθμού αιτήσεων που αφορούν στην ίδια κατηγορία αναπηρίας αυξάνει τον ήδη μεγάλο χρόνο αναμονής για την εξέταση της αίτησης. Το πρόβλημα αφορά σε όλες τις κατηγορίες αναπηρίας, και κυρίως σε κατηγορίες αναπηρίες που δεν είναι ιδιαίτερα διαδομένες στον πληθυσμό. Δηλαδή οι αιτούντες -π.χ. θαλασσαιμικοί- πρέπει να περιμένουν πότε θα συμπληρωθεί ο καθορισμένος αριθμός αιτήσεων που αφορούν στη θαλασσαιμία, προκειμένου να συγκληθεί η αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή για αυτή την αναπηρία. Το προαναφερθέν πρόβλημα γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στις Διευθύνσεις ΚΕΠΑ που λειτουργούν σε πόλεις της Περιφέρειας εξαιτίας της υποστελέχωσης του Σώματος Ειδικών Ιατρών του ΚΕΠΑ. Ήδη λαμβάνουμε καταγγελίες από Συλλόγους που δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια (π.χ. Κοζάνης, Σπάρτης κ.λπ) που μας αναφέρουν ότι το ΚΕΠΑ δεν έχει ακόμη να αξιολογεί αιτήσεις και να εκδίδει γνωματεύσεις. 
3. Μείωση του καθορισμένου αριθμού αιτήσεων (15) που έχει οριστεί για κάθε κατηγορία αναπηρίας προκειμένου να αξιολογηθούν οι αιτήσεις τους , εφόσον ο χρόνος συμπλήρωσης του ανωτέρω αριθμού δημιουργεί χρονοβόρες καθυστερήσεις. Αναφερόμαστε σε κατηγορίες αναπηρίας οι οποίες δεν είναι διαδεδομένες στον πληθυσμό, και ως εκ τούτου ο αριθμός 15 είναι μεγάλος.
4. Χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες: Μεγάλος χρόνος αναμονής των αιτούντων, προκειμένου να καταθέσουν τις αιτήσεις τους και στη συνέχεια να οριστεί η ημερομηνία εξέτασης τους από τις Διευθύνσεις του οικείου ΚΕΠΑ. Οι αιτούντες προσέρχονται στο ΚΕΠΑ όπου και παραλαμβάνουν την ημερομηνία κατά την οποία θα καταθέσουν την αίτησής τους και τα συνημμένα δικαιολογητικά (ιατρική γνωμάτευση κ.λπ). Ο χρόνος αναμονής για την κατάθεση μόνο της αίτησης διαρκεί ακόμα και στην Αττική που οι Διευθύνσεις ΚΕΠΑ αριθμούνται σε 7 και δύο μήνες. Μετά την κατάθεση της αίτησης ο αιτών αναμένει τον ορισμό νέας ημερομηνίας κατά την οποία θα εξεταστεί από την Υγειονομική Επιτροπή. Η χρονοβόρα αυτή διαδικασία δημιουργεί  δημιουργεί και το ακόλουθο πρόβλημα: Κατά το χρόνο κατάθεσης της αίτησης και του δικαιολογητικού ενδέχεται να έχει παρέλθει ο χρόνος του τετραμήνου (π.χ. όταν ο αιτών έχει Πιστοποιητικό Νοσηλείας). Αυτό το γεγονός αναγκάζει τον αιτών να αναζητά νέα ιατρική γνωμάτευση. Εκτός από την ταλαιπωρία που υφίστανται τα άτομα με αναπηρία επιβαρύνεται οικονομικά και το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας αφού οι αιτούντες αναγκάζονται σε νέο κύκλο εξετάσεων (αιμοτολογικών, βιοχημικών, αξονικών ή μαγνητικών τομογραφιών).
5. Ο μεγάλος χρόνος αναμονής δημιουργεί προβλήματα επιβίωσης για τα άτομα με αναπηρία που έχουν καταθέσει αιτήσεις για συνταξιοδότηση. Τραγικά είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όσοι προσέρχονται για την επανεξέταση χορήγησης συνταξιοδότησης αφού η σύνταξή τους διακόπτεται κατά το χρόνο αναμονής επανεξέτασής τους. Τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουν και όσοι προσέρχονται για αν αποφανθεί η Επιτροπή για τη συνέχιση χορήγησης προνοιακών και άλλων επιδομάτων αναπηρίας (π.χ. εξωϊδρυματικό) ενώ σοβαρά προβλήματα θα δημιουργηθούν τους επόμενους μήνες κατά τους οποίους θα αρχίσει η κατάθεση φορολογικών δηλώσεων.
6. Καθυστέρηση επί της διαδικασίας παράδοσης του φακέλου εκκρεμών υποθέσεων στους αιτούντες, προκειμένου να επισπευστεί η διαδικασία συλλογής ή επικαιροποίησης των δικαιολογητικών τους. 
7. Καθυστέρηση σύστασης Β/Βάθμιας Επιτροπής αρμόδιας για την εξέταση των ενστάσεων επί των αποφάσεων των Α/Βάθμιων Υγειονομικών Επιτροπών του ΚΕΠΑ. Τα προβλήματα που παρουσιάζει ο Ενιαίος Πίνακας Προσδιορισμού Ποσοστών Αναπηρίας οδηγούν σε πληθώρα ενστάσεων. Ο όγκος των ενστάσεων, εάν συγκριθεί με τις ενστάσεις του ν. 2643/98 για τις οποίες είχε προβλεφθεί η λειτουργία 2 Δευτεροβάθμιων Επιτροπών, είναι πολλαπλάσιος. Γι’ αυτό το λόγο κρίνεται απαραίτητη η σύσταση 4 Δευτεροβάθμιων Επιτροπών στις οποίες θα πρέπει να συμμετέχει και εκπρόσωπος της Ε.Σ.ΑμεΑ..
8. Καταβολή του ποσού των 46,14€ από τους αιτούντες την αξιολόγηση και πιστοποίηση της  αναπηρίας τους, σε περίοδο κατά την οποία η οικονομική κρίση επηρεάζει δυσμενώς πρώτα και κύρια την ευπαθή ομάδα των ατόμων με αναπηρία. Ως προς το ανωτέρω θέμα καταφτάνουν καταγγελίες αιτούντων στα γραφεία μας, οι οποίοι προσέρχονται για επανεξέταση του ποσοστού αναπηρίας τους προκειμένου να συνεχιστεί η χορήγηση προνοιακού επιδόματος, χωρίς το παράβολο των 46€ να καλύπτεται από μέρους του Υπουργείου Υγείας όπως αναφέρεται στις Οδηγίες του ΚΕΠΑ.
9. Έλλειψη πρόβλεψης για διερμηνείς ελληνικής νοηματικής γλώσσας, προκειμένου να εξυπηρετούνται οι αιτούντες κωφοί για την πιστοποίηση της αναπηρίας και αξιολόγησης του ποσοστού αναπηρίας τους.

