Αθήνα: 25/09/2007

ΠΡΟΣ:
κ. Γ. Σουφλιά, Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Πρωθυπουργού
- κ. Σ. Καλογιάννη, Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Χωροταξίας
- κ. Θ.Ξανθόπουλο, Υφυπουργό Δημοσίων Έργων
- κ. Ευ. Μπαλτάς, Γενικό Γραμματέα ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
- κ. Δ. Κατσιγιάννης, Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Έργων
- Γενικό Γραμματέα Συγχρηματοδοτούμενων Δ.Ε.
- Φορείς – μέλη ΕΣΑμεΑ

---

Κατάθεση Υπομνήματος Προσβασιμότητα και Άτομα με Αναπηρία

Κύριε Υπουργέ,

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία θα ήθελε και πάλι να σας εκφράσει τα θερμά της συγχαρητήρια για την επανατοποθέτησή σας στη σημαντική θέση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων.

Θεωρώντας δεδομένη την ευαισθησία σας σε θέματα εξάλειψης των διακρίσεων μεταξύ των πολιτών, ελπίζουμε στη θετική ανταπόκρισή σας και στη συνέχιση της συνεργασίας μεταξύ μας με στόχο την διασφάλιση της προσβασιμότητας των του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος στα άτομα με αναπηρία ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ισότιμη συμμετοχή τους.

Θα εκτιμούσαμε ιδιαιτέρως αν είχαμε τη δυνατότητα να συναντηθούμε άμεσα μαζί σας προκειμένου να σας εκθέσουμε το σύνολο των θεμάτων που άπτονται του Υπουργείου σας και αφορούν στα άτομα με αναπηρία.

Συνημμένα σας αποστέλλουμε Υπόμνημα με θέμα «Προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον».

Με εκτίμηση
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ 
Γ.ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΡ. ΠΑΝΑΝΟΣ

 

ΥΠΟΜΝΗΜΑ
ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ
«Προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον»

Κύριε Υπουργέ,

Το εθνικό αναπηρικό κίνημα επανέρχεται με αυτό το Υπόμνημα, επιχειρώντας μια σύνοψη βασικών θεμάτων της αρμοδιότητάς σας, που σχετίζονται με την προώθηση της προσβασιμότητας και διεκδικεί την λήψη αποφασιστικών μέτρων, που θεωρεί απαραίτητα για την διασφάλισή της. Το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ως καθ’ ύλη αρμόδιο Υπουργείο για θέματα υποδομών και περιβάλλοντος, οφείλει να αναλάβει τολμηρές πρωτοβουλίες στον τομέα της προσβασιμότητας στα πλαίσια των σύγχρονων ευρωπαϊκών τάσεων.

Είναι γνωστό ότι το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία ανέρχεται στο 10% του συνολικού πληθυσμού, ενώ ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, που περιλαμβάνει τους ηλικιωμένους και τα άτομα με προσωρινά κινητικά προβλήματα και συνυπολογιζόμενο ανεβάζει το ποσοστό στο 40% του πληθυσμού, έχει τις ίδιες ανάγκες με τα άτομα με αναπηρία. Tα άτομα αυτά βιώνουν καθημερινά τον αποκλεισμό από βασικές δραστηριότητες της κοινωνίας λόγω έλλειψης των κατάλληλων υποδομών και υπηρεσιών.

Η συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα (άρθρο 21, παραγρ. 6 - Σύνταγμα της Ελλάδας -αναθεώρηση 2001) και κατά συνέπεια η διασφάλιση κατάλληλων υποδομών και υπηρεσιών υποχρέωση της Πολιτείας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα, αναγνωρίζοντας την ανθρώπινη διαφορετικότητα και το δικαίωμα όλων για ίσες ευκαιρίες συμμετοχής, προωθεί τη δημιουργία περιβαλλόντων προσβάσιμων και διαχρονικών, στοχεύοντας αφενός στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ασφάλειας στους χώρους εργασίας και αφετέρου στη διεύρυνση της αγοράς και τη δημιουργία μεγαλύτερων αναπτυξιακών ευκαιριών για τα κράτη. Προωθεί γι΄ αυτό νέες Οδηγίες και Κανονισμούς, με στόχο την ενσωμάτωση του κριτηρίου της προσβασιμότητας στις προμήθειες και τα έργα του δημόσιου τομέα και θέτει ως ρητή προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση δράσεων μέσω των Ταμείων την εξασφάλιση της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία.

