Αθήνα: 12/12/2014

ΠΡΟΣ:
Αν. Λοβέρδο, Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
-Γραφείο Πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά
-Γραφείο Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης κ. Ευ. Βενιζέλου
-Πρόεδρο και Μέλη Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων
-Υποεπιτροπή για τη μελέτη θεμάτων Αναπηρίας της Βουλής
-Υφυπουργό Παιδείας κ. Αλ. Δερμεντζόπουλο
-Γεν. Γραμματέα Υπουργείου Παιδείας κ. Αθ. Κυριαζή
-Προϊστάμενο Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής κ. Κ. Λολίτσα
-Πρόεδρο Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής
-ΟΛΜΕ
-ΔΟΕ
-ΠΕΣΕΑ
-ΠΟΣΕΕΠΕΑ
-Φορείς Μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

Προτάσεις Ε.Σ.Α.μεΑ. επί του νομοσχεδίου «Ειδική Εκπαίδευση»

Κύριε Υπουργέ,

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. με το παρόν έγγραφό της καταθέτει τις προτάσεις της επί του σχεδίου νόμου «Ειδική Εκπαίδευση» που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέσω της ιστοσελίδας www.opengov.gr 

Καταρχάς είναι φανερό ότι στο κείμενο του παρόντος νομοσχεδίου έχουν σημειωθεί σημαντικές αλλαγές προς θετική κατεύθυνση σε σχέση με το παρελθόν. Το παρόν κείμενο είναι πιο ολοκληρωμένο ως προς τα θέματα που αφορούν στην οργάνωση και λειτουργία της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τα άτομα με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, γι' αυτό και θεωρούμε ότι το παρόν νομοσχέδιο θα πρέπει να προωθηθεί άμεσα στη Βουλή των Ελλήνων.
Από τα αρνητικότερα σημεία του νομοσχεδίου που χρήζουν περαιτέρω επεξεργασίας είναι οι διατάξεις που αφορούν στην ένταξη των εκπαιδευτικών με αναπηρία στο χώρο της εκπαίδευσης. Όπως αναφέρουμε και στις παρατηρήσεις μας επί των σχετικών άρθρων η Ε.Σ.Α.μεΑ. διαπιστώνει ότι και με αυτό νομοσχέδιο η στελέχωση των μονάδων ειδικής εκπαίδευσης γίνεται με μετάθεση, διορισμό, απόσπαση ή αναπλήρωση όταν διαπιστώνονται κενά. Ο χώρος της ειδικής εκπαίδευσης και η ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ των μαθητών με αναπηρίες και των εκπαιδευτικών τους, απαιτεί την τοποθέτηση των εκπαιδευτικών στις σχολικές μονάδες εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρίες με μόνιμη σχέση εργασίας, ούτως ώστε να διασφαλίζει και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί ο πλήρης κατακερματισμός και το καθεστώς της ευέλικτης εργασίας των εκπαιδευτικών και των απασχολούμενων στην ειδική εκπαίδευση που οδηγούν στην υποβάθμιση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών.
Προτού περάσουμε στην κατάθεση των προτάσεων μας επί των άρθρων του παρόντος νομοσχεδίου κρίνουμε απαραίτητο να τονίσουμε ότι το σύστημα της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ειδικά στην παρούσα οικονομική περίοδο, έχει ανάγκη από την αύξηση των κονδυλίων που κατευθύνονται σε αυτό, και από τον προσδιορισμό μετρήσιμων στόχων για την ορθολογική απορρόφηση των πόρων. Η διάταξη π.χ του άρθρου 10 με την οποία καθορίζεται για πρώτη φορά η καταγραφή των μαθητών με αναπηρία αποτελεί θετικό γεγονός.
Επί του παρόντος νομοσχεδίου οι προτάσεις μας κατά άρθρο έχουν ως εξής:
Άρθρο 1: «Έννοιες –Σκοπός»
Ο τίτλος του ν/σ «Ειδική Εκπαίδευση» δεν αποτυπώνει το σύνολο των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών ούτε και τις ακριβείς ομάδες στόχους στις οποίες προσφέρονται οι ανωτέρω υπηρεσίες.
Η Ε.Σ.Α.μεΑ προτείνει ο τίτλος του ν/σ να διαμορφωθεί ως εξής: «Εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες». Επισημαίνουμε ότι ο προτεινόμενος τίτλος συνάδει με το άρθρο 24 «Εκπαίδευση» της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία όπως ρητά αναφέρεται στην παρ. 1 του υπό συζήτηση νομοσχεδίου.
Άρθρο 2: «Οργάνωση και στόχοι της Ε.Ε.»
Στην 4η παρ. το δεύτερο εδάφιο που αναφέρει ότι «Προγράμματα συστημικής παρέμβασης ...............παρέχονται κατά κύριο λόγο από τις ΣΜΕΕ και επικουρικά από τα ΚΕΔΔΥ». Θα πρέπει να αναφερθεί με ρητό τρόπο ότι τα ανωτέρω Προγράμματα συστημικής παρέμβασης δεν συνιστούν θεραπευτικές πράξεις αλλά παρέχονται με μοναδικό σκοπό να υποστηρίξουν τα άτομα με αναπηρία στην μαθησιακή και εκπαιδευτική διαδικασία.
Βάσει των ανωτέρω προτείνουμε το εδάφιο να τροποποιηθεί ως εξής: Προγράμματα συστημικής παρέμβασης όπως εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, φυσιοθεραπεία και κάθε άλλη υπηρεσία που στηρίζει την ισότιμη μεταχείριση των μαθητών αξιολόγηση και παιδαγωγική και ψυχολογική υποστήριξη, εφόσον παρέχονται από τις ΣΜΕΕ και από τα ΚΕΔΔΥ παρέχονται με μόνο σκοπό να υποστηρίξουν τους μαθητές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην μαθησιακή και εκπαιδευτική διαδικασία και σε καμία περίπτωση δεν συνιστούν θεραπευτικές πράξεις.
Άρθρο 4: «Διαγνωστικοί, αξιολογικοί και υποστηρικτικοί φορείς»

