Συζήτηση στη Βουλή για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία

Ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης μίλησε την Τρίτη 24 Νοεμβρίου στα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σχετικά με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, το οποίο παρουσίασε ο υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης.

Ο κ. Βαρδακαστάνης μίλησε ότι η 24η Νοεμβρίου είναι μια ιστορική ημέρα για το ελληνικό αναπηρικό κίνημα, αναγνωρίζοντας τη συντονισμένη δουλεία που έγινε από τον υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη και την ομάδα που συγκρότησε. Τόνισε ότι είναι «η πρώτη φορά που συζητείται ένα σχέδιο δράσης για την Αναπηρία και αυτό, ασχέτως εάν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, είναι από μόνο του μια πολύ σημαντική εξέλιξη αφού αναγάγει τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία σε ένα διαφορετικό πολιτικό επίπεδο. Καταφέραμε», ανέφερε, «κατά την κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου να συνεργαστούμε με όλη την ομάδα που το κατάρτισε. Έχουμε καταθέσει αναλυτικές προτάσεις για κάθε έναν από τους 6 πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου όπως και για κάθε μια δράση που προβλέπεται, ενώ έχουμε προσθέσει και συμπληρωματικές δράσεις. Έχουμε επίσης προσθέσει και έναν έβδομο πυλώνα που αφορά τον κοινοβουλευτικό έλεγχο υλοποίησης του Σχεδίου». Γνωστοποίησε παράλληλα ότι η ΕΣΑμεΑ μαζί με το Ινστιτούτο της in-esamea έχει καταστρώσει έναν μηχανισμό παρακολούθησης υλοποίησης των δράσεων, ενώ ζήτησε άμεσα να υπάρξει η εναρμόνιση του Εθνικού Σχεδίου με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την αναπηρία 2020-2030, που βρίσκεται τώρα σε διαβούλευση. Νωρίτερα είχε καταφερθεί ενάντια στην έννοια της λειτουργικότητας, και τέλος ζήτησε η συζήτηση επί του ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου Δράσης να πραγματοποιηθεί σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών στην Ολομέλεια της Βουλής.
Την καθιέρωση ηλεκτρονικής κάρτας αναπηρίας, την έκδοση οδηγού δικαιωμάτων και την παροχή κινήτρων για τη δημιουργία θέσεων εργασίας για άτομα με αναπηρία, προβλέπει, μεταξύ άλλων, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, τους βασικούς πυλώνες του οποίου παρουσίασε ο υπουργός Επικρατείας. Ο κ. Γεραπετρίτης, σημείωσε ότι το λειτουργικό αυτό σχέδιο, που αποτελεί τον οδικό χάρτη της επόμενης πενταετίας, φιλοδοξεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία αντιμετωπίζει τα άτομα με αναπηρία. «Πρόκειται για ένα δυναμικό εργαλείο που θα αφήσει το δικό του θετικό αποτύπωμα», ανέφερε ο υπουργός. Το συγκεκριμένο σχέδιο που αποτελείται από 6 πυλώνες και 30 στόχους, συνοδεύεται από δείκτες αποτελεσματικότητας, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ανά στόχο και ποσοτικοποίηση της δημοσιονομικής δαπάνης. Στις προβλέψεις του εθνικού σχεδίου, είναι η σύσταση Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας, η διοικητική κωδικοποίηση της νομοθεσίας που αφορά τα άτομα με αναπηρία και η αναβάθμιση του λειτουργικού συστήματος αξιολόγησης και πιστοποίησης.