Κύριε Υπουργέ,

Σε συνέχεια των παραπάνω θεωρούμε ότι απαιτείται η άμεση ενεργοποίηση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. για:

• επικαιροποίηση, συμπλήρωση και προσαρμογή τόσο των Οδηγιών Σχεδιασμού του Γραφείου Μελετών για άτομα με αναπηρία του ΥΠΕΧΩΔΕ, όσο και της εθνικής πολεοδομικής και γενικότερα τεχνικής νομοθεσίας στην κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία των πλέον σύγχρονων ευρωπαϊκών προτύπων και οδηγιών σχεδιασμού για προσβάσιμα και αειφόρα περιβάλλοντα είναι πλέον αδιαμφισβήτητη ανάγκη. Η δε εξειδίκευση των οδηγιών σχεδιασμού ανά κατηγορία χρήσεων κατά την ευρωπαϊκή πρακτική θα διευκολύνει την εφαρμογή των βασικών αρχών του «Σχεδιασμού για Όλους» από τους Φορείς και τις επιχειρήσεις.

• αξιοποίηση της Επιτροπής Προσβασιμότητας, με στόχο την εναρμόνιση του ισχύοντος εθνικού νομοθετικού πλαισίου με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό σε θέματα πρόσβασης ατόμων με αναπηρία, τον εντοπισμό των σημείων που απαιτούν άμεσες παρεμβάσεις, την εισήγηση μέτρων για την προώθηση της προσβασιμότητας και τη γνωμοδότηση σε θέματα εφαρμογής των ισχυουσών διατάξεων. Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) - ως ο επίσημος Κοινωνικός Εταίρος σε ζητήματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα στα άτομα με αναπηρία, με τη συμμετοχή της στην παραπάνω Επιτροπή, σας διαβεβαιώνει ότι με την τεχνογνωσία και εμπειρία που διαθέτει είναι σε θέση να υποστηρίξει ουσιαστικά αυτό το έργο.

• ένταξη του κριτηρίου της προσβασιμότητας στις βασικές απαιτήσεις των διακηρύξεων για την εκτέλεση έργων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, αλλά και προμηθειών αρμοδιότητας Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Ο νόμος προβλέπει ήδη την υποχρεωτική εφαρμογή της προσβασιμότητας σε όλα τα νέα κτίρια, αλλά η πράξη έχει αποδείξει ότι υπάρχει ανάγκη συμπληρωματικών δράσεων για να γίνει συνείδηση του τεχνικού κόσμου η ανανγκαιότητα της προσβασιμότητας!

• ένταξη του κριτηρίου της προσβασιμότητας στις απολύτως απαραίτητες προϋποθέσεις μίσθωσης κτιρίων, που στεγάζουν τις Υπηρεσίες που μνημονεύει ο Γ.Ο.Κ. στο άρθρο 28 του Ν.2831/2000 (υπηρεσίες του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., κοινωφελείς Οργανισμούς, ΟΤΑ πρώτης και δεύτερης βαθμίδας, καθώς και κτιρίων με χρήσεις συνάθροισης κοινού, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, γραφείων και εμπορίου και στους χώρους στάθμευσης των κτιρίων αυτών κλπ).

• διενέργεια αυστηρών ελέγχων για την διαπίστωση εφαρμογής των διατάξεων περί προσβασιμότητας και θέσπιση αυστηρών ποινών και προστίμων στους παραβάτες.

Η δημιουργία Σώματος Επιθεωρητών Προσβασιμότητας στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. είναι ένα σημαντικό βήμα για τη διασφάλιση των παραπάνω. Είναι πλέον γεγονός ότι πλήθος νεοσύστατων και επί της ουσίας αναρμόδιων τμημάτων και Υπηρεσιών άλλων Υπουργείων αυθαίρετα περιλαμβάνουν στο αντικείμενο τους τον έλεγχο της προσβασιμότητας, τον οποίο ουδέποτε ασκούν ή ασκούν εσφαλμένα, λόγω ακριβώς του ότι δεν διαθέτουν τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις αλλά και την αντίληψη των αναγκαίων προτεραιοτήτων. Το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. –αν και το μόνο αρμόδιο- απουσιάζει από την διαδικασία αυτή!

