Αθήνα: 06/09/2011

ΠΡΟΣ:
κ. Γ. Κουτρουμάνη, Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
-Γραφείο Πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου
-κ. Αθ. Δρέττα, Γεν Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων
-κ. Ρ. Σπυρόπουλο, Διοικητή ΙΚΑ
-κ. Ξένο Δ/ντή Διεύθυνσης Αναπηρίας ΙΚΑ
-Φορείς-Μέλη Ε.Σ.ΑμεΑ.

---

Προβλήματα στην εναρκτήρια λειτουργία του ΚΕ.Π.Α.

Η Ε.Σ.ΑμεΑ. παρακολουθεί με αμείωτο ενδιαφέρον τα εναρκτήρια βήματα του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας, του οποίου η οργάνωση και λειτουργία του, σύμφωνα με το άρθρο 6 & 7 του ν. 3863/2010 σχεδιάζεται και εφαρμόζεται από το μεγαλύτερο ασφαλιστικό φορέα το ΙΚΑ. Η έκδοση της πρώτης εγκυκλίου (αρ. Φ80000/οικ.20497/1670) με θέμα: «Σχετικά με τη λειτουργία των υγειονομικών επιτροπών και του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας» μελετήθηκε προσεκτικά από την Ε.Σ.ΑμεΑ, η οποία με το παρόν καταθέτει τους πρώτους και έντονους προβληματισμούς της.

 

Καταρχήν, θα πρέπει να εκφράσουμε τη θέση μας ότι οι προβληματισμοί, οι σκέψεις και οι αντιθέσεις μας σε διάφορά σημεία της σχετικής εγκυκλίου γίνεται για να μπορέσει το ΚΕ.Π.Α. να αποφύγει τα λάθη του παρελθόντος Συστήματος Πιστοποίησης της Αναπηρίας, και γιατί όπως έχει αποδειχθεί, η γνώση και η εμπειρία των φορέων του αναπηρικού κινήματος μόνο θετικά έχουν λειτουργήσει σε όλο το φάσμα της κοινωνίας.

Άλλωστε, οι θέσεις και οι προτάσεις της Ε.Σ.ΑμεΑ έχουν κατατεθεί με το υπ’ αριθ. 2229 έγγραφό της στις 29 Ιουλίου 2011 προς τη Διοίκηση του ΙΚΑ και έχουν κοινοποιηθεί και στο γραφείο σας. Οι θέσεις και προτάσεις μας έχουν συζητηθεί με τη Δ/νση Αναπηρίας του ΙΚΑ, η οποία καλείται, ομολογουμένως, να σηκώσει το βάρος ενός τεράστιου και δύσκολου εγχειρήματος. Η Ε.Σ.ΑμεΑ., όπως έχει δείξει εμπράκτως, θα σταθεί αρωγός σε αυτό το εγχείρημα και παράλληλα θα βρίσκεται σε εγρήγορση για να περιφρουρήσει τα αναφαίρετα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους.

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. υπό αυτό το πρίσμα σε ότι αφορά την πρώτη εγκύκλιο λειτουργίας των Υγειονομικών Επιτροπών (αρ. Φ80000/οικ.20497/1670) του ΚΕ.Π.Α. έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:

1. Άναρχη και άνιση χωροταξική κατανομή των υγειονομικών επιτροπών ανά περιφέρεια.

Σύμφωνα με την προαναφερόμενη εγκύκλιο ιδρύονται 45 Υγειονομικές Επιτροπές σε όλη την Περιφέρεια, εκ των οποίων 12 Επιτροπές λειτουργούν στην Αττική. Από τις υπόλοιπες μόνο 2 Επιτροπές λειτουργούν στην Θεσσαλονίκη. Αναλογικά και σύμφωνα με πληθυσμιακά κριτήρια οι δύο (2) Επιτροπές της Θεσσαλονίκης, εκ των οποίων το πρώτο διάστημα θα λειτουργεί μόνο η μία (1), δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στην εξέταση του φόρτου των αιτήσεων αξιολόγησης και πιστοποίησης της αναπηρίας.

Σε κάποιες περιφέρειες συγκροτείται και λειτουργεί Υγειονομική Επιτροπή σε όλες τις πρωτεύουσες των νομών (π.χ. Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας & Θράκης) που ανήκουν στη δύναμή τους, ενώ υπάρχουν περιφέρειες που δεν προβλέπεται συγκρότηση επιτροπών σε καμία πόλη τους (π.χ. Αγρίνιο, Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας,). Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν από την έλλειψη συγκρότησης Υγειονομικών Επιτροπών σε νησιωτικές περιοχές όπως η Σάμος ή η Χίος, η τα νησιά του Ιονίου και τα μικρότερα νησιά που βρίσκονται γύρω τους.

