Επικαιροποιημένο Υπόμνημα της Ε.Σ.Α.μεΑ. για το νομοσχέδιο της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης που τέθηκε σε διαβούλευση από το Υπουργείο Παιδείας
Κατηγορία: Υπ. Παιδείας
Αθήνα: 07/05/2014
ΠΡΟΣ:
- Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Κ. Αρβανιτόπουλο
- Υφυπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων κ. Σ. Κεδίκογλου
- Υφυπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων κ. Β. Γκιουλέκα
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά
- Γραφείο Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης κ. Ευ. Βενιζέλου
- Πρόεδρο και Μέλη Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων
- Υποεπιτροπή για τη μελέτη θεμάτων Αναπηρίας της Βουλής
- Γεν. Γραμματέα Υπουργείου Παιδείας
- Προϊστάμενο Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής
- Πρόεδρο Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής
- ΟΛΜΕ
- ΔΟΕ
- ΠΕΣΕΑ
- ΠΟΣΕΕΠΕΑ
- Φορείς Μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.
Επικαιροποιημένο Υπόμνημα της Ε.Σ.Α.μεΑ. για το νομοσχέδιο της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης που τέθηκε σε διαβούλευση από το Υπουργείο Παιδείας
Κύριε Υπουργέ,
Κύριοι Υφυπουργοί,
Η Ε.Σ.ΑμεΑ. μετά τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της στις 5 Μαΐου 2014 με την ευρεία συμμετοχή σωματείων της εκπαιδευτικής κοινότητας, του αναπηρικού & γονεϊκού κινήματος, παρουσία του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων κ. Κ. Λολίτσα, καταθέτει επικαιροποιημένο το υπ’ αριθ. πρωτ. 2046/30.4.2014 υπόμνημα της με θέμα : «Υπόμνημα Ε.Σ.Α.μεΑ. για το νομοσχέδιο της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης που τέθηκε σε διαβούλευση από το Υπουργείο Παιδείας».
Όπως αναφέραμε και στο πρώτο έγγραφό μας, το οποίο κατατέθηκε και συζητήθηκε στην κοινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής και της Υποεπιτροπής για τη μελέτη των θεμάτων των ατόμων με αναπηρία, το νομοσχέδιο, κατά γενική ομολογία, σχεδιάστηκε ερήμην της Ε.Σ.ΑμεΑ. των φορέων μελών της και του συνόλου των φορέων της επιστημονικής και εκπαιδευτικής κοινότητας. Η Ε.Σ.ΑμεΑ. παρά τις πιέσεις και τον αγώνα της δεν εκπροσωπήθηκε στην αρμόδια Επιτροπή για την κατάρτιση του νέου νομοσχεδίου για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση.
Η Ε.Σ.ΑμεΑ., δια του εκπροσώπου της στην προαναφερθείσα κοινή συνεδρίαση των επιτροπών της Βουλής, κατέθεσε την απογοήτευσή της, επισημαίνοντας ότι το νομοσχέδιο αποτελεί συρραφή και κωδικοποίηση διατάξεων και νομοθετημάτων που δεν έχουν εφαρμοστεί στην πράξη και συνεπώς δεν έχουν αξιολογηθεί. Εν κατακλείδι, το παρόν νομοσχέδιο σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί κείμενο ουσιαστικής αναμόρφωσης του συστήματος εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία.
Συνδέοντας την έλλειψη ουσιαστικού διαλόγου -η οποία χαρακτηρίζει το σχεδιασμό όλων των νομοσχεδίων που αφορούν τον πολύπαθο χώρο της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία- με το γεγονός ότι αυτό το νομοσχέδιο έρχεται σε ρητή αντίθεση με το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία που κυρώθηκε από το σύνολο των μελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου με την ψήφιση του ν. 4074/2012, τότε δικαίως θέτουμε το αίτημα της άμεσης απόσυρσής του και της έναρξης ουσιαστικού διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας του αναπηρικού κινήματος και κάθε κοινωνικού φορέα που συμμετέχει στην εκπαιδευτική διαδικασία των ατόμων με αναπηρία.
Θεωρούμε χρήσιμο προς κατανόηση των ανωτέρω, να παραθέσουμε το άρθρο 24 της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία:
|
Άρθρο 24 Εκπαίδευση 1. Τα Κράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στην εκπαίδευση. Με σκοπό να πραγματοποιήσουν το δικαίωμα αυτό χωρίς διάκριση και βάσει των ίσων ευκαιριών, τα Κράτη Μέρη εξασφαλίζουν ένα σύστημα ενταξιακής εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα και δια βίου μάθηση που αποσκοπεί:
2. Για την πραγματοποίηση αυτού του δικαιώματος, τα Κράτη Μέρη εξασφαλίζουν ότι:
3. Τα Κράτη Μέρη διευκολύνουν τα ΑμεΑ να αποκτήσουν δεξιότητες τόσον ως προς το πως θα διάγουν τη ζωή τους, όσον και ως προς την κοινωνική ανάπτυξη τους για να διευκολύνουν την πλήρη και ίση συμμετοχή τους στην εκπαίδευση και ως μέλη της κοινωνίας. Γι’ αυτό, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων:
4. Για να βοηθήσουν στη διασφάλιση της πραγματοποίησης αυτού του δικαιώματος, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την πρόσληψη δασκάλων, συμπεριλαμβανομένων και δασκάλων με αναπηρία, οι οποίοι είναι ειδικευμένοι στην νοηματική γλώσσα και/ή στην γλώσσα Braille, και για την εκπαίδευση επαγγελματιών και προσωπικού οι οποίοι εργάζονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Τέτοια εκπαίδευση ενσωματώσει την ευαισθησία για θέματα αναπηρίας και τη χρήση κατάλληλων βοηθητικών και εναλλακτικών μεθόδων, μέσων και μορφών επικοινωνίας, εκπαιδευτικών τεχνικών και υλικού για υποστήριξη των ΑμεΑ. 5. Τα Κράτη Μέρη διασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στη γενική τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση, στην ενήλικη εκπαίδευση και στη δια βίου μάθηση χωρίς διάκριση και σε ίση βάση με τους άλλους. Ως προς αυτό, τα Κράτη Μέρη διασφαλίζουν την παροχή εύλογης προσαρμογής στα ΑμεΑ. |
Δυστυχώς, το «νέο» αυτό νομοσχέδιο για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία, με τον τίτλο του και μόνο είναι προσανατολισμένο στο παρελθόν. Καταρχήν, ο όρος «ειδική αγωγή», τον οποίο διατηρεί, δεν είναι συμβατός με το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Ο νομοθέτης οφείλει να μιλήσει για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία καθολικά. Η εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία πρέπει, βάσει της νέας δικαιωματικής προσέγγισης για την αναπηρία και των Διεθνών Συμβάσεων που έχουν υιοθετηθεί από τη χώρα μας, να αποτελέσει υποσύστημα της γενικής εκπαίδευσης. Αυτό δεν θα επιτευχθεί όταν η ίδια η νομοθεσία διαχωρίζει τους μαθητές με αναπηρία σε «αγώγιμους» και «εκπαιδεύσιμους».