Στην ομιλία της η υφυπουργός Εργασίας Δ. Μιχαηλίδου τόνισε ότι στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου, το υπουργείο Εργασίας έχει αναλάβει την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων με βασικό άξονα την ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία.. Συγκεκριμένα οι πολιτικές που σχεδιάζει και θα υλοποιήσει είναι:
• Η θεσμοθέτηση του Προσωπικού Βοηθού
Η δράση αυτή έχει ως αντικείμενο την υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία στην καθημερινή και την επαγγελματική τους ζωή, την ανεξάρτητη διαβίωση τους και την πρόληψη και την αποφυγή της ιδρυματοποίησης. Το δεκαοκτάμηνο Πιλοτικό Πρόγραμμα αφορά 3.000 πολίτες με αναπηρία, με εκτιμώμενο κόστος 32.434.000€ και έχει ενταχθεί στις προτάσεις χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης
• Η κατάρτιση Εθνικής Στρατηγική Αποϊδρυματοποίησης
Σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Παρόχων Ατόμων με Αναπηρία (ΕASPD) το υπουργείο Εργασίας επισπεύδει το Πρόγραμμα αποϊδρυματοποίησης στα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής και Δυτικής Ελλάδας.
• Η θεσμοθέτηση Κάρτας Αναπηρίας
Η κάρτα θα χορηγείται σε όλα τα άτομα με αναπηρία άνω του 67% και οι κάτοχοι της θα μπορούν, με την επίδειξή της, να απολαμβάνουν σειρά παροχών, υπηρεσιών και δικαιωμάτων, χωρίς να χρειάζεται κάθε φορά να επιδεικνύουν το πιστοποιητικό αναπηρίας τους ή κάποια ιατρική γνωμάτευση ή άλλες κάρτες ή δελτία αναπηρίας που υφίστανται αποσπασματικά σήμερα.
• Η δημιουργία της Εθνικής Πύλης Παροχών Αναπηρίας
Με τη σύμπραξη και των υπόλοιπων υπουργείων θα δημιουργηθεί Ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα, στο οποίο θα συγκεντρωθούν όλα τα απαραίτητα data για τη χορήγηση όλων των παροχών προς άτομα με αναπηρίες και μέσω του οποίου θα διεκπεραιώνονται οι σχετικές αιτήσεις.
Σημειώνεται ακόμη ότι στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης του νέου προγράμματος Βρεφονηπιακών σταθμών, η κ. Μιχαηλίδου έχει δώσει έμφαση στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου Πρώιμης Παρέμβασης για παιδιά με αναπηρία και αναπτυξιακές διαταραχές, όπως για παράδειγμα οι διαταραχές Φάσματος Αυτισμού.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη συνεδρίαση εδώ.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Βουλής, Σοφία Βούλτεψη, υπενθύμισε ότι ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε δημοσιοποιήσει την πρόθεση και τη βούληση για την ύπαρξη αυτού του Σχεδίου. Το έθεσε υπό τον άμεσο έλεγχο και εποπτεία του, με στόχο αυτό να είναι μακράς πνοής. Το χαρακτήρισε «ως μια τολμηρή επιτέλους μεταρρύθμιση στις πολιτικές μας, ώστε να διορθωθούν πολλές στρεβλώσεις που διαρκούν εδώ και πολλά χρόνια» και πρόσθεσε ότι « ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ξεκαθαρίσει ότι η στρατηγική για την ουσιαστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων των ατόμων με αναπηρία, αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα της κυβέρνησης, υπογραμμίζοντας ότι ο συντονισμός αυτής της στρατηγικής θα γίνεται σε επίπεδο πρωθυπουργικού γραφείου και με εθνικό συντονιστή τον υπουργό Επικρατείας, Γιώργο Γεραπετρίτη». Η κυρία Βούλτεψη σημείωσε ότι «η Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων και η Υποεπιτροπή για τα Άτομα με Αναπηρία» συνεδρίασε όλο αυτό το διάστημα, συμβάλλοντας σ' αυτή την προσπάθεια και θέτοντας ως βασικό στόχο, κάτι το οποίο το κάνουμε και σύνθημα, το «προσβασιμότητα παντού». Αυτό υπήρξε το κεντρικό αντικείμενο των συνεδριάσεων μας, εδώ και πάνω από ένα χρόνο, και επ' αυτού θα εκδοθεί και η έκθεση της Υποεπιτροπής για τα ΑμεΑ, που θα παραδοθεί στον πρόεδρο της Βουλής». Η πρόεδρος της Επιτροπής επισήμανε ότι «τα θέματα των ατόμων με αναπηρία, διαπερνούν το σύνολο της δημόσιας διοίκησης και προφανώς, αφορούν όλα τα υπουργεία. Γι' αυτό και στην υποεπιτροπή μας, προσήλθε πλειάδα υπουργών και γενικών γραμματέων, με σκοπό ακριβώς τη διασφάλιση αυτής της προσβασιμότητας σε κτίρια, πολιτιστικά αγαθά, στον ψηφιακό κόσμο, παντού».
