Αθήνα: 04/11/2022

ΠΡΟΣ:
κ. Κ. Μητσοτάκη, Πρωθυπουργό της χώρας

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κ. Γ. Γεραπετρίτη
- Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κ. Χ. Σκέρτσου
- Γραφείο Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Κυβερνητικού Έργου, κ. Α. Κοντογεώργη

---

Ατζέντα θεμάτων της Ε.Σ.Α.μεΑ. ενόψει της συνάντησης με τον Πρωθυπουργό της χώρας, στις 9 Νοεμβρίου 2022

Κύριε Πρωθυπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), η οποία αποτελεί την τριτοβάθμια Οργάνωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα και αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, στο πλαίσιο της συνάντησης που έχει προγραμματιστεί μαζί σας την Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2022, καταθέτει υπόμνημα με τις προτάσεις του αναπηρικού κινήματος.

Αρχικά πρέπει να αναγνωρίσουμε τις θετικές δράσεις που έχουν γίνει από την κυβέρνησή σας, όπως το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, η θεσμοθέτηση του προσωπικού βοηθού ατόμων με αναπηρία, η κάρτα αναπηρίας κ.α.
Ωστόσο, ενόψει των νέων πρωτόγνωρων συνθηκών που ζει η πατρίδα μας με την ενεργειακή κρίση, και την επίδραση αυτής στα κατώτερα και κατώτατα εισοδήματα των πολιτών, μεταξύ των οποίων είναι τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη να ενισχυθούν περαιτέρω οι δράσεις για τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, ώστε να προστατευθούν από την Πολιτεία μπροστά στο εντεινόμενο κύμα ακρίβειας και να προχωρήσουν οι τολμηρές μεταρρυθμίσεις, όπως είχε συμφωνηθεί μεταξύ ημών τον Αύγουστο του 2019 στη συνάντηση που είχε λάβει χώρα στο Μέγαρο Μαξίμου.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, με το παρόν υπόμνημα καταθέτουμε την ατζέντα των θεμάτων υψίστης προτεραιότητας, κατά την Ε.Σ.Α.μεΑ., για την επικείμενη συνάντηση μαζί σας:
1. Θέματα κοινωνικής προστασίας, κοινωνικής ασφάλισης και συντάξεων
α) Αυξήσεις επιδομάτων ατόμων με αναπηρία.
Για να υπάρξει ουσιαστική στήριξη στα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους την τρέχουσα περίοδο, οι οποίοι έχουν να αντιμετωπίσουν ένα άνευ προηγουμένου κύμα ακρίβειας στα προϊόντα, την ενέργεια, τα καύσιμα κ.ά., η οποία καθιστά αδύνατη την κάλυψη των βασικών καθημερινών τους αναγκών, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη για αυξήσεις στα επιδόματα αναπηρίας. Για το λόγο αυτό πρέπει να δοθούν αυξήσεις σε όλα τα επιδόματα των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις μέσω τετραετούς συμφωνίας, όπως είχε γίνει το 2003 και το 2007 μεταξύ κυβέρνησης και Ε.Σ.Α.μεΑ, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τελευταίες αυξήσεις στα επιδόματα δόθηκαν 11 χρόνια πριν, το 2011.
β) Αποσύνδεση του προνοιακού επιδόματος από τη σύνταξη και την εργασία. Είναι γνωστό ότι τα πάσης φύσεως προνοιακά επιδόματα των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, χορηγούνται για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών που δημιουργεί η ίδια η αναπηρία και δεν αποτελούν εισόδημα, κάτι που αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι τα επιδόματα δεν λαμβάνονται υπόψη στα εισοδηματικά όρια για τις παροχές των ατόμων με αναπηρία.
Επιπρόσθετα κρίνεται επιτακτική η ανάγκη για κατάργηση της παράλογης και άδικης διακοπής του προνοιακού αναπηρικού επιδόματος των τέκνων με βαριά αναπηρία ή βαριά νοητική υστέρηση όταν λάβουν τη σύνταξη του αποθανόντος γονέα τους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα διακοπής του προνοιακού επιδόματος που λαμβάνει τέκνο με βαριά νοητική αναπηρία, επειδή η σύνταξη του θανόντος γονέα του, είναι μεγαλύτερη από 360 ευρώ, ακόμα και για ποσό μικρότερο του ενός ευρώ! Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι το επίδομα παύει να καταβάλλεται τη στιγμή που οι ανάγκες του ατόμου με βαριά αναπηρία αυξάνονται έτι περαιτέρω, λόγω και της απώλειας του γονέα του!
γ) Ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ζητήματα ατόμων με αναπηρία.
Αυξήσεις συντάξεων. Κρίνεται επιβεβλημένη την τρέχουσα περίοδο, με το κύμα ακρίβειας που υπάρχει παντού, η ανάγκη να δοθούν πραγματικές αυξήσεις στις συντάξεις των ατόμων με αναπηρία, οι οποίοι είναι συνταξιούχοι είτε λόγω γήρατος είτε λόγω αναπηρίας, ανεξάρτητα από την προσωπική διαφορά, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναπηρία επιφέρει πρόσθετες ανάγκες και εκτινάσσει το κόστος διαβίωσης.
Επιπρόσθετα, θεωρούμε πολύ σημαντικές τις δεσμεύσεις του Υπουργού Εργασίας που ανακοινώθηκαν στις 30 Αυγούστου 2022, οι οποίες αφορούν στη μείωση του ποσοστού αναπηρίας (από 67% σε 50%) για συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων, ως προϋπόθεση λήψης παροχών αναπηρίας, ώστε να υπάρξει εναρμόνιση με όσα ισχύουν για τους ασφαλισμένους όλων των ταμείων, καθώς και στη θέσπιση ενιαίας ημερομηνίας καταβολής σύνταξης αναπηρίας, από την πρώτη ημέρα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας.
Ωστόσο, θεωρούμε ότι πρέπει να συμπεριληφθούν στις εν λόγω διατάξεις και τα εξής κομβικής σημασίας ζητήματα για τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις, τους γονείς και τις οικογένειές τους, ζητήματα τα οποία είναι σε εκκρεμότητα εδώ και 6 χρόνια:
- η επαναφορά ευνοϊκών ρυθμίσεων για τη συνταξιοδότηση των γονέων/ συζύγων/ αδελφών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριά αναπηρία, οι οποίες καταργήθηκαν άδικα με το 3ο μνημόνιο.
-η μη περικοπή της σύνταξης σε περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχων λόγω αναπηρίας, οι οποίοι είναι μετέωροι, διότι δεν υπάγονται ούτε στον ν.612/1977, που δεν γίνεται καμία περικοπή σύνταξης σε περίπτωση εργασίας, αλλά ούτε στο άρθρο 27 του ν. 4670/2020, σύμφωνα να με το οποίο καταβάλλονται μειωμένες οι συντάξεις σε ποσοστό 30% των συνταξιούχων που αναλαμβάνουν εργασία.

