Αθήνα: 13/10/2009

ΠΡΟΣ:
κ. Γιώργο Παπανδρέου, Πρωθυπουργό της χώρας

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
- κ. Θ. Πάγκαλο, Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης
- κ. Χ. Παμπούκη, Υπουργό Επικρατείας παρά τω Πρωθυπουργώ
- Φορείς Μέλη της Ε.Σ.Α.μεΑ. και Μέλη αυτών

---

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΕΝΟΨΕΙ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ για την εκπόνηση και εφαρμογή ενός Εθνικού Προγράμματος για την Κοινωνική Ένταξη και την Κοινωνική Προστασία των ατόμων με αναπηρία και την άρση όλων των μορφών διάκρισης σε βάρος τους

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), αφού πρώτα σας εκφράσει για ακόμη μια φορά τα θερμά της συγχαρητήρια για τη λαοπρόβλητη εκλογή σας στην Πρωθυπουργία της χώρας και σας ευχηθεί κάθε επιτυχία στην προσπάθεια να φέρετε το χαμόγελο στο πρόσωπο όλων των Ελλήνων πολιτών, με το παρόν υπόμνημά της σας υποβάλλει τα αιτήματα και τις προσδοκίες των πολιτών με αναπηρία και των οικογενειών τους ενόψει των προγραμματικών δηλώσεων της Κυβέρνησής σας.

Αναφερόμαστε εν συντομία στο σύνολο των αιτημάτων μας, εντοπίζοντας παράλληλα τα σημεία σύγκλισης με τις δεσμεύσεις σας στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (ΠΑΣΟΚ - Πλαίσιο Κυβερνητικού Προγράμματος - Συνοπτική Παρουσίαση - Οκτώβριος 2009), αλλά και τα σημεία στα οποία θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν σε αυτό αιτήματά μας που είναι ιδιαίτερα σημαντικά και για τα οποία δεν γίνεται ειδική μνεία .

Αυτό που τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους προσδοκούν από εσάς, και αναμένουν από την Κυβέρνησή σας, είναι η εκπόνηση και εφαρμογή ενός Εθνικού Προγράμματος για την Κοινωνική Ένταξη και την Κοινωνική Προστασία των ατόμων με αναπηρία και την άρση όλων των μορφών διάκρισης σε βάρος τους, με σαφείς στόχους και μετρίσιμα αποτελέσματα, κορωνίδα του οποίου θα είναι αφενός η θεσμική θωράκιση της αναπηρίας στη βάση της δικαιωματικής προσέγγισης, αφετέρου ο δημόσιος χαρακτήρας των πολιτικών και των μέτρων που θα συμπεριληφθούν σε αυτό. Αυτά τα μέτρα και οι πολιτικές πρέπει να σχεδιαστούν στη βάση της παραγράφου 6 του άρθρο 21 του Συντάγματος της χώρας - σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας» - καθώς και άλλων συναφών γενικών και ειδικών διατάξεων που περιλαμβάνονται σε αυτό.

Αυτό που τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους επίσης προσδοκούν από εσάς, στο πλαίσιο του προτεινόμενου από εμάς Εθνικού Προγράμματος, είναι οι πολιτικές και τα μέτρα που θα εφαρμοστούν να έχουν χαρακτήρα ριζικών παρεμβάσεων - τομών ώστε να ανατρέπουν την υφιστάμενη δυσμενή κατάσταση που βιώνουν, να τους καθιστούν από παθητικούς αποδέκτες σε ενεργούς πολίτες με δικαιώματα - ανεξαρτήτως του βαθμού και του είδους της αναπηρίας τους - και να καταπολεμούν όλες τις μορφές συμπονετικού συντηρητισμού και κολακευτικού λαϊκισμού, οι οποίες αποτελούν σύγχρονες μεταμφιέσεις της αλήστου μνήμης φιλανθρωπικής προσέγγισης. Αποκλειστικός εγγυητής για την εφαρμογή αυτών των μέτρων και των πολιτικών που θα προωθούν την εξίσωση των ευκαιριών των ατόμων με αναπηρία, την ισότιμη συμμετοχή τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι και τη δημιουργία ενός σύγχρονου ιστού κοινωνικής προστασίας προς όφελός τους, πρέπει να είναι το Δημόσιο.

