~~~~~~~~~~~~~~ *** Σημειώσεις *** ~~~~~~~~~~~~~~ 1. Το παρόν αποτελεί την απόδοση του πρωτότυπου έντυπου, «Οδηγός καταναλωτή με αναπηρία», σε μορφή απλού κειμένου (αγγλ. simple text), η οποία δημιουργήθηκε για τη διευκόλυνση κάποιων κατηγοριών αναγνωστών με αναπηρία. 2. Διατίθεται αυστηρά για προσωπική, μη εμπορική, χρήση. 3. Στο παρόν έχουν αφαιρεθεί τυχόν εικόνες, σχήματα, κλπ. που περιλαμβάνονται στην έντυπη έκδοση και έχουν αντικατασταθεί από τις «εναλλακτικές περιγραφές» τους (αγγλ. Alt-text) για μη βλέποντες. 4. Στο παρόν έχουν συμπεριληφθεί πληροφορίες σε σχέση με τη σελιδοποίηση του εγγράφου όπως εμφανίζεται στην πρωτότυπη έντυπη μορφή του. Τυχόν παραπομπές εντός του κειμένου σε αριθμούς σελίδων (π.χ. «βλέπε στη σελίδα 16»), αυτές αφορούν σε σελίδες του πρωτότυπου εντύπου. 5.Τυχόν υποσημειώσεις που περιλαμβάνονται στην πρωτότυπη έντυπη έκδοση, θα τις συναντήσετε εδώ μόνο ως παραπομπές μέσα στο κείμενο και συγκεκριμένα μέσα σε άγκιστρα, π.χ. «{βλ. υποσημείωση 3}». Το περιεχόμενο των υποσημειώσεων έχει μεταφερθεί σε ξεχωριστή ενότητα στο τέλος, όπου είναι συγκεντρωμένες, κατά αύξοντα αριθμό, όλες οι υποσημειώσεις του εγγράφου. 6. Επίσης, στην παρούσα έκδοση, επιπλέον από το κείμενο, έχουν συμπεριληφθεί, πάντα μέσα σε άγκιστρα, και πληροφορίες σε σχέση με τη δομή και μορφοποίηση του εγγράφου. Π.χ., επισημαίνονται η έναρξη κεφαλαίων, ενοτήτων και υποενοτήτων, η έναρξη και λήξη πλαισίων, αριθμημένων ή μη λιστών, κ.λπ. 7. Για τυχόν σχόλια και παρατηρήσεις σας για την παρούσα έκδοση, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ΕΣΑμεΑ, στη διεύθυνση, esamea@otenet.gr ή στο τηλέφωνο 210 9949837. Καλή ανάγνωση! ~~~~~~~~~~~~~~ *** Εξώφυλλο *** ~~~~~~~~~~~~~~ {λογότυπο: Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)} {τίτλος βιβλίου} Οδηγός καταναλωτή με αναπηρία {λογότυπο: Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτική Ελλάδα 2014-2020, ΕΣΠΑ 2014-2020. Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης} ~~~~~~~~~~~~~~ *** Εσώφυλλο*** ~~~~~~~~~~~~~~ {Λογότυπο: Ε.Σ.Α.μεΑ.} Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) Κεντρικά γραφεία: Ελ. Βενιζέλου 236, T.Κ. 163 41 Ηλιούπολη Τηλ. +30 210 9949837 Fax +30 210 5238967 E-mail: esaea@otenet.gr Ιστοσελίδα: www.esamea.gr Αθήνα, 2021 Ο παρών Οδηγός εκπονήθηκε από την Ε.Σ.Α.μεΑ. στο πλαίσιο του Π.Ε.4 του Υποέργου 4 της Πράξης «Προωθώντας την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους που διαβιούν στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδα». {πλαίσιο} Η παρούσα έκδοση συγχρηματοδοτήθηκε από την Ελλάδα και από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) στο πλαίσιο της Πράξης «Προωθώντας την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, χρονιές παθήσεις και των οικογενειών τους που διαβιούν στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας», ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4: Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, προώθηση της Κοινωνικής Ένταξης και Καταπολέμηση της Φτώχειας και των Διακρίσεων, ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 09: Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας και κάθε διάκρισης, ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 9iii:Καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων και προώθηση των ίσων ευκαιριών, ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 9iii2: Βελτίωση της παροχής κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών εκπαιδευτικής υποστήριξης σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες (ΑΜΕΑ, μαθητές με αναπηρία ή/και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, κακοποιημένες γυναίκες). {/πλαίσιο} Επιμέλεια & Εκτύπωση Εντύπου: {λογότυπο} Κοι.