2. Τιμητική σύνταξη στη μητέρα παιδιού με αναπηρία.
Όπως το όνομα του αείμνηστου Πρωθυπουργού Κων/νου Μητσοτάκη συνδέθηκε με τη σύνταξη στην πολύτεκνη μητέρα, την οποία εκείνος καθιέρωσε, ζητάμε να θεσμοθετηθεί η παροχή τιμητικής σύνταξης στη μητέρα παιδιού με βαριά αναπηρία (όπως τέκνο με βαριά νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, πολλαπλές βαριές αναπηρίες, βαριά κινητική αναπηρία, χρόνιες ψυχικές διαταραχές), σε περίπτωση που δεν θεμελιώνει η ίδια συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Η τιμητική αυτή σύνταξη να αποδοθεί όταν η μητέρα συμπληρώσει τα 62 έτη και ανεξαρτήτως κοινωνικο-οικονομικών, περιουσιακών και άλλων κριτηρίων, αναγνωρίζοντας την προσφορά της στην κοινωνία, στην πολιτεία και στο παιδί της και αναγνωρίζοντας ότι αυτή η γυναίκα στερήθηκε τη δυνατότητα να μετέχει στην εργασία όπως άλλοι πολίτες, λόγω της αναπηρίας του παιδιού της και η οποία, εξαιτίας της απουσίας δομών στήριξης αφιερώθηκε στη φροντίδα αυτού του ατόμου.