Επίσης, το νομοσχέδιο αυτό έρχεται σε ρητή αντίθεση και με σειρά άλλων άρθρων της Διεθνούς Σύμβασης, όπως το άρθρο 9 «Προσβασιμότητα», αφού ο νομοθέτης με περισσή ευκολία προχώρησε στην κατάργηση της παρ. 7 του άρθρου 2 του ν. 3699/2008, με την οποία καθορίζονταν η σύσταση συμβουλευτικών γνωμοδοτικών Επιτροπών για την παρακολούθηση της φυσικής και ηλεκτρονικής προσβασιμότητας στα σχολεία της χώρας. Η διάταξη παρά την επιμονή της Ε.Σ.ΑμεΑ να εφαρμοστεί, όχι μόνο δεν εφαρμόστηκε αλλά με το παρόν νομοσχέδιο καταργείται, παρόλο που στη χώρα μας ένα μεγάλο μέρος των σχολικών κτιριακών υποδομών και εγκαταστάσεων είναι απροσπέλαστα, όχι μόνο στους μαθητές με αναπηρία αλλά και στους εκπαιδευτικούς, και εν γένει στους εργαζόμενους με αναπηρία.
Η προσβασιμότητα, ως σημείο κλειδί για την ισότιμη ένταξη των μαθητών με αναπηρία στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπως κάθε μαθητή που ανήκει στο γενικό πληθυσμό, παραμένει άγνωστη στους συντάκτες του νομοσχεδίου!!!!
Από τα αρνητικότερα σημεία του νομοσχεδίου είναι οι διατάξεις που αφορούν στην ένταξη των εκπαιδευτικών με αναπηρία στο χώρο της εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα αναφερόμαστε σε διατάξεις που καθορίζουν την προτεραιότητα πρόσληψης εκπαιδευτικών με τύφλωση, κώφωση και κινητικές αναπηρίες σε σχολεία τυφλών, κωφών και κινητικά αναπήρων αντίστοιχα. Αυτές οι διατάξεις αποτελούν κραυγαλέο παράδειγμα άνισης μεταχείρισης και καταστρατήγησης διατάξεων του αναθεωρημένου Συντάγματος της χώρας, όπως το άρθρο 4 (ισονομία ελλήνων πολιτών) σε συνδυασμό με την παρ. 2 του άρθρου 116, και την παρ. 6 του άρθρου 21. Εύλογα τίθεται το ερώτημα, γιατί οι ιθύνοντες των υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας συνεχίζουν να αγνοούν μοντέλα εκπαιδευτικής πολιτικής ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών χωρών, όπως η γειτονική Ιταλία στην οποία δεκαετίες τώρα οι εκπαιδευτικοί με αναπηρία εντάσσονται σε ισότιμη βάση και διδάσκουν στα σχολεία της Γενικής Εκπαίδευσης;
Σωστή αλλά γενικόλογη η ένταξη του στόχου της Υποστηρικτικής Τεχνολογίας και του Καθολικού Σχεδιασμού (παρ. 6, 7 και 8) στο άρθρο 1 του νομοσχεδίου, όπως και τα μέτρα διευκόλυνσης στην πρόσβαση στο χώρο της μαθησιακής διαδικασία καθώς και στην παροχή Υποστηρικτικών Τεχνολογιών που καλούνται να σχεδιάσουν τα ΚΕΔΥΥ.
Η καταγραφή όμως της πραγματικότητας επιβάλλει τον ενεργό και σημαίνοντα ρόλο της Ε.Σ.ΑμεΑ. και των φορέων μελών της στη συζήτηση για την μεθοδολογική προσέγγιση και τη χρήση των νέων τεχνολογιών/υποστηρικτικών τεχνολογιών. Είναι γνωστό ότι αυτή τη στιγμή έχουμε φτάσει στο παράδοξο να υπάρχουν αγορασμένα τεχνικά βοηθήματα υποστηρικτικής τεχνολογίας, τα οποία όμως είτε είναι κλειδωμένα στα ντουλάπια των σχολείων είτε δεν μπορούν να διαλειτουργήσουν με το εκπαιδευτικό υλικό που έχει κατασκευαστεί με πλήθος ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Το σύνολο σχεδόν του υπάρχοντος ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού δεν κατασκευάζεται με τις σωστές προδιαγραφές, και έρχονται εκ των υστέρων οργανώσεις ή ακόμα και ορισμένοι εκπαιδευτικοί με ζήλο, που από μόνοι τους το ψηφιοποιούν σε κατάλληλη μορφή! Δεν θα ήταν ωφελιμότερο, η ΕΣΑΜΕΑ που διαθέτει και την εμπειρία και την τεχνογνωσία να συμμετέχει σε ομάδες εργασίες και σε επιτροπές με σκοπό την παρασκευή της μεθοδολογίας, και το σχεδιασμό του εκπαιδευτικού υλικού; Τέτοιου είδους πρακτικές οδηγούν αυτομάτως στην σωστή κατανομή και εξοικονόμηση οικονομικών πόρων που σπαταλούνται άσκοπα και ανώφελα μέχρι σήμερα.
Θεωρούμε χρέος μας να επισημάνουμε ότι η λήψη μέτρων και πολιτικών για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία είναι αποσπασματικές, αφού με διαχρονική ευθύνη όλων των πολιτικών ηγεσιών του Υπουργείου δεν έχουν καμία συνέχεια. Η τακτική αυτή δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το ιστορικό γιοφύρι της «Άρτας»! Απόδειξη αποτελεί το Σχέδιο Δράσης που εκπονήθηκε το Δεκέμβριο του έτους 2009 από την κοινή Επιτροπή που είχε συσταθεί μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας και της Ε.Σ.ΑμεΑ. και των φορέων μελών της, και το οποίο παραμένει αναξιοποίητο έως και σήμερα. Αυτό το Σχέδιο Δράσης, που συντάχτηκε πριν την εμφάνιση της δεινής οικονομικής κρίσης και της συνεχούς μείωσης των κονδυλίων που διατίθενται για την εκπαίδευση, στηρίχτηκε στην καταγραφή της τότε υφιστάμενης πραγματικότητας. Δυστυχώς, πλήθος διατάξεων του «νέου» νομοσχεδίου για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία έρχεται σε αντίθεση και με το Σχέδιο Δράσης του 2009, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει πολύτιμο οδηγό για την ουσιαστική αναμόρφωση του συστήματος εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία.
Αναμφίβολα, η εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία δεν έχει ανάγκη από ένα νέο νομοθέτημα. Βασική και αναγκαία προϋπόθεση, ειδικά στην παρούσα οικονομική περίοδο, προκειμένου κάθε μαθητής με αναπηρία να έχει ίσες ευκαιρίες με του υπόλοιπους μαθητές στην εκπαίδευση, αποτελεί:
- Η επισήμανση των ειδικών συνθηκών και της δυναμικής του χώρου της ειδικής εκπαίδευσης που απαιτεί επιπλέον πόρους σε σχέση με τη Γενική Εκπαίδευση.
