Αθήνα: 02/08/2019

ΠΡΟΣ:
κ. Π. Θεοδωρικάκο, Υπουργό Εσωτερικών κ. Κ. Πιερρακάκη, Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Θ. Θεοχάρη, Υπουργό Τουρισμού

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- Γραφείο Πρωθυπουργού της χώρας κ. Κ. Μητσοτάκη
- Γραφείο Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό, κ. Χρήστου –Γεώργιου Σκέρτσου
- Γραφείο Υφυπουργού Εσωτερικών, κ. Θ. Λιβάνιου
- Γραφείο Υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Γρ. Ζαριφόπουλου
- Γραφείο Υφυπουργού Τουρισμού, κ. Εμ. Κόνσολα
- Οργανώσεις Μέλη Ε.Σ.Α.μεΑ.

---

Διαβούλευση επί του Σχεδίου Νόμου "Επείγουσες ρυθμίσεις των Υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας, Εργασίας, Πολιτισμού, Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τουρισμού και διατάξεις για την ψηφιακή πολιτική, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών”: η απάντηση της Ε.Σ.Α.μεΑ.

Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) -που αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας και ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο- με την παρούσα επιστολή σας υποβάλλει τις προτάσεις της επί του Σχεδίου Νόμου «Επείγουσες ρυθμίσεις των Υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τουρισμού και διατάξεις για την ψηφιακή πολιτική, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών». Οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στο παρόν έγγραφό μας υποβλήθηκαν και ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα www.opegov.gr στις 02.08.2019.

