Αθήνα: 19/11/2018

ΠΡΟΣ:
κα. Μαρία-Ελίζα Ξενογιαννακοπούλου, Υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
: -κ. Γρηγόριο Θεοδωράκη, Γεν. Γραμματέα Υπ. Διοικητικής Ανασυγκρότησης
- κα. Ελίζα Πολίτη, Διευθύντρια Γραφείου Υπουργού Διοικητής Ανασυγκρότησης
- κ. Νικόλαο Μιχαλόπουλο, Διευθυντή Δ/νσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Υπ.
Διοικητικής Ανασυγκρότησης

---

Διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου που ενσωματώνει στην ελληνική έννομη τάξη τις διατάξεις της Οδηγίας 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα: η απάντηση της Ε.Σ.Α.μεΑ

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας και ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum) -του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο- με το παρόν έγγραφό της σας αποστέλλει τα αιτήματα/προτάσεις της στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης επί του σχεδίου νόμου που αφορά στην ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη της Οδηγίας 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 2016 για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα. Οι παρακάτω προτάσεις μας, οι περισσότερες εκ των οποίων υποβλήθηκαν και ηλεκτρονικά στις 15.11.2015 στον διαδικτυακό τόπο της ανοιχτής διακυβέρνησης www.opengov.gr, θα συζητηθούν περισσότερο αναλυτικά κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης συνάντησής μας στις 21.11.2018.

Καταρχάς, θα θέλαμε να επισημάνουμε πως η μη συνεργασία του Υπουργείου με την Ε.Σ.Α.μεΑ. για τη διαμόρφωση του εν λόγω σχεδίου νόμου συνιστά παραβίαση: α) της παρ. 3 του άρθρο 4 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, σύμφωνα την οποία: «Κατά την ανάπτυξη και εφαρμογή της νομοθεσίας και των πολιτικών, για να εφαρμοστεί η παρούσα Σύμβαση και σε άλλες διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν ζητήματα σχετικά με τα άτομα με αναπηρίες, τα Συμβαλλόμενα Κράτη θα συμβουλεύονται συνεχώς και θα εμπλέκουν ενεργά τα άτομα με αναπηρίες [...] μέσω των αντιπροσωπευτικών οργανώσεών τους» και β) της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 4488/2017, σύμφωνα με την οποία: «1. Κατά το στάδιο της νομοπαραγωγικής διαδικασίας τα αρμόδια όργανα συνεκτιμούν τα δικαιώματα των ΑμεΑ, όπως αυτά περιγράφονται στη Σύμβαση [...] και κατά τη διάρκεια της κατάρτισης σχεδίων νόμου, συνεργάζονται με το Συντονιστικό Μηχανισμό του άρθρου 69 και με το Κεντρικό Σημείο Αναφοράς του άρθρου 70 και τελούν σε διαβούλευση με αναγνωρισμένες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις του αναπηρικού κινήματος [...]».

