""Αίτημα της Ε.Σ.Α.μεΑ. για διεξαγωγή από τον Συνήγορο του Πολίτη κατεπείγουσας έρευνας αναφορικά με την εφαρμογή της θεσμικά κατοχυρωμένης υποχρεωτικότητας της Εκπαίδευσης των Ατόμων με αναπηρία, προκειμένου να σταματήσει επιτέλους ο αποκλεισμός που υφίστανται τα Ελληνόπουλα με αναπηρία από το Εκπαιδευτικό μας Σύστημα" "

Αξιότιμε κ. Συνήγορε,

Με το παρόν έγγραφό της η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της Ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας και ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θέλει να σας επιστήσει την προσοχή σε ένα ζήτημα που απασχολεί ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία της χώρας, αλλά και τις οικογένειές τους.

Όπως θα γνωρίζετε με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του Νόμου 3699/2008 «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες», το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων θέσπισε την υποχρεωτικότητα της Εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία. Εντούτοις, έχουν περάσει δέκα μήνες από την ψήφιση του εν λόγω Νόμου - o οποίος πρέπει να επισημάνουμε ότι είχε παρουσιαστεί ως ο «μεσσίας», ο καταλύτης που θα έδινε λύσεις στην διαρκώς καταρρέουσα εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία στη χώρα μας - και η θέση των μαθητών με αναπηρία στο Εκπαιδευτικό μας Σύστημα εξακολουθεί να παραμένει υποβαθμισμένη, περιθωριακή και λιμνάζουσα, επειδή το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και οι Υπηρεσίες του δεν έχουν πράξει απολύτως τίποτα όλο αυτό το χρονικό διάστημα για την εφαρμογή της προαναφερθείσας διάταξης. Αξίζει να αναφερθεί ότι η θέσπιση αυτής της διάταξης ήταν το αποτέλεσμα ενός πολυετούς αγώνα που διεξήγαγε το Αναπηρικό Κίνημα της χώρας.

Με την υπ. αριθ. πρωτ. 2137/13.07.2009 επιστολή μας προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, την οποία σας αποστέλλουμε συνημμένα, θέσαμε το εν λόγω ζήτημα και προσφάτως, καθώς επίσης και μια σειρά άλλων προβλημάτων που παρουσιάστηκαν κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς 2008 - 2009, όπως: την αδυναμία του κράτους να ανταποκριθεί στις ανάγκες μετακίνησης των μαθητών με αναπηρία, τις ελλείψεις στα ωρολόγια προγράμματα των Ειδικών Σχολείων και στο εκπαιδευτικό υλικό, τις καθυστερήσεις στους διορισμούς αναπληρωτών και ωρομίσθιων Εκπαιδευτικών στα Ειδικά Σχολεία κ.λπ., τα οποία επί της ουσίας καταστρατηγούν αυτήν καθ’ αυτήν τη θεσμικά κατοχυρωμένη υποχρεωτικότητα της Εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία.

Στην προσφερθείσα επιστολή μας προς τον Υπουργό θέσαμε επίσης ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς 2009 - 2010 και μια σειρά από εύλογα ερωτήματα, όπως: Τί ενέργειες έχουν μέχρι στιγμής γίνει από πλευράς Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων προκειμένου να πάρει σάρκα και οστά η θεσμικά κατοχυρωμένη υποχρεωτικότητα της Εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία; Πού είναι η κινητοποίηση των Υπηρεσιών του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων σε ολόκληρη τη χώρα και σε όλα τα επίπεδα για να αναζητήσει τα παιδιά με αναπηρία που βρίσκονται εκτός Εκπαιδευτικού Συστήματος; Υπάρχει ένα σχέδιο από πλευράς Υπουργείου που από την μια μεριά να διασφαλίζει τη διαρκή ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων Υπηρεσιών Εκπαίδευσης στους μαθητές με αναπηρία που βρίσκονται στα σχολεία και από την άλλη να φέρει τα παιδιά με αναπηρία που βρίσκονται εκτός Εκπαιδευτικού Συστήματος, εντός αυτού; Θα είναι τα σχολεία έτοιμα τον Σεπτέμβρη του 2009 να υποδεχτούν τους μαθητές με αναπηρία; Θα είναι οι εκπαιδευτικοί στις θέσεις τους; Θα βρουν οι μαθητές με αναπηρία τα βιβλία πάνω στα θρανία τους; Θα υπάρχουν αναλυτικά προγράμματα σπουδών; Θα διατεθούν στους μαθητές με αναπηρία νέες τεχνολογίες; Θα έχουν καταρτιστεί οι Εκπαιδευτικοί στη χρήση τους; Θα έχει οργανωθεί η μετακίνηση των μαθητών με αναπηρία προς και από τα σχολεία;

