Αθήνα: 08/04/2020

ΠΡΟΣ:
κ. Νότη Μηταράκη, Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
-Γραφείο Πρωθυπουργού της χώρας
-Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κ. Γ. Γεραπετρίτη
-Μέλη Κοινοβουλίου
-Γραφείο Υπουργού Υγείας, κ. Β. Κικίλια
-Αναπληρωτή Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Γ. Κουμουτσάκο
-Υφυπουργό Υγείας, κ. Β. Κοντοζαμάνη
-Γ.Γ. Μεταναστευτικής Πολιτικής, κ. Π. Γεωργιάδη
-Γ. Γ. Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο, κ. Ε. Λογοθέτη
-Γ.Γ Υπηρεσιών Υγείας, κ. Ιωάννη Κωτσιόπουλο
-Γ.Γ Δημόσιας Υγείας, κ. Π. Πρεζεράκο
-Πρόεδρος ΕΟΔΥ, κ. Π. Αρκουμανέα
-Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες - Γραφείο Ελλάδας
- Οργανώσεις-Μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

Άμεση λήψη μέτρων για την προστασία προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, που διαβιούν στις δομές φιλοξενίας της νησιωτικής και ηπειρωτικής χώρας, για την αντιμετώπιση της διασποράς του κορονοϊού COVID-19

Αξιότιμε κ. Υπουργέ ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) αποτελεί την τριτοβάθμια Οργάνωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα και αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας.

Κύρια αποστολή της είναι η καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους και η προώθηση, προστασία και απόλαυση των ανθρωπίνων και συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους. Ιδίως όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, αυτά καθιερώνονται με τη Σύμβαση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που η χώρα μας μαζί με το Προαιρετικό της Πρωτόκολλο επικύρωσε με τον Ν. 4074/2012.
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) οργανώνει συστηματικές εκστρατείες ενημέρωσης της ελληνικής κοινωνίας, προωθεί τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, ασκεί συστηματικό έλεγχο της νομοθεσίας και υποβάλλει προτάσεις με στόχο τη συμπερίληψη των αναγκών των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους.
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) ως ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum), ως ενεργό μέλος στην Παγκόσμια Οργάνωση για την Αναπηρία (International Disability Alliance), αλλά και μέσω της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ), από την έναρξη της προσφυγικής κρίσης αναδεικνύει τη διάσταση του προσφυγικού ζητήματος και προβαίνει σε πρωτοβουλίες για την προστασία των προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Με την παρούσα επιστολή εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για τις δυσχερείς και επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες και μετανάστες με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους στα υπεράριθμα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) και σε άλλες δομές φιλοξενίας στη νησιωτική και την ηπειρωτική χώρα, που εν όψει της κατάστασης κρίσης στην οποία έχει επέλθει η χώρα το τελευταίο διάστημα, είναι αντικειμενικά πιο άμεσα εκτεθειμένα στον κίνδυνο μόλυνσης από τον κορονοϊό COVID-19. Και τούτο διότι, αφενός είναι δύσκολη η εφαρμογή των μέτρων προστασίας λόγω των συνθηκών διαβίωσης, των ελλειμματικών παροχών υπηρεσιών και εγκαταστάσεων υγιεινής αλλά και αυξημένου συγχρωτισμού, και αφετέρου λόγω της περιορισμένης πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του ΕΣΥ.

Κύριε Υπουργέ,
Όπως γνωρίζετε, η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες ανησυχώντας για: (α) Την έλλειψη προτύπων που να διέπουν τη διοίκηση και τις υπηρεσίες που παρέχονται στα άτομα με αναπηρία σε γενικές καταστάσεις κινδύνου και στις διαδικασίες του προσφυγικού και του ασύλου(...), και (β) Την ανεπάρκεια των μέτρων που έχουν ληφθεί για τον εντοπισμό των ατόμων με αναπηρία που είναι αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και άτομα που βρίσκονται σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα τα οποία φθάνουν στο συμβαλλόμενο Κράτος, καθώς επίσης και για τη διασφάλιση της πρόσβασής τους στην υγειονομική περίθαλψη, σε κατάλληλα καταλύματα, σε βασικές εγκαταστάσεις,(...), στις Τελικές Παρατηρήσεις (Concluding Observations) της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019, προτείνει αντίστοιχα στη χώρα: (α) (...)να καταστούν οι εγκαταστάσεις υποδοχής προσβάσιμες και να παρέχονται οι απαραίτητες υγειονομικές υπηρεσίες, (...), (β) Να διασφαλίσει άμεσα ότι η αξιολόγηση της ευαλωτότητας των ατόμων με αναπηρία, (...) που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα πραγματοποιείται συστηματικά με την άφιξη τους (...), και (γ) Να διασφαλίσει την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, (...), που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα, στην κοινωνική προστασία, (...) και τις επαρκείς υπηρεσίες, και ιδιαίτερα στην ασφαλή στέγαση, σε υποδομές υγιεινής και ιατρικής φροντίδας, (...). Να εγγυηθεί άμεσα ότι οι συνθήκες στις εγκαταστάσεις υποδοχής σέβονται την αξιοπρέπεια των ατόμων με αναπηρία, (...), που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο ή άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα, (...).

Κύριε Υπουργέ,
Λαμβάνοντας υπόψη το προσφυγικό ζήτημα και τις αντικειμενικές συνθήκες φιλοξενίας και διαβίωσης που το συνοδεύουν, οι συστάσεις της εν λόγω επιτροπής αποκτούν ιδιαίτερη αξία και επικαιρότητα στη σημερινή υγειονομική κρίση, που βιώνει η χώρα μας. Έτσι λοιπόν, είναι αδήριτη ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα προστασίας από τον κορονοϊό COVID-19, των πλέον ευάλωτων προσφύγων, που είναι τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους. Ως εκ τούτου, και σύμφωνα με α) το Ν. 4675/2020, η πρόληψη, προστασία και προαγωγή της υγείας αλλά και η ανάπτυξη πολιτικών για την προστασία της δημόσιας υγείας αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα όλων των ατόμων που διαβιούν στην ελληνική επικράτεια, β) τις γενικές οδηγίες προστασίας του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), γ) το άρ. 11 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, «Καταστάσεις Κινδύνου και ανθρωπιστικών Κρίσεων», δ) τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), σχετικά με την προστασία από τον κορονοϊό COVID-19, ε) τις συστάσεις του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch), σχετικά με τα μέτρα προστασίας των προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις από τον κορονοϊό COVID-19, αλλά και στ) τις επίσημες παρεμβάσεις άλλων Διεθνών και Εθνικών Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο παροχής υγειονομικών και άλλων υπηρεσιών εντός των χώρων φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος που ενέχουν οι πρακτικές φιλοξενίας και διαβίωσης, τόσο για την υγεία των ίδιων των προσφύγων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, όσο για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, κρίνεται επείγουσα η αξιολόγηση και εφαρμογή των παρακάτω μέτρων:

Άμεσος σχεδιασμός υγειονομικού πλάνου για την προστασία των προσφύγων και μεταναστών από την έκθεση στον κορονοϊό COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας, στους εξής κάτωθι άξονες:
• Άμεση αποσυμφόρηση των υπεράριθμων Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) και των άλλων δομών φιλοξενίας της νησιωτικής και ηπειρωτικής χώρας, από προσφυγές και μετανάστες που είναι άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις.
• Διαδικασία έγκαιρου εντοπισμού και καταγραφής των προσφύγων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, ώστε αποφευχθεί η διαβίωσή τους σε ανεπίσημους καταυλισμούς.
• Μεταφορά των προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους σε ασφαλή, προσβάσιμη στέγαση.
• Πρόσβαση προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε νερό, τουαλέτα και άλλες υγειονομικές υπηρεσίες και εγκαταστάσεις.
• Άμεση έναρξη διαδικασίας για τη απόδοση του Προσωρινού Αριθμού Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΠΑΑΥΠΑ) για τους αιτούντες άσυλο, βάσει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης υπ' αριθμόν 199/31-01-2020 προκειμένου να διασφαλιστεί η πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στο ΕΣΥ.
• Επιπροσθέτως, η προαναφερόμενη πρόταση χρήζει ιδιαίτερης προσοχής καθότι σύμφωνα με το αρ. 54 της ΠΝΠ 20/3/2020 «Κατεπείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού COVID-19, τη στήριξη της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και της δημόσιας διοίκησης», οι πρόσφυγες και μετανάστες που είναι αιτούντες άσυλο με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και έχουν ενταχθεί σε συμβεβλημένες με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. μονάδες αιμοκάθαρσης του ιδιωτικού τομέα και ΜΤΝ ιδιωτικών κλινικών, και δεν διαθέτουν Προσωρινό Αριθμό Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΠΑΑΥΠΑ) κινδυνεύουν, εν όψει του άμεσου κινδύνου διασποράς του κορονοϊού COVID-19, να επανέλθουν στο προηγούμενο καθεστώς αιμοκάθαρσης.
• Διασφάλιση πρόσβασης των προ-καταγεγραμμένων προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στο ΕΣΥ, είτε μέσω της παροχής Προσωρινού Αριθμού Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΠΑΑΥΠΑ), είτε μέσω άλλης κατεπείγουσας διαδικασίας που θα εξασφαλίζει την πρόσβασή τους στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του ΕΣΥ, σε ίση βάσει με τους άλλους.
• Αλλά, και άμεση εφαρμογή διαδικασίας προ-καταγραφής των μη-καταγεγραμμένων προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία ώστε να διασφαλιστεί επίσης η πρόσβασή τους στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του ΕΣΥ.

Κύριε Υπουργέ,
Αναμένουμε στην άμεση θετική ανταπόκρισή σας για τη λήψη μέτρων προστασίας περιορισμού έκθεσης στον κορονοϊό COVID-19 και προστασίας της υγείας του πληθυσμού των προσφύγων και μεταναστών αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, μέτρα τα οποία θα συμβάλουν αντικειμενικά στην πιο αποτελεσματική προστασία της δημόσιας υγείας, διαδικασία στην οποία η χώρα μας έχει καταγράφει θετική εξέλιξη μέχρι σήμερα.