Βασική θέση της Ε.Σ.Α.μεΑ. και σύσσωμου του αναπηρικού κινήματος της χώρας είναι ότι το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί «χρυσή ευκαιρία» προκειμένου να αρθούν τα εμπόδια που αντιμετωπίζει επί σειρά ετών το 16 % των πολιτών με αναπηρία της χώρας ως προς την πρόσβασή του στις ιστοσελίδες και ηλεκτρονικές εφαρμογές/υπηρεσίες τόσο του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, κερδοσκοπικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Προκειμένου όμως να αξιοποιηθεί αυτή η ευκαιρία ώστε να μην καταλήξουμε σε ένα νόμο που θα έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα, πρέπει όλοι να συμβάλλουμε αφενός στο να απαλειφθούν από το σχέδιο νόμου συγκεκριμένες αδυναμίες και αστοχίες, αφετέρου στο να προσδιορισθούν επαρκώς τα σχετικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, ακόμα και για περιπτώσεις που δεν καλύπτονται από την Οδηγία 2016/2102.
Καταρχάς, πρέπει να επισημανθεί ότι το δικαίωμα της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στους ιστότοπους και ηλεκτρονικές εφαρμογές/υπηρεσίες των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, είτε εξυπηρετούν την εσωτερική λειτουργία του φορέα είτε απευθύνονται στους πολίτες, κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα της χώρας και την εθνική νομοθεσία, δεδομένου ότι:
α) στην παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας αναφέρεται ότι «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,
β) στις παρ. 1 και 2 του Άρθρου 5Α του Συντάγματος της χώρας αναφέρεται ότι: «Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει.....» και «Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους....».
γ) στα άρθρα 9 «Προσβασιμότητα» και 21 «Ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης και πρόσβαση στην πληροφορία» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία -η οποία κυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή με τον ν.4074/2012 και μνημονεύεται στην παρ. 1 του άρθρου 3 του σχεδίου νόμου- αναφέρονται τα εξής: «1. Προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις πτυχές της ζωής, τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών και συστημάτων πληροφορίας και επικοινωνιών [...]. Τα μέτρα αυτά, που θα συμπεριλαμβάνουν τον προσδιορισμό και την εξάλειψη των εμποδίων και κωλυμάτων προσβασιμότητας, θα ισχύουν, μεταξύ άλλων, για: [...] β. τις πληροφορίες, τις επικοινωνίες και λοιπές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης. [...] ζ. να προάγουν την πρόσβαση, για τα άτομα με αναπηρίες, στις νέες τεχνολογίες και τα συστήματα πληροφορίας και επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου και του Διαδικτύου, η. να προάγουν το σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διανομή προσιτών τεχνολογιών και συστημάτων ενημέρωσης και επικοινωνιών σε αρχικό στάδιο, έτσι ώστε αυτές οι τεχνολογίες και συστήματα να καταστούν προσιτές με ελάχιστο κόστος» (άρθρο 9). «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρίες μπορούν να ασκούν το δικαίωμα τους στην ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης, συμπεριλαμβανομένης και της ελευθερίας να αναζητούν, να δέχονται και να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες, σε ίση βάση με τους άλλους ανθρώπους και μέσω όλων των μορφών επικοινωνίας της επιλογής τους [...] συμπεριλαμβανόμενης και: α. της παροχής πληροφοριών που προορίζονται για το ευρύ κοινό στα άτομα με αναπηρίες, με προσιτές μορφές και τεχνολογίες, κατάλληλες για τα διαφορετικά είδη αναπηριών, κατά τρόπο έγκαιρο και χωρίς πρόσθετο κόστος, [...] γ. της προτροπής των ιδιωτικών φορέων που παρέχουν υπηρεσίες στο ευρύ κοινό, συμπεριλαμβανόμενου και του Διαδικτύου, να παρέχουν πληροφορίες και υπηρεσίες με προσιτές και εύχρηστες μορφές για τα άτομα με αναπηρίες, δ. της ενθάρρυνσης των μέσων μαζικής επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων και των παρόχων πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου, να καταστήσουν τις υπηρεσίες τους προσιτές στα άτομα με αναπηρίες [...] (άρθρο 21).
δ) στο άρθρο 61 του ν.4488/2017 αναφέρεται ότι: «1. Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ. Ιδίως υποχρεούται: α) να αφαιρεί υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους, β) να τηρεί τις αρχές καθολικού σχεδιασμού σε κάθε τομέα της αρμοδιότητάς του ή της δραστηριοποίησής του, προκειμένου να διασφαλίζει για τα ΑμεΑ την προσβασιμότητα των υποδομών, των υπηρεσιών ή των αγαθών που προσφέρει, γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια, συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ΑμεΑ, ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ στον τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του [...]»,
ε) στις παρ. 7 και 8 του άρθρου 4 του ν.3979/2011 αναφέρεται ότι: «7. Οι φορείς του δημόσιου τομέα διαμορφώνουν την πληροφόρηση και επικοινωνία και εν γένει τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης κατά τρόπο, ώστε αυτές να είναι φιλικές προς τον χρήστη, να διασφαλίζουν και να ενισχύουν την ισότητα ως προς την πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες πρόσβασης ορισμένων ομάδων ή ατόμων και ιδίως των ατόμων με αναπηρία. 8. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων και υπηρεσιών πρέπει να γίνεται με γνώμονα τη διασφάλιση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρίες και τη δυνατότητα αξιοποίησης των σχετικών υπηρεσιών από αυτά»,
στ) στην ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989 (ΦΕΚ 1301/Β'/12-04-2012) «Το Ελληνικό Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης» και δη στο Παράρτημα Ι (στην ενότητα 7 «Προσβασιμότητα», ΚΥ. 49 -Βλ. επίσης ΚΠ.27) ορίζονται συγκεκριμένες προδιαγραφές με τις οποίες πρέπει να συμμορφώνονται οι διαδικτυακοί τόποι,
ζ) στο άρθρο 5 του ν. 4443/2016 αναφέρεται ότι: «Για την τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης έναντι ατόμων με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, ο εργοδότης υποχρεώνεται στη λήψη όλων των ενδεδειγμένων κατά περίπτωση μέτρων, προκειμένου τα άτομα αυτά να έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε θέση εργασίας, να ασκούν αυτή και να εξελίσσονται, καθώς και δυνατότητα συμμετοχής στην επαγγελματική κατάρτιση, εφόσον τα μέτρα αυτά δεν συνεπάγονται δυσανάλογη επιβάρυνση για τον εργοδότη»,
Διαπιστώνοντας λοιπόν ότι:
1. Το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας και συνακόλουθα του σχεδίου νόμου, είναι πολύ πιο περιορισμένο από όσα υπαγορεύει η εθνική μας νομοθεσία, δεδομένου ότι: α) εξαιρεί το σύνολο των ιστοτόπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές του ευρύτερου δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με τους οποίους συναλλάσσεται καθημερινά και η μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα των ατόμων με αναπηρία, β) εξαιρεί τους ιστότοπους και τις εφαρμογές για φορητές συσκευές των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων, που διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην ενημέρωση των ατόμων με αναπηρία και γ) εξαιρεί ιστότοπους και εφαρμογές για φορητές συσκευές των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που δεν παρέχουν υπηρεσίες βασικές για το κοινό, δίχως να διευκρινίζει ποιες είναι αυτές, αφήνοντας έτσι το ζήτημα «ανοιχτό» σε οποιαδήποτε ερμηνεία, δ) δεν κάνει αναφορά στους ιστότοπους και εφαρμογές για φορητές συσκευές που εξυπηρετούν την εσωτερική λειτουργία του φορέα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους εργαζόμενους και υποψήφιους εργαζόμενους με αναπηρία,

