Εκπαιδευτικό εγχειρίδιο: Ηλεκτρονική Προσβασιμότητα και Αναπηρία (Νο 6), του Ιωάννη Μπασδέκη (2013)

Εξώφυλλο του Εγχειριδίου Νο. 6 από τον Ι. Μπασδέκη

Στην προγραμματική περίοδο «ΕΣΠΑ 2007-2013», η Ε.Σ.Α.μεΑ. υλοποιεί Έργο με τίτλο: «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑ - ΑΠ 7,8,9», το οποίο εντάσσεται στο Ε.Π. «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ». Στο πλαίσιο του έργου αυτού, υλοποιούνται οι εκπαιδευτικές δράσεις: «Πρόγραμμα εκπαίδευσης αιρετών στελεχών και εργαζομένων του αναπηρικού κινήματος στον σχεδιασμό πολιτικής για θέματα αναπηρίας» (Υποέργο 1 Δράση 1) συνολικής διάρκειας 200 ωρών και «Πρόγραμμα εξειδίκευσης αιρετών στελεχών και εργαζομένων του αναπηρικού κινήματος στον σχεδιασμό πολιτικής για θέματα αναπηρίας» (Υποέργο 1 Δράση 2) συνολικής διάρκειας 50 ωρών.

Στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών εκπονήθηκε μία σειρά εγχειριδίων, η οποία περιλαμβάνει: ένα συλλογικό τόμο με τίτλο: «Σχεδιάζοντας πολιτική σε θέματα αναπηρίας» και έξι εγχειρίδια όπου εξειδικεύονται οι θεματικές ενότητες: Απασχόληση, Εκπαίδευση, Προσβασιμότητα, Υγεία – Πρόνοια, Ηλεκτρονική προσβασιμότητα, Τοπικά σχέδια δράσης για την αναπηρία.

Παρακάτω παρουσιάζεται το εγχειρίδιο που εκπονήθηκε για την Ηλεκτρονική Προσβασιμότητα (ISBN: 978-618-80249-4-6) από τον Δρ. Ιωάννη Μπασδέκη. Ο Δρ. Ιωάννης Μπασδέκης είναι διδάκτωρ πληροφορικής του Πανεπιστημίου KENT του Ην. Βασιλείου, και απόφοιτος του ΕΚΠΑ από όπου έχει λάβει πτυ-χίο Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Στατιστικής, καθώς και μεταπτυχιακό τίτλο Πληροφορικής στην κατεύθυνση προηγμένων πληροφοριακών συστημά-των με διακρίσεις. Από το 2002 είναι στέλεχος του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, με κύρια ερευνητική κατεύθυνση την ηλεκτρονική προσβασιμότητα και ευχρηστία του περιεχομένου του διαδικτύου, ενώ έχει συμμετάσχει ως επικεφαλής σε πλήθος ευρωπαϊκών και εθνικών χρη-ματοδοτούμενων έργων. Την περίοδο 2000-2001 διατέλεσε επιστημονικός σύμβουλος της Υφυπουργού Υγείας με αντικείμενο το σχεδιασμό του πρόδρο-μου Χάρτη Υγείας, ενώ το 1998-2000 υπηρέτησε ως Έφεδρος Αξιωματικός του Σώματος Έρευνας και Πληροφορικής του ΓΕΣ. Αναλυτικό βιογραφικό.

Φιλοδοξία του εγχειριδίου είναι η παρουσίαση της έννοιας της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας για το περιεχόμενο του διαδικτύου (web accessibility), σε μία μορφή κατανοητή προς ένα κοινό που δεν διαθέτει την τεχνογνωσία ενός μηχανικού λογισμικού, αλλά που ενδιαφέρεται για το πως η κάπως αφηρημένη αυτή πρόνοια μετουσιώνεται σε πρακτικό αποτέλεσμα για τα άτομα με αναπηρία (αμεα) και τους ηλικιωμένους.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ενότητες του εγχειριδίου περιέχουν ενημέρωση για την ανάγκη υιοθέτησης συγκεκριμένων τεχνικών προδιαγραφών που εξασφαλίζουν σε μεγάλο βαθμό την πρόσβαση των τελικών χρηστών αμεα (που συνήθως χρησιμοποιούν λύσεις υποστηρικτικής τεχνολογίας) στο ψηφιακό περιβάλλον, και τον τρόπο με τον οποίο η υιοθέτηση αυτή έχει εφαρμοστεί - ή προδιαγράφεται η εφαρμογή της – στην Ελλάδα και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, παρέχοντας ταυτόχρονα ορισμένα κατανοητά παραδείγματα για τις συνέπειες κακής ή ελλιπούς εφαρμογής της.
Σε τεχνικό επίπεδο, η ηλεκτρονική προσβασιμότητα του περιεχομένου του διαδικτύου θέτει τεχνικές για την υπερπήδηση φραγμών και τεχνικών δυσκολιών που συναντούν οι πολίτες αμεα, στην προσπάθειά τους να συμμετάσχουν ισότιμα στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Το βασικότερο όμως βήμα για την υπερπήδηση αυτή είναι η κατανόηση του ότι τα όποια εμπόδια προκύπτουν εν τέλει από τη μη ορθή κατασκευή ψηφιακών υπηρεσιών και περιεχομένου από τους κατασκευαστές λογισμικού, κατασκευή η οποία δεν συμμορφώνεται με διεθνώς καθιερωμένες τεχνικές προδιαγραφές κατασκευής.

