Αθήνα: 02/02/2012

ΠΡΟΣ:
κ. Ν. Σηφουνάκη, Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος,
Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής κ. Γ. Παπακωνσταντίνου
- κ. Ι. Μανιάτη, Υφυπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής
- κα. Μ. Καλτσά, Γενική Γραμματέα Χωροταξίας & Αστικού Περιβάλλοντος
- Φορείς - μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

""Δημόσια διαβούλευση επί σχεδίου Υ.Α. ‘Αριθμός ελέγχων ανά κατηγορία και είδος έργων και εργασιών δόμησης, διαδικασία ελέγχων Ελεγκτών Δόμησης’: Η απάντηση της Ε.Σ.Α.μεΑ." "

Κύριε Υφυπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum) - του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο - και επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, με το παρόν έγγραφό της σας αποστέλλει τις προτάσεις της ανά Άρθρο επί σχεδίου Υ.Α. «Αριθμός ελέγχων ανά κατηγορία και είδος έργων και εργασιών δόμησης, διαδικασία ελέγχων Ελεγκτών Δόμησης».

Οι προτάσεις που ακολουθούν υποβλήθηκαν και ηλεκτρονικά στον διαδικτυακό τόπο ανοιχτής διακυβέρνησης (www.opengov.gr ) στις 02.02.2012 και κύριος σκοπός αυτών είναι η διασφάλιση της ανεμπόδιστης πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στις κτηριακές εγκαταστάσεις και της τήρησης των από την ισχύουσα νομοθεσία προβλεπόμενων προς τούτο διατάξεων.
Το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία στη χώρα μας ανέρχεται στο 12-15% του συνολικού πληθυσμού, ενώ στοιχεία της ECMT*  αναφέρουν ότι τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών (ομάδα με ανάγκες παρόμοιες με τα άτομα με αναπηρία) μέχρι το 2050 θα ανέρχονται στο 30-40% των πολιτών, γεγονός που επιτείνει την ανάγκη διασφάλισης κατάλληλου αστικού περιβάλλοντος και υποδομών με στόχο την κατά το δυνατόν και επί μακρότερον αυτόνομη, ασφαλή και αξιοπρεπή διακίνηση και διαβίωσή τους.
Είναι γνωστό ότι ακόμη και σήμερα οι πολίτες με αναπηρία της χώρας μας εξακολουθούν να βιώνουν αξεπέραστα εμπόδια στις υποδομές και υπηρεσίες που συχνά τους οδηγούν στο περιθώριο και τον αποκλεισμό.
Είναι γνωστό ότι η άρση των πάσης φύσεως εμποδίων που οδηγούν τα άτομα με αναπηρία στον αποκλεισμό, και η διασφάλιση της ισότιμης συμμετοχής τους στα κοινωνικά δρώμενα, βασίζεται κυρίως στη διασφάλιση της προσβασιμότητας των υποδομών και υπηρεσιών (συμβατικών και ηλεκτρονικών), η οποία παράλληλα αποτελεί και μια σημαντική διάσταση άνεσης και ασφάλειας για όλους τους πολίτες, ιδιαίτερα τους πολίτες γηρασκουσών κοινωνιών όπως η ελληνική.
Η διεθνής κοινότητα οριοθετεί την προσβασιμότητα σε ιδιαίτερο άρθρο στη νέα Σύμβαση του ΟΗΕ (2007) για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία - την οποία υπέγραψε και η χώρα μας, η δε Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψε και επικύρωσε καθιστώντας τη έτσι μέρος του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου - το οποίο χαρακτηριστικά αναφέρει:
«Άρθρο 9 - Προσβασιμότητα
1. Προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις πτυχές της ζωής, τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών και συστημάτων πληροφορίας και επικοινωνιών και σε άλλες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές. Τα μέτρα αυτά, που θα συμπεριλαμβάνουν τον προσδιορισμό και την εξάλειψη των εμποδίων και κωλυμάτων προσβασιμότητας, θα ισχύουν, μεταξύ άλλων, για:
α. τα κτίρια, τους δρόμους, τις μεταφορές και λοιπές εσωτερικές και υπαίθριες εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων και των σχολείων, των κατοικιών, των ιατρικών εγκαταστάσεων και των εργασιακών χώρων,……
2. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν επίσης κατάλληλα μέτρα προκειμένου:
α. να αναπτύξουν, διαδώσουν και παρακολουθούν την εφαρμογή των ελάχιστων προτύπων και κατευθυντήριων οδηγιών για την προσβασιμότητα των εγκαταστάσεων και των υπηρεσιών που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό,
β. να διασφαλίζουν ότι οι ιδιωτικοί φορείς, οι οποίοι προσφέρουν  εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, λαμβάνουν υπόψη τους όλες τις μορφές της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρίες,
………
δ. να παρέχουν, στα κτίρια και τις λοιπές εγκαταστάσεις που είναι ανοικτές στο κοινό, σύστημα σήμανσης σε Μπράιγ και σε ευανάγνωστες και κατανοητές μορφές……».
Επίσης πέραν των υπαγορεύσεων της Διεθνούς Σύμβασης οι προτάσεις μας συνάδουν απόλυτα και με τις παρακάτω επιταγές:
(i) της παρ. 2 του άρθρου 4 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με το οποίο «Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.», 
(ii) της παρ. 6, του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας».
1. Άρθρο 1 «Αριθμός ελέγχων ανά κατηγορία και είδος έργων και εργασιών δόμησης»
Στο εδάφιο β) της παραγράφου 2.3. του Άρθρου 1 να αντικατασταθεί ο εσφαλμένος όρος «άτομα με ειδικές ανάγκες» από τον συνταγματικά ορθό όρο (βάσει της παρ. 6 του άρθρου 21) «άτομα με αναπηρία» και ως εκ τούτου το εν λόγω εδάφιο να διαμορφωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):
«…..β) Εργασίες δόμησης νέου κτιρίου ή προσθήκης κατ’ επέκταση σε υφιστάμενο κτίριο, ανεξάρτητα από την επιφάνειά του, με τις ακόλουθες χρήσεις:
Εκπαίδευσης, συνάθροισης κοινού (μουσεία, χώροι συναυλιών, αίθουσες δικαστηρίων, κλειστοί χώροι αθλητικών συγκεντρώσεων, κινηματογράφοι, θέατρα, κέντρα διασκέδασης, αίθουσες πολλαπλών χρήσεων), υγείας και κοινωνικής πρόνοιας (νοσοκομεία, κλινικές, αγροτικά ιατρεία, υγειονομικοί σταθμοί, κέντρα υγείας, ψυχιατρεία, ιδρύματα ατόμων με αναπηρία, ιδρύματα χρονίως πασχόντων), σωφρονισμού, εμπορίου (αυτοτελή κτίρια για εμπορικά κέντρα, αγορές και υπεραγορές)….».
2. Άρθρο 3 «Είδος ελέγχου ανά στάδιο και κατηγορία ελέγχου» 