2. Το σημείο 34 του προοιμίου της Οδηγίας αναφέρει ότι τα κράτη μέλη μπορούν: α) να εφαρμόζουν την Οδηγία και σε άλλους τύπους ιστότοπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές, ιδιαίτερα σε ιστότοπους του ενδοδικτύου ή του εξωδικτύου, πέραν αυτών που η Οδηγία ορίζει, β) να επεκτείνουν την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας σε ιδιωτικές οντότητες που προσφέρουν εγκαταστάσεις και υπηρεσίες ανοικτές ή παρεχόμενες στο κοινό, μεταξύ άλλων στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της παιδικής μέριμνας, της κοινωνικής ένταξης και της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και στον τομέα των μεταφορών και αναφορικά με υπηρεσίες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, θέρμανσης, ύδρευσης, ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομείων (επίσης η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής προβλέπεται και στο άρθρο 2 της Οδηγίας),
η Ε.Σ.Α.μεΑ. υποστηρίζει πως η ελληνική Πολιτεία οφείλει να αποδείξει εμπράκτως ότι σέβεται και αναγνωρίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, τα οποία η ίδια έχει κατοχυρώσει με τις προαναφερθείσες συνταγματικές επιταγές και νομοθετικές ρυθμίσεις, μέσω της διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής του σχεδίου νόμου, προκειμένου στους υπόχρεους φορείς να συμπεριληφθούν:
α) οι ιδιωτικοί φορείς που προσφέρουν εγκαταστάσεις και υπηρεσίες ανοικτές ή παρεχόμενες στο κοινό, στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της παιδικής μέριμνας, της κοινωνικής ένταξης και της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και στον τομέα των μεταφορών και αναφορικά με υπηρεσίες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, θέρμανσης, ύδρευσης, ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομείων, καθώς και αυτοί που προσφέρουν ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες,
β) οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς και οι θυγατρικές τους, καθώς και άλλοι φορείς ή θυγατρικές τους που εκπληρώνουν αποστολή ραδιοτηλεοπτικής εκπομπής δημόσιας υπηρεσίας,
γ) οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, κοινωνικοί εταίροι, εκκλησία, εφόσον αφενός παρέχουν υπηρεσίες προς τους πολίτες, αφετέρου χρηματοδοτούνται από δημόσιους (εθνικούς ή ευρωπαϊκούς) πόρους.
Επιπρόσθετα, αξίζει να επισημανθεί ότι δεν θα είναι η πρώτη φορά που η ελληνική Πολιτεία θα επιβάλλει τη διασφάλιση της πρόσβασης των πολιτών με αναπηρία στις ιστοσελίδες και ηλεκτρονικές εφαρμογές/υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα, δεδομένου ότι κατά την προηγούμενη (2007 – 2013) και τρέχουσα προγραμματική περίοδο (2014 – 2020) των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων το κριτήριο της προσβασιμότητας αποτελούσε κριτήριο επιλεξιμότητας. (Αναφορικά με την τρέχουσα προγραμματική περίοδο βλ. άρθρο 7 Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013).
Α. Στη βάση όλων των προαναφερθέντων, η Ε.Σ.Α.μεΑ. αιτείται τα εξής:
1. Να συμπεριληφθούν οι ιστότοποι και εφαρμογές για φορητές συσκευές του ευρύτερου δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, κερδοσκοπικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, μέσω της τροποποίησης της παρ. 2 του άρθρου 1 και των παρ. 1 και 2 του άρθρου 2 του σχεδίου νόμου.
2. Να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής του σχεδίου νόμου οι ιστότοποι και εφαρμογές για φορητές συσκευές που εξυπηρετούν την εσωτερική λειτουργία των φορέων ή τη συνεργασία/επικοινωνία με τρίτους φορείς, προκειμένου με αυτόν τον τρόπο να καλύπτονται και οι ανάγκες των εργαζόμενων με αναπηρία.
3. Να διαγραφούν οι εξαιρέσεις α) και β) της παρ. 3 του άρθρου 2 του σχεδίου νόμου που αφορούν τόσο τις ιστοσελίδες και εφαρμογές για φορητές συσκευές των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων, των θυγατρικών τους κ.λπ. (ακόμη και εάν στο σημείο 23 του προοιμίου της Οδηγίας προβλέπεται πως το εν λόγω δικαίωμα μπορεί να αναπτυχθεί καλύτερα στο πλαίσιο ειδικής τομεακής νομοθεσίας της Ένωσης) όσο και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Ιδίως όσον αφορά τους δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, η διασφάλιση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στις πληροφορίες που μεταδίδουν είναι ζωτικής σημασίας δεδομένου ότι σχετίζονται, πέραν όλων των άλλων, και με ζητήματα πολιτικής προστασίας.