Σ.Π.Ε. ΑΘΗΝΩΝ «Η ΕΙΚΟΝΑ» Μεσογείων 154, Τ.Κ. 115 27 Αθήνα Τηλ.: 210 7473951, Fax: 210 7474072 e-mail: koispeeikona@outlook.com.gr Παραγωγή Έκδοσης Απλού Κειμένου TXT (simple text): {λογότυπο} EUROPRAXIS μ.ΙΚΕ Βέργας 4, Τ.Κ. 176 73 Καλλιθέα Τηλ.: 210 9521313, Fax: 210 9521318 e-mail: info@euro-praxis.com Ιστοσελίδα: www.euro-praxis.com ~~~~~~~~~~~~~~ *** Περιεχόμενα *** ~~~~~~~~~~~~~~ {σελίδα 2} Πρόλογος {σελίδα 3} Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή {σελίδα 3} Κεφάλαιο 2. Τα άτομα με αναπηρία ως καταναλωτές γενικών και ειδικών αγαθών και υπηρεσιών {σελίδα 4} Κεφάλαιο 3. Δικαίωμα των καταναλωτών με αναπηρία στην ίση μεταχείριση {σελίδα 5} Κεφάλαιο 4. Δικαίωμα πρόσβασης σε προβάσιμα αγαθά και υπηρεσίες {σελίδα 6} Κεφάλαιο 5. Δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφόρηση σχετικά με αγαθά και υπηρεσίες {σελίδα 7} Κεφάλαιο 6. Δικαίωμα πρόσβασης στην επικοινωνία και ενημέρωση {σελίδα 7} Κεφάλαιο 7. Δικαίωμα στις μεταφορές {σελίδα 9} Κεφάλαιο 8. Ποιος μπορεί να βοηθήσει {σελίδα 10} Κεφάλαιο 9. Χρήσιμες ιστοσελίδες και επαφές ~~~~σελίδα 1~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~ *** Πρόλογος *** ~~~~~~~~~~~~~ {φωτογραφία: Ιωάννης Βαρδακαστάνης, Πρόεδρος της Ε.Σ.Α.μεΑ.} Ο παρών «Οδηγός καταναλωτή με αναπηρία» εκπονήθηκε από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) στο πλαίσιο υλοποίησης του Υποέργου 4 (Π.Ε.1, Π.1.4) της Πράξης «Προωθώντας την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους που διαβιούν στην Περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδας». Η Πράξη, με δικαιούχο την Ε.Σ.Α.μεΑ., εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2014-2020» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και από Εθνικούς Πόρους. Στόχοι της Πράξης είναι οι εξής: α) η ενδυνάμωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, β) η διευκόλυνση της ένταξης και επανένταξης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στην αγορά εργασίας, γ) η ενίσχυση της ικανότητας των στελεχών της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης να ενσωματώνουν τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας στις αναπτυξιακές και κοινωνικές πολιτικές και να παρακολουθούν την εφαρμογή της, δ) η βελτίωση της παρεχόμενης από τα Κέντρα Κοινότητας εξυπηρέτησης στους πολίτες με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, ε) η ενημέρωση - ευαισθητοποίηση στοχευμένων ομάδων που δύνανται να συμβάλλουν σημαντικά στην άρση της προκατάληψης και των εμποδίων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις. Στο πλαίσιο εφαρμογής της Πράξης, η ενημέρωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στα δικαιώματά τους ως καταναλωτές συμβάλλει στην ενίσχυση της καταναλωτικής τους συνείδησης και επομένως στην άσκηση πίεσης τόσο στους παρόχους αγαθών και υπηρεσιών όσο και στους αρμόδιους φορείς προώθησης των δικαιωμάτων των καταναλωτών για μεγαλύτερη ικανοποίηση των αναγκών, επιθυμιών, προσδοκιών τους και απόλαυση των δικαιωμάτων τους, με απώτερο στόχο την υποστήριξη της αυτόνομης και ισότιμης συμμετοχής τους στις κοινωνικές δραστηριότητες. Ιωάννης Βαρδακαστάνης Πρόεδρος Ε.