Αθήνα: 07/10/2010

ΠΡΟΣ:
κ. Λ. Κατσέλη, Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
-Γραφείο Πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου
-κ. Γ. Κουτρουμάνη, Αναπληρωτή Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
-κ. Αθ. Δρέττα, Γεν. Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων
-Φορείς-Μέλη Ε.Σ.ΑμεΑ.

---

Υπόμνημα της Ε.Σ.ΑμεΑ. για το σύνολο των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών αιτημάτων των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους.

Κυρία Υπουργέ,

Με την ευκαιρία της ανάληψης των νέων καθηκόντων σας, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) καταρχήν σας εκφράζει τα θερμά της συγχαρητήρια και την ελπίδα για τη συνέχιση της πολύ καλής συνεργασίας που είχαμε αναπτύξει κατά τη διάρκεια της θητείας σας στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας με κύριο στόχο «την υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους να ζήσουν ανεξάρτητα και αξιοπρεπώς» και ζητούμε τον ορισμό άμεσης συνάντησης μαζί σας για να ξεκινήσει ένας γόνιμος διάλογος επί των αιτημάτων που ακολουθούν.

Η Ε.Σ.ΑμεΑ πριν προχωρήσει στην παράθεση οριζόντιων και κάθετων ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών αιτημάτων της, επισημαίνει ότι οι περικοπές που σημειώθηκαν στα επιδόματα εορτών, αδείας των συντάξεων αναπηρίας, καθώς και του επιδόματος που αντιστοιχεί στο εξωϊδρυματικό επίδομα παραπληγίας αποτελούν αντισυνταγματικό, άδικο και αντικοινωνικό μέτρο για την πιο ευπαθή κοινωνική ομάδα της χώρας. Υπό αυτό το πρίσμα ζητούμε την άρση των περικοπών που υπέστησαν οι συντάξεις των ατόμων με αναπηρία και των γονέων τους και εν’ γένει των ατόμων που έχουν αποδεδειγμένα στη φροντίδα τους άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες.

Περαιτέρω, βασικός στόχος του πλαισίου των αιτημάτων/προτάσεων μας είναι η άρση των διαφοροποιήσεων και ανισοτήτων που παρατηρούνται ως προς το είδος και το ύψος των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών παροχών προς τα άτομα με αναπηρία. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος απαιτείται πρώτα και κύρια ο σχεδιασμός ενιαίου κανονισμού συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών παροχών από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας με τη συμμετοχή των εκπροσώπων της Ε.Σ.ΑμεΑ. και των Κεντρικών Ομοσπονδιών της.

Βάσει των ανωτέρω καταθέτουμε τις παρακάτω προτάσεις μας, οι οποίες έχουν ως εξής:

ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

• Ενιαίος καθορισμός από όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία του ύψους των συντάξεων αναπηρίας. Το συνταξιοδοτικό σύστημα θα πρέπει πρώτα και κύρια να εγγυάται το ελάχιστο όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία και με χρόνιες παθήσεις και να αποσυνδέει τις συντάξεις αναπηρίας από το σύστημα ανταποδοτικού χαρακτήρα. Γι’ αυτό απαιτείται η λήψη των ακόλουθων συνδυαστικών μέτρων:

 μέτρα για την διατήρηση του ατόμου με αναπηρία στην εργασία του,
 σύνδεση του συστήματος παροχής των αναπηρικών συντάξεων με ένα σύστημα κινήτρων επανένταξης του ατόμου με αναπηρία που εγκαταλείπει την εργασία του, λόγω επιδείνωσης της προϋπάρχουσας αναπηρίας του ή ξαφνικής εμφάνισης της αναπηρίας του, σε νέα θέση εργασίας, η οποία θα ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες της αναπηρίας του
 εύρυθμη λειτουργία του Ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης της Αναπηρίας (ν. 3863/2010 άρθρο 6) και ταχύτατη αναμόρφωση του Κ.Ε.Β.Α. εντός των χρονοδιαγραμμάτων (6αμήνου από τη δημοσίευση του ν. 3863/10) όπως ορίζει το άρθρο 7 του ν. 3863/10.