- Ο προσδιορισμός μετρήσιμων στόχων.
- Η αναλογική αύξηση πόρων για την Ειδική Εκπαίδευση σε συνάρτηση με τον εξυπηρετούμενο πληθυσμό και τις ειδικές απαιτήσεις των μαθητών και η ορθολογική απορρόφηση των πόρων.
- Η καταγραφή των διατιθέμενων πόρων και ο αναλυτικός προϋπολογισμός δράσεων.
Αδιαμφισβήτητα, για επιτευχθεί οικονομοτεχνική, ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση της κάθε παρέμβασης που λαμβάνει χώρα σε γενικό περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, για να είναι βιώσιμες οι νέες προοπτικές και να επιτευχθεί ο έλεγχος της σωστής διαχείρισης των διατιθέμενων πόρων για την Ειδική Εκπαίδευση με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της ισονομίας των μαθητών της Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης (5η Δράση του Σχεδίου Δράσης του έτους 2009) απαιτείται η ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος της Ε.Σ.ΑμεΑ. για τη Σύσταση:
- Ειδικής Γραμματείας Εκπαίδευσης Ατόμων με Αναπηρία στο Υπουργείο Παιδείας.
Σχόλιο: Εάν ήταν ώριμη η πράξη της σύστασης αυτής της Γραμματείας στο τέλος της δεκαετίας του 1980 ακόμα πιο ώριμη είναι στην τρέχουσα περίοδο που χαρακτηρίζεται από βαθύτατες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές.
- Αναβάθμιση της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής σε Γενική Διεύθυνση και διάρθρωσή της σε διευθύνσεις και τμήματα, ώστε να αποκτήσει η εκπαίδευση των ΑμεΑ ουσιαστική διοίκηση από την Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου. Σήμερα η Διεύθυνση της Ειδικής Αγωγής είναι με γυρισμένη την πλάτη της στο μέλλον, χωρίς ίσως να ευθύνονται οι άνθρωποι που υπηρετούν σε αυτήν. Η δομή της είναι απαρχαιωμένη και ανήκει στο παρελθόν.
- Τμήματος Εκπαίδευσης Ατόμων με Αναπηρία στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής ειδικά μετά τις αυξημένες αρμοδιότητες που θέτει σε αυτό το παρόν νομοσχέδιο.
- Τμήματος ψηφιακής και ηλεκτρονικής προσβασιμότητας Εκπαίδευσης - Ατόμων με Αναπηρία στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ».
- Τμήματος Θεμάτων Εκπαίδευσης Ατόμων με Αναπηρία στον ΕΟΠΠΕΠ.
Σημείωση: Η σύσταση τμημάτων για την εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία αποτελούν βασική και αναγκαία προϋπόθεση για να μπορέσουν το ΙΕΠ, το ΙΤΥΕ «Διόφαντος» και ο ΕΟΠΠΕΠ να ανταποκριθούν στις αυξημένες αρμοδιότητες επί εξειδικευμένων θεμάτων που αφορούν στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία.
Αμέσως ποιο κάτω παραθέτουμε τις ενστάσεις/παρατηρήσεις/ αιτιολογημένες προτάσεις της Ε.Σ.ΑμεΑ. επί των άρθρων του νομοσχεδίου:
Τίτλος νομοσχεδίου - Άρθρο 1 «Έννοιες-Σκοπός»
Παρατηρήσεις:
- Το ν/σ διατηρεί με ακατανόητο τρόπο τον αδόκιμο αναχρονιστικό όρο «Ειδική Αγωγή», αφού ο όρος δεν είναι συμβατός με το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
- Το ν/σ διακρίνεται όπως και ο ν. 3699/2008 για την έλλειψη πρόβλεψης κυρώσεων και εν γένει μέτρων για την πλήρη εφαρμογή της υποχρεωτικότητας της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία.
- Ο όρος «αναπήρους» στην παρ. 1 του άρθρου 1 να αντικατασταθεί με τον δόκιμο όρο «άτομα με αναπηρία».
- Να αναφερθεί ως υποχρέωση του Κράτους η διασφάλιση της εκπαίδευσης σε όλους τους πολίτες με αναπηρία. Το νομοσχέδιο αναφέρει τη λέξη δεσμεύεται η οποία προτείνουμε να αντικατασταθεί με τη λέξη υποχρεούται.
- Στο 1ο άρθρο του νόμου που αφορά στην έννοια και το σκοπό της Ειδικής Εκπαίδευσης των Ατόμων με Αναπηρία θα πρέπει να αναφερθεί με ρητό τρόπο το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία της οποίας η εφαρμογή θα αξιολογηθεί από τα αρμόδια όργανα του ΟΗΕ.
Πρόταση: Βάσει των ανωτέρω επισημάνσεων η παρ. 1 του άρθρου 1 προτείνουμε να διαμορφωθεί ως εξής:
1. Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (ΕΑΕ) είναι το σύνολο των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών στους μαθητές με αναπηρία και διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο πλαίσιο των προβλέψεων του άρθρου24-Εκπαίδευση της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (Ν.4074/2012 ΦΕΚ 88 Α’). Η πολιτεία υποχρεούται να κατοχυρώνει και να αναβαθμίζει διαρκώς τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της ειδικής εκπαίδευσης ως αναπόσπαστο μέρος της υποχρεωτικής και δωρεάν δημόσιας παιδείας και να μεριμνά για την παροχή δωρεάν δημόσιας ειδικής εκπαίδευσης στα άτομα με αναπηρία όλων των ηλικιών και για όλα τα στάδια και τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Δεσμεύεται επίσης να διασφαλίζει σε όλους τους πολίτες με αναπηρία και διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ίσες ευκαιρίες για πλήρη συμμετοχή και συνεισφορά στην κοινωνία, ανεξάρτητη διαβίωση, οικονομική αυτάρκεια και αυτονομία, με πλήρη κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους στη μόρφωση και στην κοινωνική και επαγγελματική ένταξη.
Πρόταση: Προτείνουμε να προστεθεί παράγραφος 6α στο άρθρο 1 ως εξής:
6α. «Ζωντανή» βοήθεια είναι οι ενδιάμεσοι, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών, των αναγνωστών και των επαγγελματιών διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας, που θα διευκολύνουν την πρόσβαση ενός μαθητή με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες τόσο στα κτίρια και τον εξοπλισμό όσο και στην εκπαιδευτική διαδικασία εν γένει.
Παρατηρήσεις:
Στην παρ. 7 του άρθρου 1 αναφέρεται το παρακάτω:
7. Καθολική Σχεδίαση ή Σχεδίαση για Όλους είναι […] στη μέγιστη δυνατή έκταση λειτουργικών δυνατοτήτων τους. Η Καθολική Σχεδίαση περιλαμβάνει εκπαιδευτικά μέσα και υπηρεσίες που είναι: α) άμεσα προσβάσιμα από μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (χωρίς να απαιτούν Υποστηρικτικές Τεχνολογίες) και β) συμβατά ως προς τη διαλειτουργικότητά τους με τις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες.