Όσον αφορά στους στόχους που πρέπει να περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα για την Κοινωνική Ένταξη και την Κοινωνική Προστασία των ατόμων με αναπηρία και την άρση όλων των μορφών διάκρισης σε βάρος τους, αυτοί είναι οι εξής:

Στόχος 1: Θεσμική θωράκιση της αναπηρίας στη βάση της δικαιωματικής προσέγγισης

Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται:

 Η άμεση επικύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ - την οποία η χώρα μας έχει υπογράψει - και η άμεση υπογραφή και επικύρωση του προαιρετικού της πρωτοκόλλου κατόπιν ελέγχου όλης της νομοθεσίας και των πολιτικών προκειμένου να υπάρχει συμβατότητα με τη Σύμβαση, για την οποία έχετε δεσμευτεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 47). Επιπρόσθετα, σημειώνουμε ότι στην ομιλία σας στο 7ο Τακτικό Εκλογοαπολογιστικό μας Συνέδριο στις 6 Φεβρουαρίου 2009 είχατε δεσμευτεί για την ανάθεση της παρακολούθησης της υλοποίησης της Διεθνούς Σύμβασης στην Ε.Σ.Α.μεΑ. και την παροχή σε αυτήν της ανάλογης οικονομικής υποστήριξης.

 Η θέσπιση Εκτελεστικού Νόμου που να εξειδικεύει τα μέτρα και τις πολιτικές που επιτάσσει το Σύνταγμα της χώρας - παράγραφος 6 του άρθρο 21 και άλλες συναφείς γενικές και ειδικές διατάξεις - καθώς και η θέσπιση νομοθεσίας ίσης μεταχείρισης σε όλους τους τομείς (Απασχόληση, Εκπαίδευση, Κατάρτιση, Δια Βίου Μάθηση, Κοινωνία της Πληροφορίας, Αγαθά και Υπηρεσίες κ.λπ.), για την οποία έχετε δεσμευτεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 47).

 Η θέσπιση νομοθεσίας για την τήρηση προδιαγραφών προσβασιμότητας στο Φυσικό και Δομημένο Περιβάλλον, στις Μεταφορές, στην Κοινωνία της Πληροφορίας, στα Αγαθά και τις Υπηρεσίες κ.λπ., για την οποία επίσης έχετε δεσμευτεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 32, 33, 34, 47). Αξίζει εδώ να επισημάνουμε ότι η θέσπιση μιας τέτοιου τύπου νομοθεσίας θα βοηθήσει σημαντικά στην κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία σε τομείς όπως είναι η Εργασία, η Υγεία, η Κοινωνία της Πληροφορίας, η Κοινωνική Φροντίδα, ο Τουρισμός, η Ψυχαγωγία, ο Αθλητισμός κ.λπ. και θα συντελέσει στη δημιουργία προσβάσιμων υπηρεσιών, «φιλικών» προς τον πολίτη με αναπηρία, στη βάση του συνθήματός σας «πρώτα ο πολίτης». Επιπλέον, η θέσπιση νομοθεσίας για την προσβασιμότητα θα συντελέσει στην εύρυθμη εφαρμογή του ΕΣΠΑ 2007 - 2013 και των Επιχειρησιακών του Προγραμμάτων, δεδομένου ότι ενώ - σύμφωνα με το άρθρο 16 «Ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και μη διάκριση» του Γενικού Κανονισμού των Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης - η οριζόντια ένταξη της αρχής της μη διάκρισης και του κριτηρίου της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία σε όλα τα στάδια υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων είναι υποχρεωτική, σε εθνικό επίπεδο το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για την προσβασιμότητα παρουσιάζει προβλήματα. Η θέσπιση ενός τέτοιου ρυθμιστικού πλαισίου μπορεί να λάβει χώρα στο πλαίσιο της αναβάθμισης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος, της βελτίωσης των πόλεων και του επανασχεδιασμού του χωροταξικού σχεδιασμού, του εκσυγχρονισμού των μεταφορών, της ανάπτυξης προηγμένων ηλεκτρονικών υπηρεσιών, της αναγέννησης και ολοκλήρωσης του ΕΣΥ, της δημιουργίας ενός ανοιχτού σχολείου που βλέπει στο μέλλον, για τα οποία έχετε δεσμευτεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 29, 32, 33, 34, 37, 38, 48, 55).

 Η ίδρυση στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Πολιτικών για την Αναπηρία, εφόσον, όπως προκύπτει από τη νέα σύνθεση των Υπουργείων, η πρότασή μας για ίδρυση Υφυπουργείου Ατόμων με Αναπηρία δεν υιοθετήθηκε. Άλλωστε προκειμένου να εφαρμοστούν τα φιλόδοξα μέτρα και οι πολιτικές για τα άτομα με αναπηρία που έχουν συμπεριληφθεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα, απαιτείται η σύσταση ενός κεντρικού φορέα κατά το πρότυπο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας, της οποίας ο ρόλος ήταν καταλυτικός στην προώθηση της ισότητας των φύλων στη χώρα μας.