3. Στρατηγική Κοινωνικής Στέγασης.
Θεωρούμε αδιανόητη τη μη συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στα μέτρα της Στρατηγικής Κοινωνικής Στέγασης που ανακοινώθηκαν από την Κυβέρνηση. Κρίνεται επιβεβλημένη η συμπερίληψη της αναπηρίας σε κάθε Πρόγραμμα της Στρατηγικής με διακριτό τρόπο, όπως ισχύει για τους πολύτεκνους και τους τρίτεκνους, με πρόσθετη προσαύξηση 20% λόγω αναπηρίας ή/και χρόνιας πάθησης.
4. Αύξηση συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στον ενεργό πληθυσμό της χώρας.
Θεωρούμε πως πρέπει να γίνει μία οργανωμένη προσπάθεια για την αύξηση της εργασιακής ένταξης, καθώς και της εργασιακής απορρόφησης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις που αναζητούν εργασία. Πρέπει να υπάρξει συγκροτημένη πολιτική μέσω μίας εθνικής στρατηγικής για την επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση και απασχόληση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις.

5. Νόμος - πλαίσιο για φυσική και ψηφιακή προσβασιμότητα.
Θεωρούμε σημαντικό να θεσμοθετηθεί νόμος - πλαίσιο για την προσβασιμότητα σε όλα τα περιβάλλοντα, φυσικά, δομημένα και ψηφιακά, ο οποίος θα ενοποιεί την εθνική νομοθεσία με την ευρωπαϊκή οδηγία κ.τ.λ.

6. Τροποποίηση και βελτίωση κεφαλαίου Δ του ν.4488/2017.
Επιβάλλεται η αναμόρφωση του νόμου σχετικά με τον Συντονιστικό Μηχανισμό και των Σημείων Αναφοράς.

7. Επέκταση με νόμο της αρχής της ίσης μεταχείρισης και πέραν του τομέα της απασχόλησης, σε τομείς όπως είναι η κοινωνική προστασία, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης, οι κοινωνικές παροχές και οι φορολογικές διευκολύνσεις, η εκπαίδευση, η πρόσβαση στη διάθεση και παροχή αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται συναλλακτικά στο κοινό, συμπεριλαμβανομένης και της στέγης, που δεν καλύπτονται από τις διατάξεις του ν. 4443/2016.

8. Θεσμοθέτηση της συμμετοχής εκπροσώπου της Ε.Σ.Α.μεΑ. σε όλους τους Φορείς Σχεδιασμού, Εφαρμογής και Αξιολόγησης πολιτικών για την υγεία.
Έχουμε ήδη εκφράσει την πλήρη αντίθεσή μας προς την ηγεσία του Υπ. Υγείας, για τη μη πρόβλεψη συμμετοχής εκπροσώπου της Ε.Σ.Α.μεΑ. στο Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας, που αφορά στο άρθρο 25 του σχεδίου νόμου «Δευτεροβάθμια περίθαλψη, ιατρική εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας», ενώ έχει προβλεφθεί για όλους τους άλλους κοινωνικούς εταίρους. Στο εν λόγω άρθρο έχει προβλεφθεί η συμμετοχή εκπροσώπου των ληπτών υπηρεσιών υγείας με δημόσια κλήρωση από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας μεταξύ των εκπροσώπων που προτείνουν οι σύλλογοι και οι ενώσεις ασθενών. Είναι αδιανόητο αυτό που συμβαίνει με το Υπουργείο Υγείας και μοναδικής ηθικής, λογικής και πολιτικής εφεύρημα της λοταρίας, δεν συνάδει ούτε με την αρχή της αντιπροσωπευτικότητας, ούτε με το πνεύμα και την ουσία του εκλέγειν και εκλέγεσθε, πυρήνα των δημοκρατικών διαδικασιών.
Τη στρεβλωμένη διαδικασία εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στα θεσμικά όργανα και τις Επιτροπές του Υπ. Υγείας με κλήρωση, ξεκίνησε η προηγούμενη κυβέρνηση και συνεχίζεται από τη σημερινή. Η τακτική αυτή εκτός του ότι είναι αντιδημοκρατική και βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τη διαδικασία κοινωνικού διαλόγου, αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της αρχής της εκπροσώπησης και αδικία για όλο το αναπηρικό κίνημα της χώρας. Η λοταρία δεν είναι εκπροσώπηση.
Διεκδικούμε την πλήρη αποκατάσταση αυτής της κατάστασης με τη συμμετοχή εκπροσώπου της Ε.Σ.Α.μεΑ σε όλους τους Φορείς Σχεδιασμού, Εφαρμογής και Αξιολόγησης πολιτικών για την υγεία.
Εν αναμονή της συνάντησής μας,