Στη βάση των παρακάτω επιταγών/απαιτήσεων:
α) της παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,
β) των παρ. 1 και 2 του Άρθρου 5Α του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με τις οποίες: «Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει.....» και «Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους....»,
γ) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, η οποία κυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή με τον ν.4074/2012,
δ) του Μέρους Δ΄ του ν.4488/2017, στο οποίο περιλαμβάνονται οι «Κατευθυντήριες -Οργανωτικές διατάξεις υλοποίησης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες»,
ε) των παρ. 7 και 8 του άρθρου 4 του ν.3979/2011, στις οποίες αναφέρεται ότι: «7. Οι φορείς του δημόσιου τομέα διαμορφώνουν την πληροφόρηση και επικοινωνία και εν γένει τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης κατά τρόπο, ώστε αυτές να είναι φιλικές προς τον χρήστη, να διασφαλίζουν και να ενισχύουν την ισότητα ως προς την πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες πρόσβασης ορισμένων ομάδων ή ατόμων και ιδίως των ατόμων με αναπηρία. 8. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων και υπηρεσιών πρέπει να γίνεται με γνώμονα τη διασφάλιση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρίες και τη δυνατότητα αξιοποίησης των σχετικών υπηρεσιών από αυτά»,
στ) του Πρώτου Μέρους του ν.4591/2019, με τον οποίο ενσωματώθηκε στην εθνική μας νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα,
ζ) της ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης», όπου στο Παράρτημα Ι (στην ενότητα 7 «Προσβασιμότητα», ΚΥ. 49 -Βλ. επίσης ΚΠ.27) ορίζεται ότι οι δημόσιοι διαδικτυακοί τόποι πρέπει να συμμορφώνονται με το πρότυπο «Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού» (WCAG) έκδοση 2.0, επίπεδο προσβασιμότητας τουλάχιστον «ΑΑ», το οποίο αποτελεί το de facto πρότυπο ηλεκτρονικής προσβασιμότητας,
η) του άρθρου 5 του ν. 4443/2016, στο οποίο αναφέρεται ότι: «Για την τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης έναντι ατόμων με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, ο εργοδότης υποχρεώνεται στη λήψη όλων των ενδεδειγμένων κατά περίπτωση μέτρων, προκειμένου τα άτομα αυτά να έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε θέση εργασίας, να ασκούν αυτή και να εξελίσσονται, καθώς και δυνατότητα συμμετοχής στην επαγγελματική κατάρτιση, εφόσον τα μέτρα αυτά δεν συνεπάγονται δυσανάλογη επιβάρυνση για τον εργοδότη».
θ) του άρθρου 7 του Κανονισμού (ΕΕ) 1303/2013 (Κανονιστικό Πλαίσιο Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020), σύμφωνα με το οποίο: «[...] Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν κάθε διάκριση εξαιτίας του φύλου, της φυλής ή της εθνοτικής καταγωγής, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, αναπηρίας, της ηλικίας ή του γενετήσιου προσανατολισμού κατά την εκπόνηση και υλοποίηση των προγραμμάτων. Ειδικότερα, η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρίες λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και της εφαρμογής των προγραμμάτων [..]»,
η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει ανά άρθρο τα εξής:
1. Το άρθρο 3 «Αρμοδιότητες οικονομικής επιτροπής δήμων και περιφερειών» να συμπληρωθεί ως εξής (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
-«1. Το άρθρο 72 του ν.3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 72 –"Αρμοδιότητες οικονομικής επιτροπής δήμων"
1. Η οικονομική επιτροπή είναι συλλογικό όργανο, αρμόδιο για τον έλεγχο και την παρακολούθηση της οικονομικής λειτουργίας του δήμου. Ειδικότερα, έχει τις ακόλουθες αποφασιστικές, ελεγκτικές και γνωμοδοτικές αρμοδιότητες:
α) [...]
κδ) συνεργάζεται με το Σημείο Αναφοράς της παρ. 3 του άρθρου 71 του ν.4488/2017, για τη συμβατότητα του επιχειρησιακού προγράμματος, των τομεακών προγραμμάτων δράσης, της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, των κανονιστικών αποφάσεων, των όρων, διακηρύξεων και των συμβάσεων έργων, μελετών και υπηρεσιών του Δήμου των παραγράφων ε, στ, ιβ, ιη, ιθ του παρόντος άρθρου με το άρθρο 63 του ν. 4488/2017 περί καθολικού σχεδιασμού διοικητικών προϊόντων, περιβαλλόντων και υπηρεσιών και μεριμνά για την αποκατάσταση της προσβασιμότητας των κτιριακών και ηλεκτρονικών υποδομών του Δήμου στα άτομα με αναπηρία σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. [...]».
Αιτιολόγηση: Η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις των άρθρων 61,62,63 και 71 (παρ.3) του ν.4488/2017.
-«Το άρθρο 176 του ν. 3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής :
«Άρθρο 176 –"Αρμοδιότητες οικονομικής επιτροπής περιφερειών"
1. Η οικονομική επιτροπή είναι συλλογικό όργανο και όργανο για τον έλεγχο και την παρακολούθηση της οικονομικής λειτουργίας της περιφέρειας. Ειδικότερα, έχει τις ακόλουθες αποφασιστικές, ελεγκτικές και γνωμοδοτικές αρμοδιότητες:
Α) [...]
κδ) έχει την ευθύνη, συνεργαζόμενη με το Σημείο Αναφοράς του άρθρου 71 του ν.4488/2017, για την συμβατότητα του επιχειρησιακού προγράμματος, των προγραμμάτων δράσης, της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, των κανονιστικών αποφάσεων, των όρων, διακηρύξεων και των συμβάσεων έργων, μελετών και υπηρεσιών της Περιφέρειας, των παραγράφων ε, στ, ιβ, ιη, ιθ του παρόντος άρθρου, με το άρθρο 63 του ν. 4488/2017 περί καθολικού σχεδιασμού διοικητικών προϊόντων, περιβαλλόντων και υπηρεσιών και μεριμνά για την αποκατάσταση της προσβασιμότητας των κτιριακών και ηλεκτρονικών υποδομών της Περιφέρειας στα άτομα με αναπηρία σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία».
Αιτιολόγηση: Η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις των άρθρων 61,62,63 και 71 (παρ.3) του ν.4488/2017.
Προσοχή: Δεν υπάρχει εδάφιο με αρίθμηση κγ), ενώ στην παρ. 2 περιλαμβάνεται σχετική αναφορά σε αυτό.
2. Στο άρθρο 5 «Ρυθμίσεις θεμάτων ΟΤΑ» να προστεθεί παρ. 20 ως ακολούθως:
«Στην παρ. 1 του άρθρου 100 του ν.3852/2010 προστίθεται εδάφιο στ) ως ακολούθως:
«στ. Οι ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού δύνανται να συνάπτουν προγραμματικές διμερείς συμβάσεις συνεργασίας, για την προστασία και τη στήριξη ατόμων με αναπηρία με τους εξής συνεργαζόμενους φορείς, υπό την προϋπόθεση ότι όλοι είναι πιστοποιημένοι φορείς κοινωνικής φροντίδας: α) με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), β) με εθνικές και περιφερειακές Ομοσπονδίες και Πανελλήνιες Οργανώσεις- μέλη της Ε.Σ.Α.μεΑ. καθώς και με τα πρωτοβάθμια μέλη αυτών, γ) με φορείς άλλων ευπαθών κοινωνικών ομάδων, εφόσον η έδρα ή το παράρτημα του συλλόγου ή του φορέα είναι εντός της χωρικής τους αρμοδιότητας. Οι συμβάσεις συνεργασίας αφορούν την εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών ή προμηθειών για τον σκοπό της προστασίας και της στήριξης ατόμων με αναπηρία και άλλων ευπαθών ομάδων του πληθυσμού και για την εξυπηρέτηση σκοπών σχετικά με τη λειτουργία των ανωτέρω οργανώσεων».
Αιτιολόγηση: Στο άρθρο 100 του ν.3852/2010 αναφέρονται μόνο τα κοινωφελή ιδρύματα και προφανώς από παράλειψη δεν συμπεριλαμβάνονται τα πιστοποιημένα Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα - Σωματεία Ατόμων με Αναπηρία ή Γονέων Ατόμων με Αναπηρία, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας υψηλής ποιότητας και με σχετικά χαμηλό κόστος. Με την προαναφερθείσα συμπλήρωση αντιμετωπίζεται αυτή η μεγάλη παράλειψη-αδικία, δίνοντας τη δυνατότητα στους ως άνω φορείς να υποβάλλουν προτάσεις στο πλαίσιο εφαρμογής του συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγραμμάτων.
3. Το άρθρο 9: «Έγκριση του επιχειρησιακού προγράμματος» να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
«Η συζήτηση και η ψήφιση του επιχειρησιακού προγράμματος των δήμων και των περιφερειών πραγματοποιείται σύμφωνα με το σχέδιο της εκτελεστικής επιτροπής και τις τυχόν εναλλακτικές προτάσεις επιχειρησιακού προγράμματος που κατατίθενται από τους επικεφαλής των παρατάξεων, τα οποία σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι απολύτως συμβατά με τις απαιτήσεις του άρθρου 63 του ν. 4488/2017 περί καθολικού σχεδιασμού διοικητικών προϊόντων, περιβαλλόντων και υπηρεσιών, άλλως δεν τίθενται σε ψήφιση. Οι τυχόν εναλλακτικές προτάσεις συνοδεύονται από εισήγηση των αρμοδίων υπηρεσιών. Κατά τη σύνταξη των προτάσεων από τις ενδιαφερόμενες παρατάξεις, οι αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου παρέχουν κάθε σχετικό στοιχείο. [...]»