 Η ίδρυση Ανεξάρτητης Αρχής Συνηγόρου Πολιτών με Αναπηρία, κατά το Σουηδικό πρότυπο και το πρότυπο άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, λόγω της άνισης μεταχείρισης, των διαφόρων μορφών διάκρισης και του έντονου αποκλεισμού που υφίστανται τα άτομα με αναπηρία.

Στόχος 2: Ένταξη της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές

 Επειδή τα ζητήματα αναπηρίας είναι οριζόντια και αφορούν στο σύνολο των τομέων της κοινωνικής ζωής, για να αποφευχθεί ο αποσπασματικός χαρακτήρας των πολιτικών και να προωθηθεί μια ενιαία και ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αναπηρία ή διαφορετικά ένας νέος πολιτισμός για αυτήν, στη βάση των ευρωπαϊκών και διεθνών εξελίξεων, πρέπει ο σχεδιασμός, η εφαρμογή, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση των πολιτικών να πραγματοποιούνται από μια Δημόσια Αρχή. Αυτός είναι και ένας επιπλέον λόγος που προτείνουμε την ίδρυση Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Πολιτικών για την Αναπηρία στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, καθώς και την ίδρυση του Συνηγόρου Πολιτών με Αναπηρία.

 Απαραίτητη είναι η συνεχής και αδιάκοπη διαβούλευση με τον επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της Ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, που όπως είναι γνωστό είναι η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, καθώς επίσης και με τους Δευτεροβάθμιους (Ομοσπονδίες) και Πρωτοβάθμιους φορείς μέλη της. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι όλοι οι δημόσιοι φορείς θα διαβουλεύονται με την Ε.Σ.Α.μεΑ. και τους φορείς μέλη της για όλα τα ζητήματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα στα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους, σε όλα τα επίπεδα - εθνικό, περιφερειακό, τοπικό - στη βάση της αρχής «τίποτα για εμάς, χωρίς εμάς». Άλλωστε στο Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα δεσμεύσετε για την «εισαγωγή της Διαβούλευσης ως θεσμού συμμετοχής των πολιτών σε μείζονες αποφάσεις των θεσμικών οργάνων της χώρας» (βλ. ΚΠ σ. 69). Επίσης πρέπει να διασφαλιστεί η συμμετοχή της Ε.Σ.Α.μεΑ. σε φορείς των οποίων η γνώμη είναι ιδιαίτερα σημαντική όσον αφορά στο σχεδιασμό και την εφαρμογή δημόσιων πολιτικών, όπως για π.χ. είναι η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (Ο.Κ.Ε.). Η θέσπιση υποχρέωσης όλων των δημοσίων φορέων να καταρτίζουν σχέδια ένταξης της διάστασης της αναπηρίας, δέσμευση που έχει συμπεριληφθεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 47) και η οποία δύναται επίσης να προωθήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την ένταξη της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές, προαπαιτεί τη διαβούλευση σε όλα τα επίπεδα (σε εθνικό επίπεδο, σε επίπεδο Περιφέρειας, Νομαρχίας, Δήμου) με το αναπηρικό κίνημα της χώρας. Επιπρόσθετα, η συνεχής διαβούλευση με αυτό - λόγω της μακρόχρονης εμπειρίας και τεχνογνωσίας που διαθέτει - δύναται να εξασφαλίσει την ένταξη της διάστασης της αναπηρίας σε τομείς που μέχρι σήμερα δεν είχε καν επιχειρηθεί, όπως για π.χ. είναι ο τομέας του χωροταξικού σχεδιασμού, της αειφόρου/ πράσινης ανάπτυξης, της πολιτικής προστασίας κ.λπ.

