Αθήνα: 02/09/2016

ΠΡΟΣ:
- κ. Α. Χαρίτση, Υφυπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού

- κα Ουρ. Αντωνοπούλου, Αναπληρώτρια Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
-Γραφείο Πρωθυπουργού της χώρας, κου Αλ. Τσίπρα
-Γραφείο Αντιπροέδρου της Κυβέρνηση, κου Ι. Δραγασάκη
-Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κου Αλ. Φλαμπουράρη
-Γραφείο Υπουργού Επικρατείας, κου Ν. Παππά
-κ. Γ. Σταθάκη, Υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού
-κ. Γ. Κατρούγκαλο, Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης
-κ. Π. Κορκολή, ΓΓ Δημοσίων Επενδύσεων και Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ)
-κα Δ. Χαλικιά, Γενική Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών & Άλλων Πόρων
-κ. Γ. Ιωαννίδη, Ειδικό Γραμματέα Διαχείρισης Τομεακών ΕΠ του ΕΚΤ
-κ. Ι. Φίρμπα, Γενικό Διευθυντή ΕΑΣ ΕΣΠΑ
-κ. Δ. Ιακωβίδη, Προϊστάμενο ΕΥΣΣΑ
-κ. Δ. Φακίτσα, Προϊστάμενο ΕΥΘΥ
-κ. Δ. Τρουλάκη, Αν. Προϊστάμενο ΕΥΣΕΚΤ
-κ. Σ. Γώγο, Προϊστάμενο ΕΥΔ Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και
Δια Βίου Μάθηση
-κα Μ. Καραμεσίνη, Διοικήτρια Ο.Α.Ε.Δ.
-Φορείς - μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

Διαμαρτυρία της Ε.Σ.Α.μεΑ. για τη διάκριση και τον αποκλεισμό που υφίστανται οι νέοι με αναπηρία από τα Προγράμματα Απόκτησης Εργασιακής Εμπειρίας

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), όπως άλλωστε γνωρίζετε, αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο δια του Ν.2430/96 (ΦΕΚ 156Α/10.7.96) Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum) και μέλος με δικαίωμα ψήφου στις Επιτροπές Παρακολούθησης του συνόλου των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014 – 2020, ήτοι και του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση».

