Ε.Σ.Α.μεΑ. - Πιλοτική Μελέτη Προσβασιμότητας στον Δήμο Αλεξανδρούπολης (2012)

Ο παρών τόμος είναι προϊόν πιλοτικής μελέτης με αντικείμενο την προσβασιμότητα των πάσης φύσεως υποδομών και υπηρεσιών, συμβατικών και ηλεκτρονικών, για τα άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ), στον Δήμο Αλεξανδρούπολης.

Η μελέτη εκπονήθηκε στα πλάισια του Έργου «ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ - ACCESSIBILITY FOR ALL» με διακριτικό τίτλο A4ALL, το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο του Προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα – Βουλγαρία 2007 – 2013, Άξονας Προτεραιότητας 1: Ποιότητα Ζωής, Θεματική Προτεραιότητα 1.3: Συνεργασία και Δικτύωση για την Υγεία και των θεμάτων Κοινωνικής Πρόνοιας.

Το θεωρητικό πλαίσιο, στο οποίο εδράζεται η επιλογή της μεθοδολογικής προσέγγισης για την εκπόνηση της μελέτης, είναι οι πλέον σύγχρονες αντιλήψεις για την αναπηρία: Αφενός η δικαιωματική προσέγγιση, αφετέρου το ονομαζόμενο κοινωνικό μοντέλο για την αναπηρία. Οι θεωρητικές αυτές παραδοχές έχουν κρίσιμη σημασία καθότι μεταθέτουν το ζήτημα από την ευκαιριακή ή/και φιλανθρωπική βάση στη στέρεη βάση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αφετέρου το μετατοπίζουν από το ατομικό στο κοινωνικό επίπεδο. Ως αποτέλεσμα, η κοινωνία οφείλει συστηματικά να σχεδιάζει το περιβάλλον (σε όλες τις διαστάσεις του) έτσι ώστε να είναι προσβάσιμο από όλους.

Με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την προσβασιμότητα, η μελέτη τροφοδοτήθηκε από τα αποτελέσματα πρωτογενούς έρευνας. Η αξιολόγηση των ευρημάτων καθώς και η διατύπωση των προτάσεων έγινε λαμβάνοντας υπόψη τη βιβλιογραφία, τη σχετική ελληνική νομοθεσία, ειδικότερα το πλαίσιο λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και το σχετικό πλαίσιο του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξιοποιήθηκε επίσης η εμπειρία από άλλες μελέτες στον ελλαδικό χώρο με παρόμοιο αντικείμενο (βλ. ΥΠΕΣ, Θεσσαλονίκη, Θεσσαλία).

Στο πλαίσιο της μελέτης εξετάζονται:

Κτίρια αρμοδιότητας του Δήμου και άλλων βασικών φορέων που προσδιορίζονται σύμφωνα με την επισκεψιμότητά τους από άτομα με αναπηρία (προσβασιμότητα θυρών, διαδρόμων, χώρων εργασίας, χώρων υποδοχής, χώρων υγιεινής κ.λπ.).
Εξωτερικοί κοινόχρηστοι χώροι του Δήμου (προσβασιμότητα πεζοδρομίων, χώρων πρασίνου, νησίδων, πλατειών κ.λπ.).
Μεταφορικά μέσα του Δήμου (προσβάσιμη είσοδος στα οχήματα, ειδικές θέσεις για αμαξίδια κ.λπ.).
Παρεχόμενες υπηρεσίες του Δήμου (προσβασιμότητα ιστοσελίδας, ενημερωτικού υλικού, διαδικασιών/ πολιτικών, κ.λπ.).
Επίπεδο κατάρτισης του προσωπικού του Δήμου και των άλλων φορέων, σε θέματα σχετικά με την εξυπηρέτηση / συναλλαγή ατόμων με αναπηρία.

Στο πλαίσιο της Μελέτης διατυπώνονται προτάσεις, που μπορούν να βελτιώσουν την προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία σε τοπικό επίπεδο (π.χ. μέτρα και παρεμβάσεις για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των κτιριακών υποδομών, της πληροφόρησης των δημοτών με αναπηρία κ.λπ.), λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Η μελέτη επικεντρώνεται στον δημόσιο χώρο (δημοτικά - δημόσια κτίρια, υποδομές, υπηρεσίες, και ορισμένες επιχειρήσεις μεταφορών και επικοινωνιών με ευρεία χρήση από τον πληθυσμό π.χ. ΟΤΕ, ΚΤΕΛ, αεροδρόμιο κ.ά.). Στο αντικείμενο της μελέτης δεν περιλαμβάνεται η προσβασιμότητα στον χώρο των ιδιωτικών επιχειρήσεων (λιανικό εμπόριο, εστίαση, ψυχαγωγία, κ.λπ.) και της κατοικίας.

Η συλλογή των απαραίτητων στοιχείων έγινε με επεξεργασία της σχετικής βιβλιογραφίας και νομοθεσίας, καθώς και με επιτόπιες αυτοψίες και πρωτογενείς έρευνες. Οι επιτόπιες έρευνες περιλαμβάνουν τόσο αυτοψία των σχετικών χώρων-υποδομών και λειτουργίας των υπηρεσιών όσο και συνεντεύξεις με δομημένο ερωτηματολόγιο. Για την διενέργεια των αυτοψιών και των συνεντεύξεων, καταρτίστηκαν ειδικά ερωτηματολόγια. Στα επιμέρους μεθοδολογικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν περιλαμβάνονται και πρωτογενείς ποιοτικές έρευνες, υπό μορφή συνεντεύξεων, με εκπροσώπους των ατόμων με αναπηρία ή/και άλλων σχετικών με το αντικείμενο της μελέτης φορέων.