Αξίζει επίσης να επισημανθεί ότι, μέσω της ένταξης της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές δύνανται να ωφεληθούν - που συνήθως αγνοούνται - τα άτομα με αναπηρία που υφίστανται πολλαπλή διάκριση, όπως είναι οι γυναίκες με αναπηρία (ένταξη της διάστασης της αναπηρίας στις πολιτικές της ισότητας των φύλων), οι μετανάστες με αναπηρία (ένταξη της διάστασης της αναπηρίας στην μεταναστευτική πολιτική), οι απόδημοι με αναπηρία, τα άτομα με βαριά και πολλαπλή αναπηρία κ.λπ. Η διάσταση της αναπηρίας πρέπει να ενταχθεί και στα προγράμματα ανθρωπιστικής και επισιτιστικής βοήθειας που εφαρμόζονται από το Υπουργείο Εξωτερικών, στο πλαίσιο της δέσμευσή σας, βάσει του προεκλογικού Κυβερνητικού σας Προγράμματος, για την ανάπτυξη νέων μορφών διπλωματίας με στόχο μια ισχυρή Ελλάδα των ανοιχτών οριζόντων (βλ. ΚΠ. σ. 88). Σε πλαίσιο δε της ίδιας δέσμευσής σας, ευελπιστούμε να υποστηριχτεί η διεθνής παρουσία του Ελληνικού Αναπηρικού Κινήματος μέσω της Ε.Σ.Α.μεΑ. και των φορέων μελών της.

Στόχος 3: Προώθηση της κοινωνικής ένταξης των ατόμων με αναπηρία

Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτούνται παρεμβάσεις σε συγκεκριμένους τομείς, όπως:

 Εκπαίδευση
Το υφιστάμενο Εκπαιδευτικό Σύστημα είναι ένα σύστημα διακρίσεων και αποκλεισμού που παράγει πολίτες β΄ και γ΄ κατηγορίας, αφού τα άτομα με αναπηρία είτε αναγκάζονται κάποια στιγμή να το εγκαταλείψουν (π.χ. λόγω έλλειψης προσβασιμότητας), είτε δεν εντάσσονται καν σε αυτό. Αξίζει να επισημανθεί ότι παρατηρείται μάλιστα το παράδοξο πολλά παιδιά με αναπηρία που θα έπρεπε να βρίσκονται στο σχολείο, να βρίσκονται δυστυχώς σε προνοιακές δομές.

Για να ανακοπεί η διαρκής υποβάθμιση της Εκπαίδευσης των Ατόμων με Αναπηρία απαιτείται μια θεσμική παρέμβαση - τομή που να ανατρέπει ριζικά και ουσιαστικά την υφιστάμενη κατάσταση. Απαιτείται η κατάρτιση και ψήφιση ενός νέου νόμου για την ένταξη και συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία σε όλες τις βαθμίδες του Εκπαιδευτικού Συστήματος, αίροντας κάθε μορφή διάκρισης, αποκλεισμού και ανισότητας.

Στο πλαίσιο αυτής της θεσμικής παρέμβασης πρέπει:

- να αναγνωρισθεί η αναπηρία ως υπόθεση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να ενταχθεί η διάστασή της στο Γενικό Εκπαιδευτικό Σύστημα, προκειμένου οι σημερινοί μαθητές να είναι οι φορείς του νέου πολιτισμού για την αναπηρία. Υπό αυτήν την οπτική απαραίτητη είναι και η επανεξέταση της εκπαιδευτικής νομοθεσίας με στόχο την εξάλειψη διατάξεων που δημιουργούν διακρίσεις, εκπαιδευτικό αποκλεισμό και ανισότητες βάσει των διατάξεων του Συντάγματος της χώρας και της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ.

- να αρθούν όλες εκείνες οι συνθήκες που δημιουργούν άνιση μεταχείριση, διάκριση και αποκλεισμό σε βάρος των ατόμων με αναπηρία ώστε να διευκολυνθεί η ένταξή τους στο Εκπαιδευτικό Σύστημα.

Για να ανατραπεί όμως η υφιστάμενη κατάσταση στον τομέα της Εκπαίδευσης πρωτίστως απαιτείται η αύξηση των πόρων που διατίθενται σε αυτήν από τον τακτικό κρατικό προϋπολογισμό. Το αναπηρικό κίνημα της χώρας προσδοκά στο πλαίσιο της δέσμευσής σας για αύξηση στο 5% των πόρων που θα διατεθούν στην Παιδεία μέχρι το τέλος της τετραετίας και για διάθεση ενός δισεκατομμυρίου ευρώ σε αυτήν κατά το πρώτο χρόνο της διακυβέρνησης της χώρας από την Κυβέρνησή σας, οι πόροι που θα διατεθούν από αυτό το ποσό για την Εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία να είναι ανάλογοι του πληθυσμιακού μεγέθους των ατόμων με αναπηρία.