Για την επίλυση των ανωτέρω προβλημάτων θα πρέπει να ληφθούν μέτρα όπως:

α) Ίδρυση ΚΕΠΑ σε όλες τις πόλεις που αποτελούν πρωτεύουσες των νομών της χώρας και ειδική μέριμνα για την εξυπηρέτηση των κατοίκων των νησιωτικών περιοχών, λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο οικονομικό κόστος που επωμίζονται οι κάτοικοι ΑμεΑ, που διαβιούν σε νησιά που δεν διαθέτουν Διευθύνσεις ΚΕΠΑ κατά την αναγκαστική μετακίνησή τους σε πόλεις που διαθέτουν Διεύθυνση  ΚΕΠΑ.   Σε τέτοιες περιπτώσεις, έως ότου ληφθούν οριστικά μέτρα για την αντιμετώπισή του (π.χ. ίδρυση Διεύθυνση ΚΕΠΑ, σύστημα κατ’ οίκον υγειονομικής εξέτασης κ.λπ) θα πρέπει το κόστος να καλύπτεται από μέρους της Πολιτείας.

β) Θεσμική πρόβλεψη για την υποχρέωση των Υγειονομικών Επιτροπών να προβαίνουν σε κατ’ οίκον εξέταση εκείνων των ατόμων με αναπηρία που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να μεταβούν εξαιτίας της βαρύτητας της αναπηρίας τους στις Διευθύνσεις των ΚΕΠΑ. 

γ) Διασύνδεση των Διευθύνσεων ΚΕΠΑ που λειτουργούν σε επίπεδο νομού (Αττικής, Θεσσαλονίκης), προκειμένου να διευθετηθεί το θέμα αναμονής της συμπλήρωσης του αριθμού των αιτήσεων που αφορούν σε ίδια κατηγορία αναπηρίας, ούτως ώστε σε περίπτωση μακρόχρονης αναμονής συμπλήρωσης αυτού του αριθμού να ενοποιούνται οι αιτήσεις των διασυνδεόμενων ΚΕΠΑ. Σε επίπεδο Περιφέρειας η διασύνδεση μπορεί να σχεδιαστεί μεταξύ των Διευθύνσεων ΚΕΠΑ που λειτουργούν σε όμορους νομούς.

