Ημερίδα για τους πρόσφυγες με αναπηρία από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ στη Γενεύη

Στην ημερίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες μίλησε την Τρίτη 6 Δεκεμβρίου ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης, με την ιδιότητα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (EDF). Η ημερίδα αφορούσε στους πρόσφυγες με αναπηρία και πραγματοποιήθηκε επ' ευκαιρία της 3ης Δεκέμβρη, Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία.

Στην ημερίδα μίλησαν: η κ. Kelly Clements, Deputy High Commissioner UNHCR, ο Scott Pohl, Senior Community Based Protection Advisor UNHCR, ο κ. Giles Duley, φωτορεπόρτερ και ο κ. Stefan Tromel από την ILO.
Απόσπασμα από την ομιλία του κ. Βαρδακαστάνη: «Οι πρόσφυγες με αναπηρία αποτελούν μια υποομάδα των ανθρώπων που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις χώρες τους σε ιδιαίτερα μειονεκτική κατάσταση- είναι αόρατοι. Ως εκ τούτου, έχουν ανάγκη ιδιαίτερης προστασίας και υποστήριξης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λόγω της συνεχιζόμενης δραματικής ανθρωπιστικής κρίσης. Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν πράγματι επηρεαστεί βαθύτατα από την ανθρωπιστική κρίση και απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτής της άνευ προηγουμένου κατάστασης.. Στο πλαίσιο αυτό, τα άτομα με αναπηρία, οι ηλικιωμένοι. τα παιδιά και οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτοι, τη στιγμή που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα τους για να ξεφύγουν από διώξεις ή κακομεταχείριση.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία του αριθμού των προσφύγων με αναπηρία, αλλά η εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δείχνει ότι αρκετά εκατομμύρια άνθρωποι με αναπηρία έχουν εκτοπιστεί διά της βίας. Συναντούν πολλά εμπόδια στη διαδικασία για την αίτηση ασύλου, καθώς μπορεί να εμφανίσουν σχετική προβλήματα στην κίνηση, την ακοή, όραση, την επικοινωνία ή τη μάθηση. Οι δυσκολίες αυτές είναι προϋπάρχουσες και ενισχύονται από την αναγκαστική εκτόπισή τους και, κατά συνέπεια, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να υποστούν συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, των διακρίσεων και του αποκλεισμού από την πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια, την εκπαίδευση, τα προς το ζην και την υγειονομική περίθαλψη.
Κατά συνέπεια, η ΕΕ και η διεθνής κοινότητα καλούνται να αντιμετωπίσουν την ειδική κατάσταση των ατόμων με αναπηρία και να παρέχουν ένα πλαίσιο που θα είναι σύμφωνο με τις διεθνείς υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και τη Σύμβαση του 1951 για τους Πρόσφυγες.
Ο ρόλος των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της κατάστασης των προσφύγων με αναπηρία. Πραγματικά, κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψης στην Ελλάδα, το EDF εντόπισε σημαντικές ρωγμές στο εθνικό σύστημα που έχει θεσπιστεί για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Αρκετά κράτη μέλη, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα, δεν έχουν ορθές διαδικασίες για τον εντοπισμό των ατόμων με αναπηρία στα κέντρα υποδοχής και κράτησης. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις απλουστευμένες ή έκτακτης ανάγκης διαδικασίες που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση των υψηλών αριθμών αφίξεων το 2015 και το 2016. Πράγματι, τα άτομα με αναπηρία συχνά εντοπίζονται σε ανεπίσημη βάση και πολλοί άνθρωποι με αναπηρία δεν ανιχνεύεται ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο, οι οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον εντοπισμό των ατόμων με αναπηρία και στην ανάπτυξη μιας μόνιμης σύνδεση με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που χρειάζονται εξειδικευμένες υπηρεσίες. Υπάρχουν εμφανή προβλήματα στη διαδικασία ταυτοποίησης των ατόμων με αναπηρία. Οι «ορατές» αναπηρίες συνήθως εντοπίζονται, ενώ οι λιγότερο εμφανείς παραμένουν συχνά απαρατήρητες. Η αναγνώριση ενός ατόμου με αναπηρία ως τέτοιο είναι πολλές φορές ζωτικής σημασίας για την πρόσβαση σε εξειδικευμένη προστασία, για την εξασφάλιση της υποστήριξης και για την παροχή εύλογων προσαρμογών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ασύλου.
Ένα άλλο θεμελιώδες ζήτημα είναι η προσβασιμότητα των εγκαταστάσεων υποδοχής και κράτησης των προσφύγων με αναπηρία. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα προσωρινά κέντρα υποδοχής συχνά δεν διαθέτουν ανελκυστήρες και ράμπες μη προσβάσιμες για τους πρόσφυγες με σωματικές αναπηρίες. Επιπλέον, οι τεχνικές υποβοηθητικές συσκευές δεν είναι διαθέσιμες στην πλειονότητα των κέντρων υποδοχής και κράτησης. Ελάχιστα είναι τα στοιχεία προσβάσιμων πληροφοριών, για παράδειγμα, σε easy to read μορφή για τα άτομα με διανοητική αναπηρία. Το σύνολο των υλικών, συμπεριλαμβανομένων για την στέγαση, την ένδυση, τα τρόφιμα και το βοήθημα για τα καθημερινά έξοδα θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. Τα κέντρα φιλοξενίας που χρησιμοποιούνται για την ομαδική φιλοξενία των αιτούντων θα πρέπει επίσης είναι σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα προσβασιμότητας.
Λαμβάνοντας υπόψη του αυτό το πλαίσιο, το EDF απευθύνει έκκληση για την προώθηση ενός πιο ολοκληρωμένου ρόλου για τις οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία για την αντιμετώπιση της τρέχουσας ανθρωπιστικής κρίσης. Είναι σημαντικό να ενισχυθεί η επαφή μεταξύ των προσφύγων με αναπηρία και των τοπικών συλλόγων ΑμεΑ για την ένταξη των προσφύγων με αναπηρία στις δραστηριότητές τους. Χτίζοντας μια γενική συμμαχία μεταξύ των τοπικών φορέων παροχής υπηρεσιών αναπηρίας, των τοπικών συλλόγων αναπήρων και των προσφύγων με αναπηρία θα επέλθει μια ουσιαστική βελτίωση στην κατάσταση των προσφύγων με αναπηρία. Οι τοπικοί σύλλογοι πρέπει να συνεργάζονται στενά με τους διεθνείς και τους κοινοτικούς οργανισμούς των προσφύγων και να τους ενθαρρύνουν να συμπεριλαμβάνουν τους πρόσφυγες με αναπηρία στα προγράμματά τους».
Φωτογραφίες