• Ορθή εφαρμογή της διάταξης του άρθρου του άρθρου 140 του Ν.3655/2008, που αφορά στη συνταξιοδότηση των πατέρων ατόμων με αναπηρία, μέσω της οποίας επεκτάθηκε το δικαίωμα συνταξιοδότησης των μητέρων παιδιών με αναπηρία και στους πατέρες αυτών. Ερμηνευτικές εγκύκλιοι της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων όρισαν τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη συνταξιοδότηση των πατέρων των ατόμων με αναπηρία και ακύρωσαν κατά το δοκούν το πνεύμα του νομοθέτη. Γι’ αυτό ζητείται η ανάκληση ερμηνευτικών εγκυκλίων του άρθρου 140 του ν. 3655/2008. (π.χ. εγκύκλιοι του Ι.Κ.Α. Σ40/116/16/10/2008, Σ54/25/22.10.2008, Σ40/17/2.2.2008, Σ40/22/13.2.2009).
• Θεμελίωση του δικαιώματος πλήρους συνταξιοδότησης στην 25ετία για όλα τα άτομα με βαριά κινητική αναπηρία (π.χ. μονό ακρωτηριασμό). Σημειώνουμε ότι τα άτομα με μονό ακρωτηριασμό δεν εντάσσονται σε ευνοϊκές συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις που ισχύουν για άλλες κατηγορίες αναπηρίας (π.χ. σύνταξη πλήρους γήρατος στη 15ετία όπως ορίζει ο ν. 612/77 και οι συμπληρώσεις του).
• Θεμελίωση του δικαιώματος της πλήρους συνταξιοδότησης στην 25ετία για όλα τα άτομα με αναπηρία που έχουν ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, εφόσον έχουν συμπληρώσει το 50ο ή 55ο έτος της ηλικίας τους.
• Επέκταση των ευνοϊκών διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 5 του Ν. 3232/04 και των τροποποιήσεων της σε όσους έχουν βάσει δικαστικής απόφασης την επιμέλεια/συμπαράσταση ατόμου με βαριά αναπηρία και ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω επί 10 τουλάχιστον έτη και εφ’ όσον το άτομο με βαριά αναπηρία αποδεδειγμένα συνοικεί με αυτούς.
• Μεταφορά της σύνταξης του θανόντος γονέα στα παιδιά με αναπηρία (νοητική υστέρηση, αυτισμό, ψυχικές αναπηρίες, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες) με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, και όχι 80% , όπως ισχύει σήμερα (Ν. 3232/2004 Άρθρο 5, παρ. 5α). Με το ισχύον ποσοστό (80% και άνω) αποκλείεται ο μεγαλύτερος αριθμός των ατόμων με βαριές αναπηρίες και πολλαπλές αναπηρίες, αφού οι Υγειονομικές Επιτροπές έχουν κατά την εξέταση των ανωτέρων κατηγοριών παγιώσει το ποσοστό αναπηρίας στο 67% και άνω, και όχι στο 80%.
• Επαναφορά των σημείων γ. και δ. της διάταξης του άρθρου 25 παρ. 3 του ν. 2084/1992, που αφορά στους όρους και τις προϋποθέσεις μονιμοποίησης των συντάξεων αναπηρίας των ασφαλισμένων από 1.1.1993. Η τροποποίηση αυτής της διάταξης, βάσει του άρθρου 8 του νέου συνταξιοδοτικού νόμου 3863/10, θέτει εξοντωτικούς όρους για τη μονιμοποίηση των συντάξεων αναπηρίας, διατηρώντας το σύστημα διαρκούς επανεξέτασης των συνταξιούχων με αναπηρία από τις Επιτροπές. Βάσει της νέας διάταξης ένα άτομο με βαριά αναπηρία το οποίο συνταξιοδοτείται αποδεδειγμένα από νεαρή ηλικία για λόγους αναπηρίας, υπόκειται σε καθεστώς συνεχούς επανεξέτασής από τις επιτροπές (12 ή 20 έτη) μέχρι να συμπληρώσει το 55ο έτος.
• Συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία και των γονέων/ατόμων που έχουν στη φροντίδα τους αποδεδειγμένα άτομα με αναπηρία στις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 6 του ν. 3863/10. Στην παράγραφο αυτή ορίζονται οι πληθυσμιακές ομάδες των συνταξιούχων, στις οποίες δεν εφαρμόζονται οι περιοριστικές διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 3863/10.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Θέσπιση ενός ενιαίου πλαισίου αρχών ασφαλιστικής προστασίας των ατόμων με αναπηρία, το οποίο θα ισχύει από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία που είναι αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Ως κατευθυντήριες γραμμές του ενιαίου πλαισίου αρχών ασφαλιστικής προστασία των ατόμων με αναπηρία αναφέρουμε τις εξής:

• Δωρεάν χορήγηση στα άμεσα και έμμεσα ασφαλισμένα άτομα με αναπηρία και χρόνια πάθηση, των ιατρικών/θεραπευτικών πράξεων (π.χ. φυσικοθεραπείες, εργοθεραπείες, λογοθεραπείες, ψυχοθεραπείες κ.λπ), καθώς και θεραπευτικών τεχνικών βοηθημάτων, αναλώσιμων υλικών και φαρμακευτικού και υγειονομικού υλικού από όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία, εφόσον συνοδεύεται από ιατρικές συστάσεις του θεράποντος ιατρού.
• Ανακοστολόγηση όλων των θεραπευτικών πράξεων που απαιτούνται για τα άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, καθώς και τα άτομα με ψυχικές αναπηρίες όπως: φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, ψυχοθεραπεία κ.λπ., δεδομένου ότι ο σημερινός κρατικός τιμοκατάλογος δεν καλύπτει ούτε το 1/3 των αγοραίων τιμών. Επισημαίνεται ότι ο κρατικός τιμοκατάλογος έχει να ανακοστολογηθεί από 20αετίας.
• Αναπροσαρμογή και εξορθολογισμός στις τιμές χορήγησης τεχνικών βοηθημάτων (ηλεκτρονικά αμαξίδια κ.λπ), σύμφωνα με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς.
• Απλοποίηση όλων των χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών που υπόκεινται οι ασφαλισμένοι, όλων ανεξαιρέτως των ασφαλιστικών ταμείων, για τη χορήγηση αναλώσιμων υλικών (υλικά αποσιδήρωσης θαλασσαιμικών, αναλώσιμα υλικά αντλιών ινσουλίνης κλπ), τεχνητών και θεραπευτικών βοηθημάτων, θεραπευτικών πράξεων όπως: εργοθεραπείες, φυσικοθεραπείες, λογοθεραπείες, ψυχοθεραπείες κ.λπ.

Σε ότι αφορά τον εξορθολογισμό των θεραπευτικών δαπανών των ασφαλιστικών ταμείων, που σχεδιάζεται μέσω θετικών μέτρων, όπως είναι ο θεσμός της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και ο έλεγχος των συνταγογαγροφήσεων, σημειώνουμε ότι δεν θα πρέπει να αποβεί εις βάρος του θεραπευτικού οφέλους των ατόμων με αναπηρία και χρονίων παθήσεων.

Σε αυτή την κατεύθυνση ζητούμε τη συμμετοχή εκπροσώπου της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία στο Συμβούλιο Συντονισμού και στο Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλισης που λειτουργεί στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως αυτά συστήθηκαν με τα άρθρα 31 και 32 του ν. 3863/10 «Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα».

Προτάσεις για τη βελτίωση των διατάξεων (άρθρο 6 και 7) του ν. 3868/10 που αφορούν στη λειτουργία του Ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας:

Οι διατάξεις των άρθρων 6 & 7 του νέου ασφαλιστικού νόμου 3863/2010 που αφορούν στη δημιουργία του Ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης & Αξιολόγησης της Αναπηρίας κινούνται σε θετική κατεύθυνση. Οι παρατηρήσεις/συμπληρώσεις/τροποποιήσεις που καταθέτουμε στο παρόν έγγραφό μας μοναδικό σκοπό έχουν τη βελτίωσή της λειτουργίας του ως άνω Ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης & Αξιολόγησης της Αναπηρίας.