Σ.Α.μεΑ. ~~~~σελίδα 2~~~~~ ________________ {Κεφάλαιο} 1. Εισαγωγή Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (ν.4074/2012) αναγνωρίζει ότι οι διακρίσεις κατά οποιουδήποτε προσώπου λόγω αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης αποτελούν προσβολή της εγγενούς αξιοπρέπειας και αξίας του και επισημαίνει την ανάγκη να προωθηθούν και να προστατευθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ατόμων με αναπηρία. Στη βάση των παραπάνω αρχών, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), αξιοποιώντας την εμπειρία της ως μέλος {βλ. υποσημείωση 1} του Εθνικού Συμβουλίου Καταναλωτή και Αγοράς (Ε.Σ.Κ.Α.) {βλ. υποσημείωση 2}, δια του παρόντος συνοπτικού Οδηγού στοχεύει στην ενδυνάμωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους που διαβιούν στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας μέσω της ενημέρωσής τους σχετικά με τα ειδικότερα δικαιώματά τους ως καταναλωτών γενικών και ειδικών προϊόντων και υπηρεσιών. ________________ {Κεφάλαιο} 2. Τα άτομα με αναπηρία ως καταναλωτές γενικών και ειδικών αγαθών και υπηρεσιών Καταναλωτής είναι κάθε φυσικό πρόσωπο που ενεργεί για λόγους που δεν αφορούν δραστηριότητα εμπορική, επιχειρηματική, βιοτεχνική ή ελευθέρου επαγγελματία. ~~~~σελίδα 3~~~~~ Τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους είναι καταναλωτές τόσο γενικών αγαθών και υπηρεσιών (π.χ. τροφίμων, ειδών ρουχισμού ή οικιακής χρήσης, νερού, φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας, υπηρεσίες στέγασης, εστίασης, εκπαίδευσης, αναψυχής, ιατρικές υπηρεσίες, κ.λπ.) όπως κάθε άλλος πολίτης, όσο και καταναλωτές ειδικών αγαθών (π.χ. βοηθημάτων κινητικότητας ή/και ενίσχυσης ακοής ή/και όρασης, ειδικών εξοπλισμών υποστήριξης της διαβίωσής τους, ιατρικού εξοπλισμού, φαρμάκων και αναλώσιμων υλικών, υπηρεσίες προσωπικής φροντίδας, αποκατάστασης κ.λπ.). Ως καταναλωτές γενικών αγαθών και εμπορευμάτων, οι καταναλωτές με αναπηρία προστατεύονται όπως κάθε πολίτης από το ισχύον γενικό νομοθετικό πλαίσιο περί προστασίας των καταναλωτών. Ο παρών Οδηγός αναφέρεται μόνον στις ειδικότερες προβλέψεις προστασίας των ατόμων με αναπηρία ως καταναλωτών {βλ. υποσημείωση 3}. Επισημαίνεται ότι τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους αποτελούν ένα μεγάλο και δυναμικό καταναλωτικό κοινό. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ. {βλ. υποσημείωση 4}, ο πληθυσμός των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στη χώρα μας ανέρχεται στο 24,7%, του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω, δηλαδή 2.231.197 σε σύνολο 9.016.247 ατόμων. Ο πληθυσμός αυτός αυξάνεται ακόμη περισσότερο εάν προστεθούν τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις ηλικίας κάτω των 16 ετών, καθώς και τα μέλη των νοικοκυριών τους. ________________ {Κεφάλαιο} 3. Δικαίωμα των καταναλωτών με αναπηρία στην ίση μεταχείριση Οι καταναλωτές με αναπηρία