4. Να διαγραφεί από το σχέδιο νόμου η παρ. 5 του άρθρου 2 που δίνει τη δυνατότητα στα Υπουργεία Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης και Παιδείας και Έρευνας και Θρησκευμάτων να εξαιρούν από την εφαρμογή του νόμου τους ιστότοπους και τις εφαρμογές για φορητές συσκευές των σχολείων, των νηπιαγωγείων ή των παιδικών σταθμών. Τέτοιες προβλέψεις δημιουργούν διακρίσεις σε βάρος των παιδιών με αναπηρία και των γονέων αυτών και δεν προωθούν τη «συμπεριληπτική εκπαίδευση» ή «εκπαίδευση για όλους», την οποία η χώρα υποχρεούται να εφαρμόσει εξαιτίας της κύρωσης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (βλ. άρθρο 24) το 2012 και η Κυβέρνηση με επανειλημμένες εξαγγελίες της έχει δεσμευτεί πως θα προάγει.
5. Να θεσπιστεί διαδικασία πιστοποίησης της προσβασιμότητας των ιστοσελίδων και εφαρμογών για φορητές συσκευές, στην οποία θα έχει ενεργό ρόλο η Ε.Σ.Α.μεΑ. προκειμένου να διασφαλίζεται η εφαρμογή των διατάξεων του σχεδίου νόμου και η συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 301 549 V1.1.2 (2015-04) «Απαιτήσεις προσβασιμότητας κατάλληλες για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ στην Ευρώπη». Πρόκειται για ένα έλλειμμα, το οποίο πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί.
6. Να συμπεριληφθεί η συμμετοχή της Ε.Σ.Α.μεΑ. στη διαδικασία καθορισμού των όρων και των προϋποθέσεων ένταξης στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής του στα άτομα με αναπηρία.
7. Να εντάσσονται στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. ιστότοποι και εφαρμογές για φορητές συσκευές και να τηρούνται οι σχετικές δηλώσεις προσβασιμότητας, και όχι οι φορείς τους, όπως προβλέπει το σχέδιο νόμου, και αυτό διότι ένας φορέας μπορεί να διαθέτει πάνω από ένα ιστότοπο / μια εφαρμογή για φορητές συσκευές και να μην συμμορφώνονται όλοι /όλες με τις σχετικές προδιαγραφές.
8. Οι φορείς του δημοσίου τομέα των οποίων οι ιστότοποι και οι εφαρμογές τους για φορητές συσκευές έχουν ενταχθεί στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. του άρθρου 7, να παρέχουν και να επικαιροποιούν λεπτομερή, περιεκτική και σαφή δήλωση προσβασιμότητας σχετικά με τη συμμόρφωσή τους με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας (όπως ορίζονται στον παρόντα νόμο) σε εξαμηνιαία, και όχι σε ετήσια βάση.
9. Να ενσωματωθεί στο σχέδιο νόμου, με ορθό τρόπο, η σύσταση ενιαίου, ανοικτού και προσβάσιμου σε όλους μηχανισμού υποβολής παρατηρήσεων.
10. Να ενσωματωθεί στο σχέδιο νόμου το άρθρο 9 της Οδηγίας «Διαδικασία Εκτέλεσης» (επίσης βλ. σημείο 46 του προοιμίου της Σύμβασης), το οποίο έχει πλήρως απαλειφθεί από το παρόν σχέδιο νόμου. Στη διαδικασία εκτέλεσης θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα επικοινωνίας με το Πλαίσιο για την Προαγωγή της Εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία της παρ. 1 του άρθρου 72 του ν.4488/2017, το οποίο αποτελείται από τον Συνήγορο του Πολίτη και την Ε.Σ.Α.μεΑ. διότι αφενός αποτελεί ένα ανεξάρτητο όργανο, αφετέρου στην αποστολή του (βλ. παρ. 2 του άρθρου 72 του ν.4488/2017), μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται τα εξής: α) ο χειρισμός και η διερεύνηση αναφορών σχετικά με την παραβίαση δικαιωμάτων των ΑμεΑ, ii) η υποβολή ετήσιας έκθεσης με την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών, της εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας και προτεινόμενα μέτρα αντιμετώπισης ελλείψεων και αναγκών που διαπιστώθηκαν, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει προτάσεις νομοθετικών ρυθμίσεων ή τροποποιήσεων.
11. Να συμπεριληφθεί η συμμετοχή της Ε.Σ.Α.μεΑ. στον συντονισμό, διαχείριση και εκπόνηση του προγράμματος κατάρτισης και επιμόρφωσης των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα σε θέματα προσβασιμότητας των δικτυακών τόπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές.
12. Να διορθωθούν φραστικά σημεία του σχεδίου νόμου.
Β. Βάσει λοιπόν όλων των προαναφερθέντων αιτημάτων μας, προτείνουμε ανά άρθρο τα εξής:
Άρθρο 1
-Η παρ. 2 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«2. Με τις διατάξεις του παρόντος νόμου καθιερώνονται οι ελάχιστοι όροι, προϋποθέσεις και απαιτήσεις για τη λειτουργία των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των φορέων του δημόσιου τομέα, με σκοπό τη διευκόλυνση της προσβασιμότητας αυτών από τους χρήστες, ιδίως τα άτομα με αναπηρίες, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 2016 για την «προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα» (ΕΕ L327 της 2-12-2016 σελ.1)».
Αιτιολόγηση: προτείνεται αυτή η απαλοιφή δεδομένου ότι με την υιοθέτηση των προτάσεων της Ε.Σ.Α.μεΑ. το σχέδιο νόμου θα παρέχει μεγαλύτερο επίπεδο προστασίας από αυτό που η Οδηγία υπαγορεύει.

