ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Η παρούσα δημοσίευση εξηγεί τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία στα παιδιά. Κύριος σκοπός της είναι να ενδυναμώσει τα παιδιά, με και χωρίς αναπηρία, να παίξουν το ρόλο τους στην πρόκληση των διακρίσεων και την προαγωγή των αρχών της Σύμβασης.

Η UNICEF στην ετήσια Έκθεσή της για το έτος 2013 και την κατάσταση των παιδιών στον κόσμο εστίασε στα παιδιά με αναπηρία και τόνισε την σημασία της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την ευτυχία τους. 

«Τόσο τα παιδιά με αναπηρίες όσο και οι κοινότητες στις οποίες ζουν, θα επωφεληθούν εάν οι κοινωνίες εστιάζουν σε αυτό που τα παιδιά αυτά μπορούν να επιτύχουν και όχι σε αυτό που δεν μπορούν να κάνουν», επισημαίνει η ετήσια έκθεση της UNICEF «Η Κατάσταση των Παιδιών στον Κόσμο». Η εστίαση στις ικανότητες και τις δυνατότητες των παιδιών με αναπηρίες θα δημιουργήσει οφέλη για την κοινωνία στο σύνολό της, αναφέρει η Έκθεση.

«Όταν βλέπεις την αναπηρία πριν από το παιδί, δεν είναι μόνο λάθος για το παιδί, αλλά στερεί την κοινωνία από όλα όσα το παιδί έχει να προσφέρει», δήλωσε ο Εκτελεστικός Διευθυντής της UNICEF Anthony Lake. «Η απώλειά τους είναι απώλεια της κοινωνίας. Τα οφέλη τους είναι οφέλη της κοινωνίας».

Η Έκθεση καθορίζει το πώς οι κοινωνίες μπορούν να περιλαμβάνουν τα παιδιά με αναπηρίες, διότι όταν αυτά συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία, ωφελούνται όλοι. Για παράδειγμα, η συμμετοχική εκπαίδευση διευρύνει τους ορίζοντες όλων των παιδιών ενώ παράλληλα προσφέρει ευκαιρίες για τα παιδιά με αναπηρίες για να εκπληρώσουν τις φιλοδοξίες τους. Η αύξηση των προσπαθειών για την υποστήριξη της ένταξης των παιδιών με αναπηρίες θα συμβάλει στην καταπολέμηση των διακρίσεων που τα σπρώχνει στην περιθωριοποίηση.

Για πολλά παιδιά με αναπηρίες, ο αποκλεισμός αρχίζει κατά τις πρώτες ημέρες της ζωής τους καθώς δεν καταγράφεται η γέννησή τους. Χωρίς ταυτότητα, είναι αποκομμένα από τις υπηρεσίες κοινωνικής και νομικής προστασίας που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση και το μέλλον τους.

Η Κατάσταση των Παιδιών στον Κόσμο 2013: Παιδιά με Αναπηρίες αναφέρει ότι τα παιδιά με αναπηρίες είναι λιγότερο πιθανό να λάβουν υγειονομική περίθαλψη ή να πάνε στο σχολείο. Είναι από τα πλέον ευάλωτα στη βία, την κακοποίηση, την εκμετάλλευση και την παραμέληση, ιδιαίτερα εάν είναι αφανή ή έχουν τοποθετηθεί σε ιδρύματα - όπως πολλά καταλήγουν εκεί - εξαιτίας του κοινωνικού στίγματος και του οικονομικού κόστους της ανατροφής τους.

Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι τα παιδιά με αναπηρίες είναι μεταξύ των πλέον περιθωριοποιημένων ανθρώπων στον κόσμο. Τα παιδιά που ζουν σε συνθήκες φτώχειας είναι λιγότερο πιθανό να πάνε σχολείο η να έχουν ιατρική φροντίδα, αλλά εκείνα που εκτός από τη φτώχεια έχουν και κάποια αναπηρία βρίσκονται σε ακόμα δυσχερέστερη θέση. Το φύλο είναι ένας βασικός παράγοντας, καθώς τα κορίτσια με αναπηρία είναι λιγότερο πιθανό από ό, τι τα αγόρια να λάβουν τροφή και φροντίδα.