Πρέπει επίσης να επισημάνουμε, ότι επανειλημμένως έχει υποστηριχτεί από τη Συνομοσπονδία ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί η πλήρης εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης λόγω αναπηρίας στον τομέα της απασχόλησης (Νόμος 3304/2005), εάν η εν λόγω αρχή δεν επεκταθεί σε όλους τους τομείς της ζωής των ατόμων με αναπηρία και δη σε τομείς όπως είναι η Εκπαίδευση, η Δια Βίου Μάθηση και η Κατάρτιση που συνδέονται άμεσα με την εργασία. Δεδομένου ότι ο τομέας της απασχόλησης αποτελεί «το κλειδί» για την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία και η Εκπαίδευση βασική προϋπόθεση για την ένταξη στην εργασία, η καταστρατήγηση του δικαιώματος των ατόμων με αναπηρία στην Εκπαίδευση αποτελεί τον βασικό παράγοντα του κοινωνικού αποκλεισμού τους και αντίκειται στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για «κοινωνική συνοχή» και «κοινωνική ένταξη των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού».

Επιπρόσθετα αυτός ο αποκλεισμός που βιώνουν τα άτομα με αναπηρία και κατ’ επέκταση και οι οικογένειές τους στον τομέα της Εκπαίδευσης ή διαφορετικά η καταστρατήγηση του δικαιώματός τους στην Εκπαίδευση, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με:

 το άρθρο 23 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού του ΟΗΕ, η οποία έχει κυρωθεί από τη χώρα μας μέσω του Νόμου 2101/1992 (Αρ. ΦΕΚ Α΄ 192/02.12.1992), στο οποίο αναφέρεται ότι, τα παιδιά με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να ζουν σε συνθήκες που εγγυώνται την αξιοπρέπειά τους και ευνοούν την αυτονομία τους. Να απολαμβάνουν ειδική φροντίδα και να συμμετέχουν ισότιμα στην εκπαίδευση και την κοινωνική ζωή.

 το άρθρο 24 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ - την οποία ήδη έχουν υπογράψει 139 χώρες, μεταξύ των οποίων και η δική μας - στο προοίμιο του οποίου αναφέρεται το εξής: «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση. Με σκοπό την άσκηση του δικαιώματος αυτού, χωρίς διακρίσεις και βάσει των ίσων ευκαιριών, τα Συμβαλλόμενα Κράτη, διασφαλίζουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα ένταξης, σε όλα τα επίπεδα ……».

 τις παραγράφους 3 και 4 του άρθρου 16 του αναθεωρημένου Συντάγματος της χώρας μας, σύμφωνα με τις οποίες:«(παρ.3) Τα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα. (παρ.4) Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Το Κράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους».

 την παράγραφο 6 του άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας μας, σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρία έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας».

Αξιότιμε κ. Συνήγορε,

Δεδομένου ότι ο Συνήγορος του Παιδιού «Ερευνά ….ενέργειες ή παραλείψεις της δημόσιας διοίκησης…που παραβιάζουν τα δικαιώματα του παιδιού» και «αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την παρακολούθηση και προώθηση της εφαρμογής των διεθνών συμβάσεων και της λοιπής εθνικής νομοθεσίας για τα δικαιώματα του παιδιού…. την ανταλλαγή απόψεων με εκπροσώπους φορέων και την εκπόνηση προτάσεων προς την Πολιτεία» και λαμβάνοντας υπόψη ότι στο εν λόγω ζήτημα παραβιάζονται τα ανθρώπινα και συνταγματικά δικαιώματα των παιδιών με αναπηρία, εντός και εκτός του Εκπαιδευτικού μας συστήματος - είτε λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν κατά τη φοίτησή τους, είτε λόγω του ότι δεν έχουν ενταχθεί καν στο εκπαιδευτικό μας σύστημα αντίστοιχα - ζητούμε από εσάς να διεξάγετε έρευνα αναφορικά με το φλέγον ζήτημα της θεσμικά κατοχυρωμένης υποχρεωτικότητας της Εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία και κατόπιν να υποβάλλεται σχετικό πόρισμα και προτάσεις στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και στην ελληνική Πολιτεία εν γένει.

Θα θέλαμε δε να δηλώσουμε ότι η Συνομοσπονδία επιθυμεί να υποστηρίξει με όλες τις δυνάμεις της τον Συνήγορο του Πολίτη και τις Υπηρεσίες του, προκειμένου η εν λόγω κατεπείγουσα έρευνα να διεξαχθεί και να τελεσφορήσει το συντομότερο δυνατόν.

Αξιότιμε κ. Συνήγορε,

Τα σχολεία πρέπει να ανοίξουν στις 11 Σεπτέμβρη 2009 την ίδια μέρα για όλους τους μαθητές και κανένα Ελληνόπουλο με αναπηρία δεν πρέπει να μείνει εκτός σχολείου.

Αναμένοντας απάντησή σας το συντομότερο δυνατό.

Σας ευχαριστούμε θερμά εκ των προτέρων.

Με εκτίμηση,

Ο Πρόεδρος
Ι. Βαρδακαστάνης

Ο Γεν. Γραμματέας
Αρ. Πανανός

Η επιστολή σε μορφή MS Word 97-2003 (116.5 KB)

Αρ. Πρωτ.: 2215/20.07.2009