Άρθρο 2
-Η παρ. 1 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Οι διατάξεις του παρόντος νόμου εφαρμόζονται σε κάθε είδους ιστότοπο και εφαρμογή για φορητές συσκευές που παράγονται, διατηρούνται ή / και λειτουργούν από φορείς του δημόσιου τομέα και των οργανισμών του ευρύτερου Δημόσιου και του Ιδιωτικού Τομέα που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς πολίτες, επιχειρήσεις και άλλους φορείς, και αναλυτικότερα φορείς που προσφέρουν εγκαταστάσεις και υπηρεσίες ανοικτές ή παρεχόμενες στο κοινό, στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της παιδικής μέριμνας, της κοινωνικής ένταξης και της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και στον τομέα των μεταφορών και αναφορικά με υπηρεσίες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, θέρμανσης, ύδρευσης, ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομείων, καθώς και τραπεζικοί και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, επιχειρήσεις πληροφορικής και υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη λογισμικού και την παροχή συναφών υπηρεσιών για φορείς της δημόσιας διοίκησης (π.χ., ανάπτυξη διαδικτυακών πυλών, υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων) ήγια λογαριασμό τους, συμπεριλαμβανομένων των ιστοτόπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές που εξυπηρετούν την εσωτερική λειτουργία του φορέα, την επικοινωνία και συνεργασία με άλλους φορείς του δημοσίου τομέα, και την παροχή πληροφοριών και ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε πολίτες, επιχειρήσεις και άλλους φορείς.».
Αιτιολόγηση: Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις αφορούν: (α) στην προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων και υποψήφιων εργαζομένων στους φορείς και (β) στην απαραίτητη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής σε ιστοτόπους και εφαρμογές του ευρύτερου δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα.
- Να διαγραφούν οι εξαιρέσεις α) και β) της παρ. 3.
- Να διαγραφεί η παρ. 5.
Άρθρο 3
-Η παρ. 4 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«4. «Εφαρμογές για φορητές συσκευές»: Το λογισμικό εφαρμογών που σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε από φορείς του δημόσιου τομέα ή για λογαριασμό τους, για χρήση από το ευρύ κοινό, σε φορητές συσκευές, όπως έξυπνα τηλέφωνα και ταμπλέτες. Δεν περιλαμβάνουν το λογισμικό που ελέγχει τις εν λόγω συσκευές, όπως λειτουργικά συστήματα για φορητές συσκευές ή το ίδιο το υλισμικό.».
Αιτιολόγηση: Η προτεινόμενη τροποποίηση σχετίζεται με την προαναφερθείσα προτεινόμενη τροποποίηση στο άρθρο 2 για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων και των υποψήφιων εργαζόμενων στους φορείς. Σε περίπτωση που δεν απαλειφθεί, θα πρέπει να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «[...] για χρήση από το ευρύ κοινό, πολίτες, επιχειρήσεις, εργαζομένους στους φορείς ή σε συνεργαζόμενους οργανισμούς».
-Η παρ. 11 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«Προσβασιμότητα»: Οι αρχές και τεχνικές που πρέπει να τηρούνται κατά το σχεδιασμό, την κατασκευή, τη συντήρηση, τη λειτουργία και την επικαιροποίηση ιστότοπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές, προκειμένου να μην εξαιρούνται άτομα από τη χρήση τους, ιδίως στα άτομα με αναπηρίες και οι χρήστες υποστηρικτικών τεχνολογιών, και προκειμένου να καθίστανται περισσότερο προσβάσιμα στους χρήστες και σε περισσότερες συνθήκες-πλαίσια χρήσης.
Οι αρχές της προσβασιμότητας είναι οι ακόλουθες:
(α) αντιληπτικότητα, που σημαίνει ότι οι πληροφορίες και τα συστατικά στοιχεία της διεπαφής του με το χρήστη πρέπει να παρουσιάζονται στους χρήστες με τρόπους που αυτοί να μπορούν να αντιληφθούν,
(β) χρηστικότητα, που σημαίνει ότι τα συστατικά στοιχεία της διεπαφής του με τον χρήστη και η πλοήγηση είναι εύχρηστα χρηστικά,
(γ) κατανοησιμότητα, που σημαίνει ότι οι πληροφορίες και η λειτουργία της διεπαφής του με τον χρήστη είναι κατανοητές και
(δ) στιβαρότητα, που σημαίνει ότι το περιεχόμενο είναι αρκετά στιβαρό ώστε να μπορεί να ερμηνευθεί αξιόπιστα από ευρύ φάσμα πρακτόρων χρηστών, περιλαμβανομένων και υποστηρικτικών τεχνολογιών.»
Αιτιολόγηση: Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις αφορούν σε απαραίτητες διορθώσεις που προέρχονται από σφάλματα μετάφρασης και τεχνικής κατανόησης της προσβασιμότητας.
Άρθρο 4
-Να τροποποιηθεί το άρθρο ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«Οι φορείς του δημόσιου τομέα μεριμνούν για τη διευκόλυνση διασφάλιση της προσβασιμότητας και λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να προσδώσουν στους ιστότοπούς τους και στις εφαρμογές για φορητές συσκευές που χρησιμοποιούν για φορητές συσκευές μεγαλύτερη αντιληπτικότητα, χρηστικότητα, κατανοησιμότητα και στιβαρότητα, βασικές αρχές προσβασιμότητας για την κατάργηση των αποκλεισμών και της εξαίρεσης χρηστών, και ιδίως των ατόμων με αναπηρίες, από τη χρήση τους, οι οποίες μεταφράζονται σε ελέγξιμα κριτήρια επιτυχίας, όπως όσα αποτελούν τη βάση του ευρωπαϊκού προτύπου ευρωπαϊκού προτύπου ΕΝ 301 549 V1.1.2 (2015-04) «Απαιτήσεις προσβασιμότητας κατάλληλες για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ στην Ευρώπη».
Αιτιολόγηση: Με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις σκοπός είναι ο νόμος αυτός να προάγει τον «περιορισμό της αβεβαιότητας για τους σχεδιαστές ιστότοπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές» (βλ. σημείο 9 του προοιμίου της Οδηγίας)».
Άρθρο 7
-Η παρ. 1 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Οι φορείς του δημόσιου τομέα παρέχουν στοιχεία και επικαιροποιούν αμελλητί, μόλις επέλθει ουσιώδης μεταβολή και σε κάθε περίπτωση σε εξαμηνιαία ετήσια βάση, μια λεπτομερή, περιεκτική και σαφή δήλωση προσβασιμότητας σχετικά με τη συμμόρφωση των ιστότοπων και των εφαρμογών τους για φορητές συσκευές, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου».
Αιτιολόγηση: Στόχος της προτεινόμενης τροποποίησης είναι να διασφαλισθεί ότι οι φορείς δεν θα προβούν στην πρακτική της επιδιόρθωσης (μια φορά το χρόνο), αλλά στην πρακτική της εκ σχεδιασμού / εξ αρχής συμμόρφωσης κατά τη δημιουργία / δημοσίευση.