Στο τέλος της περ ε. της παρ. 4 του άρθρου 4, η οποία διαπιστώνουμε ότι έχει βελτιστοποιηθεί σε σχέση με το προηγούμενο προσχέδιο για την Ειδική Εκπαίδευση, προτείνουμε να προστεθεί το ακόλουθο εδάφιο: «Με υπουργική απόφαση που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα της κυβερνήσεως, κατόπιν εισήγησης του ΙΕΠ θα καθοριστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες θα διενεργούνται οι προφορικές εξετάσεις».

Στην παρ. 4 «Αρμοδιότητες των ΚΕΔΔΥ» του άρθρου 4 δεν προβλέπεται στις αρμοδιότητες των ΚΕΔΔΥ η στελέχωση των σχολικών μονάδων με νοσηλευτικό προσωπικό, παρόλο που αφορά και μαθητές με μη ιάσιμα χρόνια νοσήματα.

Προτείνουμε να προστεθεί παράγραφος που να αναφέρει ότι τα ΚΕΔΥΥ γνωμοδοτούν εισηγούνται τη παροχή υπηρεσιών σχολικού νοσηλευτή σε μαθητές με αναπηρία και μη ιάσιμα χρόνια νοσήματα εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο με βάση γνωμάτευση θεράποντος ιατρού.

Άρθρο 6: «Φοίτηση»
Παρ. 1 περ. β: Στις δύο πρώτες σειρές αναφέρεται ότι «Στα τμήματα που φοιτούν μαθητές με διαγνωσμένη από αρμόδιο φορέα (ΚΕΔΥ, Υγειονομική Επιτροπή ή Δημόσιο Νοσοκομείο) αναπηρία .......».
Επισημαίνουμε ότι αρμόδιος φορέας για τη διαδικασία πιστοποίησης και αξιολόγησης της αναπηρίας είναι τα ΚΕΠΑ οπότε εσφαλμένα αναφέρονται εντός της παρένθεσης τα ΚΕΔΥ Υγειονομικές Επιτροπές ή Δημόσιο Νοσοκομείο. Επίσης η ανωτέρω διάταξη έρχεται σε αντίθεση με την παρ. 2 του άρθρου 5 του παρόντος νομοσχεδίου.
Παρ. 2 περ α. : Η διάταξη με την οποία καθορίζεται κατ' εξαίρεση χορήγηση παράλληλης στήριξης για το νηπιαγωγείο την Α ή Επίσης Γ΄ Δ ΄και Ε΄ τάξη του Δημοτικού εφόσον το ΚΕΔΥ έχει απολύτως γνωματεύσει κάτι τέτοιο κρίνεται θετική. Η Ε.Σ.ΑμεΑ. προτείνει να συμπληρωθεί και η ΣΤ τάξη στο σχετικό εδάφιο.

Παρ. 2 περ. ια: Με αυτή την διάταξη προβλέπεται χορήγηση παράλληλη στήριξης στη μεταγυμνασιακή εκπαίδευση σε μαθητές τυφλούς κωφούς και μαθητές με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας. Προτείνουμε να χορηγηθεί παράλληλη στήριξη στη μεταγυμνασιακή εκπαίδευση στους μαθητές ΔΑΦ που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού και όχι μόνο μόνο στα άτομα με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας.

Επίσης, προτείνουμε να προβλεφθούν με διάταξη αναλυτικά προγράμματα για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία, εφόσον υιοθετείται από το νομοθέτη η φιλοσοφία της ένταξης.

Άρθρο 9: Σχολικές Μονάδες
Σχετικά με τις παρ. 7 και 8 της παρ. 2 «Θέματα Λειτουργίας» του άρθρου 9 επαναλαμβάνουμε τη ρητή αντίθεσή μας στην διεύρυνση των κατηγοριών αναπηρίας που μπορούν να εγγραφούν σε ΕΕΕΕΚ εξειδικευμένα σε κατηγορίες αναπηρίας όπως η τύφλωση ή κώφωση. Τέτοιου είδους ρυθμίσεις έρχονται σε αντίθεση με τις πρακτικές που υιοθετούνται σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η διάταξη αυτή στηρίζεται σε ποσοτικά δεδομένα παραγνωρίζοντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Άρθρο 18: Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει να προστεθεί παράγραφος με την οποία θα προβλέπεται η στελέχωση των γενικών και ειδικών σχολείων προσχολικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με σχολικούς νοσηλευτές, όταν στις σχολικές μονάδες φοιτούν μαθητές με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, οι οποίοι λόγω της αναπηρίας /πάθησής τους και μετά από εμπεριστατωμένη και αιτιολογημένη γνωμάτευση του θεράποντος ιατρού χρήζουν την υποστήριξη σχολικού νοσηλευτή κατά τη διάρκεια και του σχολικού ωραρίου.

Ενημερωτικά σας αναφέρουμε ότι ιδιαίτερα προβλήματα παρουσιάζονται στη φοίτηση των μαθητών που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενο, ειδικά κατά την παιδική ηλικία και στα πρώτα χρόνια εμφάνισης της πάθησης τους. Η παρακολούθηση του μαθητή με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη ή και άλλων χρόνιων παθήσεων, ειδικά στα χρόνια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και η αντιμετώπιση προβλημάτων που απορρέουν από την φαρμακευτική ή θεραπευτική τους αγωγή (π.χ. υπογλυκαιμικών κρίσεων) απαιτεί την παρουσία σχολικού νοσηλευτή.

Άρθρο 22: Αναπληρωτές Εκπαιδευτικοί Ειδικής Εκπαίδευσης

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. διαπιστώνει ότι και με αυτό νομοσχέδιο η στελέχωση των μονάδων ειδικής εκπαίδευσης γίνεται με μετάθεση, διορισμό, απόσπαση ή αναπλήρωση όταν διαπιστώνονται κενά. Ο χώρος της ειδικής εκπαίδευσης και η ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ των μαθητών με αναπηρίες και των εκπαιδευτικών τους, απαιτεί την τοποθέτηση των εκπαιδευτικών στις σχολικές μονάδες εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρίες με μόνιμη σχέση εργασίας, ούτως ώστε να διασφαλίζει και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί ο πλήρης κατακερματισμός και το καθεστώς της ευέλικτης εργασίας των εκπαιδευτικών και των απασχολούμενων στην ειδική εκπαίδευση που οδηγούν στην υποβάθμιση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών.
Ως προς τα κοινωνικά κριτήρια και τις προσλήψεις των εκπαιδευτικών με αναπηρία καταθέτουμε τις ακόλουθες προτάσεις:

Πρόταση 1η : Ζητούμε στην περ. 3β το ποσοστό της κατά προτεραιότητας πρόσληψης των εκπαιδευτικών με αναπηρία να προσδιοριστεί στο 20% όπως προβλέπονταν στον Πίνακα Α του ν. 3699/2008, ο οποίος καταργήθηκε.

Πρόταση 2η: Ζητούμε οι περ. γ και γβ να καταργηθούν διότι κατ' αυτό τον τρόπο δημιουργούνται εκπαιδευτικοί με αναπηρία δύο ταχυτήτων.

