Αθήνα: 15/03/2012

ΠΡΟΣ:
κ. Ν. Σηφουνάκη,
Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής κ. Γ. Παπακωνσταντίνου
- κ. Ι. Μανιάτη, Υφυπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής
- κ. Ν. Αλεξόπουλο, Γενικό Γραμματέα Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής
- Φορείς - μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

""Δημόσια Διαβούλευση επί της ΚΥΑ ‘Έγκριση Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτού’: Η πρόταση της Ε.Σ.Α.μεΑ." "

Κύριε Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) - που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, πιστοποιημένο φορέα παροχής Προγραμμάτων «Δια Βίου Μάθησης» και κάτοχο διαχειριστικής επάρκειας Β΄ και Γ΄ τύπου για την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων πράξεων στο πλαίσιο εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007 - 2013 - με αφορμή τη διαβούλευση επί της ΚΥΑ που αφορά στην «Έγκριση Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτού», στην οποία συμμετείχε αναρτώντας στις 15.03.2012 στο διαδικτυακό τόπο ανοιχτής διακυβέρνησης (www.opengov.gr) τις παρατηρήσεις της επί του τελικού σχεδίου αυτής, επιθυμεί με την παρούσα επιστολή της να καταθέσει και εγγράφως τις προτάσεις της.

Με ιδιαίτερη έκπληξη, μετά τη μακροχρόνια συνεργασία μας με τα Υπουργεία Υ.Π.Ε.Κ.Α. και ΥΠ.ΠΟ.Τ. για θέματα που αφορούν στα άτομα με αναπηρία και στις νέες σχετικές με αυτά ευρωπαϊκές και διεθνείς πολιτικές, διαπιστώσαμε ότι η προς διαβούλευση Απόφαση καμία αναφορά δεν περιέχει σε αυτά. Όταν μάλιστα: 

• η νέα Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ, την οποία υπέγραψε και επικύρωσε η Ε.Ε. καθιστώντας τη έτσι μέρος του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου, η δε χώρα μας υπέγραψε και αναμένεται η επικύρωσή της, επιβάλλει στο άρθρο 30, σημείο 5 ότι: «…προκειμένου να διευκολύνουν τα ΑμεΑ να συμμετέχουν επί ίσοις όροις σε ψυχαγωγικές, και αθλητικές δραστηριότητες, τα Κράτη Μέρη θα λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για:…………………… (ε) να εξασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν πρόσβαση στην παροχή υπηρεσιών από εκείνους που σχετίζονται με τη διοργάνωση των ψυχαγωγικών, τουριστικών, και αθλητικών δραστηριοτήτων».
• ο προσβάσιμος τουρισμός ή επικρατέστερα «Τουρισμός για Όλους» δεν αποτελεί πρόσθετο είδος τουρισμού, δεν είναι εναλλακτικός, θεματικός, ειδικός τουρισμός, αλλά η γενική πλατφόρμα πάνω στην οποία πρέπει να βασιστούν όλα τα είδη τουρισμού (συμβατικά και εναλλακτικά ή θεματικά) και το ελληνικό τουριστικό προϊόν, στο πλαίσιο μιας αειφόρου κοινωνίας βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, μιας κοινωνίας με επίκεντρο τον άνθρωπο.
• ο Γενικός Κανονισμός των Ευρωπαϊκών Ταμείων που διέπει το ΕΣΠΑ, στον οποίο βασίζονται οι βασικές παρεμβάσεις για την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα βάσει της υπό διαβούλευση ΚΥΑ, επιβάλλει με το άρθρο 16 την προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία ως κριτήριο ON/OFF  επιλεξιμότητας πράξεων για χρηματοδότηση.
• μελέτη του  Γερμανικού Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών και Εργασίας (“Economic Impulses of Accessible Tourism for All” - Federal Ministry of Economic and Labour, 10119 Berlin - Public Relations section LP4 -ISSN 0342- 9288) που έγινε το 2002, με θέμα τις οικονομικές επιπτώσεις του «Τουρισμού για όλους» απέδειξε ότι:

• το 54% των ατόμων που έχουν καταγραφεί ως άτομα με αναπηρία στη Γερμανία (3.640.000 άτομα) ταξιδεύει για τουρισμό κάθε χρόνο, 

• κατά μέσο όρο κάθε ταξιδιώτης κάνει 1,3 ταξίδια διακοπών το χρόνο, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των μετακινήσεων στα 4.740.000, με μέση διάρκεια 13,9 ημέρες,