Πρόλογος από τον Ιωάννη Βαρδακαστάνη, Πρόεδρο της Ε.Σ.Α.μεΑ.

Για τα άτομα με αναπηρία, η προσβασιμότητα των υποδομών, υπηρεσιών και αγαθών αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αυτονομία και την ισότιμη συμμετοχή τους στα κοινωνικό-οικονομικά δρώμενα. Όμως, παρά την πρόοδο στο θεσμικό πλαίσιο και τις πολιτικές σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, η προσβασιμότητα απέχει πολύ από το να είναι διασφαλισμένη.

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έχουν προσυπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της και έχει κυρώσει η χώρα μας με τον ν.4074/2012, αναγνωρίζει τη σημασία της προσβασιμότητας και καλεί τα συμβαλλόμενα κράτη να λάβουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρία την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο δομημένο περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο κείμενο «Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία 2010-2020: Ανανέωση της δέσμευσης για μια Ευρώπη χωρίς εμπόδια», αναγνωρίζει ότι αν και η προσβασιμότητα αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη συμμετοχή στην κοινωνία και την οικονομία, η Ευρωπαϊκή Ένωση απέχει ακόμη πολύ από την επίτευξη του στόχου αυτού.

Με την παρούσα Μελέτη, που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Έργου «Προσβασιμότητα για Όλους», καταρχάς, επιχειρείται η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης στον τομέα της προσβασιμότητας σε δύο πόλεις, στην Αλεξανδρούπολη και στο Χάσκοβο της Βουλγαρίας. Περαιτέρω εντοπίζονται τα συνηθέστερα εμπόδια και αναδεικνύονται οι δυνατότητες και ο ρόλος των δημοτικών και τοπικών αρχών στις σημερινές κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες για τη διασφάλιση της αυτονομίας και της ισότιμης πρόσβασης των πολιτών με αναπηρία.

Με βάση την αυτονόητη οριζόντια διασφάλιση της προσβασιμότητας σε όλους τους τομείς και σε όλα τα επίπεδα, ξεκινώντας από τα μικρότερα κοινωνικά κύτταρα, τις τοπικές κοινωνίες, με τη Μελέτη επιδιώκεται να δημιουργηθεί ένα χρήσιμο εργαλείο εντοπισμού και άρσης των εμποδίων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία σε τοπικό επίπεδο και παράλληλα προώθησης τοπικών πολιτικών για την προσβασιμότητα, με τελικό στόχο την ανάπτυξη κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς με επίκεντρο τον άνθρωπο.

Η Πιλοτική Μελέτη Προσβασιμότητας στον Δήμο Αλεξανδρούπολης αποτελεί ενότητα εργασίας του Έργου «ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ - ACCESSIBILITY FOR ALL» με διακριτικό τίτλο A4ALL, το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο του Προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα – Βουλγαρία 2007 – 2013, Άξονας Προτεραιότητας 1: Ποιότητα Ζωής, Θεματική Προτεραιότητα 1.3: Συνεργασία και Δικτύωση για την Υγεία και των θεμάτων Κοινωνικής Πρόνοιας.

Λογότυπο του Προγράμματος ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑ - ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 2007-2013

Η έντυπη έκδοση (μη προσβάσιμο PDF) της Πιλοτικής μελέτης στον Δήμο Αλεξανδρούπολης (3.55 MB)

Για να διαβάσετε ένα αρχειο PDF, θα πρέπει να έχετε Adobe Acrobar Reader εγκατεστημένο στον υπολογιστή σας.
Κατεβάστε την τελευταία έκδοση του Adobe Acrobar Reader.

Διαθέσιμες εναλλακτικές μορφές:

Προσβάσιμο PDF:

Σε μορφή προσβάσιμου PDF, η Πιλοτική μελέτη στον Δήμο Αλεξανδρούπολης (2.31 MB)

Προσβάσιμο MS Word:

Σε μορφή προσβάσιμου MS Word 2010, η Πιλοτική μελέτη στον Δήμο Αλεξανδρούπολης (1.42 MB)

doc

Σε μορφή προσβάσιμου MS Word 97-2003, η Πιλοτική μελέτη στον Δήμο Αλεξανδρούπολης (3.79 MB)

H Microsoft παρέχει ελεύθερο λογισμικό το οποίο επιτρέπει την προβολή αυτού του είδους αρχείων χωρίς να είναι απαραίτητη η κατοχή του πλήρες πακέτου του Word.
Κατεβάστε την τελευταία έκδοση του MS Word Viewer.

Τα αρχεία τύπου PEF μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε για απ' ευθείας αποστολή για εκτύπωση στον όποιο συμβατό εκτυπωτή Braille, με τη βοήθεια του εργαλείου e2u που μπορεί κανείς να κατεβάσει δωρεάν από την διεύθυνση http://code.google.com/p/e2u/. Αφού έχει εγκατασταθεί ο εκτυπωτής Braille σε έναν υπολογιστή και στη συνέχεια εγκατασταθεί η παραπάνω εφαρμογή, τότε μπορεί ο χρήστης να αποστείλει για εκτύπωση τα αρχεία PEF χωρίς καμία περαιτέρω ρύθμιση ή ειδική γνώση του Braille.