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, Βασίλης Οικονόμου επισήμανε ότι εδώ δεν είναι ένα νομοσχέδιο όπου τα κόμματα μπορεί να έχουν αντιρρήσεις αλλά μια αφετηρία για την δημιουργία ενός οργανωμένου σχεδίου από την πολιτεία για τα άτομα με αναπηρία.
Ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα σημαντικό την ύπαρξη ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων με Αναπηρία και συμφώνησε με τον υπουργό Επικρατείας ότι είναι μια αρκετά φιλόδοξη προσπάθεια. Έθεσε τον Συνήγορο του Πολίτη στη διάθεση της κυβέρνησης αλλά και της κοινοβουλευτικής επιτροπής για την παρακολούθηση του Σχεδίου και των δράσεών της. Παράλληλα προχώρησε και σε επιμέρους προτάσεις προκειμένου το Σχέδιο και οι πολιτικές να γίνουν πιο εύχρηστες και αποτελεσματικές. Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων, πρότεινε όλες οι «Κάρτες» αναπηρίας να ενσωματωθούν σε μια, και έκρινε πολύ σημαντικό να προχωρήσει η προβλεπόμενη κωδικοποίηση της νομοθεσίας.
Η βουλευτής και τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ, Θεανώ είπε ότι η κυβέρνηση τη στιγμή που περικόπτει τις δαπάνες για τα ανασφάλιστα 'Ατομα με Αναπηρία εν μέσω πανδημίας, επιδίδεται σε μεγαλόστομες διακηρύξεις Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Αναπήρων στη Βουλή. Υποστήριξε ότι ο νόμος του ΣΥΡΙΖΑ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ αποτελεί θεμέλιο του Σχεδίου Δράσης που παρουσιάζει η κυβέρνηση ως δικό της. Ανέφερε πως σε αυτό δεν υπάρχει ιεράρχηση, κοστολόγηση και προσδιορισμός των πηγών χρηματοδότησης. Παρατήρησε πως η παράθεση των 6 πυλώνων και 30 στόχων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης γίνεται ευχολόγιο και έκθεση ιδεών. Ανέφερε ότι «εμείς κατηγορηματικά δεν συναινούμε να υποκατασταθεί η υποχρέωση του κράτους για χρηματοδότηση των δράσεων που αίρουν την ανισοτιμία των ΑμεΑ από χορηγίες ιδιωτών, όπως και δεν συναινούμε στην εισαγωγή της αξιολόγησης της λειτουργικότητας ως μέσο αποκλεισμού αναπήρων από επιδόματα. Είμαστε εδώ για να ορίσουμε το όραμα των ατόμων με αναπηρία και μας γυρίζουν σε μνημονιακές πολιτικές».
Ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Μουλκιώτης ζήτησε από την κυβέρνηση να μην εξαιρούνται από τον ΛΑΕΚ η ΕΣΑμεΑ όπως και από τους πόρους του. Ανέφερε πως το ΠΑΣΟΚ υπήρξε πρωτοπόρο στα δικαιώματα των αναπήρων και σήμερα διεκδικεί να υπάρξει ένας Χάρτης για την ισότιμη πρόσβαση των ΑμεΑ με ελευθερίες επιλογής. Τόνισε ότι η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ, Φώφη Γεννηματά έχει παρουσιάσει ολοκληρωμένο σχέδιο που απαιτεί όμως κρατική στήριξη. Υπενθύμισε σειρά τροπολογιών που έχει καταθέσει το κόμμα του στα νομοσχέδια του υπουργείου Εργασίας, όπως αυτές για την κατάρτιση, τα επιδόματα και την εκπροσώπηση της ΕΣΑμεΑ στον ΟΑΕΔ που σήμερα δεν υπάρχει. Η ισότιμη συμμετοχή των αναπήρων, είπε, «είναι στον πυρήνα της πολιτικής του ΚΙΝΑΛ». Ζήτησε, μεταξύ άλλων, στοχευμένες πολιτικές σε κάθε τομέα. Αποσύνθεση προνομιακών δικαιωμάτων από την απασχόληση. Κατάργηση του προσδιορισμού «ανίκανος για οποιαδήποτε εργασία» καθώς αυτός έχει ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Εκπόνηση εθνικών προγραμμάτων απασχόλησης για τους ανάπηρους. Θέλουμε, είπε ο βουλευτής, «πράξεις και όχι μόνο κείμενα».