-Η παρ. 5 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«5. Στη Γενική Διεύθυνση Δημόσιων Οργανώσεων του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης συστήνεται και τηρείται «Μητρώο Δημόσιων Ιστότοπων και Εφαρμογών για φορητές συσκευές» (ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ.). Στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. εντάσσονται όλοι οι φορείς ιστότοποι και όλες οι εφαρμογές για φορητές συσκευές φορέων του δημόσιου τομέα που συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις προσβασιμότητας σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου των άρθρων 4 και 6. Στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. τηρούνται και η εν ισχύ δηλώσεις προσβασιμότητας των αρμόδιων φορέων του δημόσιου τομέα. Η ένταξη ιστοτόπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές των φορέων του δημόσιου τομέα στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. γίνεται με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Με όμοια απόφαση γίνεται η διαγραφή ιστοτόπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές των φορέων του δημόσιου τομέα από το ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ.
Μετά από αίτημα είτε της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιων Οργανώσεων του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, είτε της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, οι αρμόδιες οργανικές μονάδες του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης παρέχουν στοιχεία απαραίτητα για την έκδοση ή αναθεώρηση των αποφάσεων της παρούσας παραγράφου.»

-Η παρ. 6 να αναδιατυπωθεί/συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«Οι όροι και οι προϋποθέσεις ένταξης στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ., τα όργανα διαχείρισης της ηλεκτρονικής βάσης, οι τεχνικές και λειτουργικές απαιτήσεις και προδιαγραφές αυτής, καθώς και κάθε άλλο λεπτομερειακό θέμα συναφές με την εφαρμογή του ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ., διαμορφώνονται κατόπιν διαβούλευσης και συνεργασίας με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, και καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης».
Άρθρο 8
- Να συμπληρωθεί ως πρώτη η παρακάτω παράγραφος:
«1. Οι φορείς του δημόσιου τομέα των οποίων οι ιστότοποι και οι εφαρμογές τους για φορητές συσκευές που έχουν ενταχθεί στο ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ. του άρθρου 7, οφείλουν σε εξαμηνιαία βάση να παρέχουν και να επικαιροποιούν λεπτομερή, περιεκτική και σαφή δήλωση προσβασιμότητας σχετικά με τη συμμόρφωση αυτών με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας όπως ορίζονται στον παρόντα νόμο».

