Αθήνα: 22/04/2020

ΠΡΟΣ:
κ. Παναγιώτη Μηταράκη, Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Πρωθυπουργού της χώρας, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη
- κ. Γεώργιο Γεραπετρίτη, Υπουργό Επικρατείας
- κ. Γ. Κουμουτσάκο, Αναπληρωτή Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου,
- Πρόεδρο και Μέλη Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης
- κ. Πάτροκλο Γεωργιάδη, Γ.Γ. Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υποδοχής και Ασύλου
- κ. Ε. Λογοθέτη, Γ.Γ. Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο,
- κα Ε. Αγαπηδάκη, Ε.Γ. Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων
- κ. Ε. Κωνσταντίνου, Ε.Γ. Συντονισμού Εμπλεκόμενων Φορέων
- Πρόεδρο και Μέλη ΕΕΔΑ
- Φορείς - Μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ

---

Συμπληρώσεις, τροποποιήσεις, προτάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ. επί του σχεδίου νόμου ‘Περί Βελτίωσης Μεταναστευτικής Νομοθεσίας’

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) αποτελεί την τριτοβάθμια Οργάνωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα και αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας.

Κύρια αποστολή της είναι η καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους και η προώθηση, προστασία και απόλαυση των ανθρωπίνων και συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους. Ιδίως όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, αυτά κατοχυρώνονται με τη Σύμβαση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που η χώρα μας μαζί με το Προαιρετικό της Πρωτόκολλο επικύρωσε με τον ν. 4074/2012.

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) οργανώνει συστηματικές εκστρατείες ενημέρωσης της ελληνικής κοινωνίας, προωθεί τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, ασκεί συστηματικό έλεγχο της νομοθεσίας και υποβάλλει προτάσεις με στόχο τη συμπερίληψη των αναγκών των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους.

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) ως ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum), ως ενεργό μέλος στην Παγκόσμια Οργάνωση για την Αναπηρία (International Disability Alliance), αλλά και μέσω της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ), από την έναρξη της προσφυγικής κρίσης αναδεικνύει τη διάσταση του προσφυγικού ζητήματος και προβαίνει σε πρωτοβουλίες για την προστασία των προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

Με την παρούσα επιστολή σας γνωστοποιούμε τις συμπληρώσεις, τροποποιήσεις, προτάσεις που πρόκειται να υποβάλλουμε ηλεκτρονικά έως τις 24.4.2020 στο διαδικτυακό τόπο της ανοιχτής διακυβέρνησης www.opengov.gr, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης επί του σχεδίου νόμου «Περί Βελτίωσης Μεταναστευτικής Νομοθεσίας», και σας επισυνάπτουμε εκ νέου την υπ. αρ. πρωτ. 500 επιστολή που σας αποστείλαμε την 8η Απριλίου με θέμα: «Άμεση λήψη μέτρων για την προστασία προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, που διαβιούν στις δομές φιλοξενίας της νησιωτικής και ηπειρωτικής χώρας, από τη διάδοση του κορωνοϊού COVID-19».