Επιπρόσθετα, απαιτείται η λήψη μιας σειράς μέτρων που: α) να δίνουν σάρκα και οστά στη θεσμικά κατοχυρωμένη - βάσει του Ν.3699/2008 - υποχρεωτικότητα της Εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία, β) να διευκολύνουν την ισότιμη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στα σχολεία Γενικής Εκπαίδευσης, στα Τμήματα Ένταξης και στα Ειδικά Σχολεία - για π.χ. προώθηση της προσβασιμότητας όλων των διοικητικών και εκπαιδευτικών δομών, παροχή τεχνολογικών βοηθημάτων στους μαθητές με αναπηρία (βλ. ΚΠ σ.55) κ.λπ. γ) να αναβαθμίζουν την υφιστάμενη Ειδική Εκπαίδευση (π.χ. διάθεση προσαρμοσμένου εκπαιδευτικού υλικού στις ανάγκες της κάθε κατηγορίας αναπηρίας, βελτίωση του εξοπλισμού τους, της υλικοτεχνικής υποδομής τους, της στελέχωσής τους με εξειδικευμένο προσωπικό ανά κατηγορία αναπηρίας, ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό και συνοδούς, οργάνωση ενός ολοκληρωμένου συστήματος μετακίνησής τους από και προς το σχολείο κ.λπ.), δ) να αναβαθμίζουν τον ρόλο του Εκπαιδευτικού (μέσω για π.χ. της παροχής εξειδίκευσης ανά κατηγορία αναπηρίας, της συνεχούς επιμόρφωσης των Εκπαιδευτικών κ.λπ.), δ) να δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια Δημόσια Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ανοιχτή σε όλους, από την οποία δεν θα αγνοούνται οι ανάγκες των φοιτητών με αναπηρία, των εργαζομένων με αναπηρία και των Εκπαιδευτικών με αναπηρία.

Στο πλαίσιο της άρσης της διάκρισης που υφίστανται οι πολίτες με αναπηρία και οι οικογένειές τους σε σχέση με τους υπόλοιπους πολίτες, επιβάλλεται η επέκταση της λειτουργίας του Ολοήμερου Σχολείου στα Ειδικά Σχολεία και στα Νηπιαγωγεία, η οποία είναι άλλωστε και δέσμευσή σας στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ.55), καθώς και ο διορισμός εκπαιδευτικών με αναπηρία στη Γενική Εκπαίδευση.

 Απασχόληση και εργασία
 Κύριο αίτημά μας είναι η εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής για την απασχόληση και την επαγγελματική κατάρτιση των ατόμων με αναπηρία, η οποία για να είναι αποτελεσματική πρέπει να περιλαμβάνει την εφαρμογή συνδυασμένων πολιτικών και μέτρων και να λαμβάνει υπόψη της την ανομοιογένεια που παρουσιάζουν τα άτομα με αναπηρία ως πληθυσμιακή ομάδα. Επίκεντρο αυτής της εθνικής στρατηγικής πρέπει να είναι η θέσπιση ενός νέου νόμου για την απασχόληση και την επαγγελματική κατάρτισή τους, για την οποία άλλωστε έχετε δεσμευτεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (Βλ. ΚΠ σ. 47), καθώς και η εφαρμογή μιας σειράς μέτρων.

 Για την ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην εργασία απαιτείται επίσης η ένταξη της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές απασχόλησης που αφορούν στο γενικό πληθυσμό.

 Αποϊδρυματοποίηση
Εφαρμογή Εθνικού Σχεδίου Αποϊδρυματοποίησης και ολοκλήρωσή του εντός δεκαετίας, το οποίο πρέπει να στηρίζεται στην αναδιοργάνωση των υφισταμένων δομών κλειστής περίθαλψης και στην ανάπτυξη υποστηρικτικού πλαισίου που να διασφαλίζει την παραμονή όσο το δυνατόν περισσότερων ατόμων με βαριές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης στην κοινότητα, που αποτελεί και δέσμευσή σας στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 46). Ένα τέτοιο πλαίσιο μπορεί να περιλαμβάνει τη συνέχιση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι», την άμεση λειτουργία των «ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ», τη σύσταση και λειτουργία δομών διαβίωσης στην κοινότητα (δομές αυτόνομης, ημιαυτόνομης και προστατευμένης διαβίωσης, ξενώνες βραχείας φιλοξενίας κ.λπ.) και την εφαρμογή του θεσμού του προσωπικού βοηθού για τα άτομα με βαριές αναπηρίες.