δικαιούνται σεβασμό της προσωπικότητάς τους, της ιδιωτικής τους ζωής και των προσωπικών τους δεδομένων, καθώς επίσης ίση μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών και απόλαυση μέτρων για την εξάλειψη κάθε διάκρισης και εμποδίου σε βάρος τους με στόχο τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης αυτών σε προϊόντα και υπηρεσίες {βλ. υποσημείωση 5}. ~~~~σελίδα 4~~~~~ ________________ {Κεφάλαιο} 4. Δικαίωμα πρόσβασης σε προβάσιμα αγαθά και υπηρεσίες Από 28.06.2025 που τέθηκε σε εφαρμογή η ευρωπαϊκή Οδηγία 882/2019 {βλ. υποσημείωση 6}, τα παρακάτω προϊόντα και υπηρεσίες θα πρέπει να ικανοποιούν απαιτήσεις προσβασιμότητας, υπό την προϋπόθεση ότι η εφαρμογή της προσβασιμότητας δεν θα απαιτεί σημαντική αλλαγή στα προϊόντα ή τις υπηρεσίες και δεν θα συνεπάγεται την επιβολή δυσανάλογης επιβάρυνσης στους παρόχους τους: α) υλικά συστήματα πληροφορικής γενικής χρήσης και λειτουργικά συστήματα για τα εν λόγω υλικά συστήματα, β) τερματικά αυτοεξυπηρέτησης και πληρωμών (αυτόματες ταμειακές μηχανές, μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων, μηχανήματα ελέγχου εισιτηρίων, διαδραστικά τερματικά αυτοεξυπηρέτησης που παρέχουν πληροφορίες, εκτός από τα τερματικά που εγκαθίστανται ως αναπόσπαστα τμήματα οχημάτων, αεροσκαφών, πλοίων ή τροχαίου υλικού), γ) τερματικός εξοπλισμός καταναλωτών με διαδραστικές δυνατότητες που χρησιμοποιείται για την παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και οπτικοακουστικών μέσων, δ) συσκευές ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων, ε) υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών πλην των υπηρεσιών μετάδοσης οι οποίες χρησιμοποιούνται για την παροχή υπηρεσιών μεταξύ μηχανών, στ) υπηρεσίες που παρέχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, ζ) τα ακόλουθα στοιχεία των υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών με αεροπορικά μέσα, λεωφορεία, σιδηροδρομικά και πλωτά μέσα, με εξαίρεση τις υπηρεσίες αστικών, προαστιακών και περιφερειακών υπηρεσιών μεταφορών για τις οποίες ισχύουν μόνον τα στοιχεία του σημείου v: i) δικτυακούς τόπους,·ii) υπηρεσίες για φορητές συσκευές, συμπεριλαμβανομένων των φορητών εφαρμογών, iii) ηλεκτρονικά εισιτήρια και υπηρεσίες ηλεκτρονικής έκδοσης εισιτηρίων, ~~~~σελίδα 5~~~~~ iv) μετάδοση πληροφοριών σχετικά με υπηρεσίες μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των ταξιδιωτικών πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο προκειμένου για τις οθόνες πληροφοριών, αφορά μόνον τις διαδραστικές οθόνες που βρίσκονται εντός του εδάφους της Ένωσης και v) διαδραστικά τερματικά αυτοεξυπηρέτησης που βρίσκονται εντός του εδάφους της Ένωσης, πλην όσων είναι εγκατεστημένα ως αναπόσπαστα τμήματα οχημάτων, αεροσκαφών, πλοίων ή τροχαίου υλικού που χρησιμοποιείται στην παροχή οποιουδήποτε τμήματος των εν λόγω υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών, η) τραπεζικές υπηρεσίες για καταναλωτές, θ) ηλεκτρονικά βιβλία και υλικός εξοπλισμός που προορίζεται ειδικά για αυτά, ι) υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου. Η παρούσα οδηγία έχει επίσης εφαρμογή στον ενιαίο ευρωπαϊκό αριθμό έκτακτης ανάγκης 112. ________________ {Κεφάλαιο} 5. Δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφόρηση σχετικά με αγαθά και υπηρεσίες Οι καταναλωτές με αναπηρία δικαιούνται να ενημερώνονται με απλό και κατανοητό τρόπο προσβάσιμο σε αυτούς σχετικά με γενικές πληροφορίες που αφορούν τους προμηθευτές και τα προϊόντα και υπηρεσίες που παρέχουν (π.