• Η παράγραφος «Κατηγορίες Β΄ και Γ΄: αρχικός έλεγχος» του Άρθρου 3 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«Ο πρώτος έλεγχος διενεργείται μετά την ολοκλήρωση των ξυλοτύπων, του οπλισμού θεμελίωσης και των τοιχίων του υπογείου, αν υπάρχει και αφορά στην τήρηση της θέσης του κτιρίου ή της προσθήκης, των πλαγίων αποστάσεων, των διαστάσεών του, καθώς επίσης και στην τήρηση του ξυλοτύπου και του βάθους θεμελίωσης, σύμφωνα με τη σχετική άδεια δόμησης, και στην τήρηση της υποχρέωσης διασφάλισης πρόσβασης σε άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα, όπου αυτό επιβάλλεται από την ισχύουσα νομοθεσία». 
Συγκεκριμένα ελέγχονται:

1. Το περίγραμμα του κτιρίου και ιδίως η θέση του στο οικόπεδο και οι διαστάσεις του.
2. Οι πλάγιες αποστάσεις στις θέσεις που εμφανίζονται στα υποβαλλόμενα σχέδια.
3. Η στάθμη θεμελίωσης σε σχέση με τη στάθμη του φυσικού εδάφους.
4. Οι θέσεις και οι διαστάσεις των θεμελίων και των υποστυλωμάτων.
5. Οι θέσεις και οι διαστάσεις των τοιχίων του υπογείου, αν υπάρχει.
6. Η ποιότητα κατασκευής του φέροντα οργανισμού ως προς εμφανείς κακοτεχνίες (φωλιές, αποκάλυψη οπλισμών κλπ).
7. Η θέση και το εύρος του αντισεισμικού αρμού.
8. Η εφαρμογή και τοποθέτηση της θεμελιακής γείωσης.
9. Η διασφάλιση οριζόντιας και κατακόρυφης πρόσβασης σε άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα, όπου αυτό απαιτείται από την ισχύουσα νομοθεσία». 

• Στην παράγραφο «Κατηγορία Γ΄: ενδιάμεσος έλεγχος»  του Άρθρου 3 να συμπληρωθεί εδάφιο 13 ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«Ο δεύτερος έλεγχος διενεργείται αμέσως μετά την ολοκλήρωση του φέροντα οργανισμού και της τοιχοποιίας και αφορά στην τήρηση των εξωτερικών διαστάσεων, του ύψους, της θέσης του κτιρίου ή της προσθήκης, του είδους της τοιχοποιίας, της θερμομόνωσης…….
……..
1. Το τελικό διαμορφωμένο ύψος του κτιρίου (σημείο της τελικά διαμορφωμένης στάθμης του εδάφους έως το δάπεδο της τελικά διαμορφωμένης στάθμης του δώματος). …….
………..
13) Η διασφάλιση οριζόντιας και κατακόρυφης πρόσβασης σε άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα, όπου αυτό απαιτείται από την ισχύουσα νομοθεσία».

• Η παράγραφος «Κατηγορία Β΄ και Γ΄ και προσθήκες καθ’ ύψος της Κατηγορίας Α΄: τελικός έλεγχος» του Άρθρου 3 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): 

« ‘ο τρίτος έλεγχος διενεργείται μετά την ολοκλήρωση κτιρίου ή της προσθήκης και αφορά στην τήρηση των εξωτερικών διαστάσεων, των όψεων, του συνολικού ύψους, των διαστάσεις των ημιυπαίθριων χώρων αν υπάρχουν, τις τελικές στάθμες, τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και τις προβλεπόμενες εγκαταστάσεις, σύμφωνα με τη σχετική άδεια δόμησης’.
Αρχικά επιβεβαιώνονται τα εμφανή σημεία του αρχικού ή του ενδιάμεσου ελέγχου, αν υπάρχει, και ιδίως οι εξωτερικές διαστάσεις, το συνολικό ύψος, οι τελικές στάθμες, οι διαστάσεις των ημιυπαιθρίων χώρων και ακολούθως ελέγχονται:
Α. Για τις περιπτώσεις των κατηγοριών Β’, Γ’(α) και για τις προσθήκες καθ΄ ύψος της κατηγορίας Α’:
1. Οι όψεις και συγκεκριμένα:

• το είδος, η μορφή και η επικάλυψη της στέγης (εάν υπάρχει),
• η θέση και οι διαστάσεις των περγκολών, επενδύσεων, καμινάδων κλπ,
• η ύπαρξη αρχιτεκτονικών προεξοχών,
• η ύπαρξη σκιάστρων,
• η ύπαρξη φυτεμένων επιφανειών,
• η τήρηση εφαρμογής των ειδικών όρων και περιορισμών που επιβάλλονται σε ειδικές περιπτώσεις προστασίας, σύμφωνα με την έγκριση της οικείας Αρχιτεκτονικής Επιτροπής (διατηρητέα κτίρια, εντός παραδοσιακών οικισμών κλπ) και των ισχυουσών διατάξεων για την πρόσβαση και εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία και εμποδιζόμενων ατόμων.

2. Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και συγκεκριμένα:

• η τήρηση της φυτοκάλυψης του προκηπίου και του ακαλύπτου χώρου (π.χ. η ύπαρξη της υποχρεωτικής φυτοκάλυψης),
• η τήρηση των θέσεων στάθμευσης (υποχρεωτικών και προαιρετικών) και των απαραίτητων οδεύσεων,
• η ύπαρξη και η θέση ειδικών εγκαταστάσεων και βοηθητικών χώρων (κολυμβητικές δεξαμενές, φρεάτια κλπ).
• η διασφάλιση πρόσβασης και εξυπηρέτησης ατόμων με αναπηρία και εμποδιζόμενων ατόμων». 

Κύριε Υφυπουργέ,
Ελπίζουμε να ανταποκριθείτε θετικά στις προαναφερθείσες προτάσεις μας.

Με εκτίμηση

           Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                              Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ                                                ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