Επείγουσες προτάσεις για την Τροπολογία για την Εθνική Πύλη Αναπηρίας και τα ΚΕΠΑ!

Τις προτάσεις της επί της Τροπολογίας αναφορικά με την Εθνική Πύλη Αναπηρίας και τα ΚΕΠΑ, που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου «Αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις» του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης κατέθεσε με επιστολή της η ΕΣΑμεΑ στον υπουργό Εργασίας. Ο χρόνος ήταν πολύ πιεστικός και περιορισμένος καθώς η τροπολογία ήρθε σε γνώση της ΕΣΑμεΑ την ίδια μέρα που κατατέθηκε.

Στην επιστολή αναφέρεται ότι η τροπολογία κινείται σε θετική κατεύθυνση, ωστόσο μπορούν να γίνουν τροποποιήσεις και συμπληρώσεις, όπως περιγράφονται στην επιστολή.

Πιο συγκεκριμένα, προτείνονται κατ’ άρθρο τα εξής:

1. 1.Στο άρθρο 1 «Εθνική Πύλη Αναπηρίας», η παρ. 5 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«5. Ο ιστότοπος της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας έχει επίπεδο προσβασιμότητας, τουλάχιστον «ΑΑΑ» του προτύπου W3C/WCAG 2.0 2.1 ή συμμορφώνεται με τις προβλέψεις του Κεφαλαίου Η’ του ν. 4727/2020 (Α΄ 184), περί της ψηφιακής προσβασιμότητας, και της υπό στοιχεία ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989/ 10.4.2012 απόφασης του Υφυπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (Β΄ 1301), περί του Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης».

Αιτιολόγηση: Δεδομένου ότι η εν λόγω πύλη απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο στα άτομα με αναπηρία, προτείνεται να συμμορφώνεται με το πρότυπο των Οδηγιών για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού WebContentAccessibilityGuidelines (WCAG), έκδοση 2.1, στο ανώτατο επίπεδο συμμόρφωσης, ήτοι τουλάχιστον «ΑΑΑ».

2. Στο άρθρο 2 «Ψηφιακή διαδικασία υγειονομικής κρίσης αναπηρίας»:

α) η παρ. 6 να τροποποιηθεί/συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«6. Μετά από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η πρωτοβάθμια υγειονομική επιτροπή εκδίδει τη Γ.Α., στην οποία πιστοποιείται η ιατρική το ποσοστό αναπηρίας του αιτούντος, σύμφωνα με τον Ενιαίο Πίνακα Προσδιορισμού Ποσοστού Αναπηρίας που εκδίδεται σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν. 3863/2010 (Α΄ 115). Βάσει της Γ.Α., το ΚΕ.Π.Α. εκδίδει τη Γ.Α.Π.Α., η οποία είναι δεσμευτική για τον e-Ε.Φ.Κ.Α. και τις υπηρεσίες του Δημοσίου. Η Γ.Α.Π.Α. ορίζει τη διάρκεια ισχύος της πιστοποίησης αναπηρίας και καταγράφει τις διαπιστωθείσες παθήσεις του ενδιαφερομένου, σύμφωνα με την κωδικοποίηση νόσων κατά ICD-10, και το ποσοστό ιατρικής αναπηρίας του, καθώς και τις συνταξιοδοτικές, επιδοματικές, κοινωνικές και οικονομικές παροχές ή κοινωνικές υπηρεσίες, οι οποίες προβλέπονται από τη νομοθεσία για τα άτομα με αναπηρία και για τις οποίες ο ενδιαφερόμενος πληροί τις απαιτούμενες ιατρικές προϋποθέσεις. Στη Γ.Α.Π.Α. δεν μπορεί να περιλαμβάνονται χαρακτηρισμοί όπως ‘ανίκανος προς κάθε βιοποριστική εργασία’ που δεν συνάδουν με τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας και οδηγούν σε διακρίσεις σε βάρος των ατόμων με αναπηρία. Οι Γ.Α. ελέγχονται δειγματοληπτικά από Επιτροπή Δειγματοληπτικού Ελέγχου που συγκροτείται στον e-Ε.Φ.Κ.Α..»

