Στη Μαδρίτη ο Ι. Βαρδακαστάνης για την προσβασιμότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Στη Μαδρίτη βρίσκεται σήμερα ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης, με την ιδιότητα του προέδρου του European Disability Forum (EDF- Ευρωπαϊκό Φόρουμ ΑμεΑ), προσκεκλημένος της CERMI (Comité Español de Representantes de Personas con Discapacidad - Συνομοσπονδία ΑμεΑ Ισπανίας) και του ONCE Foundation ( Ινστιτούτο Ομοσπονδίας Τυφλών Ισπανίας) να απευθύνει χαιρετισμό στην έναρξη του Συνεδρίου της «Inclusive Universities, Universities of the Future - Προσβάσιμα Πανεπιστήμια, τα Πανεπιστήμια του Μέλλοντος».

Ο κ. Βαρδακαστάνης μίλησε επίσης στην ενότητα «Inclusion policies of persons with disabilities in Universities: Current situation and future challenges(Πολιτικές για την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στα πανεπιστήμια: σημερινή κατάσταση και μελλοντικές προκλήσεις)», μαζί με τους Humberto J Rodríguez, πρόεδρο Division of International Special Education and Services, Richard Gorrie, καθηγητή Πανεπιστημίου Guelph (Καναδάς) και Ángela Barrios, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης.

Ο κ. Βαρδακαστάνης τόνισε ότι στην κοινωνία της γνώσης, η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ισότιμα για όλους και η ανάπτυξη της ερευνητικής ικανότητας των ατόμων με αναπηρία είναι οι καλύτερες εγγυήσεις για την πλήρη κοινωνική τους ένταξη, την πρόσβαση σε ποιοτική απασχόληση και τη μελλοντική επαγγελματική τους εξέλιξη. Μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής:

«Η πρόσβαση στην εκπαίδευση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, καταγεγραμμένο στην Ευρωπαϊκή Χάρτα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Το δικαίωμα αυτό θα πρέπει να απολαμβάνουν όλοι οι πολίτες της ΕΕ. Ωστόσο, τα άτομα με αναπηρία συχνά αποκλείονται, και ιδίως οι μαθητές που έχουν ανάγκη υποστήριξης υψηλού επιπέδου ή δεν έχουν επαρκή πρόσβαση στις υπηρεσίες εκπαίδευσης στις χώρες τους.

Αυτός είναι η αιτία που στο άρθρο 24 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, η πρόσβαση στην εκπαίδευση έχει οριστεί ως αναφαίρετο δικαίωμα για τα άτομα με αναπηρία. Το άρθρο αυτό αναγνωρίζει το δικαίωμα στην εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος για όλους τους μαθητές με αναπηρία.

Αναφέρει ότι τα άτομα με αναπηρία πρέπει να λαμβάνουν εύλογη υποστήριξη για την πρόσβασή τους στα πανεπιστήμια και στις μελέτες, αυτό σημαίνει ότι το σχολικό περιβάλλον και το εκπαιδευτικό υλικό θα πρέπει να είναι προσβάσιμο, αλλά και ότι τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να προσαρμοστούν στις ανάγκες του ατόμου και να προβλεφθεί εξατομικευμένη υποστήριξη για τη μεγιστοποίηση της ακαδημαϊκής και κοινωνικής ανάπτυξης του ατόμου με αναπηρία.

Ωστόσο, όπως μέχρι σήμερα έχουν δείξει οι καταληκτικές παρατηρήσεις της Επιτροπής για τη Σύμβαση του ΟΗΕ προς τις χώρες της ΕΕ που εξετάστηκαν, το δικαίωμα αυτό δεν απολαμβάνεται. Στοιχεία από το 2011 δείχνουν ότι το 19% των νέων με αναπηρία εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και ότι το 39% έχουν έρθει αντιμέτωποι με σοβαρούς περιορισμούς. Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν νομικό πλαίσιο που τις ανάγκες των μαθητών με αναπηρία, στην πραγματικότητα, οι μαθητές με αναπηρία αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια όταν προσπαθούν να έχουν πρόσβαση στα εθνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας τους.

Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι το εκπαιδευτικό υλικό και το ανθρώπινο δυναμικό που απαιτούνται για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση στην εκπαίδευση για τους μαθητές με αναπηρία σε ισότιμη βάση με τους άλλους διατίθεται. Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται εξειδικευμένη εκπαίδευση, όπως και όλοι οι επαγγελματίες στον τομέα της εκπαίδευσης, με στόχο την ενίσχυση της φυσικής διαδικασίας ένταξης από πρώτα στάδια μέχρι το πανεπιστήμιο.

Τα ίδια τα πανεπιστήμια έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν στη διασφάλιση ότι το μαθησιακό περιβάλλον τους είναι προσβάσιμο και χωρίς αποκλεισμούς για όλα τα άτομα με αναπηρία.

Έχουν επίσης ένα σημαντικό ρόλο να παίξουν, δεδομένου ότι εκπαιδεύουν την μελλοντική γενιά να εργαστεί και να κυβερνήσει τη χώρα. Η ακαδημαϊκή νοοτροπία πρέπει να καθοδηγηθεί από τις ανάγκες της αναπηρίας και γι 'αυτό είναι σημαντική η ενσωμάτωση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία σε όλα τα προγράμματα σπουδών και τις έρευνες, όχι μόνο στις νομικές, κοινωνικές, ιατρικές, αλλά και στους μηχανικούς, στις ΤΠΕ, στις σπουδές επικοινωνίες ή καλών τεχνών.

Η πρόσβαση στην εκπαίδευση από τους μαθητές με αναπηρία θα πρέπει πάντα να θεωρείται ως επένδυση - και ποτέ ως δαπάνη - είναι 100% κερδοφόρα όταν αυτοί οι μαθητές γίνουν αυτόνομοι και ανεξάρτητοι ενήλικες που είναι ικανοί να αναλάβει ενεργό ρόλο στην κοινωνία στην οποία ανήκουν».