Προτάσεις της Ε.Σ.ΑμεΑ. επί τη διαβούλευσης του Υπουργείου για την Ανώτατη Παιδεία

Διαχρονική έλλειψη μέτρων για την απρόσκοπτη ένταξη

Η Ε.Σ.ΑμεΑ, ανταποκρινόμενη στην ηλεκτρονική διαβούλευση του Υπουργείου Παιδείας εγκαίρως κατέθεσε τις προτάσεις της, ενώ παράλληλα τονίζει ότι θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη μια συνάντηση των εκπροσώπων της Ε.Σ.ΑμεΑ με το Υπουργείο, για μια αναλυτική παρουσίαση, καθώς οι προτάσεις της δεν θέτουν απλά θέμα μεταρρύθμισης του συστήματος ανώτατης παιδείας αλλά βαθιάς και ουσιαστικής ανατροπής του σε ότι αφορά την ένταξη των ατόμων με αναπηρία σε αυτό με οποιαδήποτε ιδιότητα: είτε ως φοιτητών/σπουδαστών, είτε ως εργαζομένων (μελών ΔΕΠ, διοικητικών υπαλλήλων κ.λ.π.).

Mία από τις σοβαρότερες παθογένειες του συστήματος της ανώτατης παιδείας στη χώρα μας είναι η διαχρονική έλλειψη μέτρων και πολιτικών για την απρόσκοπτη και ανεμπόδιστη ένταξη των ατόμων με αναπηρία στα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Η απουσία μέτρων για την φυσική και ηλεκτρονική προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες για τους οποίους τα άτομα με αναπηρία εμποδίζονται να φοιτήσουν στα τμήματα των ΑΕΙ και ΤΕΙ ή να εργαστούν ως μέλη των ΔΕΠ ή σε διοικητικές θέσεις κ.λπ.

Στο κείμενο της διαβούλευσης γίνεται μία σύντομη ιστορική αναδρομή στο σύστημα της ανώτατης παιδείας, στην οποία εντοπίζονται οι αδυναμίες και παθογένειες του συστήματος. Ταυτόχρονα όμως η Συνομοσπονδία επισήμανε ότι σε αυτό το κείμενο δεν γίνεται ουδεμία αναφορά για την πρόκληση της χώρας μας να εντάξει ισότιμα τα άτομα με αναπηρία σε ένα νευραλγικό κοινωνικό και οικονομικό τομέα όπως είναι αυτός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να συμβαδίσει επιτέλους με τις αλλαγές που έχουν γίνει στον τομέα αυτό σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

Το ζήτημα είναι άκρως σοβαρό, εάν λάβουμε υπόψη μας ότι η χώρα μας υπέγραψε τη Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και το προαιρετικό πρωτόκολλό αυτής, ενώ αναμένεται η επικύρωσή της από τη Βουλή προκειμένου να εφαρμοστεί σε εθνικό επίπεδο.

Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η μεταρρύθμιση στην Ανώτατη Εκπαίδευση θα μείνει ημιτελής, εάν δεν συμπεριλάβει εκείνα τα θεσμικά μέτρα και τις πολιτικές που θα οδηγήσουν στην ισότιμη ένταξη των ατόμων με αναπηρία στο σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κανένας τομέας της ελληνικής κοινωνίας, πόσο μάλλον ο εκπαιδευτικός δεν θα φανεί αντάξιος στις μεγάλες αλλαγές και προκλήσεις, εάν δεν ανταποκριθεί στις ανάγκες όλων ανεξαιρέτως των πολιτών σε όποια κοινωνική ομάδα και εάν ανήκουν.

Πολύ συνοπτικά, μια συνολική πολιτική ένταξης των φοιτητών με αναπηρία στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα προϋποθέτει:
- την κατάργηση όλων των διακρίσεων που πηγάζουν από ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον μη προσπελάσιμο σε όλες τις κατηγορίες αναπηρίας (όπως κινητικές, αισθητηριακές),
- το συντονισμό μεταξύ όλων των υπηρεσιών υποστήριξης του φοιτητή με αναπηρία,
- τη συνεχιζόμενη υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια της φοιτητικής ζωής,
- την ενημέρωση του φοιτητή με αναπηρία για τα δικαιώματά του και για τις υπάρχουσες μορφές υποστήριξης,
- τη δυνατότητα το κάθε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα να είναι υπεύθυνο για τους φοιτητές του με αναπηρία υιοθετώντας διαφορετικά μέτρα ανάλογα με την κατάσταση του κάθε φοιτητή,
- την επιμόρφωση του διδακτικού και μη διδακτικού προσωπικού σε θέματα αναπηρίας,
- τη συμμετοχή των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία στον καθορισμό των μέτρων πολιτικής ένταξης για τους φοιτητές με αναπηρία,
- τη σύνδεση των παρεμβάσεων με αντίστοιχους πόρους από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Για την Ε.Σ.ΑμεΑ η τριτοβάθμια εκπαίδευση όχι μόνο πρέπει να καταστεί πλήρως προσβάσιμη στα άτομα με αναπηρία και να παράγει εξειδικευμένους επιστήμονες για την αναπηρία αλλά και να αναπαράγει τη σύγχρονη κουλτούρα για την αναπηρία, όπως επιτάσσει η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Το σύστημα της ανώτατης εκπαίδευσης πρέπει να δημιουργεί πολίτες απαλλαγμένους από προκαταλήψεις και νοοτροπίες και διακριτικές συμπεριφορές του παρελθόντος.

Η επιστολή της Ε.Σ.Α.μεΑ. επισυνάπτεται.