Η Δυτική Ελλάδα που προαναφέραμε μένει ακάλυπτη αφού δεν προβλέπεται υγειονομική επιτροπή στην Ηλεία, στο Αγρίνιο στο Μεσολόγγι. Άξιον απορίας είναι πως θα μετακινηθεί ένας βαριά ανάπηρος από τη Σάμο για την εξέτασή του από Υγειονομική Επιτροπή. Άξιον απορίας είναι ποιος θα καλύψει τα έξοδα του αιτούμενου αξιολόγησης και πιστοποίησης της αναπηρίας του κατά τη μετάβασή του στην Υγειονομική Επιτροπή; Τι προβλέπεται για τα άτομα με βαριά αναπηρία που δεν δύνανται να μετακινηθούν (κατάκοιτοι κ.λπ). Η εγκύκλιος δεν περιλαμβάνει ουδεμία πρόβλεψη για αυτό το σοβαρό ζήτημα παρ’ όλο που η Ε.Σ.ΑμεΑ. είχε καταθέσει στο έγγραφό της συγκεκριμένες προτάσεις και είχε σημειώσει την αναγκαιότητα θέσπισης συστήματος κατ’ οίκον υγειονομικής εξέτασης για περιπτώσεις βαριάς και πολλαπλής αναπηρίας.

Σε 20 μεγάλες πόλεις όπως: Σέρρες Κιλκίς, Κατερίνη, Χαλκιδική, Φλώρινα, Γρεβενά, Άρτα, Αγρίνιο, Ηλεία, Αργολίδα, Ζάκυνθος, Κεφαλονιά, Λευκάδα, Λειβαδιά, Άμφισσα, Καρπενήσι, Τρίκαλα, Σάμος, Χίος, Ρέθυμνο δεν έχει προβλεφθεί λειτουργία Υγειονομικής Επιτροπής, τη στιγμή μάλιστα που σε όλες λειτουργούν υποκαταστήματα του Ι.Κ.Α. Είναι κατανοητό ότι το πολλά υποσχόμενο ΚΕ.Π.Α. με τέτοιες συνθήκες δεν θα μπορέσει να τύχει κοινωνικής αποδοχής.

2ον Αντίθεση της Ε.Σ.ΑμεΑ. στην εμπλοκή ιδιωτών ιατρών στην έκδοση ιατρικών πιστοποιητικών και εξετάσεων.

Πάγια θέση της Ε.Σ.ΑμεΑ. για την διαφύλαξη του αδιάβλητου χαρακτήρα του συστήματος, την αποτροπή, κατά το δυνατόν, πελατειακών συναλλαγών μεταξύ ιατρών, διοικητικών και αιτούντων είναι η εξαίρεση των ιδιωτών ιατρών από το σύστημα Πιστοποίησης Αξιολόγησης και Πιστοποίησης της Αναπηρίας.

3ον Πλήρης και αδιαπραγμάτευτη αντίθεση της Ε.Σ.ΑμεΑ. για την καταβολή του ποσού των 46,14€ από μέρος των αιτούντων ΑμεΑ για τον καθορισμό βαθμού αναπηρίας ανάλογα με τη χρήση του πιστοποιητικού γνωμάτευσης.

Η καταβολή του ποσού των 46,14€ από το ίδιο το άτομο με αναπηρία και μάλιστα όχι από όλα τα άτομα με αναπηρία, αλλά ανάλογα με τη χρήση της γνωμάτευσης, καταρχήν είναι μέτρο το οποίο αντιτίθεται στην ισονομία των ελλήνων πολιτών (άρθρο 4 παρ. 1 του αναθεωρημένου Συντάγματος της χώρας) και κατά δεύτερον στερείται κοινής λογικής. Στην παρούσα δε οικονομική περίοδο είναι ανεξήγητη άδικη και άκρως σκληρή η οικονομική επιβάρυνση των ατόμων με αναπηρία, οι οποίοι προσέρχονται χωρίς παραπεμπτικό του Υγειονομικού τους Φορέα στις Υγειονομικές Επιτροπές για την αξιολόγηση και πιστοποίηση της αναπηρίας τους.

4ον Προβληματισμοί για το κατά πόσο ο καθορισμός του ποσοστού αναπηρίας (γνωμάτευση αναπηρίας) θα είναι ενιαίος και αποδεκτός σε όλες τις υπηρεσίες και για όλες τις οικονομικές και κοινωνικές παροχές.