Η αναφορά στο σημείο 7.α) «χωρίς να απαιτούν Υποστηρικτικές Τεχνολογίες» πρέπει να απαλειφτεί ως μη συμβατή με το άρθρο 2-Ορισμοί της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (Ν.4074/2012, ΦΕΚ 88 Α’), που αναφέρει ότι
«καθολικός σχεδιασμός: σημαίνει το σχεδιασμό προϊόντων, περιβαλλόντων, προγραμμάτων και υπηρεσιών που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους ανθρώπους, στη μεγαλύτερη δυνατή έκταση, χωρίς ανάγκη προσαρμογής ή εξειδικευμένου σχεδιασμού. Ο όρος «καθολικός σχεδιασμός» δεν θα αποκλείει τις υποβοηθητικές συσκευές για συγκεκριμένες ομάδες ατόμων με αναπηρίες, όπου αυτό απαιτείται.»
Πρόταση: Η αντίστοιχη παρ. 7.α) του παρόντος νομοσχεδίου πρέπει να διαμορφωθεί ως εξής:
7. […] Η Καθολική Σχεδίαση περιλαμβάνει εκπαιδευτικά μέσα και υπηρεσίες που είναι: α) άμεσα προσβάσιμα από μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (χωρίς να αποκλείονται Υποστηρικτικές Τεχνολογίες, όπου αυτό απαιτείται) και β) συμβατά ως προς τη διαλειτουργικότητά τους με τις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες.
Άρθρο 2: Οργάνωση και στόχοι της Ε.Α.Ε.
Πρόταση: Να προστεθεί η παρ. 7 του άρθρου 2 του ν. 3699/ 2008, της οποίας η κατάργηση αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 9 «Προσβασιμότητα» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Πρόταση: Απαιτείται στους στόχους της ειδικής εκπαίδευσης, η συμπλήρωση του στόχου της «Ζωντανής» Βοήθειας.
Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να συμπεριληφθεί παρ. στ. «Ζωντανή» βοήθεια είναι οι ενδιάμεσοι, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών, των αναγνωστών και των επαγγελματιών διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας, που θα διευκολύνουν την πρόσβαση ενός μαθητή με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες τόσο στα κτίρια και τον εξοπλισμό όσο και στην εκπαιδευτική διαδικασία εν γένει.
Πρόταση: Η παρ.2 του άρθρου 2 να συμπληρωθεί ως εξής:
2. «Στις εκπαιδευτικές υπηρεσίες της ΕΑΕ περιλαμβάνονται η διαφοροδιάγνωση, η διάγνωση, η αξιολόγηση και αποτύπωση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, η συστηματική παιδαγωγική παρέμβαση με εξειδικευμένα και κατάλληλα προσαρμοσμένα εκπαιδευτικά εργαλεία και προγράμματα, τα οποία υλοποιούνται από τα κατά τόπους Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών (ΚΕΔΔΥ) και τις ΕΔΕΑΥ αντίστοιχα που προβλέπονται στα σχετικά άρθρα του παρόντος νόμου και από τις δημόσιες ιατροπαιδαγωγικές υπηρεσίες. Η ΕΑΕ περιλαμβάνει Σχολικές μονάδες ειδικής εκπαίδευσης με κατάλληλες κύριες και βοηθητικές κτιριολογικές υποδομές και εξοπλισμό προσβάσιμα σε όλους, προγράμματα συνεκπαίδευσης, προγράμματα διδασκαλίας στο σπίτι, καθώς και τις αναγκαίες διαγνωστικές, αξιολογικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες.»
Πρόταση: Ο όρος «προσβασιμότητα» στο σημείο 5.δ του άρθρου 2 να αντικατασταθεί ως εξής:
5. Η ΕΑΕ επιδιώκει ιδίως:
[…]
δ) την αλληλοαποδοχή, την αρμονική συμβίωση τους με το κοινωνικό σύνολο και την ισότιμη κοινωνική τους εξέλιξη, με στόχο τη διασφάλιση της πλήρους πρόσβασης των μαθητών με αναπηρία και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και των εκπαιδευτικών ή/και γονέων και κηδεμόνων με αναπηρία, σε όλες τις υποδομές (κτιριακές, υλικοτεχνικές συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών), τις υπηρεσίες και τα αγαθά που αυτά διαθέτουν. Η εφαρμογή των αρχών της Σχεδίαση για Όλους και της Καθολικής Σχεδίασης για Μάθηση για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία είναι υποχρεωτική τόσο κατά το σχεδιασμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και του εκπαιδευτικού υλικού όσο και κατά την επιλογή του πάσης φύσεως εξοπλισμού (συμβατικού και Υποστηρικτικών Τεχνολογιών), των κτιριακών υποδομών αλλά και κατά την ανάπτυξη όλων των πολιτικών και διαδικασιών των ΣΜΕΑΕ και ΚΕΔΔΥ.
Άρθρο 3: Μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Πρόταση:
Στην παρ. 1 προτείνουμε να συμπεριληφθεί με διακριτό τρόπο η κατηγορία αναπηρίας Σύνδρομο down, παρόλο που και στον νέο Κανονισμό Βαθμού Αναπηρίας (ΦΕΚ 1506/ΤΒ΄/2012 έχει ενταχθεί ως ξεχωριστή αναπηρία. Επίσης θα αποτιμηθεί θετικά και η συμπερίληψη των μαθητών με σπάνιες παθήσεις.
Άρθρο 4: Διαγνωστικοί αξιολογικοί και υποστηρικτικοί φορείς
Παρατηρήσεις:
- Επαναλαμβάνεται ο νόμος 3699/2008, αφού τα ΚΕΔΔΥ, συνεχίζουν να χαρακτηρίζονται στο εν’ λόγω νομοσχέδιο από διευρυμένη παροχή συμβουλευτικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών, η οποία καθίσταται κενή περιεχόμενου εάν δεν προβλεφθεί στελέχωσή τους με επαρκές ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό εξειδικευμένο ανά κατηγορία αναπηρίας. Προς αυτή την κατεύθυνση απαιτείται η λήψη στοχευμένων και όχι αποσπασματικών μέτρων για την αντιμετώπιση των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών σε θέματα ειδικής εκπαίδευσης για κάθε κατηγορία αναπηρίας.
- Στη Γνωμάτευση των ΚΕΔΔΥ που καθορίζεται στην περ. στ. απαιτείται ο καθορισμός της παροχής «ζωντανής βοήθειας», όπως προτείνεται στις παρατηρήσεις του άρθρου 1 (βλ. πρόταση στο άρθο 1 και 2).
- Στη διεπιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να συμμετέχει κατά τη διαδικασία αξιολόγησης και εργοθεραπευτής.