Πρόταση 3η: Τα κοινωνικά κριτήρια που τίθενται για την πρόσληψη εκπαιδευτικών με αναπηρία ζητούμε να διαμορφωθούν βάσει της φιλοσοφίας που διέπει τον βασικό νόμο 2643/98 για την προστασία της απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία. Υπό αυτό το πρίσμα ζητούμε να συμπεριληφθούν στις διατάξεις περί κοινωνικών κριτηρίων και οι εκπαιδευτικοί με ποσοστό αναπηρίας 50% - 66,9% και να αυξηθεί η μοριοδότηση.
Πρόταση 4η: Προτείνουμε να απαλειφθεί η φράση «η αναπηρία δεν οφείλεται σε παθήσεις ψυχικών διαταραχών και είναι ικανοί για εκπαιδευτικό έργο», δεδομένου ότι αντίκειται σε Διεθνείς Συμβάσεις και Ευρωπαϊκές Διακηρύξεις για τα δικαιώματα των ατόμων με ψυχική αναπηρία και εν γένει με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Βάσει των ανωτέρω προτείνουμε τα κοινωνικά κριτήρια να διαμορφωθούν ως εξής:
-Οι εκπαιδευτικοί όλων των κλάδων Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50% και μέχρι 66,9% ύστερα από σχετική πιστοποίηση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής που είναι σε ισχύ, υπό την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία τους παρέχει οι εύλογες προσαρμογές σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία , υπό την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία τους παρέχει τις εύλογες προσαρμογές, τρεις (3) μονάδες.
-Οι εκπαιδευτικοί όλων των κλάδων Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% και μέχρι 79,9%, ύστερα από σχετική πιστοποίηση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής που είναι σε ισχύ, υπό την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία τους παρέχει τις εύλογες προσαρμογές σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία , πέντε (5) μονάδες.
-Η αναπηρία σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80% και άνω, ύστερα από σχετική πιστοποίηση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής που είναι σε ισχύ, υπό την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία τους παρέχει τις εύλογες προσαρμογές που ορίζει η κείμενη νομοθεσία, οχτώ (8) μονάδες.
-Η αναπηρία τουλάχιστον 67% και άνω, τέκνου ύστερα από πιστοποίηση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής εφόσον είναι σε ισχύ ως εξής: τέσσερις (4) μονάδες για το πρώτο, έξι (6) μονάδες για το δεύτερο και οχτώ (8) μονάδες για το τρίτο.
Πρόταση 5η: Θεωρούμε απαράδεκτη τη διάταξη μέσω της οποίας αποκλείονται οι εκπαιδευτικοί με αναπηρία από την παράλληλη στήριξη και ζητούμε την άμεση κατάργησή του σχετικού εδαφίου.
Πρόταση 6η: Δεν κατανοούμε γιατί στο εδάφιο μετά την περ. γ όπου αναφέρεται ότι «Βεβαιώσεις πιστοποίησης ........................λήγει η ισχύς τους» τίθεται ως προϋπόθεση για να γίνει δεκτό πιστοποιητικό αναπηρίας από αρμόδια αρχή προ ΚΕΠΑ, να έχει καταθέσει ο ενδιαφερόμενος αίτηση για πιστοποίηση της αναπηρίας του στο ΚΕΠΑ. Ζητούμε η φράση «εφόσον έχει υποβληθεί αίτηση στα ΚΕΠΑ» να απαλειφθεί.
Άρθρο 25 «Διορισμοί ΕΒΠ και Υπηρεσιακές Μεταβολές»
Πρόταση 1η: Ζητούμε τα κοινωνικά κριτήρια όπως προτείνονται στο άρθρο 22 του παρόντος εγγράφου να ισχύσουν και για τους διορισμούς του Ε.Β.Π.
Πρόταση 2η : Για τα άτομα με αναπηρία που έχουν τα τυπικά προσόντα για το διορισμό τους σε θέσεις Ε.Β.Π. να ισχύσει η κατά προτεραιότητα πρόσληψή τους, όπως προβλέπεται και στο άρθρο 22 περ. 3β. , στο ποσοστό που προτείνεται από την Ε.Σ.ΑμεΑ. στο παρόν έγγραφο.
Άρθρο 32: «Θέματα Γενικής Εκπαίδευσης»
Το άνοιγμα των προσλήψεων εκπαιδευτικών με αναπηρία στη Γενική Εκπαίδευση επί της αρχής του κρίνεται θετικά. Στην διάταξη του παρόντος νομοσχεδίου το κατά προτεραιότητα ποσοστό καθορίζεται στο 5%. Ζητούμε το ποσοστό αυτό να προσδιοριστεί στο 10% όπως είχε συμφωνηθεί σε συναντήσεις των εκπροσώπων της Ε.Σ.ΑμεΑ με τη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας.
Επίσης και στην διάταξη του άρθρου 32 ζητούμε για λόγους αρχής να απαλειφθεί η φράση «η αναπηρία δεν οφείλεται σε παθήσεις ψυχικών διαταραχών και είναι ικανοί για εκπαιδευτικό έργο», δεδομένου ότι αντίκειται σε Διεθνείς Συμβάσεις και Ευρωπαϊκές Διακηρύξεις για τα δικαιώματα των ατόμων με ψυχική αναπηρία και εν γένει με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.

Με εκτίμηση

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ   Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Ι. ΒΑΡΔΑΚΑΣΤΑΝΗΣ     ΧΡ. ΝΑΣΤΑΣ