Δικαίως η Ε.Σ.ΑμεΑ. καταθέτει τον ανωτέρω προβληματισμό αφού γίνεται σαφής διαχωρισμός στις παρεχόμενες από τις Υγειονομικές Επιτροπές κρίσεις αναπηρίας. Δηλαδή και πάλι καθορίζεται κρίση αναπηρίας ανάλογα με την παροχή. Η περ. ε. της εγκυκλίου, εκτός της άνισης οικονομικής μεταχείρισης μεταξύ των ιδίων των ΑμεΑ έρχεται σε ρητή αντίθεση με το πνεύμα του νομοθέτη, όπως άλλωστε αυτό αναλύεται στην τρίτη παράγραφο της εγκυκλίου, σύμφωνα με την οποία : Ειδικότερα προβλέπεται ότι πλέον οι Υγειονομικές Επιτροπές του ΙΚΑ είναι αρμόδιες για τον καθορισμό ποσοστού αναπηρίας, το οποίο θα χρησιμοποιείται από τους αιτούντες πολίτες για χορήγηση σύνταξης αναπηρίας, για το χαρακτηρισμό τους ως ΑμεΑ καθώς και για όλες τις κοινωνικές και οικονομικές παροχές ή διευκολύνσεις, για τις οποίες απαιτείται γνωμάτευση αναπηρίας και τις οποίες δικαιούνται τα άτομα με αναπηρία.

Η Ε.Σ.ΑμεΑ έχει ήδη τονίσει ότι τρωτό σημείο του προηγούμενου Συστήματος που ταλαιπωρούσε τα ίδια τα άτομα με αναπηρία λόγω απαράδεκτων γραφειοκρατικών διαδικασιών και επιβάρυνε το δημοσιονομικό σύστημα της χώρας αποτελούσε η διαρκής εξέταση των ατόμων με μη αναστρέψιμες αναπηρίες, λόγω του ότι η Γνωμάτευση της Αναπηρίας δεν ήταν ενιαία και αποδεκτή σε όλες τις υπηρεσίες και για όλες τις παροχές.

Η ικανοποίηση του αιτήματος της ισχύος ενιαίας Γνωμάτευσης με καθολική ισχύ αποτελεί πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος το οποίο ικανοποιήθηκε με τη βούληση του νομοθέτη γι’ αυτό αναμένουμε τις ενέργειές σας προς αυτή την κατεύθυνση.

5ον Προβληματισμοί στις προϋποθέσεις που τίθενται για την εξέταση ένστασης από τους εξεταζόμενους.

Σύμφωνα με το σημείο δ. της εγκυκλίου, η υποβληθείσα ένσταση από όσους έχουν δικαίωμα ένστασης θα εξετάζεται εάν συντρέχουν σοβαροί και στοιχειοθετημένοι λόγοι, που θα αναφέρονται στο κείμενο της ένστασης. Η αξιολόγηση της ένστασης -όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο- θα διενεργείται από την Δ/νση Αναπηρίας του ΙΚΑ.

Από ποιους όμως θα αξιολογείται αυτή η ένσταση, αφού σύμφωνα με τα όσα γνωρίζουμε οι λόγοι της ένστασης εξετάζονται από θεσμικό όργανο μεγαλύτερου βαθμού, δηλαδή στην περίπτωσή μας από Β/Βάθμια Υγειονομική Επιτροπή; Για ποιους λόγους τίθεται ενδιάμεσος κρίκος, χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς την ιδιότητά του, μεταξύ των Α/Βάθμιων και Β/Βάθμιων Υγειονομικών Επιτροπών; Διευκρινίζουμε ότι στην εγκύκλιο αναφέρεται γενικά και αόριστα η Διεύθυνση Αναπηρίας και Ιατρικής της Εργασίας. Ποιοι όμως θα έχουν την ευθύνη και βάσει ποιου θεσμικού και ηθικού κώδικα θα αξιολογήσουν τη σοβαρότητα και τη στοιχειοθέτηση των λόγων που κατατίθεται η ένσταση. Διερωτόμαστε εάν κατά κάποιο τρόπο τίθεται φραγμός στο αναφαίρετο δικαίωμα της ένστασης κάθε πολίτη σε αποφάσεις που αφορούν την ίδια του τη ζωή.

Κύριε Υπουργέ,

Τα ερωτήματα που τίθενται και οι θέσεις μας προσδοκούμε ότι θα αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου σας και της Διοίκησης του ΙΚΑ. Είμαστε στη διάθεσή σας και ανοιχτοί όπως πάντα στον κοινωνικό διάλογο για όλα τα θέματα που απασχολούν το χώρο της αναπηρίας.

Με εκτίμηση

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ 

Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ

Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