χ. πλήρη στοιχεία ταυτότητας και επικοινωνίας προμηθευτών, ιδιότητες, χαρακτηριστικά και εγγυήσεις των προϊόντων και των υπηρεσιών που αυτοί παρέχουν, βασικούς όρους των συμβάσεων καθώς και σχετικά με την άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης κ.λπ.). Κάθε διαφήμιση και προωθητική ενέργεια που απευθύνεται σε άτομα με αναπηρία πρέπει επίσης να διασφαλίζει την προσβασιμότητά της σε αυτά {βλ. υποσημείωση 7}. Οι καταναλωτές υπηρεσιών εστίασης, με εξαίρεση τα παραδοσιακά καφενεία, δικαιούνται να λαμβάνουν πληροφόρηση επί του τιμοκαταλόγου και κατά συνέπεια οι τυφλοί καταναλωτές να ενημερώνονται μέσω τιμοκαταλόγων σε γραφή Braille {βλ. υποσημείωση 8}. ~~~~σελίδα 6~~~~~ ________________ {Κεφάλαιο} 6. Δικαίωμα πρόσβασης στην επικοινωνία και ενημέρωση Αναφορικά με τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, οι καταναλωτές με αναπηρία δικαιούνται ποσοστό έκπτωσης, διάθεση δωρεάν χρόνου ομιλίας, έκπτωση στην αποστολή γραπτών μηνυμάτων (SMS), προτεραιότητα στη σύνδεση και αποκατάσταση βλαβών, διευκολύνσεις στην ανάγνωση του μηνιαίου λογαριασμού και τις πληροφορίες καταλόγου, ειδικές ρυθμίσεις για τον αριθμό έκτακτης ανάγκης και πρόσβαση στα κοινόχρηστα τηλέφωνα. Ο δε πάροχος Καθολικής υπηρεσίας υποχρεούται να λαμβάνει υπόψη του τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία {βλ. υποσημείωση 9}. Αναφορικά με τα τηλεοπτικά προγράμματα, οι καταναλωτές με αναπηρία υπηρεσιών μέσων μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας έχουν δικαίωμα πρόσβασης μέσω υπότιτλων ή/και διερμηνείας στη νοηματική σε τουλάχιστον κάποιο ποσοστό των τηλεοπτικών προγραμμάτων {βλ. υποσημείωση 10}. ________________ {Κεφάλαιο} 7. Δικαίωμα στις μεταφορές Τα άτομα με αναπηρία ως καταναλωτές υπηρεσιών μεταφοράς έχουν δικαιώματα που ορίζονται από τους νεότερους ευρωπαϊκούς Κανονισμούς για τα δικαιώματα των επιβατών όλων των μέσων μεταφοράς (αεροπλάνα, τρένα, πλοία και λεωφορεία και πούλμαν). Συνοπτικά, με βάση τους παραπάνω Κανονισμούς και πέραν των γενικών δικαιωμάτων κάθε επιβάτη με ή χωρίς αναπηρία (π.χ. μέτρα σε περίπτωση καθυστέρησης ή ακύρωσης δρομολογίου κ.λπ.) απαγορεύεται η άρνηση μεταφοράς επιβάτη λόγω της αναπηρίας του εκτός και αν πρόκειται για λόγους ασφάλειας ή μη προσβασιμότητας του μεταφορικού μέσου. Σε όλους τους επιβάτες με αναπηρία ή/και μειωμένη κινητικότητα παρέχεται ειδική συνδρομή, χωρίς επιπλέον κόστος, εφόσον αυτό ζητηθεί από τον επιβάτη νωρίτερα και σε συγκεκριμένη προθεσμία (48 ώρες πριν την αναχώρηση προκειμένου για ταξίδι με αεροπλάνο, τρένο και πλοίο και 36 ώρες προκειμένου για μετακίνηση με λεωφορείο/πούλμαν). ~~~~σελίδα 7~~~~~ Εάν ο επιβάτης δεν έχει ζητήσει έγκαιρα τη συνδρομή, ο διαχειριστής του σταθμού ή ο μεταφορέας οφείλει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια να τον εξυπηρετήσει. Ενδεχομένως να ζητηθεί από τον μεταφορέα η συνοδεία του ατόμου από συνοδό. Τότε, προκειμένου για πλοία ή πούλμαν/λεωφορεία αυτός μεταφέρεται δωρεάν. Επιπρόσθετα προβλέπεται η υποχρέωση