 Πολιστισμός - Τουρισμός - Αθλητισμός
 Με δεδομένο το μέγεθος της αγοράς των ατόμων που έχουν ανάγκη προσβάσιμων υποδομών (άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένοι, οικογένειες με μικρά παιδιά) και την εθνική ανάγκη αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος με στόχο την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας αυτού, ο «Τουρισμός για Όλους» πρέπει να συγκαταλεχθεί ανάμεσα στις προτεραιότητες της Κυβέρνησής σας. Ο Τουρισμός για Όλους περιλαμβάνει την πλήρη αλυσίδα: μεταφορές, τουριστικούς προορισμούς, διαμονή και εστίαση, επικοινωνία / συναλλαγή και πληροφόρηση σε προσβάσιμες μορφές. Άλλωστε στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα, και δη στο πλαίσιο της αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος, δεσμεύεστε για «την εφαρμογή των προτάσεων και των οδηγιών της Ε.Ε. ‘Για μια Ευρώπη προσβάσιμη σε τουρίστες με αναπηρία’» (βλ. ΚΠ σ. 29).

 Απαιτείται η ενίσχυση της προσπάθειας για ένταξη των ατόμων με αναπηρία στον πολιτισμό και τον αθλητισμό μέσω της λήψης μιας σειράς μέτρων, όπως για π.χ. διασφάλιση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στους χώρους πολιτισμού (π.χ. μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι κ.λπ.), την ένταξη αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων στα προγράμματα εκπαίδευσης για τα παιδιά με αναπηρία, αναγνωρίζοντας έτσι το ρόλο τέτοιων δραστηριοτήτων στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων κ.λπ.

Για ακόμη μια φορά επισημαίνουμε ότι η ένταξη των ατόμων με αναπηρία στον Πολιτισμό, τον Τουρισμό και τον Αθλητισμό δύναται να επιτευχθεί μόνο μέσω της ένταξης της διάστασης της αναπηρίας στις πολιτικές που σχεδιάζει και εφαρμόζει το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και αυτό δύναται να εξασφαλιστεί μόνο μέσω της συνεχούς διαβούλευσης και συνεργασίας με την Ε.Σ.Α.μεΑ., την Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή και την Αθλητική Ομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία.

Στόχος 4: Παροχή κοινωνικής προστασίας στα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους

 Διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα του Εθνικού Συστήματος Υγείας και εκσυγχρονισμός του μέσω της άμεσης πρόσληψης επιστημονικού, ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού σε όλες τις μονάδες υγείας και σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας λόγω των μεγάλων ελλείψεων που παρατηρούνται, στη βάση της δέσμευσής σας για πρόσληψη προσωπικού στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (βλ. ΚΠ σ. 50)

 Αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας προς τα άτομα με χρόνιες παθήσεις (όπως διαβήτης, μεσογειακή αναιμία, νεφροπάθεια κ.λπ.) με την ίδρυση νέων εξειδικευμένων μονάδων και τον εκσυγχρονισμό των ήδη υπαρχόντων (διαβητολογικά κέντρα, μονάδες μεσογειακής αναιμίας κ.λπ.), καθώς και δημιουργία ειδικού δικτύου παρακολούθησης χρόνιων παθήσεων (βλ. ΚΠ σ. 48).

 Δημιουργία Δικτύου Μονάδων Αποκατάστασης (βλ. ΚΠ σ. 49), αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών τους και αύξηση των κλινών αποκατάστασης.

 Δημιουργία θεσμικού πλαισίου προώθησης προγραμμάτων πρώιμης διάγνωσης - έγκαιρης παρέμβασης (βλ. ΚΠ σ. 48) ως βασικό άξονα αποτελεσματικότερης και ουσιαστικότερης αποκατάστασης και κοινωνικής ένταξης του ατόμου.

 Ενίσχυση της προσπάθειας για διάδοση του θεσμού της ανώνυμης και μη ανταποδοτικής αιμοδοσίας και της δωρεάς οργάνων και ιστών σώματος και διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα, στο πλαίσιο του Δημόσιου Εθνικού Συστήματος Υγείας, των υπηρεσιών αιμοδοσίας και δωρεάς οργάνων και ιστών σώματος και των Κέντρων Μεταμοσχεύσεων.