Με το παρόν, η Ε.Σ.Α.μεΑ. εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά της και επιθυμεί να διαμαρτυρηθεί για το γεγονός ότι στις υπ. αριθ. πρωτ. 64839/18.08.2016 και 64840/18.08.2016 Προσκλήσεις του ΟΑΕΔ και στις με αρ. 35453/702 (Αρ. ΦΕΚ 2425 Β'/05.08.2016) και 35451/701 (Αρ. ΦΕΚ 2426 Β' /05.08.2016) ΚΥΑ που αφορούν στα «Προγράμματα Απόκτησης Εργασιακής Εμπειρίας» για ανέργους 18-24 και 25-29 ετών σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα και ΚΟΙΝΣΕΠ, το θετικό μέτρο δράσης των υποχρεωτικών τοποθετήσεων ή άλλως σύστημα ποσόστωσης στην απασχόληση που θεσπίστηκε με τον ν.2643/1998 (Αρ. ΦΕΚ 220 Α΄/28.09.2016), στις διατάξεις του οποίου υπάγονται και τα άτομα με αναπηρία, χρησιμοποιείται με στρεβλό τρόπο για πρώτη φορά, και ελπίζουμε για τελευταία, ήτοι ως κριτήριο αποκλεισμού, δεδομένου ότι στις προαναφερθείσες ΚΥΑ (Άρθρο 5, παρ. 2, σημείο Βε) και Προσκλήσεις (Κεφάλαιο 5, Ενότητα 5.2) αναφέρεται ότι «Δεν είναι δυνατή η τοποθέτηση [....] βε. για άτομα που [...] τοποθετούνται αναγκαστικά με τις διατάξεις του Ν. 2643/1998».
Όπως είναι κοινά παραδεκτό, ο ρόλος των θετικών μέτρων δράσης είναι να διευκολύνουν την πρόσβαση συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού σε κατοχυρωμένα δικαιώματα (όπως για παράδειγμα είναι το δικαίωμα στην απασχόληση μέσω της απόκτησης εργασιακής εμπειρίας) -σε βάρος των οποίων λειτουργούν κοινωνικοοικονομικές διακρίσεις- στον ίδιο βαθμό με τους υπόλοιπους πολίτες, και όχι να χρησιμοποιούνται για τον ακριβώς αντίθετο λόγο. Πρόκειται για εξόφθαλμη στρέβλωση, η οποία χρήζει άμεσης διόρθωσης! Με τη διάταξη αυτή οι νέοι 18-24 και 25-29 ετών με ποσοστό αναπηρίας από 50% και άνω, των οποίων ένας μεγάλος αριθμός βρίσκεται εκτός εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, υφίστανται έναν σκληρό αποκλεισμό και από τις δράσεις απόκτησης εργασιακής εμπειρίας. Αξίζει μάλιστα να επισημανθεί ότι η προαναφερθείσα στρέβλωση θα είχε αποφευχθεί εάν είχε ικανοποιηθεί το πάγιο αίτημα της Συνομοσπονδίας για συμμετοχή της στο Δ.Σ. του ΟΑΕΔ.
Πέραν όμως αυτών, η προαναφερθείσα διάταξη έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ό,τι επιβάλλουν οι Κανονισμοί των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) για τα άτομα με αναπηρία -οι οποίοι άλλωστε μνημονεύονται στις προαναφερθείσες ΚΥΑ- καθώς και τα κριτήρια επιλογής πράξεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση». Πιο συγκεκριμένα, η προαναφερθείσα διάταξη έρχεται σε πλήρη αντίθεση με:
α) το άρθρο 7 του Κανονισμού (ΕΕ) 1303/2013, σύμφωνα με το οποίο: «[....] Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν κάθε διάκριση εξαιτίας του φύλου, της φυλής ή της εθνοτικής καταγωγής, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, αναπηρίας, της ηλικίας ή του γενετήσιου προσανατολισμού κατά την εκπόνηση και υλοποίηση των προγραμμάτων. Ειδικότερα, η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρίες λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και της εφαρμογής των προγραμμάτων [...]».
β) τις απαιτήσεις του Κανονισμού (ΕΕ) 1304/2013 και πιο συγκεκριμένα:
- της παρ. 1 του άρθρου 2, σύμφωνα με την οποία: «Το ΕΚΤ προάγει υψηλά επίπεδα απασχόλησης και ποιότητας θέσεων εργασίας, βελτιώνει την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, [...] και στηρίζει τη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απασχόληση, καταπολεμά την φτώχεια, ενισχύει την κοινωνική ένταξη και προάγει την ισότητα των φύλων, την απαγόρευση των διακρίσεων και τις ίσες ευκαιρίες, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στις προτεραιότητες της Ένωσης όσον αφορά την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής [...]»,
- του άρθρου 8, σύμφωνα με το οποίο: «Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή προωθούν την ισότητα των ευκαιριών για όλους, χωρίς διάκριση λόγω φύλου, [..] αναπηρίας, [..], ενσωματώνοντας εν προκειμένω την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων, όπως αναφέρεται στο άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013. Μέσω του ΕΚΤ, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή στηρίζουν επίσης ειδικές ενέργειες στο πλαίσιο όλων των επενδυτικών προτεραιοτήτων, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 και ειδικότερα στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) σημείο iii) του παρόντος κανονισμού. Οι εν λόγω ενέργειες έχουν ως στόχο την καταπολέμηση όλων των ειδών διακρίσεων καθώς και τη βελτίωση της προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία, με σκοπό την βελτίωση της ένταξης στην απασχόληση, την εκπαίδευση και την κατάρτιση, και, μέσω αυτής, τη βελτίωση της κοινωνικής ένταξης [...]».
γ) τα παρακάτω ON/OFF κριτήρια επιλογής πράξεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» που οι συγκεκριμένες Πράξεις (Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων) εντάσσονται (Άξονας 3, Θεματικός Στόχος 8, Επενδυτική Προτεραιότητα 8ii):