Αιτιολόγηση: i) Ο ορθός όρος σύμφωνα με την εθνική μας νομοθεσία είναι «ποσοστό αναπηρίας» και όχι «ιατρική αναπηρία», ii) Στο πόρισμα της «Ομάδας Εργασίας για Θέματα Ατόμων με Αναπηρία», η οποία συγκροτήθηκε με την υπ. αριθ. 51172/01.09.2020 απόφαση του Διοικητή της ΔΥΠΑ (τέως ΟΑΕΔ) και στην οποία συμμετείχαν υπηρεσιακά στελέχη αυτής και εκπρόσωποι της Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνεται η «αντικατάσταση του χαρακτηρισμού ‘ανίκανος προς κάθε βιοποριστική εργασία’ που αναγράφεται στα πιστοποιητικά αναπηρίας των ΚΕΠΑ κ.λπ., ο οποίος αναπαράγει αρνητικές αντιλήψεις και στερεότυπα σε βάρος των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, οδηγεί σε διακριτική μεταχείριση σε βάρος τους και συμβάλλει στον πλήρη αποκλεισμό τους από το σύνολο των υπηρεσιών και προγραμμάτων του Οργανισμού». Στο εν λόγω Πόρισμα επίσης αναφέρεται ότι «Η αντικατάσταση του εν λόγω χαρακτηρισμού πρέπει να εξεταστεί διεξοδικά από τους εμπλεκόμενους φορείς προκειμένου αφενός να μην οδηγεί στην κατάργηση των παροχών που συνδέονται με τον συγκεκριμένο χαρακτηρισμό, αφετέρου να μην εμποδίζει την εγγραφή των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις στο μητρώο ανέργων του Οργανισμού και κατά συνέπεια να μην εμποδίζει την πρόσβασή τους στις υπηρεσίες του Οργανισμού και τα προγράμματα απασχόλησης που υλοποιούνται είτε με εθνικούς είτε με συγχρηματοδοτούμενους πόρους» (σ.45)». Το προαναφερθέν αποτελεί πάγιο και διαχρονικό αίτημα της Ε.Σ.Α.μεΑ.

β) η παρ. 7 να διαγραφεί διότι δημιουργεί σύγχυση και οδηγεί σε παρερμηνείες. Προτείνουμε το θέμα αυτό να αντιμετωπιστεί στις εξουσιοδοτικές διατάξεις του άρθρου 8.

3. Στο άρθρο 3 «Ειδικό Σώμα Ιατρών (Ε.Σ.Ι.) Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.ΠΑ.) του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.)»:

α) η παρ. 1 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«1. Στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.) συστήνεται Ειδικό Σώμα Ιατρών (Ε.Σ.Ι.) - πιστοποιητών αναπηρίας που αποτελείται από ειδικευμένους ιατρούς, οι οποίοι εγγράφονται σ’ αυτό κατόπιν αίτησής τους και μετά από επιτυχή ολοκλήρωση σχετικής εκπαίδευσης. Για τον σχεδιασμό του εκπαιδευτικού προγράμματος συστήνεται και συγκροτείται Ειδική Επιτροπή, στην οποία συμμετέχει και εκπρόσωπος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.με.Α.). Τα στοιχεία των ιατρών του Ε.Σ.Ι. τηρούνται σε Μητρώο, το οποίο τηρεί και διαχειρίζεται ο e-Ε.Φ.Κ.Α.. Οι ιατροί του Ε.Σ.Ι. αξιολογούνται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. και επανεκπαιδεύονται στο νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο που διέπει το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.). Οι πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες υγειονομικές επιτροπές του ΚΕ.Π.Α. συγκροτούνται αποκλειστικά από ιατρούς του Ε.Σ.Ι.»

β) η παρ. 4 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«4. Στους ιατρούς του Ε.Σ.Ι. και στους γραμματείς των υγειονομικών επιτροπών του ΚΕ.Π.Α., οι οποίοι επίσης οφείλουν να ολοκληρώσουν επιτυχώς σχετική εκπαίδευση που έχει σχεδιαστεί από την Ειδική Επιτροπή της παρ. 1 του παρόντος, καταβάλλεται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. αποζημίωση ανά κρινόμενο αίτημα, για το οποίο εκδίδεται οριστική Γ.Α.. Στους ιατρούς και στους γραμματείς της Επιτροπής Δειγματοληπτικού Ελέγχου καταβάλλεται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. αποζημίωση ανά ελεγχόμενο περιστατικό. Η αποζημίωση της παρούσας καταβάλλεται κατά παρέκκλιση κάθε διάταξης για ανώτατο όριο αποδοχών. Στους μετακινούμενους εκτός έδρας ιατρούς του Ε.Σ.Ι. για την άσκηση καθηκόντων ως προέδρου ή μέλους των υγειονομικών επιτροπών του ΚΕ.Π.Α. καταβάλλονται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. οι δαπάνες μετακίνησης (έξοδα κίνησης, έξοδα διανυκτέρευσης, ημερήσια αποζημίωση), οι οποίες καταβάλλονται κατά τις κείμενες διατάξεις στους μετακινούμενους εκτός έδρας δημοσίους υπαλλήλους, χωρίς ανώτατο ετήσιο όριο ημερών μετακίνησης».