 Ανασυγκρότηση του τομέα της Πρόνοιας, δεδομένου ότι πρόκειται για έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα που αφορά στα πιο αδύναμα άτομα με αναπηρία, μεταξύ των οποίων είναι και τα άτομα με αναπηρία που διαβιούν στα ιδρύματα. Η αύξηση διάθεσης πόρων στην Πρόνοια είναι επιτακτική διότι αν και αποστολή της είναι η υποστήριξη των πιο αδύναμων ομάδων του πληθυσμού, η ίδια είναι πιο «αδύναμη» ακόμη και από αυτούς που πρέπει να υποστηρίξει, εφόσον πρόκειται για τον πλέον υποχρηματοδοτούμενο τομέα της χώρας. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης αυτού του τομέα, πρέπει να ληφθούν μια σειρά μέτρων, όπως για π.χ. ο άμεσος διορισμός προσωπικού για την κάλυψη των κενών θέσεων που προκύπτουν από την αποχώρηση, συνταξιοδότηση κ.λπ., η πραγματική αύξηση του στελεχιακού δυναμικού (ήτοι 500 άτομα κατ’ έτος επιπλέον των τοποθετήσεων για την κάλυψη των προαναφερθέντων κενών) στη βάση της δέσμευσής σας για πρόσληψη προσωπικού στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (βλ. ΚΠ σ. 50), η υποστήριξη των οικογενειών των ατόμων με αναπηρία, ιδιαιτέρως δε αυτών με σύνδρομο Down και αυτισμό, με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, με ιδιαίτερη έμφαση στην υποστήριξη των μητέρων με παιδιά/ενήλικες με αναπηρία και στις μητέρες με αναπηρία, ο έλεγχος όλων των ιδιωτικών - κερδοσκοπικών και μη - φορέων πρόνοιας κ.λπ.

 Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη συμπράξεων, στο πλαίσιο του κοινωνικού δικτύου παρέμβασης, μεταξύ των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των αναπηρικών οργανώσεων για τη δημιουργία υπηρεσιών μικρής κλίμακας (Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας, Συμβουλευτική Σταθμοί), βάσει σχετικής δέσμευσής σας στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 48).

 Επέκταση της υπηρεσίας «Βοήθεια στο Σπίτι» και ενίσχυση των υπηρεσιών της με επιπλέον ειδικότητες προκειμένου να ανταποκρίνεται και στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία (βλ. ΚΠ σ. 46). Επιπρόσθετα, πρέπει να αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες που παρέχουν τα «ΚΔΑΠ ΜΕΑ», τα «ΚΗΦΗ» και οι «Μονάδες Κοινωνικής Μέριμνας» - δέσμευση που περιλαμβάνεται στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 28) - να αυξηθεί ο αριθμός τους πανελλαδικά και να διασφαλιστεί η μόνιμη και σταθερή χρηματοδότησή τους 100% από τον κρατικό προϋπολογισμό.

 Διασφάλιση της ισότιμης συμμετοχής των παιδιών με αναπηρία στην προσχολική φύλαξη (βλ. ΚΠ σ.45), όπως για π.χ. στους Βρεφικούς και Βρεφονηπιακούς Σταθμούς, στους Βρεφονηπιακούς Σταθμούς Ολοκληρωμένης Φροντίδας κ.λπ., δεδομένου ότι για το αναπηρικό κίνημα της χώρας η ένταξη πρέπει να ξεκινά από τη βρεφική ηλικία. Η συμμετοχή τους σε τέτοιου τύπου δομές θα διευκολύνει σημαντικά τις οικογένειές τους και θα συντελέσει στην εναρμόνιση της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή των γονέων τους.

 Θέσπιση ενός ενιαίου αδιάβλητου συστήματος πιστοποίησης της αναπηρίας σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ.

 Αναμόρφωση της επιδοματικής πολιτικής έτσι ώστε με τη λήξη της τετραετίας το ελάχιστο επίδομα να κλιμακώνεται από 10 σε 15, 20 και 25 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη, ανάλογα με τη βαρύτητα της αναπηρίας.

 Επανεξέταση του τρόπου που τα ασφαλιστικά ταμεία αντιμετωπίζουν και υποστηρίζουν την αναπηρία μέσω της θέσπισης ενός ενιαίου πλαισίου αρχών ασφαλιστικής προστασίας για όλα τα άτομα με αναπηρία. Η επανεξέταση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της δέσμευσής σας για διαμόρφωση των προϋποθέσεων για ένα δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα οικονομικά βιώσιμο που να καλύπτει με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης τις ανάγκες των πολιτών (βλ. ΚΠ σ. 44).

 Απλοποίηση όλων των χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών που υπόκεινται οι ασφαλισμένοι όλων ανεξαιρέτως των Ασφαλιστικών Ταμείων για τη χορήγηση αναλώσιμων υλικών, τεχνητών και θεραπευτικών βοηθημάτων.

Στόχος 5: Εισοδηματική ενίσχυση των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους για την επίτευξη μια συνεκτικής κοινωνίας

 Θέσπιση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για τους ανασφάλιστους με αναπηρία καθώς και για τα άτομα με αναπηρία που είναι κάτω από το όριο της φτώχειας, λαμβάνοντας υπόψη το πρόσθετο κόστος διαβίωσης που δημιουργεί η ίδια η φύση της αναπηρίας. Αξίζει να επισημάνουμε ότι στη χώρα μας υπάρχουν τουλάχιστον 150.000 ανασφάλιστοι ή έμμεσα ασφαλισμένοι με αναπηρία που διαβιούν με το χαμηλότερο προνοιακό επίδομα.

 Αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος για τα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειες που έχουν παιδιά / άτομα με αναπηρία κατά 6.οοο ευρώ (δηλαδή στο ποσό των 18.000 ευρώ) επιπλέον του γενικού αφορολόγητου εισοδήματος (το οποίο είναι 12.000 ευρώ) στο πλαίσιο της αλλαγής της φορολογικής πολιτικής προκειμένου να λειτουργεί ως εργαλείο αναδιανομής, για την οποία έχετε δεσμευτεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ.11).

 Χορήγηση του έκτακτου επιδόματος αλληλεγγύης σε όλα τα άτομα με αναπηρία στο πλαίσιο της δέσμευσής σας για υλοποίηση στοχευμένων εισοδηματικών ενισχύσεων προς ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού (βλ. ΚΠ σ. 11).

 Παύση της άδικης προσμέτρησης του επιδόματος αναπηρίας στο εισόδημα προκειμένου το ΕΚΑΣ να χορηγείται και στα άτομα με αναπηρία, στο πλαίσιο της διεύρυνσης των δικαιούχων αυτού για το οποίο έχετε δεσμευτεί στο Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 45).

 Αποσύνδεση του προνοιακού επιδόματος που χορηγείται στα άτομα με νοητική αναπηρία, και σε άλλα άτομα με αναπηρία, από τη λήψη επιδόματος που λαμβάνουν από την εργασία τους οι γονείς τους.

 Λήψη μέτρων φοροαπαλλαγής στα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους, όπως για π.χ. απαλλαγή των ατόμων με αναπηρία από το φόρο αγοράς πρώτης κατοικίας, από το φόρο μεταβίβασης οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου κ.λπ., στο πλαίσιο της δέσμευσής σας για αλλαγή της φορολογικής πολιτικής ώστε να λειτουργεί ως εργαλείο αναδιανομής (βλ. ΚΠ σ. 11).

 Ενδυνάμωση της θέση του καταναλωτή με αναπηρία μέσω στοχευμένων δράσεων, στη βάση ανάλογης δέσμευσής σας για το γενικό πληθυσμό που έχει συμπεριληφθεί στο προεκλογικό Κυβερνητικό σας Πρόγραμμα (βλ. ΚΠ σ. 18), δεδομένου ότι τα άτομα με αναπηρία δεν είναι μόνο γενικοί καταναλωτές αλλά και ειδικοί, χρησιμοποιώντας ειδικά προϊόντα και υπηρεσίες που απευθύνονται ειδικά σε αυτά, το κόστος των οποίων λόγω του χαμηλού ανταγωνισμού είναι συνήθως ιδιαίτερα υψηλό, γεγονός που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την ήδη δυσχερή οικονομική τους κατάσταση.

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

Η αναφορά μας στους παραπάνω τομείς είναι ενδεικτική μεν, αποκαλυπτική δε της συνολικής υποβάθμισης της ζωής των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα μας. Τις επόμενες ημέρες μάλιστα πρόκειται να καταθέσουμε αναλυτικά υπομνήματα σε κάθε Υπουργό και Υφυπουργό για θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές τους, με στόχο την πραγματική αναβάθμιση της ζωής των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους.

Θέση μας είναι ότι η αντιμετώπιση αυτού του κρίσιμου ζητήματος που αφορά στις συνθήκες διαβίωσης του 10% του ελληνικού λαού πρέπει να πραγματοποιηθεί με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο. Για αυτόν άλλωστε το λόγο και προτείνουμε τη θέσπιση και εφαρμογή από την κυβέρνησή σας του Εθνικού Προγράμματος για την Κοινωνική Ένταξη και την Κοινωνική Προστασία των ατόμων με αναπηρία και την άρση όλων των μορφών διάκρισης σε βάρος τους. Μόνο με αυτόν τον τρόπο τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους θα αισθανθούν ότι το σύνθημά σας «πρώτα ο πολίτης» συμπεριλαμβάνει πραγματικά και αυτούς.

Με την προσδοκία και την ελπίδα ότι οι υψηλοί σας στόχοι θα στεφθούν με επιτυχία

Με τιμή,

Ο Πρόεδρος 
Ι. Βαρδακαστάνης

Ο Γεν. Γραμματέας
Αρ. Πανανός