Η βουλευτής του ΚΚΕ, Λιάνα Κανέλλη ανέφερε : «Συνυπογράφουμε κάθε λέξη που υπάρχει σε αυτό το Εθνικό Σχέδιο Δράσης καθώς αποτελούν διαχρονικές διεκδικήσεις των ανθρώπων με αναπηρία αλλά εστίασε ότι η υλοποίησή τους είναι θέμα πολιτικής επιλογής και βούλησης». Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι «για να είναι Εθνικό ένα Σχέδιο, θα πρέπει να είναι αληθές. Και για να είναι αληθές θα πρέπει να είναι υλοποιήσιμο. Αντιθέτως αυτό που θα μείνει είναι οι ωραίες λέξεις...», σημειώνοντας ότι «όταν υπάρχει μέσα το κέρδος δεν μπορεί να περιμένει κανείς σημαντικές βελτιώσεις». «Μιλάμε», είπε, «για ισοτιμία αλλά ξέρετε ότι δεν έχουν όλοι τις ίδιες ευκαιρίες. Ούτε την δυνατότητα να έχουν τις υποδομές που χρειάζονται στα σπίτια τους». Ζήτησε να υπάρξει ένα εθνικό ινστιτούτο μελέτης και παρακολούθησης των θεμάτων της αναπηρίας
Η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Αναστασία Αλεξοπούλου ανέφερε ότι το κόμμα της έχει προχωρήσει σε μια σειρά προτάσεων που δεν είναι δύσκολο να υλοποιηθούν. Έδωσε έμφαση στις ίσες ευκαιρίες και στην προσβασιμότητα και τόνισε ότι «εδώ, σε αυτήν την Επιτροπή, θα πρέπει να σταθούμε πάνω από κόμματα και ιδεολογικές αγκυλώσεις και να γίνουμε η φωνή των ανθρώπων αυτών που δεν έχουν φωνή και να μετατραπούμε σε πραγματικό στήριγμά τους».
Η βουλευτής του ΜέΡΑ25, Αγγελική Αδαμοπούλου ανέφερε: «Συμφωνούμε με το σχέδιο αυτό και χαιρόμαστε που έχουν μπει στο Σχέδιο αυτό ζητήματα που ήταν διαχρονικά αιτήματα». Χαρακτήρισε «λυδία λίθο» τα θέματα της προσβασιμότητας σε όλους τους τομείς. Απαιτείται, είπε, ενίσχυση των δικαιωμάτων σε θέματα ποιοτικής Υγείας και Πρόνοιας. Ζήτησε τη σύσταση Διεύθυνσης Χρόνιων Παθήσεων και Αποκατάστασης στο υπουργείου Υγείας, αύξηση της κατ' οίκον φροντίδας, συμπλήρωση του Κανονισμού Υγείας, κάλυψη των τεχνικών βοηθημάτων. Παρατήρησε ότι στο Εθνικό Σχέδιο δεν υπάρχουν δράσεις σχετικά με την αναβάθμιση των ιδρυμάτων, λέγοντας πως «καλή και σωστή είναι η αποϊδρυματοποίηση αλλά οι συνθήκες που επικρατούν στα ιδρύματα και σε κλειστές δομές σήμερα είναι απαράδεκτες και γενικά δίνεται η αίσθηση ότι υπάρχει ένα άβατο σε αυτά».