«Οι διακρίσεις με το αιτιολογικό της αναπηρίας είναι μια μορφή καταπίεσης», αναφέρει η έκθεση, σημειώνοντας ότι οι πολλαπλές στερήσεις οδηγούν σε ακόμη μεγαλύτερο αποκλεισμό πολλά παιδιά με αναπηρίες.

Υπάρχουν ελάχιστα ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των παιδιών με αναπηρίες, τι αναπηρίες έχουν αυτά τα παιδιά και πώς επηρεάζουν τη ζωή τους. Ως αποτέλεσμα, ελάχιστα κράτη διαθέτουν ένα αξιόπιστο οδηγό για την κατανομή των πόρων για τη στήριξη και τη βοήθεια παιδιών με αναπηρίες και τις οικογένειές τους.

Περίπου το ένα τρίτο των χωρών του κόσμου δεν έχουν ακόμα επικυρώσει τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Η έκθεση καλεί όλες τις κυβερνήσεις να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους να εγγυηθούν την ισότητα των δικαιωμάτων όλων των πολιτών τους - συμπεριλαμβανομένων των πιο περιθωριοποιημένων και ευάλωτων παιδιών τους.

Η Ελλάδα

Η χώρα μας έχει επικυρώσει τόσο τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και το σχετικό προαιρετικό πρωτόκολλο όσο και τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Δ.Σ.Δ.Π.). Η πρόσφατη έκθεση της UNICEF Ελλάδος «Η Κατάσταση των Παιδιών στην Ελλάδα 2013» επισημαίνει όμως πως παρατηρούνται προβλήματα σχετικά με την απρόσκοπτη σχολική συμμετοχή (κατάλληλη πρόσβαση και επαρκή ειδική εκπαιδευτική στήριξη) παιδιών με αναπηρίες, παραβαίνοντας τόσο την αρχή της μη διάκρισης της Δ.Σ.Δ.Π. (άρθρο 2) όσο και το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση τόσο γενικά (άρθρο 28 Δ.Σ.Δ.Π.) όσο και ειδικά (άρθρο 23, παρ. 3 Δ.Σ.Δ.Π.). Επιπλέον, η Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού που εδρεύει στη Γενεύη, επισημαίνει την αναγκαιότητα να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη σχολική συμμετοχή των παιδιών των παραπάνω κατηγοριών.

Η έκθεση της UNICEF «Η Κατάσταση των Παιδιών στον Κόσμο» θέτει την ατζέντα για ανάληψη δράσης και καλεί τις κυβερνήσεις να επικυρώσουν και να εφαρμόσουν τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, καθώς και να υποστηρίξουν τις οικογένειες, έτσι ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στο υψηλότερο κόστος της φροντίδας των παιδιών με αναπηρίες. Καλεί επίσης για τη λήψη μέτρων για την καταπολέμηση των διακρίσεων και τονίζει τη σημασία της συμμετοχής των παιδιών και των εφήβων με αναπηρίες στις διαβουλεύσεις σχετικά με το σχεδιασμό και την αξιολόγηση των προγραμμάτων που τους αφορούν.

«Ο δρόμος μπροστά μας είναι δύσκολος», δήλωσε ο κ. Anthony Lake στη Ντα Νανγκ του Βιετνάμ, κατά την παρουσίαση της έκθεσης. «Αλλά τα παιδιά δεν δέχονται περιττούς περιορισμούς. Ούτε και εμείς».

It’s About Ability! - Μια επεξήγηση (στα Αγγλικά) της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, από την UNICEF (σε μορφή PDF) (978.11 KB)

Για να διαβάσετε ένα αρχειο PDF, θα πρέπει να έχετε Adobe Acrobar Reader εγκατεστημένο στον υπολογιστή σας.
Κατεβάστε την τελευταία έκδοση του Adobe Acrobar Reader.

Διαθέσιμες εναλλακτικές μορφές:

Μορφή ήχου (MP3):

It’s About Ability! - Μια επεξήγηση (στα Αγγλικά) της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, από την UNICEF (σε μορφή ήχου MP3) (7.51 MB)

Λοιπά σχετικά αρχεία:

Η κατάσταση των παιδιών με αναπηρία στον κόσμο (σύνοψη έκθεσης στα ελληνικά) (1.95 MB)

Η κατάσταση των παιδιών με αναπηρία στον κόσμο (ολόκληρη η έκθεση στα αγγλικά) (4.1 MB)