Αιτιολόγηση: προτείνεται η σύσταση και συγκρότηση Επιτροπής Σχεδιασμού Εκπαιδευτικού Προγράμματος, στην οποία να συμμετέχει εκπρόσωπος της Ε.Σ.Α.μεΑ. προκειμένου να διασφαλιστεί η εκπαίδευση των ειδικευμένων γιατρών και των γραμματέων των υγειονομικών επιτροπών των ΚΕ.Π.Α. στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας), όπως άλλωστε υπαγορεύει το άρθρο 4 «Γενικές υποχρεώσεις» (παρ. 1, σημείο θ) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, την οποία η χώρα μας κύρωσε με τον ν. 4074/2012.

γ) η παρ. 5 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«5. Οι ιατροί του Ε.Σ.Ι. και οι γραμματείς των υγειονομικών επιτροπών του ΚΕ.Π.Α. δεν διώκονται και δεν ενάγονται για γνωμάτευση υγειονομικής επιτροπής του ΚΕ.Π.Α. ή για πράξη που διενήργησαν ή για γνώμη που διατύπωσαν σε συνεδρίαση κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ως προέδρων, μελών ή γραμματέων των υγειονομικών επιτροπών του ΚΕ.Π.Α., με εξαίρεση:

α) τη με δόλο διάπραξη αδικήματος,

β) την παραβίαση του απορρήτου των πληροφοριών και στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, ακόμη και μετά την αποχώρησή τους από τη συνεδρίαση της υγειονομικής επιτροπής του ΚΕ.Π.Α.,

γ) την παραβίαση του καθήκοντος εχεμύθειας και την τέλεση πειθαρχικού παραπτώματος, κατά τα οριζόμενα στον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (ν. 3418/2005 - Α΄ 287) για τους ιατρούς και στον Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (ν. 3528/2007, Α’ 26) για τους διοικητικούς υπαλλήλους, οι οποίοι εκτελούν χρέη γραμματέα.

δ) την ανάρμοστη προσβλητική ή υποτιμητική συμπεριφορά έναντι αξιολογούμενου με αναπηρία […]».

4. Στο άρθρο 4 «Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία», η παρ. 1 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«1. Το Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία είναι υποσύστημα της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας. Σε αυτό καταγράφονται όλα τα άτομα που διαθέτουν είτε πιστοποίηση αναπηρίας που έχει εκδοθεί από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.), την Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή του Στρατού, του Ναυτικού, της Αεροπορίας, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος είτε αξιολόγηση που έχει εκδοθεί από τους φορείς του άρθρου 4 του ν. 3699/2008 (Α’ 199)».

Αιτιολόγηση: προτείνουμε να μην συμπεριληφθεί η προαναφερθείσα αναφορά στον ν. 3699/2008 όπως ισχύει διότι η αξιολόγηση που γίνεται από τις δομές και υπηρεσίες του άρθρου 4 αυτού δεν βασίζεται στον ενιαίο πίνακα προσδιορισμού ποσοστού αναπηρίας και συνεπώς δεν συνιστά πιστοποίηση αναπηρίας.

5. Στο άρθρο 5 «Κάρτα αναπηρίας», η παρ. 1 να τροποποιηθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«1. Στα άτομα με αναπηρία που διαθέτουν πιστοποίηση αναπηρίας σε ισχύ και είναι εγγεγραμμένα στο Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία χορηγείται Κάρτα Αναπηρίας, εφόσον έχουν συνολικό ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον πενήντα (50%) εξήντα επτά τοις εκατό (67%) ή έχουν μικρότερο ποσοστό αλλά είναι δικαιούχοι οικονομικής ενίσχυσης αναπηρίας από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.). Η Κάρτα Αναπηρίας αποδεικνύει την ταυτότητα του κατόχου της και την ιδιότητα του ατόμου με αναπηρία έναντι κάθε δημόσιας αρχής και τρίτου».

