Αθήνα: 10/02/2016

ΠΡΟΣ:
κ. Χ. Βερναρδάκη, Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Υπουργού Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης κου Π. Κουρουμπλή
- κ. Κωνσταντίνο-Νικόλαο Πουλάκη, Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης
- κ. Δ. Τσουκαλά, Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης
- κ. Τζ. Φιλιππάκο, Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης
- Φορείς - μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

Απάντηση Ε.Σ.Α.μεΑ. στη δημόσια διαβούλευση επί του Σχεδίου Νόμου «Σύσταση Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής»

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας -βάσει του Ν.2430/1996 (Αρ. ΦΕΚ 156 Α΄/10.07.1996)- μέλος με δικαίωμα ψήφου στις Επιτροπές Παρακολούθησης του συνόλου των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 και ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum) -του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο- με το παρόν έγγραφό της σας αποστέλλει τις προτάσεις της στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το Σχέδιο Νόμου «Σύσταση Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής». Αξίζει να αναφερθεί ότι τα σχόλια που περιλαμβάνονται στο παρόν έγγραφό μας υποβλήθηκαν και ηλεκτρονικά στις 10.02.2016, στην ιστοσελίδα www.opengov.gr 

Λαμβάνοντας υπόψη ότι:
• τα άτομα με προβλήματα υγείας ή αναπηρία, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (2002), αποτελούν το 18,2% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, ήτοι μια ιδιαίτερα μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα,

• η ανεμπόδιστη πρόσβαση στις ψηφιακές υπηρεσίες του δημοσίου, πέρα από συνταγματικό δικαίωμα, αποτελεί σημαντική διέξοδο για ορισμένους πολίτες, όπως είναι οι πολίτες με αναπηρία, εξαιτίας των προβλημάτων πρόσβασης στο δομημένο περιβάλλον και στις κτιριακές εγκαταστάσεις των υπηρεσιών του δημοσίου,

• οι δημόσιοι δικτυακοί τόποι και ηλεκτρονικές υπηρεσίες στο σύνολό τους δεν είναι προσβάσιμοι στους πολίτες με αναπηρία,

• ωφελούμενα από την εφαρμογή της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας δεν είναι μόνο τα άτομα με αναπηρία, αλλά και άλλες κατηγορίες πολιτών, όπως είναι οι ηλικιωμένοι, άτομα που προσωρινά έχουν απωλέσει μέρος της λειτουργικότητάς τους π.χ. εξαιτίας ατυχήματος κ.λπ.,

και κατ' επιταγή:
- της παρ. 2 του άρθρου 4 του Συντάγματος σύμφωνα με το οποίο «Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.»,

- της παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,

- των παρ. 1 και 2 του Άρθρου 5Α του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με τις οποίες: «Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει.....» και «Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους....»,

- του άρθρου 9 «Προσβασιμότητα» της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, την οποία η χώρα μας μαζί με το προαιρετικό πρωτόκολλό της επικύρωσε με τον μέσω του Ν.4074/2012 (ΦΕΚ 88 Α΄/11.04.2012), και ως εκ τούτου οφείλει να θέσει σε εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο, στο οποίο αναφέρεται το εξής: «Προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις πτυχές της ζωής, τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών και συστημάτων πληροφορίας και επικοινωνιών και σε άλλες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές...»,

- του άρθρου 21 «Ελευθερία έκφρασης και γνώμης και πρόσβαση στην πληροφόρηση» της προαναφερθείσας Διεθνούς Σύμβασης, στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι: «Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι τα ΑμεΑ μπορούν να ασκούν το δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης και γνώμης, συμπεριλαμβανομένης και της ελευθερίας να αναζητούν, να λαμβάνουν και να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες σε ίση βάση με τους άλλους και μέσω όλων των ειδών επικοινωνίας της επιλογής τους, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 της παρούσας Σύμβασης, συμπεριλαμβανομένου και του να: (α) παρέχουν στα ΑμεΑ πληροφόρηση, που προορίζεται για το ευρύτερο κοινό, σε προσβάσιμες μορφές και τεχνολογίες κατάλληλες για διαφορετικά είδη αναπηρίας εν ευθέτω χρόνο και χωρίς πρόσθετό κόστος. (β) αποδέχονται και να διευκολύνουν τη χρήση των νοηματικών γλωσσών, Braille, βοηθητικής και εναλλακτικής επικοινωνίας, και όλων των άλλων προσβάσιμων μέσων, μεθόδων και μορφών επικοινωνίας της επιλογής των ΑμεΑ σε επίσημες συνδιαλλαγές, και (ε) αναγνωρίσουν και προωθήσουν τη χρήση των νοηματικών γλωσσών..»,

- των παρ. 7 και 8 του άρθρου 4 του Ν. 3979/2011 «Για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ 138 Α'/16.06.2011)7, σύμφωνα με τις οποίες: «Οι φορείς του δημόσιου τομέα διαμορφώνουν την πληροφόρηση και επικοινωνία και εν γένει τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης κατά τρόπο, ώστε αυτές να είναι φιλικές προς τον χρήστη, να διασφαλίζουν και να ενισχύουν την ισότητα ως προς την πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες πρόσβασης ορισμένων ομάδων ή ατόμων και ιδίως των ατόμων με αναπηρία» και «Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων και υπηρεσιών πρέπει να γίνεται με γνώμονα τη διασφάλιση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρίες και τη δυνατότητα αξιοποίησης των σχετικών υπηρεσιών από αυτά»,
- του άρθρου 10 «Εύλογες Προσαρμογές» του Νόμου 3304/2005 (Αρ. ΦΕΚ 16/Α΄- 27/01/2005), σύμφωνα με το οποίο η μη εφαρμογή ηλεκτρονικής προσβασιμότητας συνιστά άμεση διάκριση σε βάρος των ατόμων με αναπηρία ως εργαζόμενων και υποψήφιων εργαζόμενων,
- την ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης», όπου στο Παράρτημα Ι (στην ενότητα 7 «Προσβασιμότητα», ΚΥ. 49 -Βλ. επίσης ΚΠ.27) ορίζεται ότι οι δημόσιοι διαδικτυακοί τόποι πρέπει να συμμορφώνονται με το πρότυπο «Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού» (WCAG) έκδοση 2.0, το οποίο αποτελεί το de facto πρότυπο ηλεκτρονικής προσβασιμότητας,

- του άρθρου 7 του Κανονισμού (ΕΕ) 1303/201, σύμφωνα με το οποίο: «[....}Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν κάθε διάκριση εξαιτίας του φύλου, της φυλής ή της εθνοτικής καταγωγής, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, αναπηρίας, της ηλικίας ή του γενετήσιου προσανατολισμού κατά την εκπόνηση και υλοποίηση των προγραμμάτων. Ειδικότερα, η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρίες λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και της εφαρμογής των προγραμμάτων [..]»,

η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία με στόχο την ανεμπόδιστη άσκηση των ανθρωπίνων και συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των πολιτών με αναπηρία ως εξυπηρετούμενων από τις Υπηρεσίες της Δημόσιας Διοίκησης, ως εργαζόμενων και υποψήφιων εργαζόμενων σ' αυτήν, αλλά και ως καταναλωτών προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ, αιτείται την ενσωμάτωση στο εν λόγω Σχέδιο Νόμου των παρακάτω προτάσεών της, οι οποίες παρουσιάζονται κατ' άρθρο:

α) Άρθρο 1 - Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής – Σύσταση, αποστολή
- Να προστεθεί εδάφιο (λ) ως ακολούθως:
«[...] (λ) τον έλεγχο της εφαρμογής των τεχνικών προδιαγραφών για την ηλεκτρονική προσβασιμότητα των υπηρεσιών της δημόσιας διοίκησης και την ανάπτυξη μεθοδολογίας πιστοποίησης και μηχανισμού παρακολούθησης της εφαρμογής του τηρούμενου επιπέδου ηλεκτρονικής προσβασιμότητας των υπηρεσιών και εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης [...]».

β) Άρθρο 2 Αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής
- Να προστεθεί μετά το εδάφιο ζ) νέο εδάφιο η) ως ακολούθως:
«η. Παρακολουθεί την εφαρμογή του άρθρου 9 «Προσβασιμότητα» της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ (Ν.4074/2012) ως προς τις ΤΠΕ και ενημερώνει το σημείο αναφοράς για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης και τον συντονιστικό μηχανισμό για τη διευκόλυνση των σχετικών με αυτή δράσεων που έχουν ορισθεί με απόφαση του Πρωθυπουργού».
Διευκρίνιση: Το Άρθρο Τρίτο του κυρωτικού νόμου της Σύμβασης (ν. 4074/2012) αναφέρει ότι: «Με απόφαση του Πρωθυπουργού ορίζεται στην κυβέρνηση, σύμφωνα με το άρθρο 33 παρ. 1 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, σημείο αναφοράς για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης και συντονιστικός μηχανισμός για τη διευκόλυνση των σχετικών με αυτή δράσεων».
- Τα εδάφια ια) και κε) να συμπληρωθούν ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«ια. Συνεργάζεται με ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα καθώς και με τους πλέον αντιπροσωπευτικούς φορείς που είναι υπεύθυνοι για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης των διακρίσεων, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), σχετικά με τις αρμοδιότητές της».
«κε. Μελετά και παράγει πολιτικές, και επιβλέπει την εφαρμογή τους, προς όφελος, του πολίτη, δίχως διακρίσεις και αποκλεισμούς, ως προς το Δημόσιο, και του καταναλωτή, ως προς τον ιδιωτικό τομέα, για τη διασφάλιση της πρόσβασης, των δικαιωμάτων του, την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικότητας. Λαμβάνει υπόψη τη διαφορετικότητα, το φύλο, την ηλικία, την αναπηρία, τη γεωγραφική θέση».
.γ) Άρθρο 4 - Διάρθρωση Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής
- Να προστεθεί μετά την Μονάδα Η΄ Μονάδα Θ΄ ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«[...] θ) Μονάδα Η - Χρηματοδοτήσεων και Κρατικών Ενισχύσεων.
ι) Μονάδα Θ΄- Εφαρμογή και Πιστοποίηση των Τεχνικών Προδιαγραφών Ηλεκτρονικής Προσβασιμότητας [...]»

δ) Άρθρο 5 - Αρμοδιότητες Οργανικών Μονάδων της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής
- Να συμπεριληφθεί περιγραφή της Μονάδας Θ΄ ως ακολούθως:
«Η Μονάδα Θ΄ - Εφαρμογή και Πιστοποίηση των Τεχνικών Προδιαγραφών Ηλεκτρονικής Προσβασιμότητας, μεταξύ άλλων:
(α) Συμμετέχει στην κατάρτιση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Ψηφιακή Πολιτική με στόχο τη διασφάλιση της ανεμπόδιστης πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στις δράσεις του. Παρακολουθεί και αξιολογεί την αποτελεσματικότητα του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Ψηφιακή Πολιτική ως προς την εφαρμογή της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών και καταναλωτών με αναπηρία. Με τον όρο 'ηλεκτρονική προσβασιμότητα' νοείται ότι, στη χρήση μιας ηλεκτρονικής υπηρεσίας ή ψηφιακού περιεχομένου για κάθε εργασία που ο κάθε χρήστης εκτελεί, και ανεξαρτήτως των ιδιαίτερων ικανοτήτων ή περιορισμών του χρήστη λόγω αναπηρίας, υπάρχει τουλάχιστον μια αλληλουχία από ενέργειες εισόδου/εξόδου που οδηγεί στην αποτελεσματική ολοκλήρωση της εργασίας αυτής.
(β) Αναπτύσσει μεθοδολογία πιστοποίησης και μηχανισμό παρακολούθησης της εφαρμογής του τηρούμενου επιπέδου ηλεκτρονικής προσβασιμότητας των υπηρεσιών και εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
(γ) Παρακολουθεί τις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις που αφορούν την ηλεκτρονική προσβασιμότητα.
(δ) Συνεργάζεται καθ΄ οιονδήποτε τρόπο με διεθνείς οργανισμούς και όργανα ή/και υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων κρατών για την εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων που προωθούν την ηλεκτρονική προσβασιμότητα τόσο της υλικοτεχνικής υποδομής και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, όσο και του περιεχομένου, καθώς και την συμβατότητα των ΤΠΕ με τις υποστηρικτικές τεχνολογίες που χρησιμοποιούν τα άτομα με αναπηρία.
(ε) Συνεργάζεται με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) προκειμένου να ενημερώνεται για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες και καταναλωτές με αναπηρία από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Δημοσίου και τα προϊόντα και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα.
(στ) Παρακολουθεί την εφαρμογή του άρθρου 9 «Προσβασιμότητα» της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ (Ν.4074/2012) ως προς τις ΤΠΕ και ενημερώνει το σημείο αναφοράς για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης και τον συντονιστικό μηχανισμό για τη διευκόλυνση των σχετικών με αυτή δράσεων που έχουν ορισθεί με απόφαση του Πρωθυπουργού.
(ζ) Πραγματοποιεί ελέγχους ως προς την εφαρμογή των τεχνικών προδιαγραφών ηλεκτρονικής προσβασιμότητας στα ψηφιακά έργα του Δημοσίου και πιστοποιεί το τηρούμενο επίπεδο ηλεκτρονικής προσβασιμότητας των υπηρεσιών και εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης βάσει των προδιαγραφών που ορίζει το Παράρτημα Ι - Ενότητα 7 «Προσβασιμότητα», ΚΥ. 49 & ΚΠ. 27 της ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης».
(η) Πραγματοποιεί ελέγχους ως προς την εφαρμογή των τεχνικών προδιαγραφών ηλεκτρονικής προσβασιμότητας στα ψηφιακά έργα των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014 - 2020 και πιστοποιεί το τηρούμενο επίπεδο ηλεκτρονικής προσβασιμότητας των υπηρεσιών και εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης βάσει των προδιαγραφών που ορίζει το Παράρτημα Ι - Ενότητα 7 «Προσβασιμότητα», ΚΥ. 49 & ΚΠ. 27 της ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης».
ηα) Προ-εγκρίνει τα τεχνικά δελτία των φορέων πρότασης ως προς την συμβατότητά τους με τις προδιαγραφές που ορίζει το Παράρτημα Ι - Ενότητα 7 «Προσβασιμότητα», ΚΥ. 49 & ΚΠ. 27 της ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης».
ηβ) Σχεδιάζει, προωθεί, ελέγχει, πιστοποιεί την αποτελεσματικότητα μέτρων για την προώθηση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας έργων και εφαρμογών ανοικτών στο κοινό.
θ) Αξιολογεί τα αποτελέσματα των ελέγχων και εισηγείται τη λήψη των απαραίτητων μέτρων, τα οποία προτείνει προς ένταξη στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Ψηφιακή Πολιτική».
ε) Άρθρο 6 - Συμβούλιο Τομέων - Συμβουλευτική Επιτροπή
Η παράγραφος 2 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«[...] 2.Συστήνεται Συμβουλευτική Επιτροπή, της οποίας προεδρεύει ο Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Πολιτικής. Μέλη της ορίζονται εκπρόσωποι από το σύνολο των οικείων φορέων που υπάγονται στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ΓΓΨΠ, από θεσμικούς φορείς, εκπροσώπους κοινωνικών και συνδικαλιστικών φορέων, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) και από εκπροσώπους της αγοράς στο πεδίο των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. [....]».

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Ελπίζουμε ότι θα ανταποκριθείτε θετικά στις προαναφερθείσες προτάσεις μας, τις οποίες και θα συμπεριλάβατε στο τελικό Σχέδιο Νόμου.

Με εκτίμηση,

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ

Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