Πρόταση:
Προτείνεται η παρ. στ να Η παρ. στ του άρθρου 4 να διαμορφωθεί ως εξής:
στ) Την γνωμάτευση για τις ειδικές ρυθμίσεις, διευθετήσεις ή προσαρμογές (όπως η παροχή μεγαλύτερου χρόνου, η χρήση Υποστηρικτικών Τεχνολογιών, η χρήση ζωντανής βοήθειας, η παροχή των θεμάτων σε προσβάσιμη μορφή) ανάλογα με το είδος αναπηρίας ή τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και τους περιορισμούς που συνεπάγεται, για την απρόσκοπτη συμμετοχή τους στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις των σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και στις εισαγωγικές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η γνωμάτευση θα πρέπει να εξαντλεί τις δυνατότητες η εξέταση να γίνεται στα ίδια θέματα και συγχρόνως με τους υπόλοιπους μαθητές σε συνδυασμό με τις ανωτέρω ειδικές ρυθμίσεις, διευθετήσεις ή προσαρμογές και τη χρήση Υποστηρικτικών Τεχνολογιών. Η προφορική εξέταση θα πρέπει ανάλογα με το είδος της αναπηρίας να αποτελεί την τελευταία επιλογή ύστερα από εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση. Με υπουργική απόφαση που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα της κυβερνήσεως, κατόπιν εισήγησης του ΙΕΠ θα καθοριστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες θα διενεργούνται οι προφορικές εξετάσεις.»
-
- Ερωτηματικά τίθενται για την παρ. 1β της παρ. 3 με την οποία προβλέπεται η έκδοση ΥΑ συναρμοδίων υπουργείων για τον καθορισμό χρήσης του ICF. Χρήση του ΙCF από ποιους και γιατί; Στην αιτιολογική έκθεση γίνεται εκτενής αναφορά στην ανάγκη αποιατρικοποίησης του συστήματος εκπαίδευσης. Εύλογα τίθεται το ερώτημα, σε τι αποσκοπεί η πρόβλεψη χρήσης του ICF στην εκπαιδευτική διαδικασία από εκπαιδευτικούς που δεν γνωρίζουν το ανωτέρω σύστημα.
Πρόταση: Βάσει των ανωτέρω προτείνουμε την κατάργηση της περ. 1β. της παρ. 3.
- Η παράγραφος 5 κρίνεται ως απαράδεκτη, αφού παρέχει τη δυνατότητα στα ΙΠΔ άλλων υπουργείων να συνιστούν διαγνωστικό αξιολογικό φορέα και να εκδίδουν γνωματεύσεις, που αφορούν στην εκπαιδευτική διαδικασία, χωρίς να απαιτείται η συμμετοχή εκπαιδευτικού Ε.Α.Ε. Τέτοιου είδους διατάξεις εντείνουν τον κίνδυνο περαιτέρω ιατρικοποίησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Πρόταση: Προτείνουμε η παράγραφος 5 να διατυπωθεί ως εξής:
5. [Τα…………………………………….αξιολογικό φορέα] με την υποχρεωτική συμμετοχή Εκπαιδευτικού ΕΑΕ. Για………………………..ΚΕΔΔΥ].
Παρατηρήσεις:
Στο νομοσχέδιο δεν υπάρχει αναφορά στην στελέχωση των σχολικών μονάδων με νοσηλευτικό προσωπικό, παρόλο που αφορά και μαθητές με μη ιάσιμα χρόνια νοσήματα.
Πρόταση:
Προτείνουμε να προστεθεί παράγραφος που να αναφέρει ότι τα ΚΕΔΥΥ γνωμοδοτούν εισηγούνται τη παροχή υπηρεσιών σχολικού νοσηλευτή σε μαθητές με αναπηρία και μη ιάσιμα χρόνια νοσήματα εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο με βάση γνωμάτευση θεράποντος ιατρού.
Θέση της Ε.Σ.ΑμεΑ. για την υποβάθμιση του ρόλου των γονέων κηδεμόνων μαθητών με αναπηρία
Στο άρθρο 4 του παρόντος νομοσχεδίου οι αποφάσεις, γνωματεύσεις του ΚΕΔΔΥ χαρακτηρίζονται ως δεσμευτικές ενώ παράλληλα υποβαθμίζεται έως και αγνοείται ο ρόλος του γονέα-κηδεμόνα, ο οποίος αποτελεί τον οιονεί παιδαγωγό του ατόμου/μαθητή με αναπηρία και συνήγορο των δικαιωμάτων του παιδιού.
Η υποβάθμιση και αγνόηση του ρόλου του γονέα και η έλλειψη πρόβλεψης της ενεργού συμμετοχής και συνέργειας των γονέων – κηδεμόνων στη μαθησιακή διαδικασία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με σύγχρονες παιδαγωγικές απόψεις, διεθνείς συμβάσεις για τα δικαιώματα του παιδιού, τη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Μέσω του παρόντος νομοσχεδίου θα πρέπει η συμμετοχή και η συνεργασία του γονέα με τους αξιολογητικούς διαφοροδιαγνωστικούς φορείς όπως τα ΚΕΔΔΥ ΕΔΕΑΥ καθώς και με τους εκπαιδευτικούς της τάξης να καταστεί ουσιαστική και υποχρεωτική. Υποχρεωτική θα πρέπει να καταστεί με διακριτό τρόπο και η συνεργασία της Ε.Σ.ΑμεΑ., ΠΟΣΓΚΑμεΑ με το Υπουργείο Παιδείας για την κατάρτιση και εφαρμογή Προγραμμάτων συμβουλευτικής και ενδυνάμωσης των γονέων-κηδεμόνων κα μαθητών με αναπηρία.
Οι αποφάσεις των ΚΕΔΔΥ δεν μπορεί να είναι απολύτως δεσμευτικές αλλά αποτέλεσμα εξαντλητικής συνεργασίας με τις οικογένειες, ώστε να επιτυγχάνεται το βέλτιστο αποτέλεσμα όχι μόνο στην τάξη αλλά και στην οικογενειακή εστία.
Άρθρο 5: Διαδικασία Διάγνωσης
Πρόταση:
Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 5 ζητούμε να διαγραφεί για τους εξής λόγους:
- Για λόγους αρχής δεδομένου ότι αλλοιώνεται ο σκοπός και η φύση του ΚΕΑΤ και του ΕΙΚ.
- Το ΚΕΑΤ και το ΙΕΚ δεν διαθέτουν ιατρικές υπηρεσίες οι οποίες προχωρούν στην πιστοποίηση και αξιολόγηση του βαθμού αναπηρίας.
Άρθρο 6: Φοίτηση
Παρατηρήσεις:
Σε ότι αφορά τη φοίτηση των μαθητών με αναπηρία, διαπιστώνουμε ότι και σε αυτό το νομοσχέδιο, δεν προσδιορίζεται ο στόχος, το περιεχόμενο και οι κατηγορίες αναπηρίας των μαθητών προς τους οποίους προορίζεται η «παράλληλη στήριξη-συνεκπαίδευση». Όπως έχουμε αναφέρει, ο στόχος και το περιεχόμενο αυτού του μέτρου διαφέρει ανάλογα με τις ανάγκες κάθε αναπηρίας. Ειδικότερα, για τους μαθητές με σοβαρές εκπαιδευτικές ανάγκες, στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει σχολείο στην περιοχή, κατά τη γνώμη μας, δεν μπορεί να παρέχεται εκπαίδευση από το γενικό σχολείο. Επίσης, επισημαίνουμε ότι η στήριξη από ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό στις περιπτώσεις μαθητών με σοβαρές εκπαιδευτικές ανάγκες πρέπει να είναι υποχρεωτική.»