Κύριε Υπουργέ, λαμβάνοντας υπόψη:
-την παρ. 6 του άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,
-τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, την οποία η χώρα μας κύρωσε με το πρώτο άρθρο του ν.4074/2012, και ως εκ τούτου οφείλει να την εφαρμόσει σε εθνικό επίπεδο,
-την παρ. 1 του άρθρου 62 του ν.4488/2017 (με τον οποίο θεσπίστηκαν οι «κατευθυντήριες – οργανωτικές διατάξεις υλοποίησης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες»), σύμφωνα με την οποία τα διοικητικά όργανα και οι αρχές οφείλουν να εντάσσουν τη διάσταση της αναπηρίας σε κάθε δημόσια πολιτική, διοικητική διαδικασία, δράση, μέτρο και πρόγραμμα της αρμοδιότητάς τους με στόχο την εξάλειψη, αποκατάσταση και αποτροπή ανισοτήτων μεταξύ ατόμων με και χωρίς αναπηρίες,
η Ε.Σ.Α.μεΑ. αιτείται ανά άρθρο τα εξής:
1. Στην παρ. 1 του άρθρου 1 όπως αντικατασταθεί η φράση (βλ. με έντονη γραμματοσειρά) «(...) σε γλώσσα που κατανοούν ή ευλόγως θεωρείται ότι κατανοούν,...», από τη φράση «σε γλώσσα που κατανοούν, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Νοηματικής Γλώσσας» προκειμένου να διασφαλιστεί το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία για πρόσβαση στην ενημέρωση και πληροφόρηση σύμφωνα με το αρ. 9, το αρ. 11 και το αρ. 21 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αλλά και των Τελικών Παρατηρήσεων (Concluding Observations)1 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην αρχική έκθεση της Ελλάδας κατά την 504η συνεδρίασή της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019. Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, κάθε Συμβαλλόμενο Κράτος οφείλει: (α) Να θεσπίσει τα απαραίτητα νομικά και άλλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης κανονισμών και ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου δράσης και μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την προσβασιμότητα (...), (β) Να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να εγγυηθεί την προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος, των αγαθών και υπηρεσιών(...), (γ) Να διασφαλίσει την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, (...),στην κοινωνική προστασία, τις βοηθητικές τεχνολογίες, την πληροφόρηση και τις επαρκείς υπηρεσίες (...), και (δ) να διασφαλίσει ότι οι πάροχοι υπηρεσιών προς το κοινό, (...)προσφέρουν στα άτομα με αναπηρία πληροφορία σε προσβάσιμες μορφές, όπως η νοηματική γλώσσα, η γραφή Braille, η μορφή εύκολη για ανάγνωση (Easy-to-Read) και η χρήση επιγραφών, (...). Συνιστά, επίσης, στο συμβαλλόμενο Κράτος να υιοθετήσει αποτελεσματικά μέτρα για τη διευκόλυνση της χρήσης της νοηματικής γλώσσας, του κειμένου σε μορφή εύκολη για ανάγνωση (Easy-to-Read) και σε Braille, με την ενεργό εμπλοκή των αντίστοιχων οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία.
Στην περ. δ της παρ. 3 του ίδιου άρθρου να προστεθεί (βλ. με έντονη γραμματοσειρά) «(δ) τη μέριμνα για όσους ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ώστε να τους παρασχεθεί εξειδικευμένη φροντίδα και προστασία. Ως ευάλωτες ομάδες νοούνται για τις ανάγκες του παρόντος νόμου: οι ανήλικοι ασυνόδευτοι ή μη, άμεσοι συγγενείς θανόντων σε ναυάγια (γονείς, αδέρφια, τέκνα και σύζυγοι), τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, οι ηλικιωμένοι, οι εγκυμονούσες, οι μονογονεϊκές οικογένειες με ανήλικα παιδιά, τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, τα άτομα με σοβαρές ασθένειες, τα άτομα με νοητική και ψυχική αναπηρία και τα άτομα που έχουν υποστεί