- Να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί το άρθρο ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
« Η δήλωση προσβασιμότητας περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
α) εξήγηση ειδική αιτιολογία σχετικά με τα τμήματα του περιεχομένου που δεν είναι προσβάσιμα και ειδική αιτιολογία για τους λόγους για την απουσία προσβασιμότητας, καθώς και τις προσβάσιμες εναλλακτικές δυνατότητες οι οποίες, ενδεχομένως, παρέχονται.
β) περιγραφή και σύνδεσμο προς τον μηχανισμό διαδικασίας ενημέρωσης και υποβολής παρατηρήσεων από κάθε ενδιαφερόμενο προς τον φορέα του δημόσιου τομέα για τυχόν αδυναμία συμμόρφωσης του ιστότοπου ή των εφαρμογών για φορητές συσκευές προς τις απαιτήσεις προσβασιμότητας του άρθρου 4 και ιδίως για απουσία πληροφοριών που άπτονται της εφαρμογής των παρ. 2 και 3 του άρθρου 2 και του άρθρου 5.
γ) σύνδεσμο προς τη διαδικασία εκτέλεσης που ορίζεται στο άρθρο ΧΧΧ και στο οποίο είναι δυνατή η προσφυγή σε περίπτωση μη ικανοποιητικής απάντησης στην ενημέρωση ή στο αίτημα.»

Προσθήκη νέου Άρθρου ΧΧΧ
- Να προστεθεί νέο Άρθρο ΧΧΧ «Διαδικασία εκτέλεσης» ως ακολούθως:
«Για την εγγύηση της συμμόρφωσης σε σχέση με τις απαιτήσεις των άρθρων 4 και 5 του παρόντος νόμου και την εγγύηση της αποτελεσματικής διεκπεραίωσης των ενημερώσεων ή των αιτήσεων που λαμβάνονται, όπως προβλέπεται στο άρθρο 8, ορίζεται ως διαδικασία εκτέλεσης το Πλαίσιο για την Προαγωγή της Εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία της παρ. 1 του άρθρου 72 του ν.4488/2017».