-Β3 «Προαγωγή της ισότητας των μεταξύ ανδρών και γυναικών και της μη διάκρισης», στο οποίο αναφέρεται το εξής: «Εξετάζεται εάν η προτεινόμενη πράξη προασπίζει την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και αποτρέπει κάθε διάκριση λόγω φύλου, φυλής, εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας, πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας, γενετήσιου προσανατολισμού».
-Β4 «Εξασφάλιση της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία», στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται το εξής: «Εξετάζεται πώς η πράξη διασφαλίζει την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο».
Πρέπει να επισημανθεί ότι η υλοποίηση στοχευμένης δράσης για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας αποκλειστικά και μόνο για τους νέους με αναπηρία δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για τον αποκλεισμό τους από τα συγκεκριμένα Προγράμματα, εφόσον, βάσει όλων των προαναφερθέντων, είναι υποχρεωτική η οριζόντια ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας στο σύνολο των Πράξεων του ΕΣΠΑ 2014- 2020. Στοχευμένη δράση αντίστοιχου τύπου που να απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε νέους με αναπηρία ούτως ή άλλως πρέπει να υλοποιηθεί, και μάλιστα άμεσα, επειδή οι νέοι με αναπηρία αντιμετωπίζουν αυξημένα εμπόδια στην προσπάθειά τους να ενταχθούν στον εργασιακό στίβο σε σχέση με τους υπόλοιπους νέους.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα και με την εθνική νομοθεσία μας και δη:
-με τα άρθρα 7 και 8 του ν.3304/2005 (Αρ. ΦΕΚ 16 Α΄/27.01.2005), απαγορεύεται οποιαδήποτε «άμεση» ή «έμμεση» διάκριση σε βάρος των ατόμων με αναπηρία κατά την απόκτηση πρακτικής επαγγελματικής εμπειρίας.
-με το άρθρο 27 «Εργασία και Απασχόληση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, την οποία η χώρα μας μαζί με το προαιρετικό πρωτόκολλό της επικύρωσε με τον ν.4074/2012 (ΦΕΚ 88 Α΄/11.04.2012) και ως εκ τούτου οφείλει να εφαρμόσει: «1. [...] Τα Συμβαλλόμενα Κράτη προστατεύουν και διασφαλίζουν την άσκηση του δικαιώματος στην εργασία [...] λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα, και μέσω της νομοθεσίας, ώστε, μεταξύ άλλων [...] ι) Να προάγουν την απόκτηση, από τα άτομα με αναπηρίες, επαγγελματικής εμπειρίας στην ανοικτή αγορά εργασίας [...]». Αξίζει να συμπληρωθεί πως η εφαρμογή των διατάξεων της Σύμβασης στους τομείς που σχετίζονται με το πεδίο εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου επιβάλλεται και με τον Κανονισμό (ΕΕ) 1304/2013, δεδομένου ότι στο σημείο 19 αυτού αναφέρεται το εξής: «[...] Το ΕΚΤ θα πρέπει να στηρίζει την εκπλήρωση της υποχρέωσης της Ένωσης που προβλέπεται από τη σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία όσον αφορά, μεταξύ άλλων, την εκπαίδευση, την εργασία και απασχόληση και την προσβασιμότητα [..]».
Πέραν όμως των προαναφερθέντων απαιτήσεων, η ελληνική Πολιτεία όφειλε κατά την κατάρτιση των συγκεκριμένων Προσκλήσεων να λάβει υπόψη της ότι:
α) τα άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων των νέων με αναπηρία, αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες της χώρας που βιώνει διαχρονικά την ανεργία, τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, ακόμη περισσότερο όμως σήμερα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την χώρα. Ως εκ τούτου, θα έπρεπε να προωθείται η συμμετοχή τους σε κάθε μέτρο που στοχεύει στη διευκόλυνση της πρόσβασης στον κόσμο της εργασίας, είτε αυτό αφορά στον γενικό πληθυσμό είτε σε συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα.
β) το σύστημα ποσόστωσης (ν.2643/1998) έχει καταστεί πλήρως ανενεργό, εξαιτίας αφενός των μνημονιακών δεσμεύσεων για μείωση των προσλήψεων στον δημόσιο τομέα αφετέρου της οικονομικής κρίσης που έχει οδηγήσει στη μείωση των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα. Υπενθυμίζουμε ότι αφενός τα αποτελέσματα της τελευταίας προκήρυξης του ν.2643/1998 του Ιανουαρίου του 2015 για τον δημόσιο τομέα δεν έχουν ακόμη εκδοθεί, αφετέρου οι τελευταίες προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα πραγματοποιήθηκαν το έτος 2002.
γ) τα Προγράμματα Απόκτησης Εργασιακής Εμπειρίας θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται ως υποστηρικτικά εργαλεία του εθνικού συστήματος ποσόστωσης, και όχι ανταγωνιστικά, εφόσον αποτελούν δύο διαφορετικές φάσεις επίτευξης τους ίδιου στόχου: της ένταξης στον κόσμο της εργασίας.
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) ζητά εδώ και τώρα την τροποποίηση των σχετικών ΚΥΑ και Προσκλήσεων των «Προγραμμάτων Απόκτησης Εργασιακής Εμπειρίας» για ανέργους 18-24 και 25-29 ετών σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα και ΚΟΙΝΣΕΠ προκειμένου να ενταθεί οριζόντια η διάσταση της αναπηρίας (αρχή της μη διάκρισης λόγω αναπηρίας και κριτήριο της προσβασιμότητας), όπως άλλωστε οι Κανονισμοί των ΕΔΕΤ και η εθνική νομοθεσία επιβάλλουν. Η Ε.Σ.Α.μεΑ. με την πολύχρονη εμπειρία και τεχνογνωσία που διαθέτει δύναται να υποστηρίξει τις αρμόδιες Υπηρεσίες για την επίτευξη αυτού του σκοπού.
Ελπίζοντας ότι θα ανταποκριθείτε θετικά στο δίκαιο αίτημά μας.
Αναμένοντας απάντησή σας
Με εκτίμηση

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ

Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