βασανιστήρια, βιασμό ή άλλες σοβαρές μορφές ψυχολογικής, σωματικής ή σεξουαλικής βίας, όπως τα θύματα ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων. (...). Η διαπίστωση ότι ένα άτομο ανήκει σε ευάλωτη ομάδα έχει ως μόνη συνέπεια την άμεση κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών υποδοχής του και την κατ' απόλυτη προτεραιότητα εξέτασης της αίτησής του». Σύμφωνα με το αρ. 15 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αλλά και των Τελικών Παρατηρήσεων (Concluding Observations)1 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην αρχική έκθεση της Ελλάδας κατά την 504η συνεδρίασή της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019, η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για: (α) Την απουσία πλαισίου που να προβλέπει τα απαραίτητα ειδικά μέτρα και εξατομικευμένη στήριξη σε φυλακισμένους και κρατούμενους με αναπηρία προκειμένου να καλύπτουν τις καθημερινές τους ανάγκες σε συνθήκες που να διασφαλίζουν τον σεβασμό της αξιοπρέπειάς τους, και (β) Τις συνθήκες υποδοχής και κράτησης ατόμων με αναπηρία που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο ή άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα (βλέπε CAT/C/GRC/CO/7, παράγραφοι 20 και 21), συμπεριλαμβανομένων των όρων κράτησης εν αναμονή της επιστροφής τους προς τη χώρα καταγωγής σύμφωνα με τον νόμο 3907/2011, και συνιστά στο Συμβαλλόμενο Κράτος: (α) να λάβει αποτελεσματικά μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι οι συνθήκες διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία στα ιδρύματα και σε οποιουδήποτε τύπου εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών διαβίωσης στα κέντρα υποδοχής και κράτησης για πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο, και άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα, σέβονται την αξιοπρέπεια των ατόμων με αναπηρία και συμμορφώνονται με τις διατάξεις του Άρθρου 15 της Σύμβασης.
Επιπροσθέτως, καθότι η αξιολόγηση της ευαλωτότητας αποτελεί κομβικό σημείο των διαδικασιών υποδοχής-ταυτοποίησης ώστε να παρασχεθεί στον πληθυσμό με αναπηρία η αναγκαία προστασία και οι αναγκαίες εγγυήσεις, προτείνουμε όπως συμπεριληφθεί στο εν λόγω άρθρο πρόβλεψη για την απασχόληση εξειδικευμένου και πλήρως καταρτισμένου σε θέματα αναπηρίας προσωπικού, ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε παραβίαση των κατοχυρωμένων από το εθνικό και διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του εν λόγω πληθυσμού. Σύμφωνα με το αρ. 11 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αλλά και των Τελικών Παρατηρήσεων (Concluding Observations)1 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην αρχική έκθεση της Ελλάδας κατά την 504η συνεδρίασή της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019, η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για: (α) την ανεπάρκεια των μέτρων που έχουν ληφθεί για τον εντοπισμό των ατόμων με αναπηρία που είναι αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και άτομα που βρίσκονται σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα τα οποία φθάνουν στο συμβαλλόμενο Κράτος,(...), και συνιστά στο Συμβαλλόμενο Κράτος: (α) να διασφαλίσει άμεσα ότι η αξιολόγηση της ευαλωτότητας των ατόμων με αναπηρία, (...) πραγματοποιείται συστηματικά με την άφιξη τους στο συμβαλλόμενο Κράτος, από εκπαιδευμένο προσωπικό, και με βάση το δικαιωματικό μοντέλο προσέγγισης της αναπηρίας και συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για την ταυτοποίηση των ατόμων με αναπηρία.