Αιτιολόγηση για τις προτεινόμενες τροποποιήσεις σε άρθρα 8 και 9: Προτείνεται η προσθήκη της 1ης παραγράφου προκειμένου να είναι σαφές τι είναι η δήλωση προσβασιμότητας καθώς η προσθήκη σημείου γ) στη βάση των απαιτήσεων του άρθρου 9 της Οδηγίας (βλ. επίσης σημείο 46 προοιμίου Οδηγίας καθώς και παρ. 1 γ) του άρθρου 7 της Οδηγίας). Επιπρόσθετα, στη βάση των ίδιων απαιτήσεων θα πρέπει να ενσωματωθεί νέο άρθρο με τίτλο «Διαδικασία Εκτέλεσης». Με τη μη συμπερίληψη αυτού του άρθρου το επίπεδο της παρεχόμενης προστασίας είναι μικρότερο από αυτό που η Οδηγία επιβάλλει.
Άρθρο 10
- Να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί το άρθρο ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Στη Γενική Διεύθυνση Δημόσιων Οργανώσεων του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης συστήνεται και τηρείται «Μηχανισμός υποβολής παρατηρήσεων», ώστε να καταστήσει δυνατόν σε κάθε πρόσωπο να ενημερώνει αυτή τη Διεύθυνση για τυχόν αποτυχία του ιστότοπου ή των εφαρμογών για φορητές συσκευές να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας που ορίζονται στον νόμο και να ζητά πληροφορίες που έχουν αποκλειστεί.
2. Κάθε ενδιαφερόμενος, μέσω του μηχανισμού της παρ. 1, έχει δικαίωμα υποβολής παρατηρήσεων ή αίτησης για ενημέρωση ως προς την κατάσταση συμμόρφωσης των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές φορέων του δημόσιου τομέα, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, ή αίτησης για πληροφορίες που ελλείπουν, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 2 και το άρθρο 5.
2. Οι φορείς του δημόσιου τομέα αρμόδιες οργανικές μονάδες του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης αποφαίνονται για τα αιτήματα της προηγούμενης παραγράφου μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης. Αν η αίτηση υποβάλλεται σε αναρμόδια υπηρεσία, η υπηρεσία αυτή τη διαβιβάζει μέσα σε πέντε (5) ημέρες στον αρμόδιο φορέα. Στην περίπτωση αυτή, η προθεσμία αρχίζει από τότε που η αίτηση περιέρχεται στην αρμόδια υπηρεσία.
3. Αν η αίτηση δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί στην προβλεπόμενη από την παρ. 2 προθεσμία, λόγω αντικειμενικής αδυναμίας, ειδικά αιτιολογημένης, η αρμόδια υπηρεσία εντός πέντε (5) τουλάχιστον ημερών γνωστοποιεί με κάθε πρόσφορο μέσο στον αιτούντα τους λόγους της καθυστέρησης και κάθε χρήσιμη πληροφορία.»
Αιτιολόγηση: Το άρθρο 10 πρέπει να ορίζει τη σύσταση μηχανισμού (ως υπηρεσία) υποβολής παρατηρήσεων (π.χ., ως λειτουργία του Μητρώου), ώστε να καταστήσει δυνατόν σε κάθε πρόσωπο να ενημερώνει για τυχόν αποτυχία -ενός ιστότοπου ή μιας εφαρμογής για φορητές συσκευές ενός φορέα- να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας που ορίζονται στον νόμο καθώς και να ζητά πληροφορίες που έχουν αποκλειστεί. Κακώς γίνεται εδώ αναφορά στην παρ. β του άρθρου 8, αφού εκείνη αφορά τη δήλωση προσβασιμότητας που θα αναρτάται σε έναν ιστότοπο ικαι η οποία θα περιέχει σύνδεσμο προς τον εσωτερικό ηλεκτρονικό μηχανισμό του ιστοτόπου ενημέρωσης και υποβολής παρατηρήσεων. Όμως, στην περίπτωση που ένας ιστότοπος είναι μη προσβάσιμος σε έναν χρήστη, ο χρήστης αυτός δεν θα έχει πρόσβαση ούτε στον ενσωματωμένο αυτό μηχανισμού. Επομένως, ο μηχανισμός υποβολής παρατηρήσεων πρέπει να είναι ενιαίος (για όλους ιστοτόπους / εφαρμογές) και να είναι πλήρως προσβάσιμος, με δυνατότητα υποβολής παρατηρήσεων με πολλαπλούς τρόπους (τηλέφωνο, email, fax, κ.λπ.).
Άρθρο 11
-Η παρ. 1 του άρθρου 11 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Οι φορείς του δημόσιου τομέα καταρτίζουν και επιμορφώνουν το προσωπικό τους σε θέματα προσβασιμότητας των δικτυακών τόπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές. Ο συντονισμός, η διαχείριση και η εκπόνηση του προγράμματος κατάρτισης και επιμόρφωσης του προηγούμενου εδαφίου διενεργούνται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.) σε συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), κατόπιν σχετικού αιτήματος φορέα του δημόσιου τομέα. Με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης, μετά από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Κ.Δ.Δ.Α. και της Ε.Σ.Α.μεΑ., καθορίζονται το περιεχόμενο, οι προϋποθέσεις και κάθε άλλο λεπτομερειακό θέμα συναφές με το πρόγραμμα της παρούσας παραγράφου.»
Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας αυτή αφορά στην αξιοποίηση της μεγάλης εμπειρίας και τεχνογνωσίας που η Ε.Σ.Α.μεΑ. διαθέτει στην ηλεκτρονική προσβασιμότητα, συμβάλλοντας σημαντικά στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης/κατάρτισης.

Νέο Άρθρο ΧΧΧ
-Να προστεθεί νέο άρθρο ΧΧΧ «Πιστοποίηση συμμόρφωσης» ως ακολούθως:
«Η πιστοποίηση της συμμόρφωσης των ιστότοπων και εφαρμογών από φορητές συσκευές των υπόχρεων φορέων του παρόντος νόμου με το ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 301 549 V1.1.2 (2015-04) «Απαιτήσεις προσβασιμότητας κατάλληλες για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ στην Ευρώπη» ανατίθεται στην Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία. Με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, ο τύπος του χορηγούμενου πιστοποιητικού, οι διαδικασίες και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου».

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Κατά την προγραμματισμένη συνάντησή μας στις 21.11.2018 θα έχουμε την ευκαιρία να σας παρουσιάσουμε περισσότερο αναλυτικά τις προαναφερθείσες προτάσεις μας, καθώς και τη συμβολή τους στη βελτίωση της ποιότητας ζωές των ατόμων με αναπηρία.