δ) Κατά προτεραιότητα εξέταση των αιτήσεων που αφορούν σε αξιολόγηση και πιστοποίηση της αναπηρίας για τη χορήγηση σύνταξης και χορήγησης προνοιακών επιδομάτων.

ε) Αποφόρτιση του συστήματος πιστοποίησης και αξιολόγησης της αναπηρίας μέσω εγκυκλίου, με την οποία θα ορίζεται η αυτόματη οριστικοποίηση εκείνων των συντάξεων αναπηρίας που λήγει η ισχύς τους, εφόσον οι Υγειονομικές Επιτροπές έχουν εκδώσει Γνωματεύσεις που ορίζουν ποσοστό αναπηρίας 80% και αφορούν σε κατηγορίες αναπηρίες όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο 16 του ν. 3648.2010.

στ) Άμεση σύσταση τεσσάρων (4) Δευτεροβάθμιων Επιτροπών με τη συμμετοχή εκπροσώπου της Ε.Σ.ΑμεΑ ως αντιπροσωπευτικότερου φορέα των ατόμων με αναπηρία. Η Β/βάθμια Επιτροπή που εξετάζει τις ενστάσεις των αιτούντων ατόμων με αναπηρία είναι το τελευταίο όργανο αξιολόγησης και πιστοποίησης της αναπηρίας. Για λόγους λοιπόν αρχής,  δεοντολογικούς και δικαιοσύνης θα πρέπει οι αιτούντες να εκπροσωπούνται από την Ε.Σ.ΑμεΑ η οποία θεσμικά κατέχει το ρόλο του Κοινωνικού Εταίρου με την Πολιτεία για θέματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα με την αναπηρία.

η) Παραλαβή ιατρικών γνωματεύσεων μόνο από γιατρούς που υπηρετούν στα Δημόσια Γενικά ή Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία και ιατρούς συμβεβλημένους με τον  Ε.Ο.Π.Υ.Υ.

θ) Κατάργηση του μέτρου της καταβολής του ποσού των 46,14€ από μέρους των αιτούντων αξιολόγησης και πιστοποίησης της αναπηρίας το οποίο θεωρούμε απαράδεκτο την παρούσα οικονομική περίοδο συρρίκνωσης των εισοδημάτων των φτωχών λαϊκών στρωμάτων του πληθυσμού.

ι) Εξέταση εκκρεμών ή και νέων υποθέσεων από τις Νομαρχιακές Υγειονομικές Επιτροπές που λειτουργούν στους νομούς εκείνους στους οποίους δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη η λειτουργία τοπικής Διεύθυνσης ΚΕΠΑ, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα άτομα με αναπηρία που διαβιούν σε αυτούς του νομούς.

Δεν θα ήταν υπερβολή να αναφερθούμε στο γεγονός ότι το παρόν σύστημα αξιολόγησης και πιστοποίησης της αναπηρίας έχει στρέψει τα άτομα με αναπηρία στα δικηγορικά γραφεία, προκειμένου αυτά να χειριστούν τις διαδικασίες κατάθεσης αιτήσεων ενστάσεων κ.λπ. Δηλαδή το πολλά υποσχόμενο νέο σύστημα που εφαρμόζει το ΚΕΠΑ όχι μόνο δεν έχει οδηγήσει στην απλοποίηση γραφειοκρατικών διαδικασιών αλλά αντιθέτως έχει επιβαρύνει την οικονομική ζωή της πιο ευπαθούς οικονομικά ομάδας του πληθυσμού!!!

 

Κύριε Υπουργέ,
Η εύρυθμη λειτουργία του ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας αποτελεί θέμα προτεραιότητας για την αναπηρική οικογένεια, η οποία στην παρούσα φάση μαζί με όλη τη χώρα δοκιμάζεται σκληρά. Το μόνο που δεν επιτρέπεται σε αυτή τη δύσκολη οικονομικά περίοδο είναι η επανάληψη των λαθών του παρελθόντος.  
Εν’ αναμονή των ενεργειών σας και της ενημέρωσής μας επί αυτών.

 

Με εκτίμηση

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ

O ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