Η έννοια της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας αφορά τη δυνατότητα αξιοποίησης των συστημάτων πληροφορικής και της ηλεκτρονικής πληροφορίας σε οποιαδήποτε μορφή της από όλους, συμπεριλαμβανομένων των αμεα και των ηλικιωμένων. Οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες θα πρέπει εκ κατασκευής να εμπεριέχουν όλα εκείνα τα δομικά συστατικά που τις καθιστούν προσβάσιμες και εύχρηστες για «όλους» (το μεγαλύτερο δυνατό σύνολο) ανεξαιρέτως τους πολίτες, χωρίς αποκλεισμούς. Η πρόνοια αυτή επομένως οριοθετεί την ορθή και συνεπή, έναντι του τελικού χρήστη, κατασκευή, προστατεύοντάς τον από την «αυθαίρετη δόμηση» ψηφιακού περιεχομένου, η οποία όπως και στις περιπτώσεις κατασκευαστικών έργων πηγάζει από την υιοθέτηση προσωπικών πρακτικών προς όφελος των λίγων ή ακόμα και της πλειοψηφίας, ή για βραχυπρόθεσμα οικονομικά οφέλη.

Η έντυπη έκδοση (μη προσβάσιμο PDF) του εγχειριδίου για την Ηλεκτρονική Προσβασιμότητα από τον Ι. Μπασδέκη (5.51 MB)

Για να διαβάσετε ένα αρχειο PDF, θα πρέπει να έχετε Adobe Acrobar Reader εγκατεστημένο στον υπολογιστή σας.
Κατεβάστε την τελευταία έκδοση του Adobe Acrobar Reader.

Διαθέσιμες εναλλακτικές μορφές:

H Microsoft παρέχει ελεύθερο λογισμικό το οποίο επιτρέπει την προβολή αυτού του είδους αρχείων χωρίς να είναι απαραίτητη η κατοχή του πλήρες πακέτου του Word.
Κατεβάστε την τελευταία έκδοση του MS Word Viewer.

Προσβάσιμο ODT:

Σε μορφή Open Document Format, το εγχειρίδιο για την Ηλεκτρονική Προσβασιμότητα από τον Ι. Μπασδέκη (6.06 MB)

Προσβάσιμο HTML:

Σε μορφή προσβάσιμου HTML (WCAG 2.0, AAA), το εγχειρίδιο για την Ηλεκτρονική Προσβασιμότητα από τον Ι. Μπασδέκη (1003.05 KB)

Μορφή απλού κειμένου:

Σε μορφή απλού κειμένου, το εγχειρίδιο για την Ηλεκτρονική Προσβασιμότητα από τον Ι. Μπασδέκη (443.34 KB)

Μορφή (Braille):

Σε μορφή Braille printer-friendly, το εγχειρίδιο για την Ηλεκτρονική Προσβασιμότητα από τον Ι. Μπασδέκη (801 KB)

Τα αρχεία τύπου PEF μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε για απ' ευθείας αποστολή για εκτύπωση στον όποιο συμβατό εκτυπωτή Braille, με τη βοήθεια του εργαλείου e2u που μπορεί κανείς να κατεβάσει δωρεάν από την διεύθυνση http://code.google.com/p/e2u/. Αφού έχει εγκατασταθεί ο εκτυπωτής Braille σε έναν υπολογιστή και στη συνέχεια εγκατασταθεί η παραπάνω εφαρμογή, τότε μπορεί ο χρήστης να αποστείλει για εκτύπωση τα αρχεία PEF χωρίς καμία περαιτέρω ρύθμιση ή ειδική γνώση του Braille.