Αθήνα: 08/06/2022

ΠΡΟΣ:
κ. Ν. Κεραμέως, Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Πρωθυπουργού της χώρας
- Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κ. Γ. Γεραπετρίτη
- Γραφείο Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, κ. Άκη Σκέρτσου
- Πρόεδρο και Μέλη Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων
- Πρόεδρο και Μέλη Υποεπιτροπής για τα θέματα των Ατόμων με Αναπηρία
- Πρόεδρο και Μέλη Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας
- Οργανώσεις Μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

Δημόσια διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου με τίτλο «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις: η απάντηση της Ε.Σ.Α.μεΑ.

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) -η οποία αποτελεί την τριτοβάθμια κοινωνική και συνδικαλιστική οργάνωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα, κοινωνικό εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας και ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, ήτοι του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο- στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης επί του Σχεδίου Νόμου «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις» σας αποστέλλει με το παρόν τις προτάσεις της. Αξίζει να επισημανθεί πως τα αιτήματα που περιλαμβάνονται στο παρόν έγγραφό μας υποβλήθηκαν σήμερα, 07.06.2022, και στον διαδικτυακό τόπο www.opengov.gr 

Στην Ανακοίνωση της Επιτροπής «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» , αναφέρεται ότι «Εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη ανάγκη για ανάληψη δράσης, όπως διαφαίνεται από την αναντιστοιχία στα εκπαιδευτικά αποτελέσματα μεταξύ εκπαιδευομένων με και χωρίς αναπηρία. Περισσότεροι νέοι με αναπηρία εγκαταλείπουν το σχολείο πρόωρα και λιγότεροι εκπαιδευόμενοι με αναπηρία αποκτούν πανεπιστημιακό τίτλο σπουδών (διαφορά 14,4 ποσοστιαίων μονάδων)». Επιπρόσθετα, στην Ετήσια Έκθεση του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ. του 2020 διαπιστώνεται ότι «Η πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εξακολουθεί να είναι δραματικά μικρή. Το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών, ο δείκτης 'Ποσοστό ατόμων με αναπηρία ηλικίας 30-34 ετών που έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση' ανέρχεται μόλις στο 12,4 για τα άτομα με σοβαρή αναπηρία. Υπολείπεται δηλαδή 32 μονάδες, σε σχέση με την τιμή που λαμβάνει στον πληθυσμό των ατόμων χωρίς αναπηρία. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, όσον αφορά τον αριθμό των εισαγομένων υποψηφίων με σοβαρές παθήσεις (α. 36 Ν. 4452/2017) στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το Ακαδ. Έτος 2017-2018, έλαβαν μέρος στη διαδικασία εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με την ανωτέρω ειδική κατηγορία, 1.476 υποψήφιοι, από τους οποίους εισήχθησαν οι 1.385, επί συνολικού αριθμού 70.726 εισακτέων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ». Από τις προαναφερθείσες διαπιστώσεις προκύπτει η ανάγκη εφαρμογής μέτρων με στόχο την αύξηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. θεωρεί ότι το εν λόγω Σχέδιο Νόμου κινείται στη σωστή κατεύθυνση διότι περιλαμβάνει διατάξεις που στοχεύουν αφενός στην ισότιμη ένταξη και συμμετοχή των φοιτητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στις δραστηριότητες των Α.Ε.Ι., αφετέρου στην άρση των εμποδίων για την απρόσκοπτη άσκηση του έργου του διδακτικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού με αναπηρία. Στη ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι προτάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ. που ακολουθούν, στοχεύοντας, μεταξύ άλλων, στα ακόλουθα: α) στη μεγαλύτερη εναρμόνιση της χρησιμοποιούμενης ορολογίας με τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας, β) στη συμπερίληψη του καθολικού σχεδιασμού και των πολλαπλών εκφάνσεων της προσβασιμότητας, γ) στη συνεργασία της Επιτροπή Ισότιμης Πρόσβασης ατόμων με αναπηρία ή/και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες με τις διαφορετικές Μονάδες, Επιτροπές, Κέντρα και Εργαστήρια των Α.Ε.Ι. καθώς και με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία με στόχο τη διάχυση της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας στο σύνολο των δραστηριοτήτων των Α.Ε.Ι.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τις παρακάτω συνταγματικές επιταγές, προβλέψεις της εθνικής νομοθεσίας, παρατηρήσεις και συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, και πιο συγκεκριμένα:

1. Τη συνταγματική επιταγή της παρ. 6 του άρθρου 21, στη οποία αναφέρεται ότι: «6. Τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας.»,

2. Τον ν. 4443/2016 για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, και δη: α) τα άρθρα 2 και 5 με τα οποία απαγορεύονται οι διακρίσεις σε βάρος των εργαζόμενων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις και η μη παροχή εύλογων προσαρμογών σε αυτούς και β) την παρ. 2 του άρθρου 7, σύμφωνα με την οποία: «Δεν συνιστά διάκριση, όσον αφορά τα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση η θέσπιση ή η διατήρηση διατάξεων που αφορούν στην προστασία της υγείας και της ασφάλειας στο χώρο εργασίας ή μέτρων που αποβλέπουν στη δημιουργία ή τη διατήρηση προϋποθέσεων ή διευκολύνσεων για τη διαφύλαξη ή την ενθάρρυνση της ένταξής τους στην απασχόληση και την εργασία».

3. Την παρ. 1 του άρθρου 61 του ν. 4488/2017, στην οποία αναφέρεται ότι: «1. Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ. Ιδίως υποχρεούται: α) να αφαιρεί υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους, β) να τηρεί τις αρχές καθολικού σχεδιασμού σε κάθε τομέα της αρμοδιότητάς του ή της δραστηριοποίησής του, προκειμένου να διασφαλίζει για τα ΑμεΑ την προσβασιμότητα των υποδομών, των υπηρεσιών ή των αγαθών που προσφέρει, γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια, συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ΑμεΑ, ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στον τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του»,

4. Το Κεφάλαιο Η΄ του ν. 4727/2020, με το οποίο ενσωματώθηκε εκ νέου στην εθνική μας νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του Δημόσιου Τομέα.

5. Τον ν.4067/2012 «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα.

6. Τις απαιτήσεις του άρθρου 24 «Εκπαίδευση» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, η οποία κυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή με τον ν.4074/2012, καθώς και των άρθρων 3 «Γενικές Αρχές», 4 «Γενικές υποχρεώσεις», 5 «Ισότητα και μη διάκριση», 9 «Προσβασιμότητα» και 11 «Καταστάσεις κινδύνου και έκτακτων ανθρωπιστικών αναγκών»,

7. Τις Τελικές παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία στην αρχική έκθεση της Ελλάδας , στις οποίες αναφέρεται: στα σημεία 34 και 35 (εφαρμογή των προβλέψεων του άρθρου 24 της Σύμβασης) ότι:
«34.Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για τα εξής:
• Δεν υπάρχει ολοκληρωμένη και σαφής νομοθεσία, στρατηγική και διάθεση πόρων για τη συμπεριληπτική εκπαίδευση, ειδικότερα σε σχέση με τη δια-βίου μάθηση.
• Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια δεν διαθέτουν προσβάσιμα και συμπεριληπτικά περιβάλλοντα, κτίρια, εκπαιδευτικό υλικό, υπηρεσίες, εξοπλισμό, τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας, καθώς και εξατομικευμένη στήριξη για εκπαιδευόμενους με αναπηρία. [...].
• Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για το ύψος των δημόσιων κονδυλίων που διατίθενται για τη συμπεριληπτική εκπαίδευση στα γενικά σχολεία και τα ιδρύματα ανώτερης εκπαίδευσης, για καθορισμένα διαφανή πρωτόκολλα σε σχέση με εξατομικευμένα εκπαιδευτικά πλάνα και για σχετικές τεχνολογίες και μέσα επικοινωνίας που να διασφαλίζουν την πρόσβαση των μαθητών με αναπηρία σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης.

35. Υπενθυμίζοντας το γενικό σχόλιο της Επιτροπής Αρ. 4 (2016) για το δικαίωμα στη συμπεριληπτική εκπαίδευση, και λαμβάνοντας υπόψη τον Στόχο 4 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και ειδικότερα τους υποστόχους 4.5 και 4.α , η Επιτροπή συνιστά στο συμβαλλόμενο Κράτος να αυξήσει τις προσπάθειές του για να εγγυηθεί τη συμπεριληπτική εκπαίδευση και ειδικότερα [...]
• Να διασφαλίσει την προσβασιμότητα των σχολικών και πανεπιστημιακών περιβαλλόντων, σύμφωνα με τη Σύμβαση, προωθώντας τον Καθολικό Σχεδιασμό, την λήψη ειδικών μέτρων και την εξατομικευμένη στήριξη, όπως προσβάσιμα και προσαρμοσμένα υλικά, συμπεριληπτικά προγράμματα σπουδών, συμπεριληπτικές τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας για μαθητές και φοιτητές με αναπηρία, καθώς και την ψηφιακή εκπαίδευση. [...]
• Να διαθέσει αποτελεσματικούς και επαρκείς οικονομικούς και υλικούς πόρους και κατάλληλα και τακτικά εκπαιδευμένο προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, ώστε να εγγυηθεί τη συμπεριληπτική εκπαίδευση με αποτελεσματικό τρόπο.
• Να ενσωματώσει τη συμπεριληπτική επαγγελματική εκπαίδευση στα προγράμματα σπουδών ανώτερης εκπαίδευσης για τους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς και στα προγράμματα κατάρτισης για το σημερινό διδακτικό προσωπικό, διαθέτοντας επαρκή χρηματοδότηση»,

8. Τις παρ. 38 και 71 του Γενικού Σχολίου 4 για το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Σύμβασης της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, στις οποίες αναφέρονται τα εξής:
«38. Για την εφαρμογή του άρθρου 24 παράγραφος 5, τα κράτη μέρη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρίες έχουν πρόσβαση στη γενική τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην επαγγελματική κατάρτιση, στην εκπαίδευση ενηλίκων και στη δια βίου μάθηση χωρίς διακρίσεις και σε ίση βάση με τους άλλους. Τα εμπόδια συμπεριφοράς, σωματικά, γλωσσικά, επικοινωνιακά, οικονομικά, νομικά και άλλα στην εκπαίδευση σε αυτά τα επίπεδα πρέπει να εντοπιστούν και να αρθούν προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση. Πρέπει να παρέχονται εύλογες προσαρμογές ώστε να διασφαλίζεται ότι τα άτομα με αναπηρία δεν αντιμετωπίζουν διακρίσεις. Τα συμβαλλόμενα κράτη θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης θετικών μέτρων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση υπέρ των μαθητών με αναπηρία.»
«71. Πρέπει να ξεκινήσει μια διαδικασία εκπαίδευσης όλων των εκπαιδευτικών σε επίπεδο προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, τριτοβάθμιας και επαγγελματικής εκπαίδευσης, ώστε να τους παρέχονται οι βασικές ικανότητες και αξίες που είναι απαραίτητες για να εργαστούν σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα χωρίς αποκλεισμούς. Μια τέτοια διαδικασία απαιτεί προσαρμογές τόσο στην προϋπηρεσιακή όσο και στην ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση για την επίτευξη των κατάλληλων επιπέδων δεξιοτήτων το συντομότερο δυνατό, ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς αποκλεισμούς. Σε όλους τους εκπαιδευτικούς πρέπει να παρέχονται ειδικές ενότητες για να προετοιμαστούν να εργαστούν σε περιβάλλοντα χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και πρακτικά περιβάλλοντα βιωματικής μάθησης όπου μπορούν να οικοδομήσουν τις δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση για την επίλυση προβλημάτων μέσω ποικίλων προκλήσεων ένταξης. Το βασικό περιεχόμενο της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών πρέπει να αφορά τη βασική κατανόηση της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και ανάπτυξης, το μοντέλο ανθρωπίνων δικαιωμάτων της αναπηρίας και την παιδαγωγική χωρίς αποκλεισμούς που επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς να προσδιορίζουν τις λειτουργικές ικανότητες των εκπαιδευόμενων (δυνάμεις, ικανότητες και στυλ μάθησης) για να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα χωρίς αποκλεισμούς. Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών θα πρέπει να περιλαμβάνει εκμάθηση σχετικά με τη χρήση κατάλληλων ενισχυτικών και εναλλακτικών τρόπων, μέσων και μορφών επικοινωνίας όπως Braille, μεγάλα γράμματα, προσβάσιμα πολυμέσα, εύκολη ανάγνωση, απλή γλώσσα, νοηματική γλώσσα και κουλτούρα των κωφών, εκπαιδευτικές τεχνικές και υλικό για την υποστήριξη ατόμων με αναπηρίες. Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται πρακτική καθοδήγηση και υποστήριξη, μεταξύ άλλων: στην παροχή εξατομικευμένης διδασκαλίας, διδασκαλία του ίδιου περιεχομένου χρησιμοποιώντας ποικίλες μεθόδους διδασκαλίας για να ανταποκρίνεται στα στυλ μάθησης και τις μοναδικές ικανότητες κάθε ατόμου, την ανάπτυξη και χρήση μεμονωμένων εκπαιδευτικών σχεδίων για την υποστήριξη συγκεκριμένων απαιτήσεων μάθησης και την εισαγωγή μιας παιδαγωγικής με επίκεντρο τους εκπαιδευτικούς στόχους των μαθητών»,

9. Τον Στόχο 12: «Εκπαίδευση και Κατάρτιση για όλους», του Εθνικού Σχέδιου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία , στον οποίο περιλαμβάνονται ρητές αναφορές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στις εξής δράσεις: α) Δράση 1 – «Αναπτύσσουμε και υλοποιούμε Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης για την ισότιμη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε μία ποιοτική, συμπεριληπτική/ενταξιακή εκπαίδευση», β) Δράση 2 – «Αναθεωρούμε το νομοθετικό πλαίσιο για την εκπαίδευση μαθητών με αναπηρία με έμφαση στη συμπεριληπτική/ενταξιακή εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες», γ) Δράση 7 – «Διασφαλίζουμε την ισότιμη μεταχείριση όλων των φοιτητών με αναπηρία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση», και δ) Δράση 12 – «Αναδεικνύουμε τη φωνή των μαθητών και φοιτητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες»,

10. Την Ανακοίνωση της Επιτροπής «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» , στην οποία αναφέρεται ότι «Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη: να θέσουν στόχους για τη συμμετοχή ενηλίκων με αναπηρία στη μάθηση με σκοπό την αύξηση της συμμετοχής τους, και να εξασφαλίσουν ότι οι εθνικές στρατηγικές για τις δεξιότητες καλύπτουν τις ειδικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, ώστε να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο θεματολόγιο δεξιοτήτων και στο σχέδιο δράσης για την εφαρμογή του πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων»,

η Ε.Σ.ΑμεΑ. προτείνει τα εξής:
1. Στο τέλος του άρθρου 2 «Αντικείμενο», και όπου αλλού αναφέρεται στο κείμενο του Σχεδίου Νόμου, ο εσφαλμένος και αναχρονιστικό όρος «άτομα με ειδικές ανάγκες» να αντικατασταθεί από τον συνταγματικά ορθό «άτομα με αναπηρία» (βλ. Σύνταγμα της χώρας, άρθρου 21, παρ. 6).

2. Στο άρθρο 3 «Διάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης – Αποστολή των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων»:

i) το σημείο α) της παρ. 3 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «α) Τα Α.Ε.Ι. έχουν ως αποστολή: α) να προσφέρουν υψηλής ποιότητας ανώτατη εκπαίδευση, δίχως διακρίσεις και αποκλεισμούς, να παράγουν και να μεταδίδουν τη γνώση μέσω της διδασκαλίας και της έρευνας, να προετοιμάζουν τους φοιτητές για την εφαρμογή της στο [...]» ,

ii) το σημείο ε) της παρ. 3 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «ε) να διεξάγουν καινοτόμο έρευνα, να προωθούν τη διάχυση της γνώσης προς την κοινωνία, την καινοτομία και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, με προσήλωση στις αρχές της επιστημονικής και ηθικής δεοντολογίας, της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης, της κοινωνικής συμπερίληψης και συνοχής και του ψηφιακού μετασχηματισμού και να συμβάλλουν στις εθνικές αναπτυξιακές προτεραιότητες σύμφωνα με την Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας και την Εθνική Στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης (ΕΣΕΕ)»,
ii) το σημείο η) της παρ. 5 να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «5. Για την εκπλήρωση της αποστολής τους, τα Α.Ε.Ι. οργανώνονται και λειτουργούν με κανόνες και πρακτικές που διασφαλίζουν την τήρηση και προάσπιση ιδίως των αρχών: [...] η) της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των φύλων, της μη διάκρισης κάθε διαφορετικότητας καθώς και του καθολικού σχεδιασμού σε κάθε τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριοποίησής τους προκειμένου να διασφαλίζουν για το διδακτικό, διοικητικό και λοιπό προσωπικό και τους φοιτητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες την προσβασιμότητα των υποδομών και υπηρεσιών (φυσικών και ψηφιακών), του εξοπλισμού και του εκπαιδευτικού υλικού, και ως εκ τούτου, συνδυαστικά με την παροχή εύλογων προσαρμογών υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, την ανεμπόδιστη και ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων τους της ισότιμης πρόσβασης των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) στις δραστηριότητες του Α.Ε.Ι.».

Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις του άρθρου 24 «Εκπαίδευση» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, καθώς και στις προβλέψεις της παρ. 1 του άρθρου 61 του ν. 4488/2017 και των άρθρων 2 και 5 του ν.4443/2016. Επιπρόσθετα, προτείνεται η διαγραφή του ρατσιστικού ακρωνύμιου «ΑμεΑ» από το εν λόγω άρθρο, αλλά και από ολόκληρο το κείμενο του Σχεδίου Νόμου, με τον οποίο τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα και όχι ως υποκείμενα-φορείς δικαιωμάτων. Επιπρόσθετα, προτείνουμε την προσθήκη του όρου «κοινωνική συμπερίληψη», θέλοντας να επισημάνουμε ότι δίχως αυτήν δεν είναι εφικτή η επίτευξη κοινωνικής συνοχής.

3. Στο άρθρο 15 «Αρμοδιότητες Πρύτανη», το σημείο κη) της παρ. 1 να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«κη) Μεριμνά για τη λήψη μέτρων που διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση ατόμων με αναπηρία του διδακτικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού (ΑμεΑ) στους χώρους του Α.Ε.Ι., καθώς και την προσβασιμότητα πρόσβαση και των φοιτητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στη διδασκαλία και την έρευνα. στις υποδομές (φυσικές και ψηφιακές), στον εξοπλισμό, στην πληροφόρηση και επικοινωνία, στις εκπαιδευτικές και ερευνητικές διαδικασίες και δραστηριότητες, στις διαδικασίες αξιολόγησης, στο εκπαιδευτικό (συμβατικό και ψηφιακό) υλικό και στις υπηρεσίες υποστήριξης».

Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις του άρθρου 24 «Εκπαίδευση» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, των άρθρων 2 και 5 του ν.4443/2016, της παρ. 1 του άρθρου 61 του ν. 4488/2017 καθώς και στις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.

4. Στο άρθρο 17 «Εκτελεστικός Διευθυντής», η παρ. 8 να τροποποιηθεί ως ακολούθως:
«8. Η θητεία του Διευθυντή λήγει αυτοδικαίως με τη λήξη της θητείας του Συμβουλίου Διοίκησης. Η θητεία του Διευθυντή δύναται να λήξει πρόωρα με απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης που λαμβάνεται με αυξημένη πλειοψηφία οκτώ ενδεκάτων (8/11) για σπουδαίο λόγο που ανάγεται σε πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του ή μη υλοποίηση των αποφάσεων του Συμβουλίου Διοίκησης ή αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων του για λόγους υγείας ή αναπηρίας, σωματικής ή πνευματικής, καθώς επίσης και εάν συντρέχουν προϋποθέσεις δυνητικής θέσης σε αργία κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 104 του ν. 3528/2007. Η καθ' οιονδήποτε τρόπο λήξη της θητείας του εκτελεστικού διευθυντή ισοδυναμεί με: α) λήξη της τοποθέτησής του στη εν λόγω θέση και επιστροφή του στη θέση και την οργανική μονάδα που υπηρετούσε στο Α.Ε.Ι. πριν από την επιλογή του, εάν είναι υπάλληλος του Α.Ε.Ι., β) λήξη της απόσπασης εάν έχει την ιδιότητα υπαλλήλου άλλου φορέα και γ) απόλυση εάν είναι ιδιώτης. Ο ως άνω τερματισμός δεν γεννά κανένα δικαίωμα αποζημίωσης ή άλλης αξίωσης του υπαλλήλου» .

Αιτιολόγηση: Προτείνεται η διαγραφή της φράσης «για λόγους υγείας ή αναπηρίας, σωματικής ή πνευματικής» διότι συνιστά διάκριση σε βάρος των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις. Πρόκειται για διάταξη που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αρχή της ίσης μεταχείρισης λόγω αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης στην απασχόληση και την εργασία (ν.4443/2016) καθώς και με τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας.

5. Στο άρθρο 43 «Συμβούλιο Φοιτητών», το σημείο αδ) της παρ. 4 να τροποποιηθεί/ συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«Το Συμβούλιο Φοιτητών εκπροσωπεί τους φοιτητές των προγραμμάτων σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) και λειτουργεί ως σύνδεσμος επικοινωνίας των φοιτητών με τα όργανα διοίκησης του Α.Ε.Ι. Ειδικότερα, το Συμβούλιο Φοιτητών έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: α) εισηγείται προς τα όργανα διοίκησης του Α.Ε.Ι. θέματα σχετικά με: αα) τη φοιτητική μέριμνα, αβ) τη βελτίωση των συνθηκών εκπαίδευσης των φοιτητών, αγ) τη βελτίωση της ποιότητας των προγραμμάτων σπουδών του Α.Ε.Ι. και αδ) τη λήψη μέτρων για την ισότιμη πρόσβαση φοιτητών με αναπηρία – Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) ή/και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στις εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες του Α.Ε.Ι., στις υποδομές (φυσικές και ψηφιακές) και τον εξοπλισμό, στην πληροφόρηση και επικοινωνία, στις εκπαιδευτικές και ερευνητικές διαδικασίες και δραστηριότητες, στις διαδικασίες αξιολόγησης, στο εκπαιδευτικό (συμβατικό και ψηφιακό) υλικό, στις υπηρεσίες υποστήριξης».

Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις του άρθρου 24 «Εκπαίδευση» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και της παρ. 1 του άρθρου 61 του ν. 4488/2017 καθώς και στις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.

6. Στο άρθρο 45 «Ισότοποι Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων», η παρ. 3 να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«Ο ιστότοπος του Α.Ε.Ι. τηρείται κατ' ελάχιστον στην ελληνική και αγγλική γλώσσα και είναι διαμορφωμένος έτσι ώστε να διευκολύνει την πλοήγηση Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας των άρθρων 35 έως 47 και 104 του ν. 4727/2020 (Α' 184). Συγκεκριμένα, το περιεχόμενο των ιστοσελίδων αυτών, συμπεριλαμβανόμενων των ενσωματωμένων σε αυτές κειμενικών και πολυμεσικών αρχείων, οφείλει να πληροί τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού προτύπου ΕΝ 301 549 V2.1.2 (2018-08) ή μέρη αυτών ή του ευρωπαϊκού πρότυπου που το αντικαθιστά, οπότε και εφαρμόζεται η πιο πρόσφατη έκδοση του προτύπου αυτού ή το πρότυπο που το αντικαθιστά..»

Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας βασίζεται στις προβλέψεις: α) των άρθρων 35-47, 104 και 107 του ν.4727/2020 (Με το Κεφάλαιο Η΄ του νόμου αυτού ενσωματώθηκε εκ νέου στην εθνική μας νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του Δημόσιου Τομέα) και β) του άρθρου 106 «προσβασιμότητα ιστοσελίδων σχολικών μονάδων» του ν. 4823/2021.

7. Στο άρθρο 51 «Άρθρο 51 Όροι και προϋποθέσεις παροχής υπηρεσιών από πανεπιστημιακά εργαστήρια», το σημείο δ) της παρ. 3 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«3. Οι υπηρεσίες που παρέχονται από το πανεπιστημιακό εργαστήριο πρέπει να πληρούν μια (1) τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
[...]
δ) να ανταποκρίνονται στις αναπτυξιακές ανάγκες του Α.Ε.Ι. και της χώρας, να προωθούν τη διάχυση της γνώσης, την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, την καινοτομία, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κοινωνική συμπερίληψη και συνοχή και να συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας».

Αιτιολόγηση: Προτείνεται η προσθήκη του όρου «κοινωνική συμπερίληψη» καθώς αυτή αποτελεί το μέσο για την επίτευξη κοινωνικής συνοχής.

8. Στο Άρθρο 60 «Πανεπιστημιακά Μουσεία – Διαδικασία Ίδρυσης – Σκοπός», το σημείο δ) της παρ. 5 να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«δ) τεκμηρίωση της καταλληλότητας και της επάρκειας των κτηρίων ή χώρων για την εγκατάσταση του μουσείου, σε σχέση και με τις επιμέρους λειτουργίες που αυτό καλύπτει, καθώς και της προσβασιμότητας των φυσικών και ψηφιακών υποδομών και υπηρεσιών του από στα άτομα σε εργαζόμενους και επισκέπτες με αναπηρία[...]».

Αιτιολόγηση: Προτείνεται να συμπεριληφθεί ρητή αναφορά στη φυσική και ψηφιακή προσβασιμότητα των υποδομών και των υπηρεσιών των Πανεπιστημιακών Μουσείων. Η πρότασή μας βασίζεται στις προβλέψεις της εθνικής νομοθεσίας για την προσβασιμότητα στο δομημένο (ν.4067/2012 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα) και ψηφιακό περιβάλλον (ν.4727/2020- Κεφάλαιο Η').

9. Στο άρθρο 65 «Αξιολόγηση φοιτητών - Εξετάσεις», το σημείο γ) της παρ. 4 να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως ακολούθως:
«4. Με τον Εσωτερικό Κανονισμό του Α.Ε.Ι. ρυθμίζονται:
[...]
γ) τα μέτρα πρόνοιας οι εναλλακτικοί μέθοδοι για την αξιολόγησης φοιτητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (ΑμεΑ) και»

Αιτιολόγηση: Ο όρος «μέτρα πρόνοιας» παραπέμπει στο απαρχαιωμένο ιατρικό μοντέλο της αναπηρίας και όχι στη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας, η οποία καθιερώθηκε με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, την οποία η χώρα μας κύρωσε με τον ν.4074/2012 και ως εκ τούτου οφείλει να εφαρμόσει.
10. Στο άρθρο 68 «Πλατφόρμα ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης», η παρ. 1 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) τηρούν ηλεκτρονική πλατφόρμα προσβάσιμη στα άτομα με αναπηρία μέσω της οποίας παρέχονται υπηρεσίες ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για όλα τα προγράμματα σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου που οργανώνονται από το Α.Ε.Ι. Με τον Εσωτερικό Κανονισμό του Ιδρύματος καθορίζονται ζητήματα σχετικά με την ταυτοποίηση των δικαιούχων κατά την είσοδο στην πλατφόρμα, τα δικαιώματα πρόσβασής τους σε αυτή και τις υποχρεώσεις των διδασκόντων και των φοιτητών».
Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας βασίζεται στις προβλέψεις των άρθρων 35-47, 104 και 107 του ν.4727/2020.

11. Στο άρθρο 86 «Δικαίωμα δωρεάν φοίτησης σε Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με τέλη φοίτησης - Υποτροφίες», η παρ. 5 να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«5. Εάν ο αιτών την απαλλαγή δεν έχει συμπληρώσει το 26ο έτος της ηλικίας του και είναι τέκνο τρίτεκνης ή πολύτεκνης οικογένειας ή τέκνο άγαμου γονέα ή ορφανός τουλάχιστον από έναν (1) γονέα ή άτομο με αναπηρία ή μέλος νοικοκυριού με μέλος με αναπηρία δύναται να αιτηθεί την απαλλαγή κατά το ήμισυ (50%) από την υποχρέωση καταβολής τελών φοίτησης, εφόσον ο μέσος όρος στην περ. α) της παρ. 4 δεν υπερβαίνει το 100% του εθνικού διάμεσου διαθέσιμου ισοδύναμου εισοδήματος».

Αιτιολόγηση: Η προαναφερθείσα πρότασή μας, η οποία αποτελεί θετικό μέτρο δράσης για την ενθάρρυνση και διευκόλυνση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, βασίζεται στις προβλέψεις της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν.4443/2016.

12. Στο άρθρο 115 «Συμβούλιο του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης», το σημείο ιζ) της παρ. 1 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Το Συμβούλιο του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: [...]
[...]
ιζ) αποφασίζει την παροχή κινήτρων με σκοπό την αύξηση της συμμετοχής στα προγράμματα του Κέντρου και καταρτίζει την εκπτωτική πολιτική για τη συμμετοχή μελών κοινωνικά ευπαθών ομάδων, ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, ανέργων, φοιτητών και λοιπών κατηγοριών»

Αιτιολόγηση: Η προαναφερθείσα πρότασή μας, η οποία αποτελεί θετικό μέτρο δράσης με στόχο την ενθάρρυνση και διευκόλυνση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στα Προγράμματα των Κέντρων Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης των Α.Ε.Ι., βασίζεται στις προβλέψεις της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν.4443/2016.

13. Στο άρθρο «Άρθρο 153 Μετακινήσεις μελών Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού», η παρ. 5 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«5. Οι προϋποθέσεις των περ. α), β) και γ) της παρ. 1 δεν ισχύουν επί αιτημάτων μετακίνησης μελών Δ.Ε.Π. λόγω κατάργησης του Τμήματος που υπηρετούσαν, καθώς και μελών Δ.Ε.Π. που υπηρετούν στα Γενικά Τμήματα των Α.Ε.Ι. Οι προϋποθέσεις των περ. α) και β) της παρ. 1 δεν ισχύουν επί αιτημάτων μετακίνησης μελών Δ.Ε.Π. με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση».

Αιτιολόγηση: Η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις προβλέψεις του άρθρου 5 «Εύλογες προσαρμογές για τα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση» του ν.4443/2016.

14. Το άρθρο 211 «Μονάδα Ισότιμης πρόσβασης ατόμων με αναπηρία και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«Άρθρο 211 'Μονάδα Ισότιμης πρόσβασης ατόμων με αναπηρία ή/και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες'
1. Σε κάθε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Α.Ε.Ι.) συνιστάται διοικητική δομή, το επίπεδο και η διοικητική διάρθρωση της οποίας καθορίζονται στον Οργανισμό του Ιδρύματος, με ονομασία «Μονάδα Ισότιμης Πρόσβασης Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες».
2. Αποστολή της Μονάδας είναι η εξασφάλιση της πλήρους συμμετοχής των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, που είναι με αναπηρία ΑμεΑ ή/και άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο σύνολο των εκπαιδευτικών, ερευνητικών και διοικητικών διαδικασιών και δραστηριοτήτων που διεξάγονται από το Α.Ε.Ι. Ειδικότερα, αρμοδιότητες της Μονάδας είναι:
α) η υλοποίηση του σχεδίου Ισότιμης Πρόσβασης του Α.Ε.Ι.,
β) η υποστήριξη της Επιτροπής Ισότιμης Πρόσβασης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της,
γ) η παρακολούθηση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, των προδιαγραφών που αφορούν στην προσβασιμότητα των φυσικών και ψηφιακών υποδομών και υπηρεσιών και στο εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και της στρατηγικής για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία,
δ) η υποστήριξη της πρόσβασης στην εκπαιδευτική διαδικασία, ιδίως με κατάλληλα προσβάσιμα συγγράμματα, εκπαιδευτικό υλικό και παροχή διερμηνείας,
ε) η υποστήριξη εναλλακτικών μεθόδων εξέτασης των φοιτητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ανάλογα με τις ανάγκες ή και τις εκπαιδευτικές δυνατότητές τους,
στ) η παροχή ατομικών υποστηρικτικών τεχνολογιών πληροφορικής και η διευκόλυνση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας,
ζ) η υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία ΑμεΑ ή/και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες με στόχο τη διασφάλιση της στη συμμετοχής τους στην έρευνα, σε έργα/προγράμματα που διεξάγονται μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) καθώς και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, συνέδρια και ημερίδες, συνεδριάσεις οργάνων, φοιτητικές συνελεύσεις, καλλιτεχνικές και αθλητικές δραστηριότητες,
η) η διασφάλιση της ηλεκτρονικής επικοινωνίας για την επίλυση διοικητικών θεμάτων των ατόμων με αναπηρία ΑμεΑ και ατόμων με ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
θ) η διασφάλιση και η διευκόλυνση της φυσικής πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία ΑμεΑ, ιδίως με την παροχή υπηρεσίας μεταφοράς και συνοδείας,
ι) η ψυχοσυναισθηματική υποστήριξη και καθοδήγηση των ατόμων με αναπηρία ΑμεΑ ή/και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε συνεργασία με το Κέντρο Ψυχολογικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης,
ια) η συνεργασία με τους Συμβούλους Εκπαίδευσης για την υποστήριξη των φοιτητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
ιβ) η συνεργασία με άλλες μονάδες του Α.Ε.Ι., και ιδίως με τη Μονάδα Υποστήριξης Φοιτητών, το Κέντρο Υποστήριξης Διδασκαλίας και Μάθησης, τις Βιβλιοθήκες και την τεχνική υπηρεσία για θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές της, με στόχο την εφαρμογή των αρχών του καθολικού σχεδιασμού και την οριζόντια ένταξη της διάστασης της αναπηρίας στη δράση τους.
ιγ) η άσκηση κάθε άλλης αρμοδιότητας που καθορίζεται στον Οργανισμό του Α.Ε.Ι. και σχετίζεται με το αντικείμενο της Μονάδας
3. Η Μονάδα στελεχώνεται από επιστημονικό προσωπικό με εμπειρία σε ζητήματα φυσικής προσβασιμότητας, ψηφιακής προσβασιμότητας και αναπηρίας, είτε ελλείψει αυτού με προσωπικό που θα εκπαιδευτεί στα ως άνω ζητήματα».

Αιτιολόγηση: Η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις του άρθρου 24 «Εκπαίδευση» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στις προβλέψεις της παρ. 1 του άρθρου 61 του ν. 4488/2017, των άρθρων 2 και 5 του ν.4443/2016 καθώς και στις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.

15. Στο άρθρο 212 «Μονάδα Ψηφιακής Διακυβέρνησης», το σημείο β) της παρ. 1 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«β) η ανάλυση απαιτήσεων, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων ηλεκτρονικής προσβασιμότητας για την ανεμπόδιστη πρόσβαση του διδακτικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού με αναπηρία και των φοιτητών με αναπηρία, η σχεδίαση, η υλοποίηση, η τεκμηρίωση και ο έλεγχος των μηχανογραφημένων εφαρμογών, των ηλεκτρονικών υπηρεσιών και των λοιπών συστημάτων λογισμικού του Α.Ε.Ι.»
Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας βασίζεται στις προβλέψεις των άρθρων 35-47, 104 και 107 του ν.4727/2020.

16. Στο άρθρο 220 «Επιτροπή Ισότιμης Πρόσβασης ατόμων με αναπηρία και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες», να προστεθεί νέα παρ. 3 και ο τίτλος του άρθρου και η παρ. 1 και 2 να συμπληρωθούν/τροποποιηθούν ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«Άρθρο 220 'Επιτροπή Ισότιμης Πρόσβασης ατόμων με αναπηρία ή/και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες'
1. Με απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης συγκροτείται η Επιτροπή Ισότιμης Πρόσβασης Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) και ατόμων με ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (Ε.Ι.Π.) του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.). Η Επιτροπή είναι εννεαμελής αποτελείται από πέντε (5) μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.), τα οποία προέρχονται, κατά το δυνατόν, από διαφορετικές σχολές του Α.Ε.Ι. και κατά προτίμηση με σχετική εξειδίκευση ή πείρα σε θέματα ισότιμης πρόσβασης των ΑμεΑ ατόμων με αναπηρία ή/και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, τον προϊστάμενο της Μονάδας Ισότιμης Πρόσβασης, τον προϊστάμενο της τεχνικής υπηρεσίας του Α.Ε.Ι., έναν (1) εκπρόσωπο των φοιτητών, και τον επικεφαλής της Κέντρο Υποστήριξης Διδασκαλίας και Μάθησης και έναν (1) εκπρόσωπο που ορίζεται από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.).

2. Η Επιτροπή αποτελεί συμβουλευτικό όργανο του Α.Ε.Ι. και έχει ως αποστολή την υποβολή εισηγήσεων στα αρμόδια όργανα για τη χάραξη και την υλοποίηση της ισότιμης πρόσβασης των ΑμεΑ και ατόμων με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και την εφαρμογή των οριζόντιων και στοχευμένων μέτρων προς όφελός τους ισότιμης πρόσβασης των ΑμεΑ και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του Α.Ε.Ι. Ειδικότερα, αρμοδιότητες της Επιτροπής είναι:
α) η κατάρτιση και υποβολή προς έγκριση στον Πρύτανη του Α.Ε.Ι. σχεδίου ισότιμης πρόσβασης ΑμεΑ και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του Α.Ε.Ι., στο οποίο περιλαμβάνονται τα τεχνικά και μη μέτρα ισότιμης πρόσβασης που προτείνονται και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τους, καθώς και εισηγήσεις για τη βελτίωση αυτού,
β) η υποβολή εισηγήσεων προς τον Πρύτανη για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων για την προμήθεια ειδών ή παροχή υπηρεσιών αναγκαίων για την υλοποίηση του σχεδίου της περ. α) καθώς και για την ένταξη της διάστασης της αναπηρίας στο σύνολο των δημόσιων συμβάσεων που συνάπτει το Α.Ε.Ι [...]

3. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της η Επιτροπή συνεργάζεται με τους επικεφαλής των ακαδημαϊκών μονάδων, τους επικεφαλής των προγραμμάτων σπουδών, το Κέντρο Ψυχολογικής και Συμβουλευτικής Στήριξης, το Κέντρο Υποστήριξης Διδασκαλίας και Μάθησης του Ιδρύματος, το Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ., τους επικεφαλής των Πανεπιστημιακών Εργαστηρίων και των Πανεπιστημιακών Κέντρων Έρευνας και Καινοτομίας, τις λοιπές Συμβουλευτικές Επιτροπές και με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)».

Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας για τη συμμετοχή εκπροσώπου της Ε.Σ.Α.μεΑ. στην Επιτροπή Ισότιμης Πρόσβασης Ατόμων με Αναπηρία ή/και εκπαιδευτικές ανάγκες και τη συνεργασία της εν λόγω Επιτροπής με την Ε.Σ.Α.μεΑ. βασίζεται στις απαιτήσεις της παρ. 4 του άρθρου 4 «Γενικές Υποχρεώσεις» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, σύμφωνα με την οποία: «Κατά την ανάπτυξη και εφαρμογή της νομοθεσίας και των πολιτικών, για να εφαρμοστεί η παρούσα Σύμβαση και σε άλλες διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν ζητήματα σχετικά με τα άτομα με αναπηρίες, τα Συμβαλλόμενα Κράτη θα συμβουλεύονται συνεχώς και θα εμπλέκουν ενεργά τα άτομα με αναπηρίες [...] μέσω των αντιπροσωπευτικών οργανώσεών τους». Άλλωστε βάσει της προαναφερθείσας απαίτησης, η Ε.Σ.Α.μεΑ. ήδη συμμετέχει στις Επιτροπές για τη Φυσική και Ψηφιακή Προσβασιμότητα του Υπουργείου Παιδείας. Οι υπόλοιπες προτάσεις μας αφορούν στη διόρθωση της χρησιμοποιούμενης ορολογίας και στη διασύνδεση της εν λόγω Επιτροπής με τις λοιπές, Επιτροπές, Κέντρα και Εργαστήρια των Α.Ε.Ι. με στόχο τη διάχυση της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας στις δραστηριότητες των Α.Ε.Ι.

17. Στο άρθρο 224 «Στρατηγικό Σχέδιο Ιδρύματος», η παρ. 2 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«2. Στο στρατηγικό σχέδιο περιγράφεται η στρατηγική του Α.Ε.Ι. για την ανάπτυξή του σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο σύμφωνα με την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του και την αποστολή του στους διάφορους τομείς δραστηριότητάς τους, όπως την εκπαιδευτική και ερευνητική πολιτική του Α.Ε.Ι. και των επιμέρους ακαδημαϊκών μονάδων του, την εκπαιδευτική στρατηγική για κάθε κύκλο σπουδών, τη δια βίου μάθηση, την εκπαίδευση και την επιστημονική κατάρτιση, τη συνεχή βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης, την ενίσχυση της εξωστρέφειας και τη διασύνδεση με την κοινωνία και την οικονομία, την ανάπτυξη συνεργασιών με ιδρύματα και φορείς της αλλοδαπής, την καινοτομία και την αναβάθμιση της ποιότητας του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος. Το σχέδιο περιλαμβάνει τους βραχυπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους στόχους στους τομείς που επιθυμεί να αναπτυχθεί το Α.Ε.Ι., καθώς και τις δράσεις και τα μέσα που προτείνονται για την υλοποίησή τους, όπως την προσέλκυση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων του Α.Ε.Ι., την αναβάθμιση των υποδομών και του εξοπλισμού του Α.Ε.Ι. και την προσέλκυση επιστημονικού προσωπικού με υψηλά προσόντα. Στο στρατηγικό σχέδιο μπορεί να περιλαμβάνονται επίσης η στρατηγική του Α.Ε.Ι. για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών του Α.Ε.Ι., την ισότιμη πρόσβαση των Αατόμων με Ααναπηρία (ΑμεΑ) ή/και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και την αειφόρο ανάπτυξη του Α.Ε.Ι., που εξειδικεύεται στα σχέδια των άρθρων 226 έως 228».

Αιτιολόγηση: Προτείνεται να διαγραφεί η λέξη «μπορεί» προκειμένου να είναι υποχρεωτική η συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας στον στρατηγικό σχεδιασμό των Α.Ε.Ι. και ως εκ τούτου η κατανομή των πόρων για την εφαρμογή της.

18. Το άρθρο 226 «Σχέδιο για την Ισότιμη Πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες», να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«Άρθρο 226 'Σχέδιο για την Ισότιμη Πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία ή/και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες'
1. Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) εφαρμόζουν όλα τα αναγκαία μέτρα για ισότιμη πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση του διδακτικού, διοικητικού και λοιπού προσωπικού, των φοιτητών και τρίτων φυσικών προσώπων - επισκεπτών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Για τον σκοπό αυτό τα Α.Ε.Ι. καταρτίζουν και υλοποιούν σχέδιο ισότιμης πρόσβασης των Αατόμων με Ααναπηρία (ΑμεΑ) ή/και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην ανώτατη εκπαίδευση που περιλαμβάνει μέτρα ιδίως για τα εξής: α) τη φυσική προσβασιμότητα των χώρων και των κτηρίων, β) την πρόσβαση στην εκπαιδευτική διαδικασία, στις διοικητικές διαδικασίες, και τις λοιπές εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες, γ) την ηλεκτρονική προσβασιμότητα, δ) την υποστήριξη της ένταξης στην αγορά εργασίας, ε) την ισότιμη συμμετοχή στην εν γένει ακαδημαϊκή ζωή, στ) την υποστήριξη και διαφυγή σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Στο σχέδιο περιλαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα για την ισότιμη πρόσβαση των Αατόμων με Ααναπηρία (ΑμεΑ) ή/και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα Α.Ε.Ι. σύμφωνα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε Α.Ε.Ι.
2. Το σχέδιο για την Ισότιμη Πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία ή/και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εγκρίνεται με απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής Ισότιμης Πρόσβασης των ΑμεΑ και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Αιτιολόγηση: Προτείνεται να συμπεριληφθεί πρόβλεψη για την υποστήριξη και διαφυγή των ατόμων με αναπηρία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως άλλωστε το άρθρο 11 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες υπαγορεύει.
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Ελπίζουμε να ανταποκριθείτε θετικά στις προαναφερθείσας δίκαιες προτάσεις μας.