Αιτιολόγηση: προτείνεται η προαναφερθείσα τροποποίηση δεδομένου ότι η κάρτα αναπηρίας θα έχει χαρακτηριστικά και ιδιότητα ταυτότητας και θα συνδέεται με το βασικό ποσοστό αναπηρίας που είναι 50% και άνω, το οποίο αποτελεί το «κατώφλι» για την παροχή διευκολύνσεων, ωφελημάτων και παροχών. Σε αντίθεση περίπτωση θα οδηγήσει σε διαχωρισμό των ατόμων με αναπηρία σε δύο κατηγορίες πολιτών, ήτοι α) άτομα με ποσοστό αναπηρίας από 67% και άνω και β) άτομα με ποσοστό αναπηρίας από 50% και άνω που λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση από τον ΟΠΕΚΑ. Η διάταξη θα δημιουργήσει κλίμα δυσπιστίας και διαμαρτυρίες απέναντι στον θεσμό της κάρτας αναπηρίας καθώς θα αποκλείει σημαντικό αριθμό πολιτών με αναπηρία από την λήψη της.

6. Στο άρθρο 6 «Μητρώο Παροχών Αναπηρίας», οι παρ. 1 και 2 να συμπληρωθούν ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«1. Στο Μητρώο Παροχών Αναπηρίας καταγράφονται οι διευκολύνσεις, τα ωφελήματα και οι παροχές που δικαιούνται τα Άτομα με Αναπηρία και οι ειδικότερες προϋποθέσεις για τη λήψη τους.

2. Η συμπλήρωση του Μητρώου Παροχών Αναπηρίας γίνεται από τους δημόσιους φορείς που χορηγούν παροχές και κοινωνικές υπηρεσίες που σχετίζονται με την ιδιότητα του ατόμου με αναπηρία ή την απαλλαγή υποχρέωσης στράτευσης».

7. Στο άρθρο 8 «Εξουσιοδοτικές διατάξεις»:

α) να προστεθεί νέα παρ. 7 ως ακολούθως:

«7. Για την έκδοση των ως άνω αποφάσεων ζητείται γραπτώς η γνώμη της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) εντός 15 ημερολογιακών ημερών. Η μη απάντηση ή η εκπρόθεσμη απάντηση εκλαμβάνεται ως σύμφωνη γνώμη».

β) η παρ. 2 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«2. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκδίδεται ο Κανονισμός Λειτουργίας του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.), μετά από εισήγηση του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.), στον οποίο περιλαμβάνονται όλες οι αναγκαίες προσαρμογές για την απρόσκοπτη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε αυτό, συμπεριλαμβανομένης της διερμηνείας στην ελληνική νοηματική γλώσσα»

γ) η παρ. 4 να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά):

«4. Με απόφαση του Διοικητή του e-Ε.Φ.Κ.Α. καθορίζονται:

α) η ύλη, το πρόγραμμα, η διάρκεια και η διαδικασία της ειδικής εκπαίδευσης των ιατρών που είναι υποψήφιοι προς ένταξη στο Ε.Σ.Ι., βάσει των προτάσεων της Ειδικής Επιτροπής της παρ. 1 του άρθρου 3, καθώς και τα κριτήρια επιτυχούς ολοκλήρωσής της,

β) η ύλη, το πρόγραμμα, η διάρκεια και η διαδικασία της επανεκπαίδευσης των ιατρών του Ε.Σ.Ι., και

γ) τα σημεία λειτουργίας των γραμματειών του ΚΕ.Π.Α. και τα σημεία διενέργειας συνεδριάσεων των υγειονομικών επιτροπών του ΚΕ.Π.Α., τα οποία θα πρέπει να είναι πλήρως προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία».

Αιτιολόγηση: ηπροτεινόμενη προσθήκη (σημείο γ) βασίζεται στη πρότασή μας επί της παρ. 1 του άρθρου 3 για σύσταση και συγκρότηση ειδικής επιτροπής για τον σχεδιασμό του εκπαιδευτικού προγράμματος που θα απευθύνεται στους ιατρούς και τους γραμματείς των υγειονομικών επιτροπών των ΚΕ.Π.Α.