4. Στο άρθρο 13 να προστεθεί παρ. 5 ως ακολούθως:
«5. Έως τις 31.12.2019 τίθεται προθεσμία στους παιδικούς, βρεφικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς να καταστούν προσβάσιμοι στα άτομα με αναπηρία, όπως το άρθρο 26 του ν.4067/2012-Νέος Οικοδομικός Κανονισμός επιβάλλει».
Αιτιολόγηση: Με την προαναφερθείσα προτεινόμενη διάταξη αντιμετωπίζεται ένα χρόνιο πρόβλημα που βιώνουν οι οικογένειες βρεφών και παιδιών με αναπηρία. Η υποχρέωση των ως άνω σταθμών να καταστούν προσβάσιμοι σε γονείς, βρέφη/παιδιά και εργαζόμενους με αναπηρία απορρέει από το άρθρο 26 του ΝΟΚ καθώς και από την παρ. 1 του άρθρου 61 του ν.4488/2017.
5. Στο τέλος του Μέρους Α' (Επείγουσες ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών) να προστεθεί το παρακάτω άρθρο:
«Άρθρο 17α
Για τον συντονισμό των Επιμέρους Σημείων Αναφοράς των Περιφερειών συστήνεται στην Ένωση Περιφερειών Υπηρεσία Ατόμων με Αναπηρία. Αντίστοιχα για τον συντονισμό των Επιμέρους Σημείων Αναφοράς των Δήμων, που υπάγονται σε αυτήν, συστήνεται σε κάθε Περιφερειακή Ένωση Δήμων (Π.Ε.Δ.) Υπηρεσία Ατόμων με Αναπηρία. Οι παραπάνω Υπηρεσίες παρακολουθούν και συντονίζουν τα Επιμέρους Σημεία Αναφοράς της αρμοδιότητάς τους, συγκεντρώνουν από αυτά και προωθούν στο Κεντρικό Σημείο Αναφοράς του άρθρου 70 του ν.4488/2017 προτάσεις και νομοθετικές ρυθμίσεις βέλτιστης εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες σε τοπικό επίπεδο, ετήσιες εκθέσεις προόδου και προωθούν δημόσιες διαβουλεύσεις για τα ως άνω θέματα στην περιοχή αρμοδιότητάς τους. Το Επιμέρους Σημείο Αναφοράς του Υπουργείου Εσωτερικών έχει και την ευθύνη του συντονισμού των Επιμέρους Σημείων Αναφοράς των Περιφερειών και των Δήμων».