2. Στην παρ. 1 του άρθρου 4 να προστεθεί στο τέλος (βλ. με έντονη γραμματοσειρά) «...ορίζεται η Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η οποία, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή άλλες αρχές, κατά λόγο αρμοδιότητάς τους, συμπεριλαμβανομένης της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), όταν πρόκειται για θέματα που αφορούν στους ανήλικους με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις». Στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου στην υποπερ. δα΄ πρέπει να εξασφαλιστεί με ειδική διάταξη η προσβασιμότητα των κέντρων φιλοξενίας που λειτουργούν οι κρατικοί και μη κρατικοί φορείς, προκειμένου να εναρμονίζεται με το αρ. 9 και αρ. 11 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αλλά και με τις Τελικές Παρατηρήσεις (Concluding Observations)1 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην αρχική έκθεση της Ελλάδας κατά την 504η συνεδρίασή της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019, σύμφωνα με τις οποίες, αναφορικά με το αρ. 9, συνιστά στο Συμβαλλόμενο Κράτος: (α) Να θεσπίσει τα απαραίτητα νομικά και άλλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης κανονισμών και ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου δράσης και μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την προσβασιμότητα, με επαρκείς πιστώσεις προϋπολογισμού, συγκεκριμένες προθεσμίες, και έναν αποτελεσματικό μηχανισμό παρακολούθησης, σε στενή διαβούλευση και με την ενεργό εμπλοκή των ατόμων με αναπηρία, μέσω των αντιπροσωπευτικών τους οργανώσεων, και (β) Να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να εγγυηθεί την προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος, (...). Επιπροσθέτως σύμφωνα με τις Τελικές Παρατηρήσεις (Concluding Observations)1 του αρ. 11 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, το Συμβαλλόμενο Κράτος οφείλει: (α) Να διασφαλίσει την πρόσβαση (...) των παιδιών με αναπηρία, που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα, (...) στην ασφαλή στέγαση, σε υποδομές υγιεινής και ιατρικής φροντίδας, μέσω, μεταξύ άλλων, της παροχής εξατομικευμένης στήριξης. Να εγγυηθεί άμεσα ότι οι συνθήκες στις εγκαταστάσεις υποδοχής σέβονται την αξιοπρέπεια (...) των παιδιών, που είναι πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο ή άτομα σε καταστάσεις που προσομοιάζουν με αυτή του πρόσφυγα, (...)
3. Στην παρ. 1 του άρθρου 6 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «1. Κάθε υπήκοος τρίτης χώρας ή ανιθαγενής έχει δικαίωμα υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας. Η αίτηση υποβάλλεται ενώπιον των Αρχών Παραλαβής, οι οποίες διενεργούν αμέσως την πλήρη καταγραφή της. Η πλήρης καταγραφή περιλαμβάνει τουλάχιστον τα στοιχεία ταυτότητας, τη χώρα καταγωγής του αιτούντος, το όνομα του πατέρα, της μητέρας, του/της συζύγου και των τέκνων του, τη διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας εφόσον υπάρχει, βιομετρικά στοιχεία αναγνώρισης, πλήρη αναφορά των λόγων για τους οποίους ο αιτών ζητά διεθνή προστασία, διεύθυνση κατοικίας ή διαμονής, τη γλώσσα στην οποία επιθυμεί να εξεταστεί, η αίτησή του, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Νοηματικής Γλώσσας, καθώς και, αν ο αιτών επιθυμεί, ορισμό αντικλήτου». Η νομοθεσία θα πρέπει να εναρμονίζεται πλήρως με το αρ. 9 και το αρ. 21 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αλλά και με τις Τελικές Παρατηρήσεις (Concluding Observations)1 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην αρχική έκθεση της Ελλάδας κατά την 504η συνεδρίασή της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019.