Με το άρθρο του παρόντος του νομοσχεδίου, όχι μόνο δεν αλλάζει τίποτα αλλά η παράλληλη στήριξη-συνεκπαίδευση, ως διαδικασία που αποτελεί θεμελιώδες συστατικό στοιχείο για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία, υποβαθμίζεται και περιορίζεται ακόμη περισσότερο. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον ενταξιακό χαρακτήρα που οφείλει να έχει διαρκώς η εκπαιδευτική διαδικασία των ατόμων με αναπηρία. Για την Ε.Σ.ΑμεΑ και το αναπηρικό κίνημα, η παράλληλη στήριξη πρέπει να παρέχεται εξατομικευμένα για το σύνολο των τάξεων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και με ανάλογο τρόπο στο γυμνάσιο και στο λύκειο. Το παρόν νομοσχέδιο, αντιθέτως, περιορίζει την παράλληλη στήριξη έως και την Γ΄ Τάξη Γυμνασίου, αφαιρώντας το δικαίωμα αυτό στους μαθητές με αναπηρία των λυκείων!
Το νομοσχέδιο θέτει ως προϋπόθεση τη δυνατότητα του μαθητή να παραμείνει στην τάξη χωρίς υποστήριξη για διάστημα ίσο με το μισό του πρωϊνού ωραρίου. Και ποιος θα το κρίνει αυτό; Μήπως, ο αξιολογητής εκπαιδευτικός του ΚΕΔΔΥ ή της ΕΔΕΑΥ έχει γνώσεις μελλοντικές για τις ανάγκες του κάθε μαθητή με αναπηρία, ειδικά όταν γνωρίζουμε ότι μαθητές συγκεκριμένων κατηγοριών αναπηρίας έχουν διακυμάνσεις στη συμπεριφορά και στη ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη;
Προτάσεις:
Βάσει των ανωτέρω ζητούμε:
- στην περ. β. της παρ. 1 να απαλειφθεί το εδάφιο που ορίζει ότι «Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δυνατότητα του μαθητή να παραμείνει στην τάξη και στο σχολείο χωρίς υποστήριξη για διάστημα ίσο με το μισό του πρωϊνού ωραρίου»
- η παράλληλη στήριξη να αναφέρεται στον ίδιο το μαθητή από τη στιγμή που υπάρχει θετική εισήγηση του υπεύθυνου φορέα διαφοροδιαγνωστικού και αξιολογικού φορέα (ΚΕΔΔΥ ΕΔΕΑΥ κ.λπ).
- η παράλληλη στήριξη να παρέχεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, εφόσον κρίνεται αναγκαίο βάσει εισηγήσεων γνωματεύσεων των διαφοροδιαγνωστικών αξιολογικών υποστηρικτικών φορέων στην οποία λαμβάνεται υπόψη του γονέα – κηδεμόνα του μαθητή.
- να προβλεφθούν με διάταξη αναλυτικά προγράμματα για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία, εφόσον υιοθετείται από το νομοθέτη η φιλοσοφία της ένταξης.
Άρθρο 7: «Θέματα κωφών, τυφλών και αυτιστικών μαθητών»
Παρατηρήσεις:
Για την επιλογή Διευθυντή και την τοποθέτηση εκπαιδευτικών σε σχολεία Κωφών – Τυφλών, η γνώση για την ελληνική νοηματική γλώσσα (ΕΝΓ) και τη γραφή Braille πρέπει να αποτελέσει βασική και αναγκαία προϋπόθεση.
Πρόταση:
Στις παραγράφους 1 και 2 απαιτείται η διαγραφή των εδαφίων με τα οποία δίνεται η δυνατότητα τοποθέτησης εκπαιδευτικών με λιγότερα προσόντα σε περίπτωση που δεν πληρείται η προϋπόθεση της γνώσης της ΕΝΓ και της γραφής Braille.
Πρόταση:
- Η παρουσία διερμηνέα νοηματικής γλώσσας πρέπει βάσει του νόμου να καθίσταται υποχρεωτική στις συνεδριάσεις και συνελεύσεις των συλλόγων διδασκόντων. Για το σκοπό αυτό προτείνουμε να προβλεφθεί με διάταξη Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ Υπουργείου Παιδείας και Ομοσπονδίας Κωφών Ελλάδας (Ο.Μ.Κ.Ε) για την παροχή υπηρεσιών διερμηνείας ελληνικής νοηματικής γλώσσας από την ΟΜΚΕ.
- Έως τη συγκρότηση της Επιτροπής στον ΕΟΠΠΕΠ για την πιστοποίηση της επάρκειας της ΕΝΓ και της γραφής Braille πρέπει στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 να προβλεφθεί με διακριτό τρόπο η ισχύς βεβαιώσεων επάρκειας και της γραφής Braille όπως έχει προβλεφθεί για την ΕΝΓ.
Πρόταση:
Να καταργηθεί το τελευταίο εδάφιο της δεύτερης παραγράφου της παρ. 4 με την οποία δίδεται η δυνατότητα στην οικογένεια του μαθητή να παρέχει στον τελευταίο υποστήριξη με ειδικό βοηθό η σχολικό νοσηλευτή. Η διάταξη αυτή ακυρώνει αυτομάτως το δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης και διαχωρίζει τους μαθητές με αναπηρία σε πατρίκιους και πληβείους. Ευνόητο είναι ότι οι μαθητές οικογενειών με αυξημένη οικονομική δυνατότητα θα λαμβάνουν υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικές υπηρεσίες, και μαθητές οικογενειών που δεν έχουν οικονομική άνεση θα αρκούνται σε χαμηλότερης και κατά κανόνα χαμηλής ποιότητας εκπαιδευτικές υπηρεσίες.
Άρθρο 8 «Προσβάσιμα Διδακτικά Βιβλία»
Πρόταση:Η παρ.4 του άρθρου 8 προτείνουμε να διαμορφωθεί ως εξής:
4. «Η διαδικασία της προσαρμογής των διδακτικών βιβλίων ακολουθεί την αρχή της Καθολικής Σχεδίασης. Οι παραγόμενοι μορφότυποι θα πρέπει να μπορούν να εφαρμοστούν στις Υποστηρικτικές Τεχνολογίες Πληροφορικής που διαθέτει το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων στους μαθητές με αναπηρία. Τα προσβάσιμα διδακτικά βιβλία παράγονται και διατίθενται στους εξής μορφότυπους: απλό κείμενο (plain text), προσβάσιμο εμπλουτισμένο κείμενο (rich text format), προσβάσιμο επισημειωμένο κείμενο (accessible markup – XML), DAISY, ηχητική απόδοση με συνθετική φωνή (audio - MP3), ψηφιακή μορφή έτοιμου προς εκτύπωση braille κειμένου (braille-ready), βιβλίο σε ανάγλυφη γραφή braille, μορφοποιημένο κείμενο για εκτύπωση σε μεγεθυσμένη μορφή (large-print-ready), βιβλίο σε μεγεθυσμένη εκτύπωση, ψηφιακή μορφή ανάγλυφων σχημάτων, απτικά ανάγλυφα σχήματα και σε μορφή video στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα φέρον και υπότιτλους.»