• τα άτομα με αναπηρία στη Γερμανία ξοδεύουν κατά τις διακοπές τους ετησίως 945€ ανά άτομο έναντι 818€ του μέσου γενικού πληθυσμού (και κατά πολύ μακράν των 697€ και 640€ που αναφέρονται στις εκτιμήσεις της σελ.5, σημείο10 της Απόφασης), τα οποία αρκούν για να συντηρήσουν στη Γερμανία 65.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης ετησίως (σχεδόν το 9% των αντίστοιχων θέσεων εργασίας στον τουριστικό τομέα της χώρας μας),

• τα άτομα με αναπηρία προτιμούν την περίοδο χαμηλής κίνησης (Μάϊο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο) σε αντίθεση με το γενικό πληθυσμό που προτιμά την περίοδο υψηλής κίνησης (Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο) δημιουργώντας έτσι προϋποθέσεις για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου,

• το 26% αυτών δηλώνουν πιστοί στον τουριστικό προορισμό που θα ικανοποιήσει τις προσδοκίες τους,

• το 48% δηλώνει ότι θα ταξίδευε συχνότερα αν υπήρχαν περισσότερες προσβάσιμες υποδομές, ενώ

• για το 71% περίπου των ατόμων με αναπηρία τη μεγαλύτερη σημασία στην επιλογή προορισμού έχει η οργάνωση του ταξιδιού (προετοιμασία, πληροφόρηση, κράτηση), ως πιο αξιόπιστη δε πηγή πληροφόρησης θεωρούν τους φίλους ή άλλα άτομα με αναπηρία λόγω ουσιαστικής έλλειψης αξιόπιστης πληροφόρησης και γνώσης των αναγκών τους από τους παρόχους τουριστικών υπηρεσιών.

Σήμερα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα ο αριθμός των ατόμων με αναπηρία ανέρχεται σε 80.000.000 άτομα (στοιχεία του European Disability Forum), τα οποία σε ποσοστό τουλάχιστον 50% ταξιδεύουν και συνοδεύονται από 1,56 άτομο κατά μέσο όρο (στοιχεία του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομίας και  Εργασίας της Γερμανίας), ανεβάζοντας τον αριθμό σε περίπου 103.000.000 άτομα. Εάν δε, σε αυτά συνυπολογισθεί και ο αριθμός των ηλικιωμένων ατόμων άνω των 65 ετών, που πλέον έχουν τελείως διαφορετικές συνήθειες και τουριστική συμπεριφορά από τις προηγούμενες γενεές συνομηλίκων τους και ο οποίος αναμένεται σχεδόν να διπλασιαστεί μέχρι το 2050, ανεβάζοντας το αντίστοιχο ποσοστό από 20% σε 40% του πληθυσμού, αλλά και των οικογενειών με παιδιά σε καρότσι, οι οποίες οικογένειες τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να ταξιδεύουν ολοένα και συχνότερα (δύο κατηγορίες με παρόμοιες ανάγκες πρόσβασης με τα άτομα με αναπηρίες), ο τελικός αριθμός υπερδιπλασιάζεται και γίνεται ιδιαίτερα ελκυστικός στην βιομηχανία του τουρισμού.

• στο ΥΠΠΟΤ έχει ήδη συσταθεί Ομάδα Εργασίας (βλ. Απόφαση Γ.Γ.Τουρισμού με αρ. πρωτ. 12366/ 19.09.2011) για την προώθηση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στο εθνικό τουριστικό προϊόν και συνεπώς του «Τουρισμού για Όλους», ως μια σημαντική παράμετρο ανάπτυξης του εθνικού τουριστικού προϊόντος.

Σε συνέχεια λοιπόν των παραπάνω θεωρούμε απολύτως αναγκαία την προσθήκη στην υπό διαβούλευση Απόφαση των παρακάτω (βλ. προσθήκες με έντονους χαρακτήρες):
1. Το Άρθρο 2 - ΣΤΟΧΟΙ  να διαμορφωθεί ως εξής:
«Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό στοχεύει στη διαμόρφωση συνθηκών για:

• Τη μετάβαση από ένα μαζικό, αδιαφοροποίητο, μονοθεματικό τουρισμό και χαμηλής οικονομικής απόδοσης τουρισμό σε έναν ποιοτικό, διαφοροποιημένο και πολυθεματικό Τουρισμό για Όλους, οικονομικά αποδοτικότερο, με μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής και διασποράς μέσα στο χρόνο, που απευθύνεται σε κοινό με υψηλότερες απαιτήσεις, που δεν αρκείται στο καθιερωμένο τουριστικό πρότυπο «ήλιος -θάλασσα», με παράλληλη αξιοποίηση των τουριστικών πόρων, φυσικών και ανθρωπογενών.
• ……………..
• Την εξασφάλιση των απαιτούμενων τεχνικών και κοινωνικών υποδομών όλων των διαβαθμίσεων, που απαιτούνται για την επιτυχή λειτουργία της τουριστικής δραστηριότητας με στόχο την χωρίς διακρίσεις εξυπηρέτηση των επισκεπτών.

2. Το Άρθρο 3 - ΟΡΙΣΜΟΙ  να διαμορφωθεί ως εξής:
1. Μια περιοχή διαθέτει "αναγνωρίσιμη τουριστική ταυτότητα" όταν:
……………….
10. ως «Τουρισμός για Όλους» νοείται ο τουρισμός που επιτρέπει σε κάθε ένα –ασχέτως αναπηρίας- να μπορεί να ταξιδέψει προς μία χώρα, στο εσωτερικό της και σε οποιαδήποτε τοποθεσία, αξιοθέατο ή εκδήλωση που θα ήθελε να επισκεφθεί. Δεν αποτελεί πρόσθετο είδος τουρισμού, δεν είναι εναλλακτικός, θεματικός, ειδικός τουρισμός αλλά η γενική πλατφόρμα πάνω στην οποία θα βασίζονται όλα τα είδη τουρισμού (συμβατικά και εναλλακτικά ή θεματικά) στο πλαίσιο μιας αειφόρου κοινωνίας βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης με επίκεντρο τον άνθρωπο. Όπου στη συνέχεια χρησιμοποιείται ο όρος «τουρισμός» και τα παράγωγα αυτού (τουριστικός, ειδικός τουρισμός, θεματικός τουρισμός, τουρισμός υπαίθρου, κ.λπ.) θα νοείται «τουρισμός για όλους» και αντίστοιχα (τουριστικός για όλους, ειδικός τουρισμός για όλους, θεματικός τουρισμός για όλους, τουρισμός υπαίθρου για όλου,  κ.λπ.).
3. Το Άρθρο 7 - ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ να διαμορφωθεί ως εξής:
(Α) ……………..
(Η) Προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα
Όλες οι ειδικές και τεχνικές υποδομές που σχετίζονται με τον τουριστικό τομέα θα διασφαλίζουν την προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα σύμφωνα με τις Οδηγίες Σχεδιασμού του Υ.Π.Ε.Κ.Α. “Σχεδιάζοντας για Όλους”, καθώς και το ISO 21542-2011 “Building construction - Accessibility and usability of the built environment” ή/και τον "ADA- Standards for accessible design" σε τομείς που δεν καλύπτουν οι παραπάνω Οδηγίες Σχεδιασμού του Υ.Π.Ε.Κ.Α.

Κύριε Υπουργέ,
Με την πεποίθηση ότι οι παραπάνω προτάσεις μας θα συμπεριληφθούν στην υπό διαβούλευση Απόφαση με στόχο τη δημιουργία ενός πραγματικά πρωτοποριακού Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό της χώρας που θα προωθεί τόσο την οικονομική ανάπτυξη όσο και την κοινωνική συνοχή, όπως ήδη αναφέρεται από τον συντάκτη της υπό διαβούλευση Απόφασης στο παρακάτω σημείο της παραγράφου «Β. Εκτιμώντας ιδίως τα ακόλουθα :………….. 2. Η βιώσιμη ανάπτυξη, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι ένας μείζονος στρατηγικής σημασίας στόχος που πρέπει να κατευθύνει το σύνολο των πολιτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Περιλαμβάνει τρεις διαστάσεις: την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική ισότητα και συνοχή και την οικονομική ευημερία. Ο τουρισμός σχετίζεται με το σύνολο των εν λόγω διαστάσεων. Έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, απορροφά ένα μεγάλο μέρος της απασχόλησης και η εξέλιξή του επηρεάζει την κοινωνική συνοχή, ενώ αποτελεί βασική συνιστώσα της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας.» παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση.

Με εκτίμηση

           Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                              Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ                                                ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