Αιτιολόγηση: Με την προαναφερθείσα προτεινόμενη διάταξη επιχειρείται να επιτευχθεί καλλίτερος συντονισμός των Επιμέρους Σημείων Επαφής (παρ.3, άρθρου 71 του ν.4488/2017) στις Περιφέρειες και τους Δήμους της χώρας.
6. Το άρθρο 21: «Αυτοτελές τμήμα επικοινωνίας» να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
«To Αυτοτελές Τμήμα Επικοινωνίας είναι υπεύθυνο για: (α) την σύνταξη και εφαρμογή πλάνου επικοινωνίας για όλες τις πολιτικές και δράσεις της Γενικής Γραμματείας και τη διάχυση των θετικών συνεπειών τους στους πολίτες και την κοινωνία ευρύτερα με τρόπους προσβάσιμους σε όλους, (β)[...]».

Αιτιολόγηση: η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις των παρ. 7 και 8 του άρθρου 4 του ν.3979/2011 και των άρθρων 61,62,63 του ν.4488/2017.

7. Στο άρθρο 24 «Διεύθυνση Υλοποίησης Ψηφιακών Πολιτικών», οι παρ. 2, 4 και 5 να συμπληρωθούν/τροποποιηθούν ως ακολούθως (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
«2.Στο Τμήμα Παρακολούθησης Ψηφιακών Πολιτικών περιλαμβάνονται οι κάτωθι αρμοδιότητες: (α) η ενημέρωση από τους φορείς του δημοσίου τομέα για την πορεία σχεδιασμού και υλοποίησης των σχετικών δράσεων υλοποίησης της Ε.Ψ.Σ., όποτε αυτή ζητηθεί, (β) η καθοδήγηση για την ωρίμανση των εγκεκριμένων προς υλοποίηση έργων Τ.Π.Ε. και η επιβολή, σε επίπεδο απαιτήσεων και προδιαγραφών, των κανόνων και των πολιτικών διαλειτουργικότητας με τα υφιστάμενα συστήματα και η εφαρμογή προτύπων και διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων προσβασιμότητας, στις επιμέρους φάσεις του κύκλου ζωής τους, (γ) στην περίπτωση συγχρηματοδοτούμενων έργων και δράσεων Τ.Π.Ε., μετά την έγκρισή τους από τη Γ.Γ.Ψ.Α.Δ., [...]»