Άρθρο 9: Σχολικές Μονάδες
Παρατηρήσεις:
Η διάταξη με την οποία καθορίζεται το 23ο έτος ως ηλικιακό όριο εγγραφής στα Ειδικά Επαγγελματικά Λύκεια δεν έχει καμία λογική ούτε ενισχύει τον ενταξιακό χαρακτήρα της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία. Η διάταξη χαρακτηρίζεται ως απαράδεκτη εάν λάβουμε υπόψη ότι στα Γενικά Εσπερινά Γυμνάσια και Λύκεια δεν τίθεται ηλικιακό όριο εγγραφής.
Πρόταση:
- να αρθεί το ηλικιακό όριο που τίθεται στην παρ. 1 περ. β για την εγγραφή στα λύκεια ΕΑΕ
- να δημιουργηθούν «Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας» και στη Β/Βάθμια Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία.
Πρόταση:
Να καταργηθεί το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 9. Με αυτή τη ρύθμιση διευρύνονται ο κατάλογος των αναπηριών που μπορούν να ενταχθούν σε ΕΕΕΕΚ εξειδικευμένα σε κατηγορίες αναπηρίας όπως η τύφλωση ή κώφωση. Τέτοιου είδους ρυθμίσεις έρχονται σε αντίθεση με τις πρακτικές που υιοθετούνται σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η διάταξη αυτή στηρίζεται σε ποσοτικά δεδομένα παραγνωρίζοντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Άρθρο 14: Επιλογή Σχολικών Συμβούλων ΕΑΕ και Συμβούλων ΕΕΠ
Στο νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνεται διάταξη για τη σύσταση θέσεων σχολικών συμβούλων ΕΑΕ και ΕΕΠ. Η διάταξη αυτή εσφαλμένα εντάσσεται στο άρθρο 31 του νομοσχεδίου (παρ. 3 του άρθρου 31). Επίσης σε ότι αφορά την παρ. 3 του άρθρου 31 κατά τη γνώμη μας η σύσταση θέσεων σχολικών συμβούλων προβλέπεται με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που αποτελεί διαδικασία εξαιρετικά χρονοβόρα.
Πρόταση:
Προτείνουμε να προβλεφθεί με διάταξη στο άρθρο 14 του παρόντος νομοσχεδίου η σύσταση θέσεων Σχολικών Συμβούλων ΕΑΕ προσχολικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και θέσεις συμβούλων ΕΕΠ όλων των κλάδων ΠΕ. Στην ίδια διάταξη να προβλέπεται ο καθορισμός λεπτομερειών της διαδικασίας επιλογής τους, οι αρμοδιότητες τους υποχρεώσεις τους και ανακατανομή των θέσεων του, ύστερα από εισήγηση του ΙΕΠ, με Υπουργική Απόφαση.
Άρθρο 18: Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό
Προτάσεις:
- Να προστεθεί παράγραφος με την οποία θα προβλέπεται η στελέχωση των γενικών και ειδικών σχολείων προσχολικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με σχολικούς νοσηλευτές όταν στις σχολικές μονάδες φοιτούν μαθητές με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, οι οποίοι λόγω της αναπηρίας /πάθησής τους και μετά από εμπεριστατωμένη και αιτιολογημένη γνωμάτευση του θεράποντος ιατρού χρήζουν την υποστήριξη νοσηλευτή κατά τη διάρκεια και του σχολικού ωραρίου.
Σχόλιο: Ιδιαίτερα προβλήματα παρουσιάζονται στη φοίτηση των μαθητών με σακχαρώδη διαβήτη, ειδικά κατά την παιδική ηλικία και στα πρώτα χρόνια εμφάνισης της πάθησης τους. Η παρακολούθηση του μαθητή με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη, ειδικά στα χρόνια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και η αντιμετώπιση προβλημάτων όπως υπογλυκαιμικών κρίσεων απαιτεί την παρουσία σχολικού νοσηλευτή.
Άρθρο 20: Εκπαιδευτικοί Ε.Α.Ε
Άρθρο 21: Διορισμοί Εκπαιδευτικών ΕΑΕ
Άρθρο 22: Αναπληρωτές Εκπαιδευτικοί ΕΑΕ
Παρατηρήσεις:
Με τα άρθρα 20, 21 και 22 το νομοσχέδιο δεν παρουσιάζει ουδεμία καινοτομία, αντιθέτως διατηρεί διατάξεις αναχρονιστικού περιεχομένου. Η στελέχωση των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, διαπιστώνουμε ότι και με αυτό νομοσχέδιο, γίνεται με μετάθεση, διορισμό, απόσπαση ή αναπλήρωση όταν διαπιστώνονται κενά. Ο χώρος της ειδικής εκπαίδευσης και η ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ των μαθητών με αναπηρίες και των εκπαιδευτικών τους, απαιτεί την τοποθέτηση των εκπαιδευτικών στις σχολικές μονάδες εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρίες με μόνιμη σχέση εργασίας, ούτως ώστε να διασφαλίζει και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί ο πλήρης κατακερματισμός και το καθεστώς της ευέλικτης εργασίας των εκπαιδευτικών και των απασχολούμενων στην ειδική εκπαίδευση που οδηγούν στην υποβάθμιση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών.
Σε ότι αφορά στις προτάσεις μας για την επαγγελματική ένταξη των εκπαιδευτικών με αναπηρία διαπιστώνουμε ότι και με αυτό το νομοσχέδιο το Υπουργείο Παιδείας εμμένει στην ίδια απαγορευτική πολιτική. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ορισμένες κατηγορίες ατόμων με αναπηρία προσλαμβάνονται σε ποσοστό 30%, μόνο σε οργανικές θέσεις των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και αποκλείονται από τις οργανικές θέσεις των Σχολικών Μονάδων της Γενικής Εκπαίδευσης (π.χ. ένας τυφλός εκπαιδευτικός δεν μπορεί να διδάξει Ιστορία στο Γενικό Γυμνάσιο, ενώ μπορεί να διδάξει Ιστορία στο Πανεπιστήμιο). Η πολιτική αυτή έρχεται σε ρητή αντίθεση με το Σύνταγμα της χώρας μας καθώς και με το ν. 3304/05, με τον οποίο διασφαλίζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση.