παροχής προσβάσιμης πληροφόρησης, ειδικότερης αποζημίωσης σε περίπτωση φθοράς ή απώλειας του ειδικού εξοπλισμού του επιβάτη με αναπηρία, καθώς και η δυνατότητα καταγγελίας σε περίπτωση που ο επιβάτης θεωρεί ότι καταπατήθηκαν τα δικαιώματά του {βλ. υποσημείωση 11}. Σχετικά με το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία να συνοδεύονται κατά τη μετακίνησή τους από σκύλους βοηθείας, αυτό είναι κατοχυρωμένο σε όλα τα μέσα μεταφοράς για σκύλους βοηθείας, εκπαιδευμένους ή υπό εκπαίδευση, χωρίς κλουβί μεταφοράς και χωρίς φίμωτρο {βλ. υποσημείωση 12}. ~~~~σελίδα 8~~~~~ ________________ {Κεφάλαιο} 8. Ποιος μπορεί να βοηθήσει • Κάθε καταναλωτής με αναπηρία μπορεί να απευθυνθεί στην Υπηρεσία «Διεκδικούμε Μαζί» της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), η οποία προστατεύει και προασπίζεται τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στο σύνολό τους. Οι καταναλωτές με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις αλλά και τα μέλη των οικογενειών τους, και κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης, μπορούν να λάβουν ενημέρωση, υποστήριξη και ενδυνάμωση, συμπεριλαμβανομένης της εξατομικευμένης παρέμβασης, στην περίπτωση που θεωρούν ότι έχουν παραβιαστεί τα δικαιώματά τους ως καταναλωτές. Επιπρόσθετα, η Υπηρεσία «Διεκδικούμε Μαζί» μέσω των δράσεών της υποστηρίζει τα εν λόγω άτομα ώστε να γίνουν οι ίδιοι πραγματικοί φορείς διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους. • Σε τοπικό επίπεδο ο καταναλωτής με αναπηρία μπορεί να απευθυνθεί: - στις επιτροπές φιλικού διακανονισμού που λειτουργούν στις κατά τόπους Περιφερειακές Ενότητες και Επαρχεία και είναι υπεύθυνες για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών ανάμεσα σε προμηθευτές και σε καταναλωτές ή ενώσεις καταναλωτών, - στις Ενώσεις καταναλωτών, οι οποίες θα επιληφθούν της υπόθεσής του εφόσον γίνει μέλος αυτών. • Σε εθνικό επίπεδο ο καταναλωτής με αναπηρία μπορεί να απευθυνθεί: - στον Συνήγορο του Καταναλωτή, που λειτουργεί ως εξωδικαστικό όργανο συναινετικής επίλυσης των καταναλωτικών διαφορών αλλά και ως συμβουλευτικός θεσμός στο πλευρό της Πολιτείας, - στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, - στις Ρυθμιστικές Αρχές (π.χ. Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων κ.λπ.), στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) κ.λπ., οι οποίες επίσης επιλαμβάνονται των υποθέσεων/καταγγελιών που υποβάλλονται από καταναλωτές και έχουν την αρμοδιότητα της επιβολής προστίμου σε φορείς/εταιρείες που παραβιάζουν διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας. ~~~~σελίδα 9~~~~~ ________________ {Κεφάλαιο} 9. Χρήσιμες ιστοσελίδες και επαφές 1. Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων-Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Καταναλωτή/Γενική Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή {βλ. υποσημείωση 13} - Τηλ.: 1520 2. Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), Υπηρεσία «Διεκδικούμε Μαζί» - Τηλ.: 210 9949837 - Email: esaea@otenet.gr 3. Περιφερειακή Ομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία Δυτικής Ελλάδας και Νοτίων Ιονίων Νήσων, Ακτή Δυμαίων 5, Πάτρα-Τηλ: 2610-362127 - Email: pomamea_dit@hotmail.com 4. Συνήγορος του Καταναλωτή {βλ. υποσημείωση 14} - Τηλ.: 210 6460734 - Email: grammateia@synigoroskatanaloti.gr 5. Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) {βλ. υποσημείωση 15} - Τηλ.: 210 3632443 – Email: inka@inka.gr 6. Ένωση Καταναλωτών - Η Ποιότητα της Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) {βλ. υποσημείωση 16} - Τηλ.: 210 3304444 – Email: info@ekpizo.gr 7. Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) {βλ. υποσημείωση 17} - Τηλ.: 2310 233333 8. Ένωση Εργαζόμενων Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΕΚΕ) {βλ. υποσημείωση 18} - Τηλ.: 210 8817730 - Email: info@eeke.gr 9. Ένωση Καταναλωτών Νομού Αιτωλοακαρνανίας, Σ. Τσικνιά (Τσαλδάρη) 48, Αγρίνιο - Τηλ.: 26410- 24444 - Email: inka-ait@otenet.gr 10. Σύνδεσμος Προστασίας Δανειοληπτών Καταναλωτών Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, Μίλτωνος Ιατρίδη 1, Πύργος Ηλείας - Τηλ.: 26210 34029 / Kιν. 6973351731 - Email: prostasia.katanaloti@gmail.com Σχετικά με το μητρώο ενώσεων καταναλωτών καθώς και το μητρώο φορέων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, δες στο μητρώο που τηρεί το Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων {βλ. υποσημείωση 19}. ~~~~σελίδα 10~~~~~ ________________ {Ιστοσελίδα και κοινωνικά μέσα της Ε.Σ.Α.μεΑ.} Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Ε.Σ.Α.μεΑ. www.esamea.gr Η σελίδα της Ε.Σ.Α.μεΑ. στο Facebook https://el-gr.facebook.com/ESAmeAgr Ακολουθείστε την Ε.Σ.Α.μεΑ. στο Twitter https://twitter.com/ESAMEAgr Βρείτε το κανάλι της Ε.Σ.Α.μεΑ. στο YouTube https://www.youtube.com/user/ESAmeAGr ~~~~σελίδα 11~~~~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~ *** Υποσημειώσεις *** ~~~~~~~~~~~~~~~~~ 1. Βλ. ν. 4314/2014 (Αριθ. ΦΕΚ 265 Α’/23.12.2014) «Α) Για τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, Β) Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2012/17 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2012» - άρθρο 102. 2. Το Ε.Σ.Κ.Α. αποτελεί συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό όργανο του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, εκφράζει τις θέσεις των φορέων της αγοράς και των καταναλωτών σχετικά με την ανταγωνιστική λειτουργία της αγοράς και την προστασία των καταναλωτών, υποβάλλει προτάσεις για την προώθηση των εννόμων συμφερόντων τους και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους και εκδίδει γνωμοδοτήσεις επί θεμάτων σχετικών με την αγορά και τους καταναλωτές καθώς και επί νομοσχεδίων και διατάξεων που αφορούν στους καταναλωτές (βλ. ν.2251/1994 - Αριθ. ΦΕΚ 191 Α’/16.11.1994 «Προστασία των καταναλωτών»). 3. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την προστασία του καταναλωτή εν γένει βρίσκεται στον ιστότοπο του Συνηγόρου του Καταναλωτή, στην ενότητα «Νομοθεσία – Νομολογία για τον καταναλωτή», (http://www.synigoroskatanaloti.gr/index.html). 4. βλ. https://www.paratiritirioanapirias.gr/el/news/newsletters/3/1o-deltio-toy-parathrhthrioy-ths-esamea-mprosta-sthn-3h-dekembrh-2017-e8nikh-kai-pagkosmia-hmera-twn-atomwn-me-anaphria-gia-th-ftwxeia-kai-ton-koinwniko-apokleismo-sta-atoma-me-anaphria. 5. Σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών με αναπηρία και τις υποχρεώσεις των προμηθευτών προς τους καταναλωτές βλ. «Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας» (Π.