Αιτιολόγηση: Κρίνεται απαραίτητο να προβλέπεται ρητά ως αρμοδιότητα του Τμήματος Παρακολούθησης Ψηφιακών Πολιτικών η καθοδήγηση για την ωρίμανση των εγκεκριμένων προς υλοποίηση έργων Τ.Π.Ε. και η επιβολή, σε επίπεδο απαιτήσεων και προδιαγραφών, της εφαρμογής των εν ισχύ προτύπων προσβασιμότητας.

«4.Στο Τμήμα Ψηφιακής Οικονομίας και Ψηφιακών Δεξιοτήτων περιλαμβάνονται οι κάτωθι αρμοδιότητες: (α) ο σχεδιασμός και η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγράμματων Τ.Π.Ε. εντός της Γ.Γ.Ψ.Δ.Α.Δ. και εντός των φορέων στους οποίους εγκαθίστανται και λειτουργούν υποδομές, συστήματα και εφαρμογές Τ.Π.Ε., (β) η συνεργασία με το ΕΚΔΔΑ σε θέματα αρμοδιότητας της Γ.Γ.Ψ.Δ.Α.Δ. και η προς το ΕΚΔΔΑ και την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ). εισήγηση της οργάνωσης εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετικών με τις αρμοδιότητές τους [..]».