• καθιέρωση της μελέτης προσβασιμότητας, η οποία θα κατατίθεται μαζί με τις υπόλοιπες μελέτες που ορίζει η νομοθεσία για τη λήψη πολεοδομικής άδειας για την ανέγερση κτιρίων με χρήσεις που μνημονεύει ο Γ.Ο.Κ. στο άρθρο 28 του Ν.2831/2000. Είναι πλέον απόλυτα αναγκαίο να δραστηριοποιηθούν σχετικά οι πολεοδομικές Υπηρεσίες σε όλη τη χώρα, με στόχο κατ΄ αρχήν τα κτίρια που στεγάζουν τις Υπηρεσίες που μνημονεύει ο Γ.Ο.Κ. στο άρθρο 28 του Ν.2831/2000 να καταστούν προσβάσιμα μέσα σε χρονικό διάστημα το πολύ 3 χρόνων από σήμερα. ‘Ηδη η Επιτροπή Προσβασιμ’οτητας σας έχει υποβάλλει ολοκληρωμένη πρόταση σχετικά, η οποία είχε ενσωματωθεί στο σχέδιο νόμου για την έκδοση οικοδομικών αδειών. Με δεδομένη πλέον την έγκριση του ΕΣΠΑ από την Ευρωπαϊκή ‘Ενωση και την απαίτηση του Γενικού Κανονισμού για την ικανοποίηση των κριτηρίων της προσβασιμότητας και μη διάκρισης σε οποιαδήποτε δράση προς χρηματοδότηση, θεωρούμε ότι η καθιέρωση της μελέτης προσβασιμότητας πρέπει να αποτελέσει αυτοτελές νομοθετικό κείμενο που θα πρέπει να προωθηθεί άμεσα στη Βουλή για νομοθέτηση.

• τυποποίηση και ενιαία αντιμετώπιση του θέματος της ανεμπόδιστης κυκλοφορίας επί των πεζοδρομίων και κοινόχρηστων χώρων σε εθνικό επίπεδο. Η ισχύουσα τακτική που επιτρέπει σε κάθε Δήμο να κατασκευάζει κατά το δοκούν πεζοδρόμια και κοινόχρηστους χώρους, κάθε άλλο παρά διασφαλίζει την απρόσκοπτη διακίνηση των ατόμων με αναπηρία στον αστικό ιστό. Επιβάλλεται η θέσπιση από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. ενιαίων προδιαγραφών με υποχρεωτική εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο και η τυποποίηση των υλικών και του σχεδιασμού τουλάχιστον των στοιχείων που διασφαλίζουν την προσβασιμότητα (οδηγοί τυφλών, ράμπες, σήμανση, στοιχεία προστασίας των πεζών κλπ), ώστε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο εθνικό δίκτυο πεζοδρομίων, πλατειών και κοινοχρήστων χώρων προσβάσιμο σε όλους με αναγνωρίσιμα στοιχεία που θα διασφαλίζουν την άνεση και την ασφάλεια των χρηστών του.

• Θεσμοθέτηση του σχεδίου της απόφασης για την ασφάλεια των πεζών με αναπηρία επί των πεζοδρομίων κατά τη διάρκεια εκτέλεσης έργων επ’ αυτών, που έχει επεξεργαστεί και σας έχει ήδη υποβάλλει η Επιτροπή Προσβασιμότητας του Υπουργείου.

Κύριε Υπουργέ,

Βασιζόμενοι στην ήδη εκφρασμένη βούλησή σας για την προώθηση μέτρων που στοχεύουν στη βελτίωση της πρόσβασης όλων των πολιτών, με ή χωρίς αναπηρία, στις υποδομές και στο περιβάλλον ελπίζουμε στη θετική άμεση ανταπόκρισή σας στις προτάσεις μας. Η ΕΣΑμεΑ σας διαβεβαιώνει ότι θα στηρίξει όλες τις προσπάθειες του Υπουργείου σας στην κατεύθυνση της εξασφάλισης υποδομών και υπηρεσιών προσβάσιμων σε όλους τους πολίτες, που θα μπορούν να τους εξυπηρετήσουν σε όλες τις φάσεις της ζωής τους ανεξάρτητα από τη φυσική τους κατάσταση.

Με εκτίμηση

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ 
Γ.ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ

Ο Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΡ. ΠΑΝΑΝΟΣ