Η Διεθνής Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του Ο.Η.Ε. αποτελεί το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές μέσο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η αναγκαιότητα για μία παγκόσμια σύμβαση σχετικά με την αναπηρία ήταν πλέον μεγάλη δεδομένου ότι υπήρχαν σοβαρές ελλείψεις και μεγάλες διαφοροποιήσεις στο θεσμικό πλαίσιο των κρατών, όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία από τις διακρίσεις.

Η διαπραγμάτευση της Σύμβασης έγινε κατά τη διάρκεια οκτώ συνεδριάσεων της ad hoc επιτροπής της Γενικής Συνέλευσης, από το 2002 έως το 2006. Πρόκειται για τη χρονικά πιο σύντομη διαπραγμάτευση συνθήκης που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ως στόχος της Σύμβασης τίθεται η διασφάλιση ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να απολαύουν των δικαιωμάτων τους σε ισότιμη βάση με τους άλλους πολίτες. Η Σύμβαση καθορίζει ελάχιστα πρότυπα για την προστασία και την κατοχύρωση ενός πλήρους φάσματος αστικών, πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων για τα άτομα με αναπηρία.

Η Σύμβαση είναι διαθέσιμη σε διάφορες γλώσσες στην ιστοσελίδα του ΟΗΕ.

Το πρωτότυπο κείμενο της Σύμβασης και του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στα Αγγλικά (448.17 KB)

Το κείμενο της Σύμβασης μεταφρασμένο στα Ελληνικά και Αγγλικά, όπως κυρώθηκε από την Ολομέλειας της Βουλής στις 10 Απριλίου 2012 (24.35 MB)

Επιλέξτε "Διαβαστε περισσοτερα" για να δείτε τις διαθέσιμες εναλλακτικές εκδόσεις του Εγγράφου

Η παρούσα δημοσίευση εξηγεί τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία στα παιδιά. Κύριος σκοπός της είναι να ενδυναμώσει τα παιδιά, με και χωρίς αναπηρία, να παίξουν το ρόλο τους στην πρόκληση των διακρίσεων και την προαγωγή των αρχών της Σύμβασης.

Η UNICEF στην ετήσια Έκθεσή της για το έτος 2013 και την κατάσταση των παιδιών στον κόσμο εστίασε στα παιδιά με αναπηρία και τόνισε την σημασία της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την ευτυχία τους. 

It’s About Ability! - Μια επεξήγηση (στα Αγγλικά) της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, από την UNICEF (σε μορφή PDF) (978.11 KB)

Επιλέξτε "Διαβαστε περισσοτερα" για να δείτε τις διαθέσιμες εναλλακτικές εκδόσεις του Εγγράφου

Πρόλογος

Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία αποτελεί μια μεγάλη νίκη για το παγκόσμιο αναπηρικό κίνημα. Οι θεμελιώδεις αρχές του, μέσα από τη Σύμβαση, γίνονται πανανθρώπινες αξίες! Υπήρξε αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, μακροχρόνιας προσπάθειας, παγκόσμιας ζύμωσης αλλά και προϊόν ισορροπίας. Σ’ αυτή τη διεργασία το αναπηρικό κίνημα συμμετείχε ενεργά, δίνοντας αγώνες αλλά και καταθέτοντας προτάσεις. Ο ρόλος των οργανώσεων των χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, σ’ αυτή τη διαπραγμάτευση υπήρξε ενεργός και ισότιμος.

Η Σύμβαση προσεγγίζει την αναπηρία, με όρους κοινωνικούς και όχι ιατρικούς, συμπεριλαμβάνοντας ξεκάθαρα και την ψυχο-κοινωνική αναπηρία στο περιεχόμενό της. Άλλωστε, οι δύο κεντρικοί άξονες της Σύμβασης, η Αρχή της αυτονομίας και ο Σεβασμός στη διαφορετικότητας, αποτελούσαν διαχρονικά αιτήματα αλλά και δικαιώματα και των ατόμων με ψυχική αναπηρία. Στοιχείο κλειδί στη Σύμβαση αποτελεί το άρθρο 12, το οποίο αφενός εγγυάται την ίση ικανότητα δικαίου και δικαιοπραξίας για τα άτομα με (ψυχική) αναπηρία και αφετέρου εισάγει και στη χώρα μας την υποστηριζόμενη λήψη αποφάσεων.

Η κύρωση της Σύμβασης, το 2012, υποχρεώνει τη χώρα μας να συμμορφωθεί προς αυτήν, πράγμα που συνεπάγεται αλλαγές στη νομοθεσία αλλά και τη διοικητική λειτουργία, ώστε να εξασφαλίζεται η ισότιμη συμμετοχή των ΑμεΑ στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή. Επιπλέον: η κύρωση του Πρόσθετου πρωτοκόλλου επιτρέπει την προσφυγή σε διεθνή όργανα, για τυχόν παραβιάσεις, εκ μέρους του κράτους, ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προστατεύονται από τη Σύμβαση.

Με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ έχουμε ένα εξαιρετικά ισχυρό εργαλείο στα χέρια μας το οποίο αξίζει να χρησιμοποιήσουμε. Είναι μια κατάκτηση, αλλά και μια βάση για διεκδικήσεις. Μ’ άλλα λόγια, αποτελεί μια βαλβίδα εκκίνησης και όχι νήμα τερματισμού! Ειδικά για την ψυχοκοινωνική αναπηρία, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια ώστε να απαγκιστρώσουμε το νομικό μας σύστημα από ξεπερασμένες λογικές. Η αυτοοργάνωση και αυτοεκπροσώπηση των ατόμων με ψυχο-κοινωνική αναπηρία αποτελούν μια καλή απάντηση, την οποία η ΕΣΑμεΑ ενισχύει με κάθε τρόπο.

Σε μια εποχή συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους το μέλλον ανήκει στη συλλογική διεκδίκηση, σπάζοντας το φράγμα της παθητικότητας, το πέπλο του στίγματος και το μύθο της ανικανότητας. Το κεκτημένο της Σύμβασης μας καλεί να ενώσουμε δυνάμεις.

Ι. Βαρδακαστάνης
Πρόεδρος Ε.Σ.Α.μεΑ.

Κατεβάστε παρακάτω το σχετικό ενημερωτικό έντυπο, επιστημονικής επιμέλειας του Ευτύχη Φυτράκη, Δρ. Νομικής.