4. Η παρ. 1 του άρθρου 7 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «3. Οι αιτούντες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν των υπηρεσιών διερμηνέα, συμπεριλαμβανομένης της διερμηνείας στη Διεθνή Νοηματική Γλώσσα, για να υποβάλουν την αίτησή τους και να εκθέσουν την υπόθεσή τους στις αρμόδιες Αρχές Παραλαβής, για τη διεξαγωγή συνέντευξης ή προφορικής ακρόασης, καθώς και σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σε πρώτο και δεύτερο βαθμό, εφόσον δεν μπορεί να εξασφαλισθεί η αναγκαία επικοινωνία χωρίς αυτόν. Η δαπάνη της διερμηνείας βαρύνει το Δημόσιο. Η παροχή υπηρεσιών διερμηνείας, όπου αυτή απαιτείται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εξέτασης της αίτησης διεθνούς προστασίας, δύναται να παρέχεται και εξ αποστάσεως με τη χρήση κατάλληλων τεχνικών μέσων επικοινωνίας, σε περίπτωση που η φυσική παρουσία διερμηνέα δεν είναι πρόσφορη. Εφόσον είναι αποδεδειγμένα αδύνατη η παροχή διερμηνείας στη γλώσσα επιλογής του αιτούντος, παρέχεται διερμηνεία στην επίσημη γλώσσα της χώρας καταγωγής του αιτούντος, μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του αιτούντος. Σε περίπτωση που ο αιτών δεν συμφωνήσει, οι αρμόδιες Αρχές οφείλουν να διασφαλίσουν με κάθε πρόσφορο μέσο, την πρόσβαση στην πληροφορία και επικοινωνία. Οι αρμόδιες Αρχές απόφασης μεριμνούν, ώστε να λαμβάνουν γνώση του περιεχομένου ξενόγλωσσων εγγράφων που τυχόν κατατίθενται ενώπιόν τους, ακόμη και αν αυτά δεν προσκομίζονται σε επίσημη μετάφραση». Η νομοθεσία θα πρέπει να εναρμονίζεται πλήρως με το αρ. 9 και το αρ. 21 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αλλά και με τις Τελικές Παρατηρήσεις (Concluding Observations)1 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην αρχική έκθεση της Ελλάδας κατά την 504η συνεδρίασή της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019.
5. Στην παρ. 7 του άρθρου 16 να συμπεριληφθούν, στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, τα ευάλωτα άτομα συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, όπως αυτά αναφέρονται στην περ. α της παρ. 7 του αρ. 83 του ν. 4636/2019, αλλά και στις προτάσεις τις Ε.Σ.Α.μεΑ. στην περ. δ της παρ. 3 του αρ. 1 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου.
6. Η παρ. 3 του άρθρου 33 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «ε) οι Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές Νήσων («ΚΕΔΝ») προσωρινής υποδοχής και φιλοξενίας υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών, οι οποίοι έχουν αιτηθεί διεθνή προστασία ή που βρίσκονται σε διαδικασία επιστροφής σύμφωνα με το άρθρο 22 του ν. 3907/2011 ή σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου αυτού σε συνδυασμό με το άρθρο 30 του ν. 3907/2011, ή των οποίων η απομάκρυνση έχει αναβληθεί σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 3907/2011 ή που υπάγονται στις διατάξεις των άρθρων 76 παρ. 5 ή 78 ή 78Α του ν. 3386/2005 εφόσον σε βάρος τους έχουν επιβληθεί περιοριστικοί όροι. Σε διακριτούς χώρους εντός των ανωτέρω δομών δύναται να λειτουργούν Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (Κ.Υ.Τ.), Κλειστές Δομές Προσωρινής Υποδοχής, Προαναχωρησιακά Κέντρα Κράτησης Αλλοδαπών (ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α.), καθώς και διακριτοί προσβάσιμοι χώροι με τις κατάλληλες προδιαγραφές για την παραμονή υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες της παραγράφου 8 του άρθρου 14 του ν. 4375/2016.». Το σχέδιο νόμου θα πρέπει να εναρμονίζεται πλήρως με το αρ. 9 και το αρ. 11 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αλλά και με τις Τελικές Παρατηρήσεις (Concluding Observations)1 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην αρχική έκθεση της Ελλάδας κατά την 504η συνεδρίασή της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019.
Κύριε Υπουργέ,
Επιπλέον προτείνουμε να συμπεριληφθούν στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου οι παρακάτω συμπληρώσεις, τροποποιήσεις του ν. 4636/2019.
1. Στο άρθρο 56 του ν. 4636/2019 να συμπεριληφθεί η διάσταση της προσβασιμότητας με την οποία θα διασφαλίζεται η διαβίωση των αιτούντων διεθνή προστασία με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε κατάλληλα προσβάσιμες δομές, όπως το αρ. 9 και το αρ.11 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες υπαγορεύει.