Δ. 10/2017. Αριθ. ΦΕΚ 23 Α’/01.03.2017) και «Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο» (Αριθ. Αποφ. 31619 οικ. / Αριθ. ΦΕΚ 969 Β’/22.03.2017). 6. Η Οδηγία βρίσκεται στο σύνδεσμο: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=CELEX:32019L0882. 7. Βλ. «Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας» (Π.Δ. 10/2017 – Αριθ. ΦΕΚ 23 Α’/01.03.2017) και «Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο» (Αριθ. Αποφ. 31619 οικ / ΦΕΚ 969 Β’/22.03.2017). 8. Βλ. ΥΑ υπ. αριθ. 91354/2017 «Κωδικοποίηση Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ.)» (Αριθ. ΦΕΚ 2983 Β’/30.8.2017) - άρθρο 70. 9. Βλ. ΚΥΑ υπ’ αριθ. οικ. 44867/1637 «Λήψη μέτρων για τελικούς χρήστες που είναι Άτομα με Αναπηρίες» (Αριθ. ΦΕΚ 1667 Β’/18.08.2008). 10. Βλ. ΥΑ υπ. αριθ. 3586/2018 «Καθορισμός των μέσων, της διαδικασίας καθώς και κάθε άλλου θέματος τεχνικού ή λεπτομερειακού χαρακτήρα για τη διασφάλιση της πρόσβασης των Ατόμων με Αναπηρία στις υπηρεσίες των παροχών υπηρεσιών μέσων μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας» (Αριθ. ΦΕΚ 5491 Β’/06.12.2018). 11. Αναλυτικά οι παραπάνω Κανονισμοί βρίσκονται στους παρακάτω συνδέσμους: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A32006R1107 (αεροπορικές μετακινήσεις) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/el/TXT/?uri=CELEX%3A32007R1371 (μετακινήσεις με τρένο) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=celex:32010R1177 (μετακινήσεις με πλοίο) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=CELEX:32011R0181 (μετακινήσεις με λεωφορείο και πούλμαν) 12. Αναλυτικά βλ. ν.3868/2010 «Αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης» (Αριθ. ΦΕΚ 129 Α’/03.08.2010) - άρθρο 16, ν.4235/2014 «Διοικητικά μέτρα, διαδικασίες και κυρώσεις στην εφαρμογή της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας στους τομείς των τροφίμων, των ζωοτροφών και της υγείας και προστασίας των ζώων και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων» (Αριθ. ΦΕΚ 32 Α’/11.02.2014) -άρθρο 46 και ν. 4238/2014 «Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.), αλλαγή σκοπού Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και λοιπές διατάξεις» (Αριθ. ΦΕΚ 38 Α’/17.02.2014) - άρθρα 32 και 33. 13. http://www.mindev.gov.gr (https://bit.ly/3kfR6yP) 14. http://www.synigoroskatanaloti.gr/index.html 15. http://www.inka.gr 16. https://www.ekpizo.gr 17. https://www.kepka.org 18. https://eeke.gr 19. Διαθέσιμο στο: http://www.mindev.gov.gr (https://bit.ly/2XrO2GY) ~~~~~~~~~~~~~~~~ *** Οπισθόφυλλο *** ~~~~~~~~~~~~~~~~ Έδρα της Ε.Σ.Α.μεΑ. στην Αθήνα Ελ. Βενιζέλου 236, 16341, Ηλιούπολη Τηλέφωνο.: +30 210 9949837 Τηλεομοιοτυπία: +30 210 5238967 Ηλεκτρονική διεύθυνση: esaea@otenet.gr Ιστοσελίδα: www.esamea.gr Facebook: https://www.facebook.com/ESAmeAgr Twitter: https: https://twitter.com/ESAMEAgr YouTube: https://www.youtube.com/user/ESAmeAGr Γραφείο της Ε.Σ.Α.μεΑ. στη Δυτική Ελλάδα Ακτή Δυμαίων 5, 26 222 Πάτρα Τηλέφωνο: +30 2610 362127 Τηλεομοιοτυπία: +30 2610 362127 Ηλεκτρονική διεύθυνση: esaea1@otenet.gr {λογότυπο: Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτική Ελλάδα 2014-2020, ΕΣΠΑ 2014-2020. Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης}