Αθήνα: 15/10/2020

ΠΡΟΣ:
κ. Κ. Καραμανλή, Υπουργό Υποδομών & Μεταφορών

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
-Γραφείο Πρωθυπουργού της χώρας, κ. Κ. Μητσοτάκη
-κ. Γ. Γεραπετρίτη, Υπουργό Επικρατείας
-κ. Χρήστο - Γεώργιο Σκέρτσο, Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου
-κ. Ι. Κεφαλογιάννη, Υφυπουργό Υποδομών & Μεταφορών
-κ. Γ. Καραγιάννη, Γενικό Γραμματέα Υποδομών
-κ. Ν. Σταθόπουλο, Γενικό Γραμματέα Μεταφορών
-Οργανώσεις- Μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

Κατάθεση θεμάτων που αφορούν στα άτομα με αναπηρία και σχετίζονται με τους τομείς αρμοδιότητας του Υπουργού Υποδομών & Μεταφορών -τομέα Μεταφορών

Κύριε Υπουργέ,
Σε συνέχεια παλαιότερων επαφών μας και με αφορμή τη θέση σε διαβούλευση του Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), τριτοβάθμιος κοινωνικός και συνδικαλιστικός φορέας των ατόμων με αναπηρία/χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα, με την παρούσα επιστολή της επιθυμεί να επανέλθει σε βασικά θέματα που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία και άπτονται των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου σας.

Όπως γνωρίζετε, τόσο το εθνικό όσο και το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την αναπηρία και ιδίως την προσβασιμότητα των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, στα άτομα με αναπηρία, διαμορφώνονται πλέον στο πλαίσιο των παρακάτω:
 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, (ν.4074/2012), και ιδιαιτέρως του άρθρου 9 –«Προσβασιμότητα» αυτής,
 του ν.4488/2017 (Μέρος Δ'), που περιλαμβάνει τις κατευθυντήριες και οργανωτικές διατάξεις υλοποίησης της Σύμβασης, και ιδιαίτερα του άρθρου 64 -«Πρόσβαση στο φυσικό, δομημένο και ηλεκτρονικό περιβάλλον» αυτού,
 της «Agenda 2030» για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, και ιδιαίτερα τους στόχους 11.2 και 11.7 αυτής,
 των Ευρωπαϊκών Κανονισμών για τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία σε όλα τα μέσα μεταφοράς (Κανονισμοί 1107/2006, 1371/2007, 181/2011) και όλων των Οδηγιών που σχετίζονται με τις προδιαγραφές και έγκριση οχημάτων, επιβαταμαξών κ.λπ.,
 του Γενικού Κανονισμού και των επιμέρους Κανονισμών των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επιβάλλουν πλέον την προσβασιμότητα ως υποχρεωτική σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και της εφαρμογής των προγραμμάτων,
 της Οδηγίας (EE) 2019/882 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών,
 του ν. 4412/2016 περί δημοσίων συμβάσεων και ιδιαίτερα του άρθρου 54 και του Παραρτήματος VIII, ο οποίος καθορίζει ότι για όλες τις συμβάσεις που προορίζονται για χρήση από φυσικά πρόσωπα οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται έτσι ώστε να λαμβάνουν υπόψη κριτήρια προσβασιμότητας,
 τoυ ν. 4067/2012 (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, και ιδιαίτερα των άρθρων 26 και 27 αυτού, καθώς και της σχετικής Υ.Α. με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/65826/699/ΦΕΚ 2998 Β' 20.07.2020 με τεχνικές οδηγίες προσαρμογής υφιστάμενων κτιρίων και υποδομών ως προς την προσβασιμότητα,
ενώ παράλληλα, πρόσφατα τέθηκε σε διαβούλευση -και αναμένεται η οριστικοποίησή του- από τον Υπουργό Επικρατείας το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως υπαγορεύει το άρθρο 70 του ν.4488/2017.
Κύριε Υπουργέ,

Όπως κατά καιρούς έχουμε θέσει υπόψη σας, η υλοποίηση το ταχύτερο δυνατόν των αιτημάτων που παραθέτουμε στη συνέχεια, αποτελεί εξαιρετικής κρισιμότητας θέμα για την διασφάλιση της απρόσκοπτης κινητικότητας των πολιτών με αναπηρία. Επισημαίνουμε δε, ότι τα περισσότερα εξ αυτών συμπεριλαμβάνονται στο προαναφερόμενο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.

1. Συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές και προγράμματα για την κινητικότητα και την αστική κινητικότητα, καθώς και την οδική ασφάλεια - Τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας για να εξασφαλιστεί η ασφαλής μετακίνηση ατόμων με αναπηρία και να αντιμετωπιστεί η παραβατικότητα (άρθρο 9 της Σύμβασης, άρθρο 62 του ν.4488/2017, στόχος 21 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε προς διαβούλευση).
2. Διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα γενικότερα σε όλα τα δημόσια μεταφορικά συστήματα της χώρας, σταθερής ή μη τροχιάς, αστικά και υπεραστικά, συμπεριλαμβανομένων των ΤΑΧΙ και των ΚΤΕΛ - Λήψη μέτρων για την εφαρμογή των απαιτήσεων των Ευρωπαϊκών Κανονισμών για τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία - Ενίσχυση του ρόλου των εθνικών φορέων ελέγχου εφαρμογής των διατάξεων των Κανονισμών (άρθρο 9 της Σύμβασης, Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί 1107/2006, 1371/2007 και 181/2011, στόχος 21 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε προς διαβούλευση).
3. Θέσπιση διαδικασιών ασφάλειας και διαδικασιών υποστήριξης επιβατών με αναπηρία σε έκτακτη ανάγκη (άρθρο 9 της Σύμβασης, άρθρο 64 του ν.4488/2017).
4. Αναμόρφωση του πλαισίου χορήγησης αδειών οδήγησης σε οδηγούς με αναπηρία (άρθρο 4 της Σύμβασης, άρθρο 63 του ν.4488/2017, Στόχος 21 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε προς διαβούλευση) - Στο πλαίσιο αυτής της δράσης επισημαίνουμε α) την ανάγκη ίδρυσης νέων κέντρων αξιολόγησης υποψηφίων οδηγών, τύπου ΗΝΙΟΧΟΣ, στην Περιφέρεια (υπενθυμίζουμε τη δέσμευσή σας για καταρχήν υλοποίηση νέου Κέντρου στη Θεσσαλονίκη) και β) το γεγονός ότι τα νέα αυτά κέντρα πρέπει να αποτελούν Υπηρεσίες του Υπουργείου Μεταφορών και όχι να υπάγονται στο Υπουργείο Υγείας δεδομένου ότι στα κέντρα αυτά, εκτός από τον χαρακτηρισμό «ικανός/μη ικανός» του υποψήφιου οδηγού, αξιολογείται και η ικανότητά του στους χειρισμούς διασκευασμένου οχήματος και καθορίζονται οι αναγκαίες διασκευές των οχημάτων.
5. Αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου για το Δελτίο Στάθμευσης ατόμων με αναπηρία καθώς και εν γένει του συστήματος παροχών (εκπτώσεων/απαλλαγών κ.λπ.) των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις κατά τις μετακινήσεις τους - Απαλλαγή αυτών κατά τη διέλευσή τους από τα διόδια των αυτοκινητόδρομων όλης της χώρας (άρθρο 4 της Σύμβασης, άρθρο 61 του ν.4488/2017, Στόχος 21 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε προς διαβούλευση) είτε οι δικαιούχοι με αναπηρία είναι εντός του οχήματος είτε όχι. (Επισυνάπτεται η υπ' αριθ. πρωτ. 1141/18.09.2020 επιστολή της ΕΣΑμεΑ που αναφέρεται στο συγκεκριμένο ζήτημα).
6. Ανάπτυξη συστήματος συλλογής δεδομένων και καθιέρωση δεικτών σχετικών με την κινητικότητα επιβατών με αναπηρία στις δημόσιες μεταφορές (άρθρο 31 της Σύμβασης, άρθρο 62 του ν.4488/2017, στόχος 7 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε προς διαβούλευση).
7. Συμμόρφωση του ιστοτόπου του Υπουργείου και των εποπτευόμενων από αυτό φορέων με τον ν. 4727/2020 για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα (άρθρο 9 της Σύμβασης, άρθρο 64 του ν.4488/2017, Στόχος 25 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε προς διαβούλευση).
8. Ενημέρωση των επιβατών με αναπηρία για τα δικαιώματά τους, πρόσβαση στην πληροφόρηση πριν και κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων τους με χρήση προσβάσιμων μορφών και μέσω προσβάσιμων συστημάτων επικοινωνιών (άρθρο 9 της Σύμβασης, άρθρα 61 και 65 του ν.4488/2017, στόχος 21 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε προς διαβούλευση).
9. Εκπαίδευση των στελεχών όλης της αλυσίδας του τομέα μεταφορών (προσωπικό μεταφορικών φορέων/ αεροδρομίων/ σταθμών, προσωπικό επίγειας εξυπηρέτησης, εκπαιδευτών οδήγησης, επαγγελματιών οδηγών επιβατηγών οχημάτων κ.λπ.) σε θέματα αναπηρίας και προσβασιμότητας (άρθρο 4 της Σύμβασης, άρθρο 66 του ν.4488/2017, Στόχος 31 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε προς διαβούλευση).

Με στόχο, δε, την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των παραπάνω, καθώς και την υλοποίηση -σε επίπεδο Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών- των επιταγών των άρθρων 4, παρ.3 και 33, παρ.3 της Σύμβασης, του άρθρου 63 του ν.4488/2017 και του Στόχου 1 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία όπως αυτό τέθηκε προς διαβούλευση, αιτούμαστε επίσης
A. Τη θεσμοθέτηση μόνιμης Επιτροπής Προσβασιμότητας Μεταφορών η οποία, σε συνεργασία με το Επιμέρους Σημείο Αναφοράς του Υπουργείου και με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Ε.Σ.Α.μεΑ., θα παρακολουθεί την υλοποίηση των παραπάνω μέτρων και θα εισηγείται στον Υπουργό νέα και διορθωτικά μέτρα.
B. Τη θεσμική εκπροσώπηση της Ε.Σ.Α.μεΑ. στα Δ.Σ. όλων των Οργανισμών σταθερής και μη τροχιάς, αστικά και υπεραστικά, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, την οποία επισημαίνουμε σε παλιότερη συνάντησή μας είχατε αποδεχτεί χωρίς όμως να έχει υλοποιηθεί μέχρι σήμερα.

Κύριε Υπουργέ,
Τα παραπάνω αποτελούν μια συνοπτική έκθεση των θεμάτων που αφορούν στα άτομα με αναπηρία και άπτονται των αρμοδιοτήτων σας στον τομέα των Μεταφορών, τα οποία η Ε.Σ.Α.μεΑ. επιθυμεί να συζητήσει αναλυτικά μαζί σας. Η αποδοχή των αιτημάτων μας σε συνδυασμό με την ισχυρή τεχνογνωσία που σήμερα διαθέτει η Ε.Σ.Α.μεΑ. είμαστε βέβαιοι ότι θα διευκολύνει το έργο των Υπηρεσιών σας στην κατεύθυνση υλοποίησης των επιταγών της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας και των προβλέψεων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Σας ευχαριστούμε θερμά εκ των προτέρων.