Σε αυτό το σημείο επισημαίνουμε ότι η αναπηρία δεν αποτελεί εξειδικευμένη γνώση επί των θεμάτων εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία αλλά απλώς μία πρόσθετη εμπειρία, η οποία από μόνη της δε συνιστά ειδικό προσόν για την πρόσληψη των εκπαιδευτικών με αναπηρία χωρίς τα πρόσθετα τυπικά προσόντα στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Εκπαίδευσης.
Προτάσεις:
- να συμπεριληφθεί διάταξη, σύμφωνα με την οποία θα αίρονται όλες οι υφιστάμενες περιοριστικές και απαγορευτικές διατάξεις για την επαγγελματική ένταξη των εκπαιδευτικών με αναπηρία σε πλήρη εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή οδηγία 2000/78/ΕΚ, όπως αυτή ενσωματώθηκε στην εθνική μας νομοθεσία με την ψήφιση του Νόμου 3304/2005.
- να απαλειφθούν ρατσιστικές αναχρονιστικές διατάξεις, με τις οποίες καθορίζεται η τοποθέτηση εκπαιδευτικών τυφλών, κωφών –τετραπληγικών – παραπληγικών σε αντίστοιχες σχολικές μονάδες τυφλών, κωφών, παραπληγιών-τετραπληγικών.
Πρόταση για τα κοινωνικά κριτήρια πρόσληψης εκπαιδευτικών με αναπηρία και εκπαιδευτικών γονέων ατόμων με αναπηρία.
Τα κοινωνικά κριτήρια που τίθενται για την πρόσληψη εκπαιδευτικών με αναπηρία ζητούμε να διαμορφωθούν βάσει της φιλοσοφίας που διέπει τον βασικό νόμο 2643/98 για την προστασία της απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία:
- να συμπεριληφθούν στα κοινωνικά κριτήρια και εκπαιδευτικοί με αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας 50% .
- Να απαλειφθεί προϋπόθεση με την οποία θα πρέπει το ποσοστό αναπηρίας να προέρχεται από μία και μόνο πάθηση για τους εκπαιδευτικούς με αναπηρία και εκπαιδευτικούς γονείς ατόμων με αναπηρία. Επισημαίνουμε ότι η μία μόνο πάθηση, αποκλείει χρόνια πάσχοντες των οποίων το ποσοστό αξιολογείται από την κύρια πάθηση και από δευτερεύουσες παθήσεις που αποτελούν επιπλοκές της κύριας. (ερυθυματώδης λύκος, ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης κ.λπ).
- Να απαλειφθεί η προϋπόθεση με την οποία θα πρέπει η γνωμάτευση αναπηρίας να έχει ισχύ εφόρου ζωής, δεδομένου ότι υπάρχουν μόνιμες κατηγορίες αναπηρίας και χρόνιας πάθησης, οι οποίες δεν έχουν ενταχθεί στον Πίνακα των μη αναστρέψιμων παθήσεων (Θαλασσαιμία (μεσογειακή αναιμία μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία, ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης κ.ά. )
- Σε όποιες διατάξεις του νομοσχεδίου απαιτείται γνωμάτευση ΚΕΠΑ (πχ. διορισμοί εκπαιδευτικών με αναπηρία, διορισμοί εκπαιδευτικών γονέων ατόμων με αναπηρία κ.λπ) θα πρέπει να συμπληρωθεί και με τις γνωματεύσεις που έχουν εκδοθεί από υγειονομικές επιτροπές προ ιδρύσεως ΚΕΠΑ, εφόσον αυτές είναι σε ισχύ.
Βάσει των ανωτέρω προτείνουμε τα κοινωνικά κριτήρια για τους εκπαιδευτικούς με αναπηριά και γονείς ατόμων με αναπηρία να διαμορφωθούν ως εξής:
Κοινωνικά κριτήρια:
- Η αναπηρία σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50% έως 66,9%, υπό την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία τους παρέχει τις εύλογες προσαρμογές, τρεις (3) μονάδες,
- Η αναπηρία σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% έως 79,9% υπό την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία τους παρέχει τις εύλογες προσαρμογές, πέντε (5) μονάδες,
- Η αναπηρία σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80% και άνω, υπό την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία τους παρέχει τις εύλογες προσαρμογές που ορίζει η κείμενη νομοθεσία, επτά (7) μονάδες, ΄
- Η αναπηρία τουλάχιστον 67% και άνω, τέκνου ύστερα από πιστοποίηση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής εφόσον είναι σε ισχύ ως εξής: δύο (2) μονάδες για το πρώτο, τρεις (3) μονάδες για το δεύτερο και πέντε (5) μονάδες για το τρίτο.
Σημείωση: Εκ παραδρομής στα σχόλια που κατέθεσε η Ε.Σ.ΑμεΑ προτάθηκε η μοριοδότηση του 80% με 6 μονάδες.
Παρατηρήσεις σε θέματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών:
Ανεπαρκής παραμένει η επιμόρφωση του διδακτικού προσωπικού των γενικών σχολείων σε θέματα εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρία. Επίσης, ολοκληρωτική έλλειψη παρατηρείται στο θέμα της υποχρεωτικής κατάρτισης-εκπαίδευσης-μετεκπαίδευσης - επιμόρφωσης σε θέματα εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρία των εκπαιδευτικών Β/Βάθμιας εκπαίδευσης.
Πρόταση:
Το παρόν νομοσχέδιο, εάν οι συντάκτες του προσδοκούν στην ουσιαστική αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος για τα άτομα με αναπηρία, θα πρέπει να εντάξουν διάταξη με την οποία θα καθορίζονται ως υποχρεωτική η εκπαίδευση-μετεκπαίδευση-επιμόρφωση σε θέματα εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρία των εκπαιδευτικών Β/Βάθμιας εκπαίδευσης.
Η Ε.Σ.ΑμεΑ. υπενθυμίζει την πάγια θέση της που αφορά στην υποχρεωτική εκπαίδευση των φοιτητών προπτυχιακού επιπέδου σε θέματα εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Εύλογα τίθεται το ερώτημα, πώς ο εκπαιδευτικός που δεν έχει γνώσεις στο γνωστικό αντικείμενο της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία θα εντάξει κοινωνικά-συναισθηματικά αλλά και γνωστικά τους μαθητές με αναπηρία και μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (με ΔΕΠ/Υ, με δυσλεξία, με αυτισμό κτλ.) στο γενικό σχολείο; Πως θα προσαρμόσει τα Αναλυτικά Προγράμματα στις εκπαιδευτικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία και πως θα επιλέξει γόνιμες μεθόδους διδασκαλίας για συγκεκριμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες;
Άρθρο 31: ΣΜΕΑΕ και Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας Αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων.
Για λόγους αρχής το παρόν άρθρο ζητούμε να καταργηθεί. Η παρ. 3 με την οποία καθορίζονται θέματα σχολικών συμβούλων θα πρέπει να ενταχθεί στο άρθρο 14 βάσει της πρότασης που έχουμε καταθέσει (βλ. στο άρθρο 14).
Με εκτίμηση
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ
Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ
Η παρούσα επιστολή σε μορφή MS Word 97-2003 (217.5 KB)