Αιτιολόγηση: Η προαναφερθείσα προτεινόμενη συμπλήρωση βασίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 11 του ν.4591/2019, σύμφωνα με την οποία «Οι οργανισμοί του δημόσιου τομέα μεριμνούν για την κατάρτιση και την επιμόρφωση του προσωπικού τους σε θέματα προσβασιμότητας των δικτυακών τόπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές. Η εκπόνηση, η διαχείριση και ο συντονισμός προγραμμάτων κατάρτισης και επιμόρφωσης του προηγούμενου εδαφίου διενεργούνται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.), σε συνεργασία με την Ε.Σ.Α.μεΑ., ύστερα από σχετικό αίτημα οργανισμού του δημόσιου τομέα. [...]».
«5.Στο Τμήμα Προσβασιμότητας Τμήμα Προσβασιμότητας και Ηλεκτρονικής Ένταξης περιλαμβάνονται οι κάτωθι αρμοδιότητες: (α) η παρακολούθηση της εφαρμογής πολιτικών ηλεκτρονικής προσβασιμότητας, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και η συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και όργανα ή υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων κρατών για την προώθηση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας, τόσο της υλικοτεχνικής υποδομής και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, όσο και του ηλεκτρονικού περιεχομένου (ενσωματωμένου ή/και προς μετάπτωση), καθώς και την συμβατότητα των Τ.Π.Ε. και των εφαρμογών τους με τις υποστηρικτικές τεχνολογίες που χρησιμοποιούν τα άτομα με αναπηρία καθώς και άλλες ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού, (β) η παρακολούθηση της εφαρμογής του άρθρου 9 του ν. 4074/2012 «Προσβασιμότητα» της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ (Α' 88) ως προς τις Τ.Π.Ε. και η ενημέρωση του σημείου αναφοράς για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης και του συντονιστικού μηχανισμού για τη διευκόλυνση των σχετικών με αυτήν δράσεων, (γ) η παρακολούθηση της εφαρμογής του ν. 4591/2019 «Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία: α) της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα και β) του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/2455 του Συμβουλίου της 5ης Δεκεμβρίου 2017» υποστηρίζοντας τις επιμέρους δομές του κράτους και παρέχοντας συμβουλευτική υποστήριξη στους οργανισμούς του δημόσιου τομέα, (δ) η ανάπτυξη μεθοδολογίας πιστοποίησης και μηχανισμού παρακολούθησης της εφαρμογής του τηρουμένου επιπέδου ηλεκτρονικής προσβασιμότητας των υπηρεσιών και εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και η πραγματοποίηση ελέγχων ως προς την εφαρμογή των τεχνικών προδιαγραφών ηλεκτρονικής προσβασιμότητας στα ψηφιακά έργα του Δημοσίου και η πιστοποίηση του τηρούμενου επιπέδου ηλεκτρονικής προσβασιμότητας των υπηρεσιών και εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης βάσει των προδιαγραφών που ορίζει ο ν. 4591/2019 καθώς και το Παράρτημα Ι Ενότητα 7 «Προσβασιμότητα», Κ.Υ. 49 και Κ.Π. 27 της υπουργικής απόφασης Φ.40.4/1/989 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης» (Β' 1301), (δ) η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της Ε.Ψ.Σ. ως προς την εφαρμογή της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών και καταναλωτών με αναπηρία ή άλλων ομάδων χρηστών υποστηρικτικών τεχνολογιών και η εισήγηση της λήψης των απαραίτητων μέτρων τα οποία προτείνει προς ένταξη στο Ε.Ψ.Σ. ενσωματώνοντας τα αποτελέσματα των ελέγχων, (ε) η συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.με.Α.) και άλλους αρμόδιους φορείς, προκειμένου να ενημερώνεται για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες και καταναλωτές με αναπηρία ή άλλες ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού χρηστών υποστηρικτικών τεχνολογιών από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Δημοσίου και τα προϊόντα και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του».
Αιτιολόγηση: (α) Ορθά προβλέπεται «προώθηση της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας» και στο «περιεχόμενο», όμως κρίνεται σημαντικό να προσδιορισθεί ότι αφορά σε ηλεκτρονικό περιεχόμενο, είτε είναι ενσωματωμένο στις εφαρμογές (π.χ. HTML περιεχόμενο), είτε περιλαμβάνεται σε αυτές με τη μορφή ηλεκτρονικών αρχείων/εγγράφων προς μετάπτωση (π.χ., σε μορφή προσβάσιμου PDF, Word κ.λπ.), (β) Η έννοια «ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού» είναι γενική και αόριστη, η οποία χρησιμοποιείται στο πλαίσιο κοινωνικών πολιτικών (και προσδιορίζεται αναλυτικά κατονομάζοντας τις εν λόγω ομάδες). Στην περίπτωση των ΤΠΕ και των εφαρμογών τους, στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας, το ζήτημα είναι να καλυφθούν οι ανάγκες πρόσβασης και αλληλεπίδρασης (i) για διάφορες κατηγορίες χρηστών (χρηστών με αναπηρία, χρηστών υποστηρικτικών τεχνολογιών, κ.λπ.) και (ii) για διάφορα πλαίσια χρήσης (αργές συνδέσεις, παλαιά λειτουργικά και φυλλομετρητές, κ.λπ.), (γ) Στην πρόταση «συμβατότητα των Τ.Π.Ε. με τις υποστηρικτικές τεχνολογίες που χρησιμοποιούν τα άτομα με αναπηρία [...]»,πρέπει να προστεθεί και αναφορά στις εφαρμογές των ΤΠΕ ώστε να μην αφήνεται περιθώριο εξαίρεσης από την υποχρέωση των εφαρμογών των ΤΠΕ (δηλ. των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, των εφαρμογών για φορητές συσκευές, των εφαρμογών σε infokiosks, κ.λπ.), (δ) Το άρθρο πρέπει εκτός από τη «Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες» και την Υπ. Απο. Φ.40.4/1/989, να συνδέεται ρητά και με τον πρόσφατο νόμο ν. 4591/2019 στον οποίο προδιαγράφονται, μεταξύ άλλων, οι απαιτήσεις συμμόρφωσης για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα, (ε) Προτείνεται το τμήμα να ονομάζεται «Τμήμα Προσβασιμότητας και Ηλεκτρονικής Ένταξης», με διευρυμένη αρμοδιότητα τη σχεδίαση και προώθηση και πολιτικών και προγραμμάτων «ηλεκτρονικής ένταξης» (αγγλ. e-Inclusion), με στόχο την αξιοποίηση των ΤΠΕ και των εφαρμογών τους για την αντιμετώπιση των αποκλεισμών, συμπεριλαμβανομένου του ψηφιακού χάσματος.