2. Στην παρ. 1 του άρθρου 58 του ν. 4636/2019 να προστεθεί ο όρος (βλ. με έντονη γραμματοσειρά) «1. Κατά την εφαρμογή των διατάξεων του Κεφαλαίου Β', λαμβάνεται υπόψη η ειδική κατάσταση των ευάλωτων προσώπων, όπως οι ανήλικοι, ασυνόδευτοι ή μη, άμεσοι συγγενείς θυμάτων ναυαγίων (γονείς, αδέρφια, τέκνα και σύζυγοι), τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, οι ηλικιωμένοι, οι εγκυμονούσες, οι μονογονεϊκές οικογένειες με ανήλικα παιδιά, τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, τα άτομα με σοβαρές ασθένειες, τα άτομα με νοητική και ψυχική αναπηρία και τα άτομα που έχουν υποστεί βασανιστήρια, βιασμό ή άλλες σοβαρές μορφές ψυχολογικής, φυσικής ή σεξουαλικής βίας, όπως τα θύματα ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων.».
3. Στην παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 4636/2019 να προστεθεί (βλ. με έντονη γραμματοσειρά), « 3. Κατά την εφαρμογή του παρόντος Κεφαλαίου λαμβάνεται υπόψη η ειδική κατάσταση ευάλωτων προσώπων, όπως οι ανήλικοι, ασυνόδευτοι ή μη, άμεσοι συγγενείς θυμάτων ναυαγίων (γονείς, αδέρφια, τέκνα και σύζυγοι), τα άτομα με αναπηρία, οι ηλικιωμένοι, οι εγκυμονούσες, οι μονογονεϊκές οικογένειες με ανήλικα παιδιά, τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, τα άτομα με σοβαρές ασθένειες, τα άτομα με νοητική και ψυχική αναπηρία και τα άτομα που έχουν υποστεί βασανιστήρια, βιασμό ή άλλες σοβαρές μορφές ψυχολογικής, σωματικής ή σεξουαλικής βίας, όπως τα θύματα ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων. Η διαπίστωση της ειδικής κατάστασης των ως άνω προσώπων, πραγματοποιείται μετά από εξατομικευμένη αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης.», όπου σύμφωνα με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, ο όρος συμπεριλαμβάνεται στην περ. δ της παρ. 3 του αρ. 1.
4. Το άρθρο 22 του του ν. 4636/2019 θα πρέπει να εναρμονίζεται πλήρως με το αρ. 21 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αλλά και με τις Τελικές Παρατηρήσεις (Concluding Observations) της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην αρχική έκθεση της Ελλάδας κατά την 504η συνεδρίασή της, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν στις 24.09.2019.

Κύριε Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) ως η πλέον αντιπροσωπευτική Οργάνωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στην ελληνική πολιτεία και κοινωνία, με τις προτάσεις για συμπληρώσεις και τροποποιήσεις στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου που υποβάλλει, επιδιώκει να αναδείξει την ανάγκη για συστηματική προστασία των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, που ανήκουν άλλωστε, στις πλέον ευάλωτες ομάδες των προσφύγων και μεταναστών. Επιπρόσθετα, η υποχρέωση διαβούλευσης και συμμετοχής που εδράζεται και προκύπτει από την παρ. 3 του αρ. 4 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Άτομα με Αναπηρίες, και από το Σύνταγμα της Χώρας, θα είναι προς όφελος της παροχής πιο αποτελεσματικών υπηρεσιών και προστασίας των προσφύγων και μεταναστών με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, ιδίως μέσω της στενής και θεσμικής συνεργασίας του Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.). Θα ήταν δε, απολύτως δόκιμο να θεσπιστεί ο ρόλος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) ως συμβούλου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για θέματα προσφύγων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους.
Ελπίζουμε ότι θα λάβετε υπόψη σας τις προαναφερθείσες, τεκμηριωμένες προτάσεις μας και αναμένουμε τη στενή συνεργασία με εσάς και τις υπηρεσίες σας.