Άρθρο 6: Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας

Για λόγους αρχής θα πρέπει να αναφερθεί με ρητή διάταξη ότι: «οι Υγειονομικές Επιτροπές που λειτουργούν στο πλαίσιο του Ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας στεγάζονται υποχρεωτικά σε κτίρια που διαθέτουν ειδική πρόσβαση για άτομα με αναπηρία». Επίσης, θα πρέπει στην ίδια διάταξη να αναφερθεί ότι εάν λόγω της πάθησης είναι αδύνατη ή ιδιαίτερα δυσχερής η μετακίνηση του ασφαλισμένου, η εξέταση από τις Υγειονομικές Επιτροπές γίνεται στην οικία του. Τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και οι τυχόν λεπτομέρειες του συστήματος της κατ’ οίκον υγειονομικής εξέτασης ρυθμίζονται με την έκδοση Υπουργικής Απόφασης.

Προτείνουμε στην παρ. 2 του άρθρου 6 «Ενιαίο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας», στο σημείο όπου αναφέρεται ότι τα Προγράμματα Ειδικής Εκπαίδευσης εκπονούνται από τη Διεύθυνση Αναπηρίας του ΙΚΑ να συμπληρωθεί ότι αυτά εκπονούνται σε συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία και εγκρίνονται με απόφαση του Διοικητή του Ιδρύματος.

Επίσης η παρ. 6 του άρθρου 6 προβλέπει την κατάρτιση Μητρώου Αναπηρίας με την έκδοση Υπουργικής Απόφασης. Ζητούμε την τροποποίηση της, ούτως ώστε να προβλεφθεί η κατάρτιση του Μητρώου Αναπηρίας με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, δεδομένου ότι οι ρυθμίσεις και όλα τα επιμέρους στοιχεία αυτής της τόσο σημαντικής διαδικασίας αφορούν στην καταγραφή και τήρηση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Για ευνόητους λόγους η εν’ λόγω διάταξη θα πρέπει να κριθεί για τη νομιμότητά της από το Συμβούλιο Επικρατείας.

Άρθρο 7

Επίσης προτείνουμε για την ομαλή λειτουργία του ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας και για να προβλεφθεί η ταλαιπωρία των ατόμων με αναπηρία η διάταξη του άρθρου 7 του ν. 3863/10 να συμπληρωθεί ως εξής: Οι γνωματεύσεις των καταργούμενων Υγειονομικών Επιτροπών (που λειτουργούν στα ασφαλιστικά ταμεία και τις νομαρχίες) ισχύουν και γίνονται αποδεκτές, για όλες τις παροχές που δικαιούνται βάσει της κείμενης νομοθεσίας τα άτομα με αναπηρία, έως και τη λήξη τους.

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΊΑ ΑΝΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ

Eξάλειψη των διαφοροποιήσεων που παρατηρούνται μεταξύ των Ασφαλιστικών Ταμείων, οι οποίες ουσιαστικά οδηγούν σε ανισότητες και διακρίσεις μεταξύ των ίδιων των ατόμων με αναπηρία.

Ως εκ τούτου, ζητούμε να ικανοποιηθούν τα εξής πάγια αιτήματά μας:

• Καταβολή προσαύξησης της σύνταξης από τους φορείς επικουρικής ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου σας και στους τετραπληγικούς - παραπληγικούς, όπως ισχύει και για τους τυφλούς συνταξιούχους σύμφωνα με το άρθρο 58 του ν. 3518/06.
• Χορήγηση του επιδόματος αεροθεραπείας στους νεφροπαθείς τελικού σταδίου, ασφαλισμένους ΟΓΑ, όπως χορηγείται από τα υπόλοιπα Ασφαλιστικά Ταμεία αρμοδιότητας του Υπουργείου σας.
• Επέκταση επιδόματος αεροθεραπείας στους έμμεσα ασφαλισμένους, καθώς και στις γυναίκες που λαμβάνουν σύνταξη χηρείας και είναι οι ίδιες νεφροπαθείς σε όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
• Ισότιμη μεταχείριση των ασφαλισμένων του ΟΓΑ. Εξίσωση του εξωϊδρυματικού επιδόματος που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι που έχουν τυφλωθεί μετά το 65ο έτος της ηλικίας τους (10 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη) με το εξωϊδρυματικό επίδομα που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι που έχουν τυφλωθεί πριν τη συμπλήρωση του 65ου έτους ηλικίας τους (20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη).
• Εξίσωση του χορηγούμενου επιδόματος απολύτου αναπηρίας για όσους προσελήφθησαν μετά την 01.01.1993 με τους προσληφθέντες πριν την ημερομηνία αυτή, δηλαδή την κατάργηση της παρ.2 του άρθρου 30 του Ν. 2084/1992, δεδομένου ότι οι τυφλοί προσληφθέντες μετά την 01.01.1993 εξακολουθούν να έχουν, ως τέτοιοι, τις ίδιες ανάγκες με τους συναδέλφους τους προσληφθέντες προ της ημερομηνίας αυτής.
• Αύξηση εξωϊδρυματικού επιδόματος παραπληγίας - τετραπληγίας των Ασφαλιστικών Ταμείων αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για δύο κατηγορίες:
α) στους τετραπληγικούς και στα άτομα με αναπηρία που έχουν την ίδια κλινική εικόνα των τετραπληγικών και ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, να αυξηθεί το εξωϊδρυματικό επίδομα που λαμβάνουν από τα 20 κατώτατα ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη σε 30,
β) στους παραπληγικούς και τα άτομα με αναπηρία που έχουν την ίδια κλινική εικόνα των παραπληγικών και ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, να αυξηθεί το εξωϊδρυματικό επίδομα που λαμβάνουν από 20 κατώτατα ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη σε 25.
• Το εξωϊδρυματικό επίδομα αναπηρίας ή το αντίστοιχο επίδομα απολύτου αναπηρίας, που χορηγείται στα άτομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, να μην θεωρείται ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα και να μη συνυπολογίζεται στον καθορισμό των εισοδηματικών κριτηρίων για τη χορήγηση του ΕΚΑΣ.
• Τροποποίηση της περ. ε της παρ. 2 του άρθρου 5 του Ν.3232/2004. Χορήγηση του επιδόματος που δικαιούνται τα άτομα με μονό ακρωτηριασμό και στους έχοντες μονό ακρωτηριασμό, ανεξάρτητα εάν επιδέχονται εφαρμογή ή όχι τεχνητού μέλους.
• Εφαρμογή της περ. β της παρ.2 του άρθρου 5 του Ν. 3232/04, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 61 του Ν. 3518/06, και για τα άτομα με ακρωτηριασμό κάτω μέλους και πάρεση νεύρων άνω άκρου, δεδομένου ότι η πάρεση νεύρων επιφέρει παράλυση.

Επιμέρους αιτήματα που αφορούν στην παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών και θεραπευτικών μεθόδων από τα ασφαλιστικά ταμεία:

• Άμεση λήψη μέτρων από τα Ασφαλιστικά Ταμεία της χώρας για τη μείωση των ακρωτηριασμών λόγω σακχαρώδη διαβήτη (διαβητικό πόδι) με την έγκριση χορήγησης ειδικών θεραπευτικών υποδημάτων.
• Κάλυψη από τα Ασφαλιστικά Ταμεία του συνοδού που χρειάζεται ένα άτομο με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες (τυφλοί, τετραπληγικοί - παραπληγικοί, άτομα με νοητική υστέρηση, σύνδρομο down, αυτισμό, εγκεφαλική παράλυση κ.λπ.) για όσο χρόνο απαιτείται η νοσηλεία τους στο νοσοκομείο, εφόσον το άτομο αποδεδειγμένα βάσει συστάσεων του θεράποντος ιατρού έχει ανάγκη συνεχούς συμπαράστασης.
• Χρήση αποκλειστικής νοσοκόμας για τα άτομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω σε περίπτωση νοσηλείας τους σε κρατικά νοσοκομεία ή κέντρα αποκατάστασης, σύμφωνα με αιτιολογημένη γνωμάτευση του θεράποντος ιατρού υπογεγραμμένη από τον Διευθυντή του Τμήματος του Νοσοκομείου ή του Κέντρου Αποκατάστασης που νοσηλεύεται.

Με εκτίμηση

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ 

Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ

Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