8. Το άρθρο 25: «Διεύθυνση Απλούστευσης Διαδικασιών» να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
«Η Διεύθυνση Απλούστευσης Διαδικασιών συγκροτείται από τα ακόλουθα Τμήματα: [...]
3. Στο Τμήμα Αξιολόγησης Διαδικασιών περιλαμβάνονται οι κάτωθι αρμοδιότητες: (α) [...] (β) η μέτρηση της ικανοποίησης όλων των χρηστών, συμπεριλαμβανομένων των χρηστών με αναπηρία, των υπηρεσιών που παρέχονται από φορείς της Δημόσιας Διοίκησης και η διατύπωση μέτρων ενίσχυσης της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους φορείς της, (γ) [...], (ε) η αξιολόγηση των υπηρεσιών του Κεντρικού Συστήματος Παροχής Υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα και των επί μέρους υπηρεσιών που παρέχονται από φορείς της Δημόσιας Διοίκησης με ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια (χρόνος εξυπηρέτησης, απαίτηση για φυσική παρουσία, κανάλια επικοινωνίας και διάθεσης υπηρεσιών, υπηρεσίες μιας στάσης, προσβασιμότητα σε άτομα με αναπηρία κ.λπ.), [...] 4. Στο Τμήμα Μητρώου Διαδικασιών περιλαμβάνονται οι κάτωθι αρμοδιότητες: (α) [...], (γ) η συνεχής βελτίωση και επικαιροποίηση του Μητρώου και η διασφάλιση της φιλικότητας και προσβασιμότητας προς τους χρήστες, (δ)[...] 5. Στο Τμήμα Οργάνωσης και Λειτουργίας Υπηρεσιών Μιας Στάσης περιλαμβάνονται οι κάτωθι αρμοδιότητες: [...] (β) η αξιολόγηση των υπηρεσιών μιας στάσης ως προς ζητήματα που αφορούν τις υποδομές τους, την εξυπηρέτηση των πολιτών, την προσβασιμότητα στους πολίτες με αναπηρία και την ποιότητα παροχής υπηρεσιών και η παροχή οδηγιών προς τους φορείς που παρέχουν υπηρεσίες σε πολίτες και επιχειρήσεις, για την επίλυση προβλημάτων εξυπηρέτησης, (γ) [...]».

Αιτιολόγηση: η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις των παρ. 7 και 8 του άρθρου 4 του ν.3979/2011 και των άρθρων 61,62,63 του ν.4488/2017.

9. Το άρθρο 33 «Διεύθυνση Λειτουργίας Οριζόντιων Συστημάτων, Εκτυπώσεων, Λειτουργικής Υποστήριξης και Υποστήριξης Χρηστών» να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
«[...]3. Οι αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Λειτουργίας Οριζόντιων Συστημάτων, Εκτυπώσεων, Λειτουργικής Υποστήριξης και Υποστήριξης Χρηστών κατανέμονται μεταξύ των Τμημάτων της ως ακολούθως: (α)[...] (δ) Τμήμα Δ΄ - Υποστήριξης Χρηστών με αρμοδιότητες: (αα) Την άμεση και συνεχή εξυπηρέτηση των πολιτών μέσω σύγχρονων μεθόδων ηλεκτρονικής επικοινωνίας προσβάσιμων σε όλους τους πολίτες χωρίς αποκλεισμούς, (ββ) Την ενημέρωση χρηστών [...]»

Αιτιολόγηση: η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις των παρ. 7 και 8 του άρθρου 4 του ν.3979/2011 και των άρθρων 61,62,63 του ν.4488/2017.

10. Το άρθρο 39 «Διεύθυνση Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Εφαρμογών Δημόσιας Διοίκησης» να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Οι επιχειρησιακοί στόχοι της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Εφαρμογών Δημόσιας Διοίκησης είναι οι παρακάτω: (α) [...], (γ) Η συνεχής αναβάθμιση και η βελτίωση των εφαρμογών διαχείρισης των ιστοτόπων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μέσα από τη συνεργασία με όλες τις αρμόδιες Υπηρεσίες, για την ανανέωση και επικαιροποίησή τους, ώστε να είναι φιλικοί προς το χρήστη, προσβάσιμοι στα άτομα με αναπηρία και άρτιοι ως προς την πληροφόρηση που παρέχουν, (δ)[...]».
Αιτιολόγηση: η προαναφερθείσα πρότασή μας βασίζεται στις απαιτήσεις των παρ. 7 και 8 του άρθρου 4 του ν.3979/2011 και των άρθρων 61,62,63 του ν.4488/2017.

11. Το άρθρο 46 «Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών» να συμπληρωθεί και διορθωθεί ως ακολούθως (βλ. κείμενο με έντονη γραμματοσειρά):
«1. Η Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών έχει ως επιχειρησιακούς στόχους τον σχεδιασμό, συντονισμό, διαχείριση και εποπτεία όλων των θεμάτων που άπτονται: α) της διοικητικής υποστήριξης των υπηρεσιών του Υπουργείου, β) της καλής λειτουργίας, προσβασιμότητας και ασφάλειας των κτιριακών εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού και των τεχνικών υποδομών της, γ[...] 7. Στις αρμοδιότητες του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΜΕΣΩΝ & ΧΩΡΩΝ το οποίο για την επιτυχή επιτέλεση του έργου του λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση περιλαμβάνονται τα κάτωθι: α. Η εξασφάλιση της προσβασιμότητας και η αντιμετώπιση, σε συνεργασία με τις καθ' ύλην αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου, προβλημάτων και λοιπών θεμάτων διευκόλυνσης και εξυπηρέτησης ατόμων με ειδικές ανάγκες αναπηρία, β. [...]»

Προσοχή: Προτείνεται η διαγραφή του όρου «άτομα με ειδικές ανάγκες» και η αντικατάστασή του από τον συνταγματικά κατοχυρωμένο όρο «άτομα με αναπηρία» (βλ. παρ. 6, άρθρο 21 Συντάγματος της χώρας).

12. Να προστεθεί επιπλέον άρθρο στο Μέρος Γ'-ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ' (Διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Τουρισμού) ως ακολούθως:
«Άρθρο 75
Στα προγράμματα σπουδών όλων των βαθμίδων των Ανώτερων και Ανώτατων Σχολών Τουριστικής Εκπαίδευσης εισάγεται από την εκπαιδευτική περίοδο 2020-2021 υποχρεωτική εκπαιδευτική ενότητα σχετική με τις ανάγκες και τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.»

Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,
Τέλος θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι βάσει των απαιτήσεων των παρ. 1 και 2 των άρθρου 68 του ν.4488/2017:
«1. Κατά το στάδιο της νομοπαραγωγικής διαδικασίας τα αρμόδια όργανα συνεκτιμούν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως αυτά περιγράφονται στη Σύμβαση και κατά τη διάρκεια της κατάρτισης σχεδίων νόμου, συνεργάζονται με το Συντονιστικό Μηχανισμό του άρθρου 69 και με το Κεντρικό Σημείο Αναφοράς του άρθρου 70 και τελούν σε διαβούλευση με αναγνωρισμένες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις του αναπηρικού κινήματος [...]», όπως είναι η Ε.Σ.Α.μεΑ., και «2. Στην ανάλυση συνεπειών ρυθμίσεων που συνοδεύει κάθε σχέδιο νόμου, προσθήκη ή τροπολογία, καθώς και κανονιστικές αποφάσεις μείζονος οικονομικής ή κοινωνικής σημασίας, συμπεριλαμβάνεται ειδική ενότητα τεκμηρίωσης της συμβατότητας των προτεινόμενων ρυθμίσεων με τη Σύμβαση, καθώς και των ειδικών συνεπειών των προτεινόμενων ρυθμίσεων στα άτομα με αναπηρία.»
Ελπίζοντας ότι θα ανταποκριθείτε θετικά στα προαναφερθέντα δίκαια αιτήματά μας, ενσωματώνοντας το σύνολο των προτάσεών μας στο εν λόγω Σχέδιο Νόμου.